Thủ Thuật về Mục đích đa phần của mĩ tiến hành trận chiến tranh phá hoại miền bắc nước ta lần thứ nhất (1965 – 1968) là gì? * Chi Tiết
Bùi Ngọc Phương Anh đang tìm kiếm từ khóa Mục đích đa phần của mĩ tiến hành trận chiến tranh phá hoại miền bắc nước ta lần thứ nhất (1965 – 1968) là gì? * được Cập Nhật vào lúc : 2022-03-27 00:05:12 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.Ngày 1-11-1968 đã ra mắt sự kiện lịch sử quan trọng gì?
Nội dung chính- Mục lụcHoàn cảnhSửa đổiNội dungSửa đổiDiễn biếnSửa đổiĐối sách của Việt Nam Dân chủ Cộng hòaSửa đổiNăm mở màn 1965Sửa đổiBước vào mùa khô 1965 - 1966Sửa đổiBước vào mùa khô 1966-1967Sửa đổiLàm thất bại gọng kìm "Bình định"Sửa đổiMiền Bắc chống trận chiến tranh phá hoạiSửa đổiKết quảSửa đổiChú thíchSửa đổiVideo liên quan
Ngày 16-4-1972 ở Việt Nam đã ra mắt sự kiện lịch sử gì?
Nhiệm vụ đa phần của miền Bắc từ năm 1969 đến trước tháng 4-1972 là
Chiến tranh cục bộ là một kế hoạch quân sự của Hoa Kỳ trong Chiến tranh Việt Nam (quá trình 1965-1967). Nội dung cơ bản của kế hoạch này là tận dụng ưu thế hỏa lực, công nghệ tiên tiến và quân số của lực lượng viễn chinh Mỹ để đè bẹp Quân Giải phóng miền Nam, đồng thời điều động lực lượng không quân đánh phá miền Bắc, thiết lập ảnh hưởng lâu dài của Mỹ lên miền Nam Việt Nam thông qua chính sách Việt Nam Cộng hòa. Đây được đánh giá là quá trình quyết liệt nhất của trận chiến.
Chiến tranh cục bộMột phần của Chiến tranh Việt NamThời gian18 tháng 8 năm 1965- năm 1968Địa điểmToàn miền Nam Việt Nam
Miền Bắc Việt Nam (trên không và trên biển)
Thất bại kế hoạch của Hoa Kỳ
Khởi đầu "Việt Nam hóa trận chiến tranh"Tham chiếnQuân Đồng Minh
Viện trợ
Quân Đồng Minh
3.400 máy bay và trực thăng bị phá hủy
2.200 xe tăng và xe bọc thép bị phá hủy
3.400 ô tô bị phá hủy
Năm 1968:
Mỹ: 16.899 chết, 87.388 bị thương[2]
Việt Nam Cộng hòa: 28.800 chết, 172.512 bị thương[3] Năm 1966-1967: không rõ
Năm 1968: 111.306 chết hoặc bị thương (44.824 chết, 61.267 bị thương)[1]
Tên gọi Chiến tranh cục bộ xuất phát từ quan điểm đây là một dạng trận chiến tranh hạn chế trong kế hoạch toàn cầu "phản ứng linh hoạt". Quy mô của trận chiến tranh được đẩy lên rất cao với lượng bom đạn được Hoa Kỳ sử dụng còn nhiều hơn nữa Thế chiến thứ hai, nhưng phạm vi trận chiến tranh được số lượng giới hạn ở tiềm năng "chống nổi dậy".
Mục lục
- 1 Hoàn cảnh
2 Nội dung
3 Diễn biến
- 3.1 Đối sách của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
3.2 Năm mở màn 1965
3.3 Bước vào mùa khô 1965 - 1966
3.4 Bước vào mùa khô 1966-1967
3.5 Làm thất bại gọng kìm "Bình định"
3.6 Miền Bắc chống trận chiến tranh phá hoại
Hoàn cảnhSửa đổi
Theo Kế hoạch Staley-Taylor, Tổng thống Mỹ Kennedy đặt tiềm năng tăng cường quân lực của chính sách Việt Nam Cộng Hòa đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 1962, nhằm mục đích giành lại thế dữ thế chủ động, đồng thời tận diệt những lực lượng chính trị và vũ trang quân Giải phóng miền Nam Việt Nam do đối thủ của Hoa Kỳ là Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa xây dựng. Cụ thể, nông dân miền nam bị tập trung, vào những "Ấp kế hoạch", bị trấn áp ngặt nghèo nhằm mục đích cắt đứt hậu phương của quân Giải phóng. Trong vòng 18 tháng, bảo mật thông tin an ninh tại miền Nam Việt Nam sẽ được củng cố đứng theo tiềm năng được xác định trong bản kế hoạch nêu trên.
Thế nhưng, sau 18 tháng tiêu tốn nhiều tiền bạc và công sức của con người, quân đội Hoa Kỳ vẫn không đạt được bất kỳ tiềm năng cơ bản nào theo kế hoạch. Trên thực tế, trận chiến tranh đặc biệt của Hoa Kỳ không ngăn nổi làn sóng cách mạng ở miền nam Việt Nam. Cuộc Đồng khởi của nông dân địa phương phát triển từ trận chiến tranh du kích thành trận chiến tranh toàn diện. Quân Giải phóng miền Nam liên tục thành lập những đơn vị cấp trung đoàn, tiến công mạnh mẽ và tự tin trên cả hai mặt chính trị và quân sự với phạm vi ngày càng phủ rộng rộng rãi ra trên cả ba vùng kế hoạch.
Ở những thành phố lớn, người dân thuộc mọi giai cấp đấu tranh quyết liệt với nhiều hình thức đa dạng. Ngày 28/1/1964, 20 vạn người dân Sài Gòn vây hãm dinh Tổng thống đòi Nguyễn Khánh từ chức nhằm mục đích buộc Hoa Kỳ rút khỏi miền nam Việt Nam. Ngày 21/9/1964, hơn 10 vạn công nhân Sài Gòn tổ chức bãi công, biểu tình tuần hành phản đối chính sách hiện tại. Ở Đà Nẵng, từ ngày 21/8/1964, ba vạn tiểu thương và công nhân bãi chợ, bãi khóa, tuần hành phản đối Nguyễn Khánh; một số trong những người dân còn chiếm hữu được toà thị chính trong ngày 25/8, làm rối loạn thành phố này trong 9 ngày tiếp đó. Ở cố đô Huế, giới học viên, sinh viên, cũng rầm rộ xuống đường biểu tình khoảng chừng thời gian này.
Trong khi đó, chính phủ nước nhà Sài Gòn dần suy yếu. Quân lực Việt Nam Cộng hòa bị thiệt hại nặng nề sau những thất bại liên tục ở trận Ấp Bắc và trận Bình Giã.Người Mỹ thậm chí nhận định rằng chính sách Việt Nam Cộng hòa hoàn toàn có thể sụp đổ. Một tài liệu mật của Bộ Quốc phòng Mỹ đã ghi nhận "Nỗi thất vọng của Washington đối với tình hình chiến sự ngày càng xấu dần Tính từ lúc lúc quân đội Sài Gòn thất bại toàn diện trong trận Bình Giã ở đông nam Sài Gòn".[4]
Hậu phương chính sách Việt Nam Cộng Hòa bị xáo động, lung lay vì những xích míc nội bộ sâu sắc. Kể từ lúc cựu tổng thống Ngô Đình Diệm và cố vấn Ngô Đình Nhu bị sát hại vào đầu tháng 11/1963 đến tháng 6/1965, đã ra mắt 14 lần đảo chính và chỉnh lý Một trong những tướng lĩnh quân lực Việt Nam Cộng Hòa. Tinh thần quân đội Sài Gòn ngày càng rệu rã. Theo hãng tin Mỹ UPI, trong quá trình 1963-1964 đã có tới 160.000 lính đào ngũ; và trong 6 tháng đầu năm 1965, đã có thêm 87.000 người bỏ trốn khỏi đơn vị chủ quản.
Cuộc "trận chiến tranh đặc biệt" của Mỹ ở miền Nam Việt Nam thất bại. Lúc này, trong nội bộ cơ quan ban ngành sở tại Hoa Kỳ rộ lên những lời chú ý mới về sự thất bại của tớ trong cuộc trận chiến tranh Việt Nam. John A. Mc Cone – Giám đốc Cục Tình báo Trung ương Mỹ nhận định rằng: "Chúng ta (Mỹ) sẽ bị sa lầy trong trận chiến đấu ở rừng rậm, nơi mà ta (Mỹ) không thể giành thắng lợi và cũng rất khó lòng rút ra được"[5]. Các quan chức trong cơ quan ban ngành sở tại Hoa Kỳ đều đánh giá tình hình ở miền nam Việt Nam đang xấu đi. Chính phủ Sài Gòn rơi vào tình trạng hỗn loạn, còn phần lãnh thổ dưới quyền trấn áp của tớ ngày càng bị thu hẹp. Hoa Kỳ nhận định rằng nếu Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam lật đổ chính sách Việt Nam Cộng hòa, thì "không riêng gì có phá hoại khối SEATO mà còn sẽ hủy hoại niềm tin vào những cam kết của Hoa Kỳ ở những nơi khác"[6]
Đến năm 1965, rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn thất bại của kế hoạch "trận chiến tranh đặc biệt" đặt Hoa Kỳ trước một tình thế trở ngại vất vả cả bên trong và bên phía ngoài đất nước. Chính phủ Hoa Kỳ khởi đầu đề ra một kế hoạch mới. Trong hồi ký của tớ, Lyndon Johnson coi hành vi này là một quyết định "quyết liệt" nhưng "day dứt nhất và đau đớn nhất" trong cuộc sống tổng thống của ông.
Johnson khi đó đã chỉ huy một nhóm nghiên cứu và phân tích liên Bộ Quốc phòng-Ngoại giao do thứ trưởng ngoại giao đương nhiệm Wiliam Bundy điều khiển nhằm mục đích thảo luận và lựa chọn chủ trương phù hợp nhất dành riêng cho những người dân Mỹ ở Việt Nam. Có ba phương án được nêu ra:
- Phương án A: tiến hành oanh tạc trả đũa Cộng hòa Dân Chủ Việt Nam, tăng cường những cuộc tiến công ở ven biển theo kế hoạch 34A, tiếp tục cho khu trục hạm tuần tra Vịnh Bắc Bộ, đẩy mạnh oanh tạc những tiềm năng thâm nhập tại Lào bằng máy bay T-28 và nỗ lực thi hành cải cách ở miền nam Việt Nam.
- Phương án B: ném bom miền bắc nước ta Việt Nam với nhịp độ nhanh gọn và kinh hoàng, kể cả việc oanh tạc sân bay Phúc Yên gần Tp Hà Nội Thủ Đô và những cầu quan trọng dọc theo đường ô tô và đường sắt link với Trung Quốc cho tới lúc những yêu sách của Mỹ được đáp ứng đầy đủ.
- Phương án C: "bóp nghẹt từ từ", đánh những tiềm năng thâm nhập trước hết ở Lào, miền bắc nước ta Việt Nam, rồi đến những tiềm năng khác tại khu vực này. Phương thức này gồm cả kĩ năng triển khai quân bộ ở phía bắc của miền nam Việt Nam, như một con cờ để mặc cả.
Tổng thống Johnson và những quan chức chủ chốt White House, Lầu Năm góc, CIA đã tranh cãi nóng bức về những giải pháp của Maxwell D. Taylor và một số trong những người dân khác đưa ra. Cuối cùng, họ thống nhất lựa chọn phương án C, quyết phải giữ vững cơ quan ban ngành sở tại Sài Gòn để "chứng tỏ cho nhân dân Mỹ, cho tất cả đồng minh và quân địch của tớ tận mắt tận mắt chứng kiến hình ảnh của một nước Mỹ siêu cường". Mục tiêu của Mỹ là phải đảo ngược sự xuống dốc của Việt Nam Cộng hòa bằng phương pháp sử dụng quân đội Hoa Kỳ tại mặt trận miền Nam, đồng thời tăng cường ném bom oanh tạc miền Bắc Việt Nam.
Báo Quân đội Nhân dân nhận định "Đầu năm 1965, tình hình cách mạng miền Nam đã có những tiến bộ vượt bậc. Cuộc "trận chiến tranh đặc biệt" của Mỹ-ngụy ngày càng bị khủng hoảng rủi ro cục bộ và thất bại nghiêm trọng. Đế quốc Mỹ đã tìm mọi cách cố tạo ra một "sức mạnh" để cứu vãn sự sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa. Chúng ồ ạt đưa quân viễn chinh và quân chư hầu vào miền Nam Việt Nam, đồng thời mở rộng hoạt động và sinh hoạt giải trí ném bom đánh phá miền Bắc."[7].
Nội dungSửa đổi
Người Mỹ nhận định rằng dù chương trình bình định đã phá sản, nhưng quân lực Việt Nam Cộng hòa vẫn trấn áp phần lớn những khu vực đông dân cư, thành phố, thị trấn, và những tuyến giao thông vận tải kế hoạch. Các nước Nhật Bản, Thái Lan, hay Nước Hàn ủng hộ chủ trương can thiệp của Mỹ. Nhưng phản ứng của khối xã hội chủ nghĩa lúc bấy giờ được Mỹ đánh giá là có "mức độ", chưa đáng lo ngại đối với kế hoạch ở Việt Nam.
Lý thuyết về "trận chiến tranh cục bộ" của Hoa Kỳ xác định rằng một khi những "hoạt động và sinh hoạt giải trí lật đổ" ở Việt Nam lên đến mức đỉnh điểm và "lực lượng lật đổ" tổ chức được những đơn vị nòng cốt mạnh thì phải dùng đến sức mạnh quân sự của Hoa Kỳ, trực tiếp tham chiến ở mức độ hạn chế. Họ nhận định rằng điều này hoàn toàn có thể tiêu diệt được quân nòng cốt còn non trẻ của đối phương trong thời gian ngắn nhất. Khi tiến hành trận chiến tranh cục bộ, người Mỹ kỳ vọng có cớ để lôi kéo quân viễn chinh trong tình huống nguy cấp, từng bước phản công giành lại quyền dữ thế chủ động trên mặt trận. Như vậy, khi đưa quân viễn chinh tham chiến trên quy mô lớn, tính toán của Mỹ không riêng gì có số lượng giới hạn ở việc gỡ thế thua, giải cứu sự sụp đổ của chính sách Sài Gòn mà còn giành thắng lợi quyết định, nhanh gọn đảo ngược thế cờ.
Để thực hiện hóa tiềm năng trên, cơ quan ban ngành sở tại Mỹ đề ra 3 quá trình được tiến hành trong vòng 2,5 năm:
- Giai đoạn 1: "chặn khunh hướng thua", triển khai nhanh lực lượng quân viễn chinh Mỹ.
- Giai đoạn 2: phản công kế hoạch diệt nòng cốt quân Giải phóng và trấn áp khu vực nông thôn.
- Giai đoạn 3: tiêu diệt hoàn toàn khối nòng cốt quân Giải phóng, phá địa thế căn cứ, tiếp tục bình định miền nam, rồi rút quân viễn chinh về nước vào thời điểm ở thời điểm cuối năm 1967.
Kế hoạch nói trên thể hiện rõ tham vọng của Wasghington nhằm mục đích tập trung lực lượng tiêu diệt nòng cốt đối phương, bình định nông thôn, phá hoại cơ sở chính trị; đồng thời leo thang ném bom miền bắc nước ta Việt Nam, nhằm mục đích ngăn ngừa mọi nguồn chi viện cho miền nam. Từ đó "chặn khunh hướng thua", dồn đối phương vào thế phòng ngự bị động, xoay chuyển cục diện trận chiến tranh, giành thắng lợi trong thời gian ngắn bằng lực lượng Mỹ.
Với tiềm năng, kế hoạch, giải pháp trên, kế hoạch "trận chiến tranh cục bộ" có một số trong những đặc điểm khác với kế hoạch "trận chiến tranh đặc biệt". Quân viễn chinh Mỹ trực tiếp tác chiến chống Quân Giải phóng. Quân viễn chinh Mỹ được lôi kéo với quy mô lớn trong thời gian ngắn, kèm theo là một lượng lớn khí tài, vật tư, và bom đạn. Quân viễn chinh Mỹ tuy là lực lượng nòng cốt nhưng quân lực Việt Nam Cộng hòa vẫn là một lực lượng tương hỗ quan trọng. Quân Mỹ là lực lượng cơ động đa phần để "tìm diệt" nòng cốt Quân Giải phóng còn quân Việt Nam Cộng hòa là lực lượng trấn giữ để "bình định" lãnh thổ.
Chiến thuật Trực thăng vận lần đầu tiên được Mỹ sử dụng trong trận chiến tranh
Quân viễn chinh Mỹ và quân lực Việt Nam Cộng hòa đều có vai trò kế hoạch nhằm mục đích áp đảo quân số. Cố vấn quân sự Mỹ tính toán mỗi tỉnh miền nam Việt Nam có 10.000-20.000 quân Việt Nam Cộng hòa đóng tại những xã ấp, tiêu diệt cơ sở chính trị, đẩy nòng cốt quân Giải phóng lên những vùng hẻo lánh; cùng với sức mạnh không quân tân tiến của Mỹ và số lượng bom đạn khổng lồ, hai miền nam-bắc bị tàn phá, bị chia cắt, nòng cốt quân Giải phóng sẽ bị đẩy vào thế khốn quẫn. Từ đó những đơn vị tinh nhuệ Mỹ sẽ giáng đòn quyết định "bẻ gãy xương sống" và đánh tan quân Giải phóng; nếu còn, họ cũng tiếp tục bị phân tán mà hoạt động và sinh hoạt giải trí riêng lẻ, khó thay đổi cục diện trận chiến tranh và đặc biệt là dễ bị lần lượt tiêu diệt khi thiết yếu.
Vì hạn chế lực lượng quân Mỹ, cho nên vì thế Hoa Kỳ chú trọng củng cố quân lực Việt Nam Cộng hòa. Mỹ nhận định rằng nếu quân lực Việt Nam Cộng hòa được trang bị tân tiến, sẽ tạo ưu thế về binh sĩ, hoả lực, và sức cơ động để áp đảo đối phương; giúp người Mỹ thắng lợi trong thời gian ngắn.
Nói chung, trận chiến tranh cục bộ với nỗ lực quân sự cao nhất mà Mỹ nên phải dữ thế chủ động vẫn là một loại "trận chiến tranh hạn chế" trong kế hoạch toàn cầu "phản ứng linh hoạt". Quy mô của trận chiến tranh tuy lớn, nhưng vẫn mang tính chất chất chất "chống nổi dậy" (counter insurgency) nhằm mục đích thực hiện tiềm năng chính trị của Mỹ ở miền nam Việt Nam. Nội dung của cuộc trận chiến tranh gồm có ba bộ phận: tiêu diệt bộ đội nòng cốt quân Giải phóng, "bình định nông thôn", nhằm mục đích phá hết hạ tầng của cách mạng và phá hoại miền bắc nước ta đa phần bằng không quân nhằm mục đích đánh vào cái gọi là "nguồn gốc của sự việc nổi dậy". Đồng thời, tiến hành thương lượng hoà bình để buộc Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đồng ý những điều kiện mà Mỹ đưa ra.
Dựa vào ưu thế quân sự, với số quân đông, vũ khí tân tiến, hỏa lực mạnh, Mĩ vừa mới đưa quân vào miền Nam đã cho quân mở ngay cuộc hành quân "tìm diệt" vào địa thế căn cứ quân giải phóng ở Vạn Tường (Tỉnh Quảng Ngãi). Tiếp đó, Mĩ mở liền hai cuộc phản công kế hoạch mùa khô[8]: đông - xuân 1965-1966 và 1966-1967 bằng hàng loạt cuộc hành quân "tìm diệt" và "bình định"
Quân nòng cốt Quân Đồng minh của Mỹ Quân bản địa Quân đội Mỹ Nước Hàn, Úc, New Zealand, Thái Lan, Philipines Quân đội Sài Gòn, quân chiêu hồiDiễn biếnSửa đổi
Ngày 8/3/1965, Mỹ chính thức đổ quân viễn chinh lên Đà Nẵng. Phía Mỹ đã không thông báo cho Việt Nam Cộng hòa về thời gian và địa điểm đổ quân, tuy nhiên bản tin của Bộ Quốc phòng Mỹ 2 ngày trước tuyên bố rằng Mỹ đổ quân vào miền Nam Việt Nam là theo yêu cầu của chính phủ nước nhà Sài Gòn. Sáng 8/3, một sĩ quan Mỹ đến gặp Thủ tướng Việt Nam Cộng hòa là Phan Huy Quát, yêu cầu soạn thảo một thông cáo chung bằng hai thứ tiếng Anh-Việt để thông báo rộng rãi, lúc đó ông Quát mới biết quân Mỹ đã đổ bộ vào Việt Nam. Theo báo Đà Nẵng điều này đã cho tất cả chúng ta biết Mỹ rất coi thường và không tin tưởng chính sách Việt Nam Cộng hòa[9]. Khi biết tin thì quân Mỹ đã đổ bộ rồi, Thủ tướng Việt Nam Cộng hòa phải hợp thức hóa việc này bằng phương pháp gọi Tổng trưởng Phủ Thủ tướng là Bùi Diễm cùng với một viên chức Mỹ là Melvin Manfull soạn ngay thông cáo chào mừng quân Mỹ, với chỉ huy: "Viết càng ngắn càng tốt. Chỉ mô tả sự kiện rồi xác định rằng tất cả chúng ta đã đồng ý mà thôi"[10]. Trong những tháng sau đó, Mỹ đổ bộ hàng trăm vạn quân, lính Mỹ hiện hữu ở khắp miền Nam.
Thực hiện những quyết định trong Bị vong lục 328 – NSAM, ngày 10-4-1965, tiểu đoàn lính thuỷ đánh bộ Mỹ 2/3 (Tiểu đoàn 2, Trung đoàn lính thuỷ đánh bộ số 3) đổ bộ vào Đà Nẵng, hai đại đội của tiểu đoàn này được máy bay lên thẳng chuyển đến Phú Bài. Ngày 14-4, những tốp máy bay đầu tiên của phi đội máy bay thủy quân 551 hạ cánh xuống Đà Nẵng và tiểu đoàn lính thuỷ đánh bộ 3/4 (Tiểu đoàn 3, Trung đoàn lính thuỷ đánh bộ số 4), tới Phú Bài để thay thế cho những đại đội của tiểu đoàn 2/3. Từ ngày 3 đến ngày 5-5, Lữ đoàn 9 được tăng thêm ba tiểu đoàn đổ bộ lên Chu Lai.
Ngày 1-5-1965, tướng Westmoreland trình lên White House kế hoạch kế hoạch ba quá trình gọi là Chương trình hợp tác gồm ba nội dung tảo thanh, bảo vệ bảo mật thông tin an ninh, Tìm và diệt.[11]
- Giai đoạn 1: Từ tháng 7-1965 đến tháng 12-1965 đưa nhanh quân Mỹ và đồng minh vào miền Nam để ngăn ngừa khunh hướng sụp đổ của chính sách Sài Gòn, bảo vệ bảo vệ an toàn và đáng tin cậy cho những khu vực đông dân cư, quay quồng triển khai lực lượng sẵn sàng sẵn sàng cho cuộc phản công giành lại quyền dữ thế chủ động mặt trận.
- Giai đoạn 2: Từ đầu năm 1966 đến tháng 6-1966, quân Mỹ và lực lượng "đồng minh" mở những cuộc hành quân tìm diệt ở những khu vực ưu tiên đã được xác định, tiêu diệt lực lượng nòng cốt Quân giải phóng, phá những địa thế căn cứ du kích, tương hỗ cho chương trình bình định.
- Giai đoạn 3: Từ tháng 7-1966 đến giữa hoặc cuối 1967, toàn bộ lực lượng phe Mỹ mở những cuộc hành quân tiến công tiêu diệt những lực lượng còn sót lại của Quân giải phóng và những khu địa thế căn cứ du kích, hoàn thành xong về cơ bản chương trình bình định.
Bom napalm được Mỹ ném xuống một ngôi làng
Quyết giành thắng lợi bằng quân sự, Mỹ đã đẩy nhanh việc đưa ồ ạt quân Mỹ, quân những nước đồng minh vào miền Nam. Từ tháng 7 đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 1965, những Sư đoàn bộ binh 1 (Anh cả đỏ), Sư đoàn kỵ binh không vận 1, Lữ đoàn 1 thuộc Sư đoàn Kị binh không vận 101 (Thiên thần mũ đỏ), Lữ đoàn 3, Sư đoàn bộ binh 25 (Tia chớp nhiệt đới gió mùa), Trung đoàn kỵ binh thiết giáp 11... cùng hàng vạn tấn phương tiện trận chiến tranh tân tiến ùn ùn đổ vào miền Nam Việt Nam. Hạm đội 7 - hạm đội hùng hậu nhất của Hải quân Mỹ được mệnh danh "chúa tể đại dương" trước kia hướng hoạt động và sinh hoạt giải trí ở Đông Bắc Á, nay tập trung hướng hoạt động và sinh hoạt giải trí vào vùng biển Đông Nam Á mà trọng điểm là Việt Nam, cùng hàng vạn lính Mỹ đóng ở Thái Lan, Philíppin, đảo Okinawa, đảo Guam... đều được sử dụng trong cuộc trận chiến tranh Việt Nam.
Lực lượng đồng minh của Mỹ có quân số 20.500 gồm Sư đoàn bộ binh Mãnh hổ, Lữ đoàn lính thuỷ đánh bộ Rồng xanh Nước Hàn, Tiểu đoàn 1, Trung đoàn Hoàng gia Australia, Trung đoàn Thái Lan, Đại đội pháo binh New Zealand. Tây Ban Nha, Đài Loan cũng đưa sang Nam Việt Nam 43 cố vấn quân sự và Chuyên Viên giúp Mỹ. Quân đội Sài Gòn có 520.000 quân, biên chế thành 10 sư đoàn và 5 trung đoàn.
Với lực lượng đông, tinh nhuệ và tân tiến, Vecler - Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân bảo vệ với Tổng thống và Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara "không còn nguyên do gì tất cả chúng ta (Mỹ) lại không thể thắng nếu đó là quyết tâm của tất cả chúng ta"[11]. Những nhân vật "diều hâu" trong giới cầm quyền Mỹ tin tưởng tuyệt đối rằng "cùng lắm trong vòng 18 tháng (cuối 1966), Mỹ sẽ thắng lợi, lúc đó Việt cộng và Tp Hà Nội Thủ Đô sẽ phải chịu thua, chấm hết kháng chiến. Và, trên bình diện thế giới, tất cả chúng ta (Mỹ) sẽ chứng tỏ được cho những dân tộc bản địa thấy rằng trận chiến tranh cách mạng không đem lại kết quả gì, cuộc khởi nghĩa nào thì cũng hoàn toàn có thể bị tiêu diệt"[12]
Đối sách của Việt Nam Dân chủ Cộng hòaSửa đổi
Một mái ấm gia đình sống và chiến đấu trong Địa đạo Vịnh Mốc
Đảng Lao động Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng nước Mỹ giàu, quân Mỹ mạnh, trang bị tân tiến, nhưng Mỹ vào miền Nam "trong thực trạng quân đội Sài Gòn đã thua trận, cơ quan ban ngành sở tại tay sai rệu rã, trận chiến tranh đặc biệt đã thất bại, chúng mất thế dữ thế chủ động kế hoạch, trong khi đó lực lượng cách mạng đang nắm quyền dữ thế chủ động mặt trận, xây dựng được thế trận trận chiến tranh nhân dân vững chắc, liên hoàn ở cả ba vùng kế hoạch."[13]
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa củng cố đường Trường Sơn và đã chuyển được một lượng khổng lồ khí tài trận chiến tranh, nhân lực vào mặt trận. Lực lượng vũ trang ba thứ quân cũng phát triển cân đối và vững mạnh vượt bậc so với trong năm đầu trận chiến tranh. Năm 1964, lực lượng vũ trang Quân Giải phóng miền Nam (chỉ tính riêng bộ đội nòng cốt) có 11 trung đoàn và 15 tiểu đoàn; đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 1965 đã phát triển lên 5 sư đoàn và 11 trung đoàn bộ binh, nhiều tiểu đoàn, trung đoàn binh chủng kỹ thuật. Lực lượng đặc công, biệt động là binh chủng đặc biệt tinh nhuệ, từ những đội, những tổ hoạt động và sinh hoạt giải trí nhỏ lẻ trên những mặt trận, tiếp tục phát triển thành nhiều trung đoàn, tiểu đoàn, đội đặc công, trong đó có sư đoàn đặc công 100 gồm chín đội đặc công Nam Bộ hợp thành... Ở khu 5, Tây Nguyên, Trị - Thiên, những tiểu đoàn đặc công 406, 407, 408, 409, 487... là những đơn vị nhiều kinh nghiệm tay nghề đánh hậu cứ địch. Tất cả những lực lượng chính quy đều trang bị súng AK-47, loại súng trường thành viên mang tính chất chất kế hoạch.
Theo Quân đội Nhân dân Việt Nam thì trận chiến tranh càng mở rộng và kéo dãn, thì xích míc càng thể hiện và bị khoét sâu mà White House, Lầu Năm góc Mỹ không thể nào khắc phục được. Đó là[14]:
- Mâu thuẫn giữa mục tiêu muốn giấu mặt trá hình để áp đặt chủ nghĩa thực dân kiểu mới nhưng buộc phải tiến hành trận chiến tranh bằng quân viễn chinh Mỹ, nên nhanh gọn bị lộ mặt.
- Mâu thuẫn giữa tiến hành trận chiến tranh xâm lược nhưng phải xây dựng cho được cơ quan ban ngành sở tại, quân đội tay sai bản xứ làm chỗ tựa và là công cụ của Mỹ nhằm mục đích áp đặt cho được chủ nghĩa thực dân kiểu mới.
- Mâu thuẫn khi buộc phải tiến hành trận chiến tranh để giữ vững và củng cố cơ quan ban ngành sở tại, quân đội tay sai với thực tế càng tiến hành trận chiến tranh thì cơ quan ban ngành sở tại, quân đội đó càng lục đục, suy yếu, lệ thuộc Mỹ, đồng thời kéo theo sự suy yếu của chính bản thân mình Mỹ.
- Mâu thuẫn giữa sức mạnh quân sự vốn có, nhưng do phi nghĩa và đặc điểm của thời đại chi phối, lại phải tiến hành trận chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới, nên Mỹ không thể sử dụng rất là mạnh quân sự của tớ mình trong cuộc trận chiến tranh cách xa nước Mỹ.
vì vậy, phương châm đấu tranh được đề ra là: đẩy mạnh đấu tranh quân sự kết phù phù hợp với đấu tranh chính trị, triệt để vận dụng ba mũi giáp công Quân sự-Chính trị-Ngoại giao.[14]
Ngày 20-7-1965, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời lôi kéo: "Đứng trước rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn giặc Mỹ cướp nước, đồng bào miền Bắc và đồng bào miền Nam đoàn kết một lòng, nhất quyết chiến đấu; dù phải chiến đấu 5 năm, 10 năm, 20 năm hoặc lâu hơn thế nữa, tất cả chúng ta cũng nhất quyết chiến đấu đến thắng lợi hoàn toàn".[15] Nói chuyện với cán bộ cao cấp nghiên cứu và phân tích Nghị quyết Trung ương lần thứ 12, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: "Bây giờ Mỹ có 20 vạn quân ở miền Nam, nó hoàn toàn có thể đưa thêm vào hơn thế nữa đến 30, 40, 50 vạn quân. Ta vẫn thắng, nhất định ta thắng. Ta nói như vậy không phải để tuyên truyền, mà cơ bản là như vậy..."[16]
Trong Đại hội Anh hùng, chiến sỹ thi đua những lực lượng vũ trang giải phóng miền Nam lần thứ nhất họp tài Lò Gò, phía tây bắc tỉnh Tây Ninh từ ngày 2 đến ngày 6-5-1965, Uỷ ban Trung ương Mặt trận dân tộc bản địa giải phóng miền Nam Việt Nam phát động phong trào thi đua Quyết chiến, quyết thắng giặc Mỹ và Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Uỷ viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân uỷ Trung ương nêu quyết tâm Cứ đánh Mỹ sẽ tìm ra cách đánh thắng Mỹ.
Năm mở màn 1965Sửa đổi
Phát hiện được đơn vị nòng cốt (có trang bị hạng nặng) Quân Giải phóng ở cách Chu Lai 17km về phía đông nam. Westmoreland ra lệnh cho lính thuỷ đánh bộ mở cuộc hành quân mang tên Ánh sáng sao (Starlite) đánh vào Vạn Tường, nhằm mục đích tiêu diệt Trung đoàn 1 Quân giải phóng, gây uy thế cho quân Mỹ. Đêm 17-8-1965, năm tàu chiến và sáu tàu đổ bộ Mỹ đậu ngoài biển đối diện với ấp An Cường, bắn dồn dập Hàng trăm quả đạn đại bác vào bờ. Mờ sáng 18-8-1965, Mĩ lôi kéo 9.000 quân, 105 xe tăng và xe bọc thép, 100 máy bay lên thẳng và 70 máy bay phản lực chiến đấu, 6 tàu chiến, mở cuộc hành quân vào thôn Vạn Tường. Sau một ngày đêm chiến đấu, trung đoàn nòng cốt của Quân giải phóng cùng quân du kích và nhân dân địa phương đã đẩy lùi được cuộc hành quân của Mĩ, bắn cháy 22 xe tăng và xe bọc thép, hạ 13 máy bay. Đêm 18 rạng 19 lực lượng chính quy của quân Giải phóng bí mật rút khỏi Vạn Tường.
Máy bay Mỹ rải chất hóa học xuống miền Nam
Mặc dù chịu đựng nhiều tổn thất về sinh mạng, song Chiến thắng Vạn Tường chứng tỏ rằng quân Giải phóng hoàn toàn hoàn toàn có thể đánh bại quân đội Mỹ trong điều kiện địch có ưu thế về binh, hoả lực và sức cơ động. tin tức trực tiếp về thực lực của quân đội Mỹ được phổ biến rộng cho Mặt trận Dân tộc Giải phóng. Trận Vạn Tường đã mở đầu cao trào "Tìm Mĩ mà đánh, lùng ngụy mà diệt" trên khắp miền Nam.
Sau trận thắng ở Vạn Tường, quân Giải phóng rút kinh nghiệm tay nghề từ bỏ tham vọng tiêu diệt sinh lực đối phương ở cấp trung đoàn, mà từ quy mô tiểu đoàn trở xuống, chỉ mở chiến dịch cấp trung đoàn trở lên khi thiết yếu để đảm bảo hiệu suất. Họ tăng cường tiến công quân Mỹ ở Thuận Ninh (18-9), Cát Sơn, Cát Hiệp (10 và 14- 10) thuộc tỉnh Bình Định; bắn pháo vào sân bay Đà Nẵng, Chu Lai (24-10) phá huỷ, phá hỏng 163 máy bay nhiều chủng loại, diệt nhiều lính Mỹ.
Ngày 19-10-1965, Quân giải phóng Tây Nguyên mở chiến dịch Plei Me, cách thị xã Pleiku khoảng chừng 30km về phía tây nam. Không gian chiến dịch ra mắt trong tứ giác Plâyme - Bầu Cạn - Đức Cơ - Plây Thê thuộc huyện 5, nay là huyện Chư Prông với diện tích s quy hoạnh 1.200km².
Kết thúc chiến dịch Plâyme, quân Giải phóng tiêu diệt một chiến đoàn bộ binh cơ giới hỗn hợp quân lực Việt Nam Cộng hòa, phá huỷ 89 xe quân sự, tiêu diệt Tiểu đoàn 2/7, đánh thiệt hại Tiểu đoàn 1/7 kỵ binh bay Mỹ; bắn rơi, phá hỏng 59 máy bay lên thẳng. Phía Mỹ xác nhận trong trận Ia Đrăng có 824 lính Mỹ bị thương, trong đó có 304 chết. Tướng Mỹ G. Moore và L. Galoway phóng viên trận chiến tranh, đã chiến đấu trong trận Ia Đrăng sau này nhận định rằng: "Ia Đrăng - trận đánh đã làm thay đổi cuộc trận chiến tranh ở Việt Nam".[17]
Sau năm 1965, kĩ năng thắng lợi Mĩ trong kế hoạch "Chiến tranh cục bộ" của quân Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và dân Việt Nam tiếp tục được chứng tỏ trong hai mùa khô[8]
Bước vào mùa khô 1965 - 1966Sửa đổi
Mùa khô đến là vấn đề kiện rất là thuận lợi trong việc sử dụng hoả lực có phối hợp của không quân, thủy quân, pháo binh và xe tăng, mà những thứ vũ khí tân tiến này chỉ quân Mỹ mới có, nên Bộ chỉ huy Mỹ ở Sài Gòn ráo riết sẵn sàng sẵn sàng, triển khai lực lượng trên những hướng, sẵn sàng tiến công ồ ạt và bất thần trên diện rộng, rõ ràng hoá thành năm điểm:
- Tiêu diệt một bộ phận nòng cốt quân Giải phóng giành lại dữ thế chủ động trên mặt trận, buộc đối phương phải phân tán, do đó không đủ kĩ năng đánh lớn.
- Bình định có trọng điểm, giành dân, đánh phá phục vụ hầu cần dự trữ.
- Ổn định tình hình chính trị, củng cố quân đội và chính phủ nước nhà Việt Nam Cộng hòa.
- Khai thông những khối mạng lưới hệ thống giao thông vận tải Một trong những vùng chúng trấn áp với nhau.
- Đánh phá miền Bắc, cô lập miền Nam.
Đông - xuân 1965-1966, với 72 vạn quân (trong đó có 22 vạn quân Mĩ, còn sót lại là quân đồng minh và quân lực Việt Nam Cộng hòa), gồm 14 sư đoàn, 9 lữ đoàn và trung đoàn bộ binh Mỹ - Việt Nam Cộng hòa và những nước đồng minh, hơn 1.000 khẩu đại bác, 1.342 xe tăng, xe bọc thép, 2.288 máy bay nhiều chủng loại, 541 tàu, xuồng chiến đấu. Mỹ mở đợt phản công với 5 cuộc hành quân "tìm diệt" lớn nhằm mục đích vào hai hướng kế hoạch chính ở Đông Nam Bộ và khu V[18], gọi là "chiến dịch Năm mũi tên". Mục tiêu đánh bại quân nòng cốt Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam
Trên hướng thứ nhất, Củ Chi là trọng điểm, địch mở cuộc hành quân "Cái bẫy" nhằm mục đích diệt cơ quan đầu não Quân khu Sài Gòn - Gia Định và triệt hạ vùng giải phóng Củ Chi. Trong cuộc hành quân "Cái bẫy", Mỹ tập trung 12.000 quân (có 8.000 lính Mỹ), 200 máy bay, 600 xe quân sự, 100 đại bác đánh vào Củ Chi, hòng dồn lực lượng quân Giải phóng vào vùng Hố Bò để tiêu diệt. Với lực lượng lớn, ưu thế binh sĩ, hoả lực, lính Mỹ tin chắc sẽ đánh bại quân Giải phóng.
Một lính Mỹ bị sập bẫy chông của quân Giải phóng
Tuy nhiên, sau 12 ngày đêm liên tục chiến đấu (từ 8 đến 19-1), quân Mỹ không đạt được tiềm năng nào. Quân và dân Củ Chi đã đánh 200 trận lớn, nhỏ, diệt và làm bị thương gần 1.000 quân Mỹ - Việt Nam Cộng hòa, bắn rơi 84 máy bay (phần lớn là trực thăng UH-1A), phá huỷ và phá hỏng 77 xe quân sự (có 56 xe bọc thép M-113), hai pháo 105mm. Trong cuộc hành quân tìm diệt này, quân Mỹ đã san bằng gần 3.000 ngôi nhà, triệt hạ Hàng trăm ha vườn cây, ruộng lúa, càn nát nhiều giao thông vận tải hào, đánh sập một số trong những cửa địa đạo. Mặc dù vậy, cuộc hành quân "Cái bẫy" của Mỹ không đạt được tiềm năng đề ra là tiêu diệt cơ quan đầu não và đơn vị nòng cốt Quân giải phóng. Ngày 19/1, Mỹ buộc phải kết thúc và rút những lữ đoàn bộ binh thuộc Sư đoàn Anh cả đỏ xuống nam Củ Chi để lập địa thế căn cứ tại Đồng Dù. Tại đây, quân Mỹ đã đốt cháy hoặc ủi sập 2.000 ngôi nhà, nhiều vườn cây, trong đó có 350 hecta cây cao su của xã Phước Vĩnh An để làm địa thế căn cứ đóng quân cho 4.500 lính Mỹ (gồm Sư đoàn bộ và Lữ đoàn 2, Sư đoàn 25).
Tiếp đến, trong tháng 4 và 5-1966, Lữ đoàn 1, Lữ đoàn 3, Tiểu đoàn cơ giới của Sư đoàn 25 Tia chớp nhiệt đới gió mùa Mỹ, lần lượt được điều đến mặt trận bắc Long An, cùng Lữ đoàn dù 173 càn quét từ Bàu Trai - Đức Lập (Hậu Nghĩa) sang Bến Lức, Vườn Thơm - Bà Vụ, tiến đánh Đức Hoà, Đức Huệ từng đợt năm, sáu ngày cho tới lúc kết thúc cuộc phản công mùa khô thứ nhất (30-5-1966). Ở đây, Hàng trăm lính Mỹ đã bị thương vong. Đặc biệt, lần đầu tiên trên mặt trận khu VIII, tại Bàu Sen, một đại đội Mỹ thuộc Lữ đoàn dù 173 đã bị diệt hoàn toàn. Ý đồ của Mỹ chặt đứt hiên chạy kháng chiến từ miền Đông xuống Đồng Tháp Mười không thực hiện được.
Đầu tháng 5, Mỹ mở cuộc hành quân Birminghom đánh vào chiến khu Dương Minh Châu, với lực lượng hai lữ đoàn thuộc Sư đoàn 1 Anh cả đỏ và Lữ đoàn dù 173. Phạm vi càn quét tương đối rộng từ Tàpang, Lò Gò, Bàu Cỏ, Sóc Ky đến suối Ông Hùng, Bến Củi nhưng đi đến đâu, Mỹ cũng không gặp được nòng cốt đối phương, còn thường xuyên bị bộ đội tại chỗ, du kích cơ quan đánh chặn gây nhiều thương vong. Nắm vững thời cơ Mỹ phải đối phó với lực lượng tại chỗ, Sư đoàn 9 nòng cốt Miền tiến công vào cụm quân của Sư đoàn 1 Mỹ ở Bầu Sắn (Tây Ninh), đánh thiệt hại một chiến đoàn của Mỹ, bẻ gãy cuộc hành quân vào chiến khu Dương Minh Châu.
Kết quả mùa khô 1965-1966, quân Giải phóng đã loại khỏi vòng chiến đấu gần 104.000 địch, trong đó có 42.000 quân Mỹ, 3.500 quân những nước đồng minh của Mỹ, đánh thiệt hại 9 tiểu đoàn Mỹ, 7 tiểu đoàn quân Sài Gòn, bắn rơi, phá huỷ 1.430 máy bay (hầu hết là máy bay lên thẳng), phá huỷ và đánh hỏng 6.000 xe quân sự (có 300 xe tăng, xe bọc thép).
Bước vào mùa khô 1966-1967Sửa đổi
Mỹ quyết định mở cuộc phản công kế hoạch lần thứ hai vào mùa khô 1966-1967, dự trù từ tháng 10-1966 đến tháng 6-1967. Ý đồ của Mỹ trong cuộc phản công kế hoạch lần này là cố giành một thắng lợi quân sự lớn trên mặt trận, tạo một bước ngoặt, tiến tới giành những thắng lợi quyết định. Về kế hoạch, lần này Mỹ không phân tán lực lượng đánh trên nhiều hướng mà tập trung đánh vào miền Đông Nam Bộ, đồng thời chú trọng đẩy mạnh kế hoạch bình định, mở rộng vành đai bảo mật thông tin an ninh quanh Sài Gòn - Gia Định, kiềm chế những hướng Tây Nguyên, Trị - Thiên.
Mỹ ưu tiên tập trung lực lượng tiến công vào khối mạng lưới hệ thống địa thế căn cứ quân Giải phóng ở Tây Ninh, Bình Dương, Long An, Hậu Nghĩa, Phước Tuy, trọng điểm là chiến khu Dương Minh Châu, diệt cơ quan đầu não và một bộ phận nòng cốt, kết phù phù hợp với việc mở rộng vành đai bảo mật thông tin an ninh quanh Sài Gòn. Trong phản công kế hoạch lần thứ hai này, cùng một lúc Mỹ thực hiện cả hai trách nhiệm "tìm diệt" và "bình định", gọi là "kế hoạch hai gọng kìm". Trong số đó lớn số 1 là chiến dịch Junction City (Gian-xơn Xi-ti) đánh vào địa thế căn cứ Dương Minh Châu (Bắc Tây Ninh), nhằm mục đích tiêu diệt quân nòng cốt và cơ quan đầu não của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam
Để thực hiện kế hoạch kế hoạch trên đây, những tháng thời điểm ở thời điểm cuối năm 1966 và đầu năm 1967, Mỹ đưa thêm vào miền Nam hai Sư đoàn bộ binh số 4 và số 9, nâng tổng số quân Mỹ xuất hiện ở Nam Việt Nam lên 389.000 vào cuối thời điểm tháng 12-1966. Mỹ còn dự kiến sẽ tăng quân Mỹ ở Nam Việt Nam lên 459.000 cho năm 1967. Nhưng mới đến tháng 8-1967, tình hình quân sự, chính trị của Mỹ và Sài Gòn ở Việt Nam biến chuyển theo khunh hướng đi xuống không còn lợi cho Mỹ, nên phải trù tính tăng quân Mỹ lên 542.588 vào thời điểm ở thời điểm cuối năm 1967. Phương tiện trận chiến tranh cũng khá được tương hỗ update nhiều gần gấp 1,5 lần so với mùa khô lần thứ nhất. Tính đến tháng 12-1966, số máy bay đưa vào Việt Nam lên tới 3.500 chiếc và đến tháng 5-1967 tăng lên 4.300 chiếc; xe tăng, thiết giáp 2.500 chiếc, pháo 2.540 khẩu, v.v... Nếu tính cả lực lượng Mỹ ở Hạm đội 7, Thái Lan, Philippin, Guam, tham gia trận chiến tranh Việt Nam thì tổng số quân tham chiến lên tới 1.200.000, riêng quân Mỹ 60 vạn. Những thắng lợi cơ bản về giải pháp của Quân Giải phóng miền Nam, cùng tình hình chiến sự - chính trị khởi đầu có lợi cho họ, những lực lượng vũ trang và cơ sở chính trị đã Phục hồi. Miền Bắc tiến hành gửi quân tiếp viện bằng những đơn vị chính quy hoàn thiện vào khắp những chiến khu của Quân Giải phóng, đồng thời gửi thêm nhân lực tương hỗ update bù đắp thiệt hại. Gần 10 vạn người dân có vũ trang đã đi qua Trường Sơn, 3/4 trong số đó tiếp cận mặt trận.
Cuộc phản công khởi đầu vào ngày 14-9-1966 bằng cuộc hành quân cấp quân đoàn đầu tiên: chiến dịch Attleboro (Át-tơn -bo-rơ). Không gian của cuộc hành quân từ Trảng Bàng đến Gò Dầu Hạ nằm trên đường số 1 và Trại Đèn trên đường 13 (Tây Ninh), nhằm mục đích tìm diệt một bộ phận nòng cốt Giải phóng (Sư đoàn 9 và Trung đoàn 16), tương hỗ cho việc bình định quanh Sài Gòn. Tham gia cuộc hành quân này còn có lực lượng của Sư đoàn 1 Sư đoàn 25 (thiếu), Lữ đoàn 196, một tiểu đoàn thuộc Lữ đoàn dù 173 Mỹ cùng chín tiểu đoàn quân Sài Gòn, chưa tính lực lượng pháo binh, thiết giáp và không quân (có cả B-52) chi viện. Tất cả khoảng chừng 30.000 quân.
Xe thiết giáp Mỹ trong chiến dịch Cedar Falls
Mỹ mở cuộc hành quân cấp quân đoàn thứ hai, chiến dịch Cedar Falls (Xê-đa Phôn) vào vùng "tam giáp sắt" (Bến Súc - Củ Chi - Bến Cát). Đây là nơi có cơ quan đầu não của Quân khu Sài Gòn - Gia Định. Bộ Chỉ huy Mỹ ở Nam Việt Nam tập trung một lực lượng lớn binh sĩ vào cuộc hành quân Cedar Falls không kém gì cuộc hành quân Attleboro, gồm có Sư đoàn bộ binh số 1 Mỹ, Lữ đoàn 3 Sư đoàn bộ binh số 4, Lữ đoàn 2 Sư đoàn bộ binh số 25, Lữ đoàn bộ binh nhẹ số 196 (vừa được củng cố lại sau thất bại trong cuộc hành quân Attleboro), Lữ đoàn dù 173, Trung đoàn thiết giáp số 11 Mỹ và một bộ phận Sư đoàn 5 nòng cốt quân Việt Nam Cộng hòa cùng một số trong những lính đánh thuê New Zealand với hơn 400 xe tăng, xe bọc thép, 800 tàu xuồng chiến đấu trên sông, hơn 100 khẩu súng nhiều chủng loại và nhiều máy bay, kể cả B-52.
Diễn biến của cuộc hành quân hoàn toàn không như quân Mỹ dự trù. Rất ít quân du kích thiệt mạng, về cơ bản những đơn vị của tớ không biến thành đánh bật ra ngoài. Hệ thống hầm ngầm không biến thành triệt phá mà chỉ bị hư hại một phần. Hố bom loang lổ, hàng mảng đất bị cày xới lên bằng máy xúc. Song không còn quả bom nào, không còn máy xúc nào khoét đủ sâu để phá hoại hầm ngầm. Cái khó không phải khối mạng lưới hệ thống hầm ngầm đào quá sâu mà chính vì nó chạy ngoắt ngoéo không một nơi nào là thẳng. Những cửa ngách và lỗ thông hơi thì nhiều vô kể, điều đó hạn chế kĩ năng bị phá huỷ. Các sĩ quan Mỹ trong cuộc càn Cedar Falls đều có chung nhận xét như vậy.
Chiến dịch Junction City - Đỉnh cao của kế hoạch tìm và diệt
Theo tính toán của Westmoreland, Tây Ninh không riêng gì có là địa thế căn cứ của Trung ương Cục miền Nam, Bộ chỉ huy Miền, Mặt trận Dân tộc giải phóng, mà còn là một nơi tích trữ vật chất, có nhiều kho dự trữ kế hoạch; là địa bàn đóng quân của lực lượng nòng cốt (tức Sư đoàn 9). Vì vậy tuy đã thất bại trong cuộc hành quân lớn trước đó Bộ chỉ huy Mỹ ở Sài Gòn vẫn quyết định mở cuộc hành quân quy mô lớn mang tên Junction City, tập trung lực lượng đông đảo đánh vào Chiến khu Dương Minh Châu (Tây Ninh).
Để thực hiện những tiềm năng trên, chiến dịch lôi kéo đại bộ phận quân Mỹ triển khai ở miền Đông Nam Bộ và một phần quân Sài Gòn. Lực lượng này gồm có chín lữ đoàn bộ binh Mỹ (ba lữ của Sư đoàn bộ binh 1; hai lữ của Sư đoàn bộ binh 25; một lữ của Sư đoàn bộ binh số 4; một lữ của Sư đoàn bộ binh 9, Lữ đoàn 196 và Lữ đoàn dù 173), một lữ đoàn thuỷ quân lục chiến Sài Gòn. Ước tính quân số khoảng chừng 45.000 và trên 1.000 xe tăng, xe bọc thép, hàng trăm khẩu súng nhiều chủng loại, cùng rất nhiều máy bay. Phương án tác chiến được Bộ chỉ huy Miền xác định:
"Bộ đội nòng cốt khi tập trung, lúc phân tán linh hoạt, sẵn sàng cơ động, phối hợp và tương hỗ cho du kích cơ quan thực hiện đánh nhỏ, đánh vừa, tạo điều kiện đánh những trận lớn, tiêu diệt được tiểu đoàn, chiến đoàn địch, bẻ gãy những mũi hành quân của chúng vào vùng địa thế căn cứ cách mạng."
Lính Mỹ thương vong trong trận đánh
Sau mấy ngày đầu của cuộc hành quân, những mũi tiến công của Mỹ đều không phát triển được, đi đến đâu cũng trở nên du kích, bộ đội địa phương đánh lẻ tẻ gây thương vong. Tinh thần sĩ quan, binh lính Mỹ rã rời. Hãng tin Pháp AFP ngày 22-2 đưa tin và phản hồi: "Cuộc hành quân Junction City được xem là một trong những kỳ vọng lớn của Mỹ trong quá trình trước mắt, cuộc hành quân có nhiều tham vọng nhất trong cuộc trận chiến tranh, nhưng kết quả thật đáng buồn, trong bốn ngày qua không thấy dấu vết lãnh đạo Mặt trận Dân tộc giải phóng đâu cả. Đài phát thanh Mặt trận Dân tộc giải phóng vẫn tiếp tục hoạt động và sinh hoạt giải trí tuy nhiên một trong những tiềm năng của cuộc hành quân là làm cho nó câm đi...".[19]
Ngày 13-3-1967, những cánh quân Mỹ khởi đầu rút khỏi địa thế căn cứ Dương Minh Châu. Đợt một của cuộc hành quân Junction City đã bị thất bại
Từ ngày 15-3, Bộ chỉ huy Mỹ ở Sài Gòn triển khai quá trình hai cuộc hành quân Junction City, lật cánh chuyển hướng tiến công đa phần sang phía đông địa thế căn cứ của ta. Thủ đoạn của địch lần này là vây hãm rộng, thọc sâu, tiến chắc, dùng không quân oanh tạc kinh hoàng, dọn sạch những chướng ngại phía đông địa thế căn cứ. Tuy nhiên kết quả vẫn không khá hơn. Ngày 15-5-1967, Westmoreland tuyên bố cuộc hành quân Junction City chấm hết. Đại tướng Nguyễn Chí Thanh nhận xét:
"Cuộc hành quân Junction City là một cuộc hành quân lớn số 1 của quân Mỹ vào vùng địa thế căn cứ bắc Tây Ninh lại là cuộc hành quân thua đau nhất, là cái mốc đánh dấu đỉnh cao sự thất bại của chúng trong cuộc phản công kế hoạch mùa khô lần thứ hai trong âm mưu tìm diệt của chúng"[20]
Với thất bại này, về cơ bản, gọng kìm "tìm và diệt" của Mỹ trong cuộc phản công kế hoạch mùa khô lần thứ hai đã bị bẻ gãy. Như vậy, trong mùa khô 1966-1967, thực hiện gọng kìm tìm diệt nòng cốt quân giải phóng, Mỹ chẳng những không thực hiện được ý đồ tiêu diệt và tiêu hao một bộ phận quan trọng lực lượng Giải phóng, mà còn bị đánh tiêu hao một phần lớn lực lượng. Tính chung trong sáu tháng mùa khô, quân và dân miền Nam đã loại khỏi vòng chiến đấu 175.000 lính (có 76.000 lính Mỹ, lính Nước Hàn, Úc, New Zealand, Philippine), tiêu diệt và đánh thiệt hại nặng 49 tiểu đoàn và đơn vị tương đương, bắn rơi và phá huỷ 1.800 máy bay nhiều chủng loại, phá hỏng 1.783 xe quân sự, 340 khẩu đại bác, bắn chìm và bắn cháy 100 tàu xuồng, đánh sập và hỏng 270 cầu lớn nhỏ.
Làm thất bại gọng kìm "Bình định"Sửa đổi
Ngay từ cuối 1966, Mỹ đã tập trung một số trong những lớn nhân tài, vật lực cho công cuộc bình định miền Nam. Về phía chính phủ nước nhà Sài Gòn, lực lượng tham gia chương trình bình định gồm: 53 tiểu đoàn nòng cốt, 177 đại đội địa phương, 5 đại đội công an dã chiến, 559 trung đội nghĩa quân, 552 đoàn cán bộ bình định. Riêng tại những địa bàn trọng điểm bình định ven đô Sài Gòn, Long Khánh, Phước Tuy, Bình Dương, Long An, Tây Ninh, Bình Long (thuộc Vùng giải pháp III), Trị - Thiên, Bình Định, Tuy Hoà, Tỉnh Quảng Ngãi, Plâyku, Kon Tum (thuộc Vùng giải pháp I và II), Vĩnh Long, Phong Dinh, Chương Thiện, Ba Xuyên, Kiến Phong (thuộc Vùng giải pháp IV), ngoài lực lượng quân Sài Gòn, Mỹ lôi kéo thêm 40 tiểu đoàn Mỹ, 1.500 Chuyên Viên bình định, một số trong những đơn vị quân Nam Triều Tiên, Úc.
Tàu tuần tra Mỹ càn quét vùng sông ngòi nông thôn
Song song với việc tăng cường lực chống va đập lượng, Mỹ đã nâng tổng ngân sách đầu tư cho công tác thao tác bình định từ 8 tỷ (tiền Sài Gòn) năm 1966, lên 14 tỷ năm 1967. Với sức mạnh được tập trung như vậy, Mỹ và Việt Nam Cộng hòa dự kiến đến hết năm 1967 sẽ củng cố và xây dựng được 3.500 ấp và trại tập trung, trong đó, xây dựng mới hoàn toàn là 1075 ấp, dồn được 1.315.000 dân. Đặc biệt, để phục vụ trực tiếp cho chương trình, Mỹ đã khẩn trương lựa chọn và đưa đi đào tạo đội ngũ cán bộ bình định của chính phủ nước nhà Sài Gòn ở những trung tâm đào tạo trong và ngoài nước.
Do mục tiêu chương trình bình định là phải "phá cho được hạ tầng, thủ tiêu hết những tổ chức và con người Việt Cộng", nên Mỹ đã triệt để sử dụng những nguồn tài liệu thu được từ những đơn vị tình báo quân sự và dân sự của tất cả Mỹ và Sài Gòn, từ khẩu cung lấy được qua thẩm vấn những người dân bị bắt, sau đó dùng công an đặc biệt, mật vụ điều tra thẩm định, đối chiếu với thẻ căn cước xác định. Tất cả những người dân bị bắt đều tập trung về những trại giam giữ và được phân ra làm ba loại: loại A là cán bộ lãnh đạo chủ chốt; loại B là đảng viên; loại C là cơ sở quần chúng cách mạng.
Kể từ lúc khởi đầu cuộc trận chiến tranh đến khi Mỹ mở cuộc phản công kế hoạch mùa khô lần thứ nhất, Khu V luôn là địa bàn "ưu tiên bình định", nên nơi đây đã trở thành một trong những điển hình của phong trào chống bình định, phá ấp kế hoạch ở miền Nam. Bước vào mùa khô năm 1966 - 1967, rút kinh nghiệm tay nghề trong mùa khô lần thứ nhất, Khu uỷ và Bộ Tư lệnh Quân khu V xác định: tiếp tục đẩy mạnh phương châm "ba bám" như đã thực hiện có hiệu suất cao trước đây, nay tương hỗ update thêm phương châm "cấp trên bám cấp dưới" đã kịp thời phát hiện, nghiên cứu và phân tích những thủ đoạn đánh phá của địch, tìm ra cách đối phó kịp thời cho ta theo từng địa bàn. Từ đây "bốn bám" trở thành những phương châm hành vi của những cấp, những ngành, của lực lượng vũ trang và nhân dân những địa phương.
Song song với thành công trong chống phá bình định, nhân dân hầu khắp những địa phương miền Nam đã xây dựng được khối mạng lưới hệ thống ấp, xã chiến đấu liên hoàn, vững chắc, mà điển hình là: Trà Vinh có xã An Trường; Bà Rịa có xã Long Tân, Long Điền, Đất Đỏ; Củ Chi có xã An Phú, Phú Mỹ Hưng, An Nhơn Tây...; An Khê có xã Bắc, xã A1; Đắc Lắc có Khuê Ngọc Điền; Kon Tum có Đắc Uy; Tỉnh Quảng Ngãi có Hoà Bình; Quảng Nam - Đà Nẵng có Hoà Hải, Anh Dũng... Đây thực sự là những pháo đài vững chắc chống phá có hiệu suất cao những cuộc hành quân càn quét và bình định của Mỹ.
Cùng với thắng lợi trên mặt trận quân sự, công tác thao tác chống phá bình định cũng thu được kết quả bước đầu rất quan trọng. Kế hoạch bình định năm 1966 của Mỹ là bình định 900 ấp, củng cố 1.900 ấp. Nhưng đến tháng 6, quân dân Nam Bộ đã phá sạch 2.668 ấp. Khu VI phá 238 ấp trong tổng số 360 ấp, giải phóng 203.345 dân trong tổng số 744.400 dân; Khu V, Tây Nguyên và Trị - Thiên vùng giải phóng những tỉnh được mở rộng, liên hoàn với 2.125.000 dân đã giành được quyền làm chủ 233.000 dân còn trong vùng tranh chấp. Ngay những vùng Mỹ tập trung lực lượng để bình định như Long An, Củ Chi, Quảng Nam, Tỉnh Quảng Ngãi những làng xã chiến đấu cũng mọc lên liên hoàn. Tháng 10-1966, sau khi nghiên cứu và phân tích những báo cáo về tình hình miền Nam kết phù phù hợp với chuyến du ngoạn miền Nam trước đó, McNamara báo cáo với Johnson: "Công tác bình định chỉ có đi thụt lùi"[21]
Trong mùa khô 1966-1967, riêng trên mặt trận chống phá bình định, quân Giải phóng đã giành thêm được 390 ấp, xã; nâng số xã trong vùng giải phóng lên tới 700 xã, 6.750 ấp và dinh điền. Việt Nam Cộng hòa chỉ thực sự trấn áp được 5.400 ấp trên tổng số 16.293 ấp toàn miền Nam (số còn sót lại là ấp xã đang tranh chấp). Theo kế hoạch đặt ra năm 1967, Mỹ và Sài Gòn phải hoàn toàn trấn áp được 3.500 ấp (có một.076 ấp mới), nhưng thực tế chỉ lập được 291 ấp mới (mà số ấp bị phá là hơn 300), đạt khoảng chừng 13% kế hoạch. Bộ Quốc phòng Mỹ thừa nhận rằng: "Những nỗ lực ban đầu của Chính phủ Việt Nam cộng hoà nhằm mục đích định ra những chương trình bình định và phát triển nông thôn đã thất bại, vì đó là những chương trình đầu đuôi lẫn lộn được vạch ra một cách vụng về". "Sau đó, những nỗ lực của Mỹ nhằm mục đích giúp sức những chương trình bình định của Chính phủ Việt Nam cộng hoà lại phạm những sai lầm..." nên không tránh khỏi thất bại.[22]
Miền Bắc chống trận chiến tranh phá hoạiSửa đổi
Một tốp máy bay F-4 đang tiếp dầu để sẵn sàng sẵn sàng không kích
Đánh phá miền Bắc nhằm mục đích tương hỗ cho nỗ lực quân sự ở miền Nam Việt Nam vẫn là một trong những ưu tiên số 1 của Mỹ trong cuộc trận chiến tranh xâm lược Việt Nam. Song song với quá trình đưa lục quân Mỹ vào miền Nam, Mỹ dùng không quân, thủy quân mở cuộc trận chiến tranh phá hoại miền Bắc trên quy mô lớn với cường độ ngày càng kinh hoàng. Đây là một bộ phận khăng khít của kế hoạch trận chiến tranh cục bộ mà Mỹ triển khai thực hiện ở Việt Nam từ năm 1965.
Từ đầu năm 1964, trước sự tăng cường và mở rộng trận chiến tranh xâm lược của Mỹ, Đảng Lao động đã có kế hoạch và giải pháp sẵn sàng sẵn sàng. Hội nghị phòng không nhân dân toàn miền Bắc được triệu tập đầu năm 1964 đã bàn giải pháp triển khai và tăng cường khối mạng lưới hệ thống phòng không nhân dân ba thứ quân, giải pháp thực hiện kế hoạch sơ tán, phân tán nhân dân và nhà máy sản xuất, công xưởng sản xuất khỏi những vùng trọng điểm địch đánh phá.
Lực lượng vũ trang quay quồng trấn áp và chấn chỉnh biên chế, tổ chức và tăng cường về quân số. Các đơn vị được lệnh tổ chức báo động, nâng cao kĩ năng sẵn sàng chiến đấu. Quân chủng Phòng không - Không quân hoàn hảo nhất phương án chiến đấu, triển khai lực lượng theo hướng tập trung hoả lực bảo vệ những tiềm năng đa phần, đồng thời hình thành lực lượng chiến đấu tại chỗ, rộng khắp. Quân chủng Hải quân từ tháng 7-1964 chuyển sang trạng thái sẵn sàng chiến đấu, tăng cường tuần tiễu vùng biển ven bờ, tổ chức Bộ Tư lệnh tiền phương ở vùng biển Quân khu IV. Các quân chủng, binh chủng khác cũng quay quồng hình thành phương án chiến đấu, bảo vệ giao thông vận tải trong điều kiện trận chiến tranh phủ rộng rộng rãi ra ra toàn nước. Các địa phương tập dượt huấn luyện chiến đấu, phục vụ chiến đấu sơ tán, phân tán tài sản và nhân dân...
Một đơn vị tên lửa SA-2 của Quân đội Nhân dân Việt Nam trước giờ chiến đấu
Bên cạnh bộ đội phòng không nòng cốt, lực lượng phòng không của cục đội địa phương và dân quân, tự vệ phát triển nhanh gọn. Năm 1964, dân quân, tự vệ chiếm 8% so với dân số miền Bắc. Tỷ lệ đó đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 1965 tăng lên 10%. Những năm 1966, 1967, lực lượng phòng không của cục đội địa phương và dân quân, tự vệ được tổ chức thành nhiều tiểu đoàn, đại đội pháo phòng không, được trang bị từ súng máy cao xạ 12,7mm, 14,5mm đến cao xạ 37mm, 100mm. Riêng dân quân, tự vệ có 2.000 đơn vị trực chiến trên toàn miền Bắc, sẵn sàng phối hợp chiến đấu cùng bộ đội. Dân quân, tự vệ là lực lượng nòng cốt để xây dựng, phát triển phong trào toàn dân bắn máy bay, tàu chiến Mỹ, làm công tác thao tác phòng không nhân dân và bảo vệ giao thông vận tải vận tải, bảo vệ trị an. Ở nông thôn, dân quân, tự vệ còn là một lực lượng xung kích trong sản xuất, xây dựng, đặc biệt là ở những địa bàn thường xuyên bị đánh phá ác liệt.
Các lực lượng vận tải và bảo vệ giao thông vận tải như công binh, vận tải quân sự, vận tải nhà nước, vận tải nhân dân... theo nhịp độ ngày càng tăng của trận chiến tranh, cũng ngày càng vững mạnh. So với năm 1965, đến năm 1968, số trung đoàn công binh trên miền Bắc tăng gấp 1,2 lần, số tiểu đoàn công binh tăng gấp 2 lần, số đại đội công binh tăng gấp 26 lần. Bên cạnh lực lượng tập trung, những tổ đội công binh của dân quân tự vệ cũng phát triển rộng khắp, đặc biệt dọc theo những tuyến giao thông vận tải huyết mạch. Các loại phương tiện bắc cầu, bảo vệ vượt sông đến năm 1968 tăng 2,6 lần so với năm 1965. Lực lượng vận tải quân sự của Bộ Quốc phòng, của những quân khu tăng từ 4 đến 5 lần.
Ngày 24-7-1965, bộ đội tên lửa phòng không lần đầu tiên ra quân hiệp đồng với một số trong những trung đoàn cao xạ, bắn hạ ba máy bay F-4 ở độ cao 7.000 m trên vùng trời Bất Bạt (tỉnh Hà Tây). Với chiến công đầu này, ngày 24-7-1965 trở thành ngày truyền thống của Binh chủng tên lửa Quân đội nhân dân Việt Nam. Kết thúc năm 1965 có 834 chiếc máy bay của không quân và thủy quân Mỹ đã bị lực lượng phòng không ba thứ quân bắn hạ trên vùng trời miền Bắc, trong đó, hàng tháng 4, 9, 10 là những tháng máy bay Mỹ bị bắn rơi nhiều nhất.
Một chiếc F-4 của Không lực Hoa Kỳ bị trúng tên lửa SA-2 lúc không kích miền Bắc
Bước sang năm 1966, năm thứ hai Tính từ lúc lúc cuộc trận chiến tranh cục bộ khởi đầu, để tương hỗ cho cuộc phản công kế hoạch lần thứ nhất của quân Mỹ trên mặt trận miền Nam, không quân và thủy quân Mỹ tăng cường nhịp độ, mở rộng quy mô đánh phá khối mạng lưới hệ thống giao thông vận tải miền Bắc. Máy bay ném bom kế hoạch B-52 khởi đầu được sử dụng trên vùng trời miền Bắc. Hai ngày 14 và 27-4-1966, những tốp B-52 đã dội bom xuống khu vực đèo Mụ Giạ và trục đường 12 tây Quảng Bình hòng cắt đứt tuyến vận chuyển qua biên giới Việt - Lào vào tuyến vận tải kế hoạch 559. Ngoài đánh cắt giao thông vận tải, không quân Mỹ còn tăng cường sục sạo tìm đánh phá những trận địa radar, tên lửa, những khu công nghiệp miền Bắc: Nhà máy điện Uông Bí, Nhà máy điện Cao Ngạn, Mỏ than Cẩm Phả, Khu gang thép Thái Nguyên...
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara ghi nhận: "Các cuộc không kích chống lại Bắc Việt Nam tăng lên từ 25.000 vụ năm 1965 lên 79.000 vụ năm 1966 và 108.000 vụ năm 1967, và số lượng bom đạn ném xuống đây tăng từ 63.000 tấn lên 136.000 tấn, rồi 226.000 tấn". Nhưng: "việc ném bom đã không đạt được những tiềm năng cơ bản của nó: trong khi chiến dịch "sấm rền" được đẩy mạnh, tình báo Mỹ Dự kiến rằng, số quân xâm nhập vào miền Nam tăng từ khoảng chừng 35.000 trong năm 1965 lên 90.000 trong năm 1967, trong khi đó, ý chí của Tp Hà Nội Thủ Đô tiếp tục trận chiến đấu rất vững chắc"
Từ tháng 5-1966 trở đi, cạnh bên việc ngày càng tăng cường độ đánh phá toàn bộ những tiềm năng quân sự, dân sự trên miền Bắc, Tổng thống Mỹ L. Johnson ra lệnh ném bom khối mạng lưới hệ thống kho nhiên liệu, nhằm mục đích làm tê liệt hoạt động và sinh hoạt giải trí của miền Bắc, buộc người Việt Nam nao núng ý chí quyết tâm đánh Mỹ.
Chiếc MiG-21PFM số hiệu 5020 đã hạ được 12 máy bay Mỹ
Sau hơn một tháng ném bom khối mạng lưới hệ thống kho tàng trữ dầu, cơ quan tình báo quốc phòng Mỹ báo cáo là 70% kĩ năng xăng dầu của miền Bắc Việt Nam đã bị tiêu huỷ. Nhà cầm quyền Mỹ rất phấn khởi khi nhận được tin này. Song, mùa Hè đi qua, miền Bắc Việt Nam vẫn có đủ xăng dầu để bảo vệ mọi hoạt động và sinh hoạt giải trí thông thường và tăng cường chi viện cho miền Nam. Vì nhiên liệu nhập từ Liên Xô, Trung Quốc, quân và dân miền Bắc đã chứa vào những phuy và bể, phân tán khắp những vùng nông thôn và dọc hai bên đường số 1, trên những nẻo đường liên tỉnh khuynh hướng về phía Nam. Đánh phá khối mạng lưới hệ thống kho nhiên liệu ở miền Bắc là bước leo thang quan trọng trong cuộc trận chiến tranh không quân của Mỹ, nhưng rõ ràng là "việc oanh tạc những kho tàng trữ dầu đã thất bại... Không có dẫn chứng gì chứng tỏ Bắc Việt Nam đã có thời kỳ khốn đốn về dầu"
Bước sang năm 1967, năm có tầm quan trọng kế hoạch, không quân Mỹ tập trung đánh vào sáu khối mạng lưới hệ thống tiềm năng trên miền Bắc: điện lực, công nghiệp, giao thông vận tải vận tải, kho dự trữ nhiên liệu, sân bay và những trận địa phòng không, những cơ sở quân sự. Tháng 2-1967, Tổng thống Mỹ Johnson chuẩn y đề nghị của Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, được cho phép mở rộng phạm vi đánh phá trong khu vực Tp Hà Nội Thủ Đô, Hải Phòng Đất Cảng; tiến hành rải mìn trên những luồng sông, cửa biển; dùng thủy quân khống chế gắt gao khu vực ven biển từ vĩ tuyến 17 đến vĩ tuyến 20.
Một mái ấm gia đình sống và chiến đấu trong Địa đạo Vịnh Mốc
Để tăng sức uy hiếp từ biển, trong năm 1967, Mỹ lôi kéo tới tám chiếc tuần dương hạm và tàu khu trục chuyên bắn vào những tiềm năng trên bờ biển miền Bắc. Các cuộc bắn phá của thủy quân Mỹ ngày càng ác liệt, nhất là khu vực từ nam sông Gianh trở vào. Có những thời kỳ cao điểm, mỗi ngày tàu Mỹ dội vào đất liền hàng nghìn quả đạn pháo. Ngoài ra, máy bay B-52 và pháo binh từ bờ nam sông Bến Hải đánh phá kinh hoàng khu vực Hồ Xá, Vĩnh Linh. Theo tính toán của một số trong những tác giả Mỹ, đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 1967, Mỹ đã ném xuống miền Bắc Việt Nam 1.630.000 tấn bom nhiều chủng loại, nhiều hơn nữa khối lượng bom đạn mà Mỹ ném xuống mặt trận châu Âu trong cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai, gấp hai lần số bom ném xuống Triều Tiên, gấp ba lần số bom ném xuống mặt trận Thái Bình Dương trong cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai
Theo số liệu thống kê của Cục Tác chiến Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam cho biết thêm thêm, trong bốn năm trận chiến tranh phá hoại của không quân, thủy quân Mỹ (1964-1968), 14.000 quân nhân và 60.000 dân thường miền Bắc đã bị bom đạn Mỹ giết hại. Tuy nhiên theo Mc Namara, "những thiệt hại vật chất-nhân mạng vẫn không làm nao núng quyết tâm chống Mỹ của người Việt Nam". Kết thúc năm 1967, thêm hàng trăm lần chiếc tàu chiến Mỹ đã bị pháo bờ biển của lực lượng phòng thủ biển miền Bắc bắn cháy. Nhận xét về hiệu lực hiện hành đánh trả của pháo binh, một tờ báo Mỹ viết: "Trong khi đánh nhau với pháo bờ biển miền Bắc Việt Nam, những tàu chiến Mỹ đã gặp phải sự chống trả ngày càng có hiệu lực hiện hành. Các tàu khu trục và tuần dương phải chạy nhanh qua vùng nguy hiểm để bắn vào tiềm năng trên bờ".
Đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 1967, miền Bắc đã bắn rơi 2.680 máy bay tân tiến, bắn chìm, bắn cháy nhiều tàu chiến của Mỹ. Chiến công đó góp thêm phần quyết định vào thắng lợi của mặt trận bảo vệ giao thông vận tải, chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam.
Kết quảSửa đổi
Kết quả sau hai mùa khô, trên toàn miền Nam, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam đã loại khỏi vòng chiến đấu hơn 240.000 quân Mĩ và đồng minh, bắn rơi và phá hủy hơn 2.700 máy bay và trực thăng, phá hủy hơn 2.200 xe tăng và xe bọc thép, hơn 3.400 ô tô. Tại miền Bắc, hơn 1.000 máy bay nhiều chủng loại bị bắn rơi, hàng trăm tàu chiến Mĩ bị bắn cháy.
Ở hầu khắp những vùng nông thôn, được sự tương hỗ của lực lượng vũ trang Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, quần chúng đã đứng lên đấu tranh chống lại quân lực Việt Nam Cộng hòa, phá từng mảnh "ấp kế hoạch". Trong hầu khắp những thành thị, giai cấp công nhân, những tầng lớp nhân dân lao động khác, học viên, sinh viên, Phật tử, binh sĩ Sài Gòn... đấu tranh đòi Mĩ rút về nước, đòi tự do dân chủ. Vùng giải phóng được mở rộng, uy tín của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam được nâng cao trên trường quốc tế.
Tranh châm biếm trận chiến của Mỹ ở Việt Nam: "Chúng tôi đem tới Dân chủ"
Trong khi đó, nước Mỹ lâm vào cảnh cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ về chính trị và kinh tế tài chính, khủng hoảng rủi ro cục bộ về kế hoạch quân sự và chủ trương đối ngoại, không còn cách gì khắc phục được. Trong nước, sự phân hoá giữa phái chủ chiến và chủ hoà, Một trong những tầng lớp xã hội Mỹ với Chính phủ liên bang... ngày càng trở nên nóng bức. Đó thực sự là một áp lực chính trị ngày càng tăng đối với cơ quan ban ngành sở tại và đối với thành viên Tổng thống Mỹ Johnson.
Trên thế giới, việc gây ra cuộc trận chiến tranh xâm lược Việt Nam khiến Mỹ ngày càng bị phản đối, ngày càng có nhiều tiếng nói ủng hộ nhân dân Việt Nam. Ngày 15-11-1966, Toà án quốc tế Bertrand Russell xét xử "tội ác trận chiến tranh của đế quốc Mỹ ở Việt Nam" được thành lập theo sáng kiến của nhà bác học người Anh Bertrand Russell. Toà án họp chính thức lần thứ nhất từ ngày 02 đến ngày 13-5-1966 tại Stockholm (Thuỵ Điển) với hơn 300 đại biểu đến từ những nước và đông đảo phóng viên báo chí, vô tuyến truyền hình quốc tế, và kỳ họp thứ hai từ ngày 20-11 đến ngày một-12-1967 tại Copenhagen (Đan Mạch). Với những dẫn xác nhận tế và đầy sức thuyết phục, Toà án Bertrand Russell kết luận: "Chính phủ Mỹ đã phạm tội ác xâm lược chống nước Việt Nam, những Chính phủ Úc, New Zealand, Nam Triều Tiên là những nước đồng lõa đã phạm những tội ác man rợ trong cuộc trận chiến tranh xâm lược Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế." Kết luận của Toà án Bertrand Russell có ý nghĩa về chính trị to lớn, có ảnh hưởng rộng rãi trong dư luận thế giới, nhất là dư luận ở nước Mỹ và những nước phương Tây.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Robert McNamara trước đây đã từng ủng hộ chủ trương của Tổng thống Johnson đối với cuộc trận chiến tranh xâm lược Việt Nam thì nay cũng tỏ ra chán nản và nghi ngờ kết quả của chủ trương leo thang của Mỹ ở Việt Nam. Tình hình miền Nam lúc đó như McNamara đánh giá là: "một bức tranh ảm đạm, đau đớn đến tột cùng. Nhưng khi đó, tôi không thấy cách gì tốt hơn"[23] Theo đó, "Các chủ trương và chương trình của Mỹ ở Đông Dương đã phát triển theo một hướng mà tất cả chúng ta (Mỹ) đã không lường trước được... và sự thiệt hại về người, chính trị, xã hội và kinh tế tài chính là không thể tưởng tượng được. Chúng ta (Mỹ) đã thất bại" [24]
Trung tướng Bernard Trainor, từng phục vụ ở Việt Nam hai lần, của tất cả hai quy mô Chiến tranh đặc biệt và Chiến tranh cục bộ, so sánh trận chiến ở Việt Nam với cuộc trận chiến tranh giành độc lập Hoa Kỳ:
"Nhiều người nói rằng tất cả chúng ta phải ném bom để đưa miền Bắc về lại thời kỳ đồ đá. Ở mức độ nhất định, tất cả chúng ta đã đạt được hiệu suất cao này, nhưng họ vẫn tiếp tục chiến đấu. Có ném bom nữa cũng không ăn thua gì. Tôi thấy cuộc kháng chiến của Việt Nam khởi sắc tương đồng với cuộc cách mạng của Mỹ. Cũng như những nhà cách mạng Mỹ thời đó, người Việt quyết chiến đến cùng. Những người dân Mỹ hồi đó đã đi tới một quyết định rằng độc lập là thiết yếu. Họ đặt cược tính mạng và của cải của tớ vào sự nghiệp giành độc lập... Hy vọng ban đầu là thu phục trái tim khối óc của người dân, nhưng kỳ vọng này đã bị tan tành bởi thất bại của cơ quan ban ngành sở tại Sài Gòn trong việc giành tín nhiệm của dân và kế hoạch Tìm và diệt của Westmoreland. Về cơ bản đây là kế hoạch tiêu hao sinh lực... Chỉ việc chất đống quân lực và vũ khí, rồi bóp vụn quân địch. Đây cũng là cách mà Westmoreland xúc tiến ở Việt Nam. Một cách làm võ biền. Có thể nói, Quân Giải phóng đã xoay triết lý trận chiến tranh tiêu hao chống lại chính Westmoreland. Chiến lược của người Việt là nhằm mục đích làm thế nào xói mòn sinh lực của quân Mỹ, cho tới khi công luận Mỹ xoay chuyển, chống lại trận chiến tranh. Chiến lược này đã thành công…".[25]
Năm 1968, quân Giải phóng tung ra đợt tấn công quy mô nhất từ đầu trận chiến tranh - cuộc tổng tấn công và nổi dậy Tết Mậu Thân. Những kết quả của chiến dịch này đã đặt dấu chấm hết cho Chiến tranh cục bộ. Hoa kỳ phải từ bỏ tham vọng giành thắng lợi và tìm cách rút khỏi trận chiến tranh bằng một kế hoạch mới - Việt Nam hóa trận chiến tranh
Chú thíchSửa đổi
^ a b Mậu Thân 1968 qua những số liệu[liên kết hỏng], Báo Nhân dân, 25-01-2008 ^ Vietnam War U.S. Military Fatal Casualty Statistics, The U.S. National Archives and Records Administration ^ ://www.rjsmith.com/kia_tbl.html ^ Bước ngoặt lớn của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, trang 30 ^ Tài liệu mật Bộ quốc phòng Mỹ về cuộc trận chiến tranh xâm lược Việt Nam, Việt Nam Thông tấn xã phát hành, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1971, t.2, tr 57 ^ Tài liệu mật Bộ quốc phòng Mỹ về cuộc trận chiến tranh xâm lược Việt Nam, Việt Nam Thông tấn xã phát hành, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1971, tập 1, tr. 144. ^ Quân viễn chinh Mỹ vào miền Nam, mở đầu "trận chiến tranh cục bộ", 09/04/201, Báo Quân đội Nhân dân ^ a b Khí hậu miền Nam có hai mùa trong năm: mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10, mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau (theo dương lịch) ^ 50 năm Mỹ đổ quân vào Đà Nẵng: Nhật ký ngày 8-3-1965, Báo Đà Nẵng, 06/03/2015 ^ In the jaws of history. Bùi Diễm (với sự cộng tác của David Chanoff). Indiana University Press 1999. Trang 131 và 132 ^ a b Tài liệu mật Bộ Quốc phòng Mỹ, tlđd, tập,7, tr.153 ^ Marchel Giuglaris: Việt Nam, le jour de l’escalade (Việt Nam ngày đầu leo thang), NRF, 1961, tr.238. ^ Lịch sử Kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập 4. Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân. trang 32 ^ a b Lịch sử Kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập 4. Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân. trang 48 ^ Hồ Chí Minh: Toàn tập, xuất bản lần thứ hai, Nhà xuất bản. Chính trị quốc gia, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1996, t.11, tr. 470. ^ Hồ Chí Minh: Toàn tập, xuất bản lần thứ hai, Nhà xuất bản. Chính trị quốc gia. Tp Hà Nội Thủ Đô, 1996, t.12, tr.15, tr.15-16, tr.16. ^ Dẫn theo cuốn Đã thuở nào chúng tôi là những người dân lính... và trẻ trung của Trung tướng G. Morơ và L. Galoguây do Vương Minh Quang dịch, Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam xuất bản, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1993. ^ Quân khu V (khu vực Duyên hải nam trung bộ và Tây Nguyên) ^ Chiến dịch phản công đánh bại cuộc càn Gianxơn Xity, Nhà xuất bản. Quân đội nhân dân, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1997, tr.5 ^ Chiến dịch phản công đánh bại cuộc càn Gianxơn Xity, Nhà xuất bản. Quân đội nhân dân, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1997, tr. 7 - 8 ^ Tài liệu mật của Bộ quốc phòng Mỹ, tlđd, t.2, tr.199. ^ Tóm tắt tổng kết trận chiến tranh Việt Nam của Bộ Quốc phòng Mỹ, 12 – 13, bản đánh máy lưu tại Viện Lịch sử quân sự Việt Nam, số VL. 1266/83. ^ Mắc Namara: Nhìn lại quá khứ - tấn thảm kịch và những bài học kinh nghiệm tay nghề về Việt Nam, Nhà xuất bản. Chính trị quốc gia, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1995, tr.263 ^ Mắc Namara: Nhìn lại quá khứ - tấn thảm kịch và những bài học kinh nghiệm tay nghề về Việt Nam, Nhà xuất bản. Chính trị quốc gia, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1995, tr. 277. ^ “Vì sao "trận chiến tranh cục bộ" thất bại?”. Bản gốc tàng trữ ngày 22 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 17 tháng 10 năm 2012. [embed]https://www.youtube.com/watch?v=Ez225mm93k8[/embed]
