Thủ Thuật Hướng dẫn Điều kiện dẫn tới sự di truyền link Mới Nhất
Hà Văn Thắng đang tìm kiếm từ khóa Điều kiện dẫn tới sự di truyền link được Update vào lúc : 2022-04-12 03:40:11 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tham khảo Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
I. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
A. Liên kết gen hoàn toàn
1. Đối tượng nghiên cứu và phân tích của Moocgan: Ruồi giấm (2n = 8)
- Ruồi giấm là đối tượng thuận lợi để nghiên cứu và phân tích di truyền học vì:
+ Dễ nuôi trong ống nghiệm, chiếm 1 diện tích s quy hoạnh nhỏ trong phòng thí nghiệm
+ Đẻ nhiều, trung bình mỗi cặp bố mẹ đẻ trứng, nở được khoảng chừng 100 con.
+ Vòng đời ngắn, thời gian thế hệ từ 10 - 14 ngày. Toàn bộ quy trình sống từ: trứng --> dòi --> nhộng --> ruồi, trong điều kiện ở 250C chỉ mất 10 ngày.
+ Có nhiều biến dị dễ quan sát hay những tính trạng biểu lộ rõ ràng, có nhiều thể đột biến.
+ Bộ NST ít, có NST khổng lồ trong tuyến nước bọt dễ quan sát.
- Thí nghiệm:
P t/c: Thân xám, cánh dài x Thân đen, cánh cụt
F1: 100% thân xám, cánh dài.
♂ F1 lai phân tích x ♀ thân đen, cánh cụt
Fa: 1 thân xám, cánh dài : 1 thân đen, cánh cụt.
2. Nội dung của quy luật
- Các gen nằm trên 1 NST sẽ phân li và tổ hợp cùng với nhau trong quá trình giảm phân và thụ tinh dẫn đến sự di truyền đồng thời của nhóm tính trạng do chúng quy định. Các gen nằm trên cùng 1 NST phân li cùng nhau làm thành 1 nhóm gen link.
- Số nhóm gen link ở mỗi loài tương ứng với số NST trong bộ NST đơn bội của loài.
- Số nhóm tính trạng link tương ứng với số nhóm gen link.
3. Cơ sở tế bào học.
- Sự phân li của những NST trong giảm phân và sự tổ hợp tự do của những NST trong thụ tinh đã dẫn tới sự phân li và tổ hợp của những gen trên cùng 1 NST.
- Các gen càng nằm ở gần nhau trên NST thì lực link càng ngặt nghèo, những gen nằm xa nhau thì lực link Một trong những gen càng yếu.
4. Nhóm gen link
- Các gen được phân bố dọc trên NST tại những vị trị xác định gọi là locut. Số lượng gen trong tế bào nhiều hơn nữa số lượng NST rất nhiều nên mỗi NST phải mang nhiều gen. Các gen nằm trên cùng 1 NST làm thành 1 nhóm link, cùng phân li trong quá trình phân bào, cùng tổ hợp trong quá trình thụ tinh.
- Các nhóm gen link được hình thành từ sự link hoàn toàn Một trong những gen, cũng hoàn toàn có thể từ link không hoàn toàn.
5. Ý nghĩa của link gen
- Liên kết gen làm hạn chế sự xuất hiện biến dị tổ hợp.
- Liên kết gen giúp đảm bảo sự di truyền bền vững của từng nhóm tính trạng được quy định bởi những gen trên cùng 1 NST.
- Trong chọn giống, nhờ link gen, những nhà chọn giống chọn được những gen quy định tính trạng tốt luôn đi kèm với nhau.
6. Điều kiện để có link gen
- Các gen phải nằm trên cùng 1 NST
- Khoảng cách Một trong những gen đủ bé đẻ không xảy ra hiện tượng kỳ lạ hoán vị, tức là những gen link hoàn toàn với nhau.
B. Hoán vị gen
1. Thí nghiệm:
Lai phân tích ruồi giấm ♀F1 xám, dài BV/bv x ♂ bv/bv đen, cụt
Fa: 965 xám dài, 944 đen cụt, 206 xám cụt, 185 đen dài
Nhận xét: Ở Fa thu được 4 tổ hợp giao tử, trong khi con đực đen cụt chỉ cho một loại giao tử => ♀F1 phải giảm phân cho 4 loại giao tử với tỉ lệ tương ứng với tỉ lệ của Fa: 965 BV, 944 bv, 206 Bv, 185 bV. Kết quả này sẽ không phải của phân li độc lập, không phải của link gen hoàn toàn => 2 gen quy định tính trạng ở ruồi ♀F1 đã trao đổi chéo.
* Nội dung của quy luật:
Trong quá trình giảm phân phát sinh giao tử, những NST kép trong cặp tương đồng có hiện tượng kỳ lạ trao đổi chéo những đoạn tương ứng lẫn nhau dẫn đến hoán vị gen, làm xuất hiện những tổ hợp gen mới.
2. Cơ sở tế bào học
- Các gen nằm trên cùng 1 NST thì phân li và di truyền với nhau tạo thành nhóm gen link. Tuy nhiên, trong quá trình giảm phân ở 1 số tế bào, xảy ra hiện tượng kỳ lạ những NST kép tương đồng tiếp hợp và trao đổi chéo với nhau ở kì đầu GP 1. Kết quả làm cho những gen hoàn toàn có thể đổi vị trí lẫn nhau, làm xuất hiện tổ hợp gen mới.
- Sự trao đổi chéo xảy ra giữa 2 trong 4 cromatide khác nguồn gốc của cặp NST kép tương đồng dẫn đến sự đổi chỗ giữa cá gen trên cùng 1 cặp NST tương đồng (hoán vị). Các gen càng gần nhau thì lực link càng mạnh và hoán vị gen xảy ra càng hiếm và ngược lại.
3. Đặc điểm của hoán vị gen
- Hiện tượng trao đổi chéo chỉ xảy ra giữa 2 cromatid không chị em.
- Các gen nằm càng cách xa nhau trên 1 NST càng dễ trao đổi chéo.
- Xu hướng đa phần là link gen hoàn toàn, hoán vị gen hiếm xảy ra hơn.
- Sự di truyền link và hoán vị gen phụ thuộc vào giới tính của loài. Có loài hoán vị gen chỉ xảy ra ở con cháu (ruồi giấm), có loài chỉ xảy ra ở con đực (tằm) hoặc xảy ra ở cả hai giới (người) với tần số rất khác nhau. Sự di truyền link, hoán vị còn phụ thuộc vào vị trí phân bố gen trên NST.
- Hoán vị gen sẽ không còn ý nghĩa nếu khung hình chỉ có những cặp gen đồng hợp hoặc chỉ có một cặp gen dị hợp vì khi đó ở những kiểu gen này, dù có hoán vị gen cũng không đưa đến sự tái tổ hợp những gen => chỉ những kiểu gen dị hợp ít nhất 2 cặp gen, khi xảy ra hoán vị Một trong những alen mới xảy ra sự tái tổ hợp gen mới.
- Hoán vị gen hoàn toàn có thể xảy ra trên những nhóm gen link thuộc NST thường hoặc NST giới tính, khi khoảng chừng cách Một trong những gen đủ lớn để xảy ra hoán vị.
- Hoán vị gen chỉ quan sát được qua kiểu hình khi khung hình xảy ra oán vị có kiểu gen dị hợp.
- Trên mỗi cặp NST, hoàn toàn có thể xảy ra trao đổi chéo ở nhiều đoạn rất khác nhau. Tần số trao đổi chéo ở những gen rất khác nhau thì rất khác nhau.
- Trao đổi chéo đa phần xảy ra trong giảm phân, cũng hoàn toàn có thể xảy ra trong nguyên phân nhưng hiếm hơn.
4. Tần số hoán vị gen
a. Khái niệm:
Tần số hoán vị gen là tổng tỉ lệ % giữa nhiều chủng loại giao tử có mang gen hoán vị trong phép lai phân tích.
Tần số hoán vị gen = Tổng số thành viên mang gen hoán vị / Tổng số thành viên thu được.
b. Đặc điểm
- Tần số hoán vị giữa 2 gen cạnh nhau thường < 50% tổng số thành viên thu được vì xu hướng link gen hoàn toàn là đa phần, trao đổi chéo chỉ xảy ra giữa 2 trong 4 cromatid rất khác nhau, chỉ 1 số tế bào xảy ra trao đổi chéo. Tần số hoán vị gen đạt tối đa 50% khi tất cả tế bào tham gia giảm phân đều xảy ra trao đổi chéo (rất hiếm).
- Tần số hoán vị gen thể hiện khoảng chừng cách tương đối Một trong những gen trên 1 NST. Khoảng cách Một trong những gen càng lớn, lực link càng yếu, tần số hoán vị gen càng lớn và ngược lại.
- Tần số hoán vị gen xấp xỉ từ 0 - 50%, không bao giờ > 50%.
- Tần số hoán vị gen được xác định bằng phép lai phân tích.
5. Ý nghĩa của hoán vị gen.
- Làm tăng biến dị tổ hợp, tạo ra tổ hợp tính trạng mới.
- Nhờ hoán vị gen mà những gen quý trên những NST rất khác nhau hoàn toàn có thể tổ hợp lại với nhau thành tổ hợp gen mới. Ý nghĩa: đáp ứng nguyên vật liệu cho chọn giống và tiến hóa.
- Hoán vị gen lý giải sự đa dạng, phong phú của sinh vật.
- Hoán vị gen được những nhà khoa học nghiên cứu và phân tích để thiết lập map di truyền nhờ vào sự xác định khoảng chừng cách tương đối Một trong những gen trên 1 NST. Qua đó, hoàn toàn có thể Dự kiến trước được tần số xuất hiện gen mới trong những phép lai, có ý nghĩa trong chọn giống: làm giảm thời gian chọn đôi giao phối mò mẫm.
6. Bản đồ di truyền
- Là sơ đồ phân bố những gen trên những NST của một loài.
- Nguyên tắc thiết lập map di truyền:
+ Xác định số nhóm gen link.
+ Xác định vị trí, khoảng chừng cách tương đối Một trong những gen trong 1 nhóm link
- Để xác định vị trí, trình tự và khoảng chừng cách phân bố giữa cá gen trong 1 nhóm link, cần xác định tần số hoán vị gen, bằng phương pháp sử dụng phép lai phân tích với 3 cặp tính trạng.
- Khoảng cách Một trong những gen trên map di truyền được đo bằng tần số hoán vị gen: 1% hoán vị gen=1cM (centimet Moocgan).
- Ý nghĩa của map di truyền: không riêng gì có có ý nghĩa trong nghiên cứu và phân tích khoa học mà còn tương hỗ những nhà tạo giống giảm sút thời gian chọn đôi giao phối mò mẫm, rút ngắn thời gian tạo giống mới.
*Lưu ý: khi thiết lập map di truyền:
- Các nhóm gen link được đánh theo số thứ tự của NST trong bộ đơn bội của loài.
- Các gen trên NST được kí hiệu bằng những vần âm là tên gọi của tính trạng.
- Đơn vị của map là cM
- Vị trí tương đối của những gen trên NST được tính từ đầu mút của NST đến vị trí đó.
7. Điều kiện để có hoán vị gen
- Các gen nằm trên 1 NST
- Có sự tiếp hợp và trao đổi chéo
- Khoảng cách giữa cá gen đủ lớn để xảy ra hoán vị.
II. CÁC DẠNG BÀI TẬP VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỖI DẠNG
a) Dạng 1: XÁC ĐỊNH TỈ LỆ GIAO TỬ
a1) Phương pháp giải
a1-1) Liên kết gen
* Gọi x là số cặp NST tương đồng mang gen (số nhóm link gen), mỗi cặp NST tương đồng mang ít nhất một cặp gen dị hợp (hai NST có cấu trúc rất khác nhau), số kiểu giao tử của loài tuân theo công thức tổng quát 2x kiểu.
* Gọi a (a ≤ x) là số cặp NST tương đồng, mỗi cặp đều chứa những cặp gen đồng hợp ( hai NST có cấu trúc giống nhau), số kiểu giao tử của loài tuân theo công thức tổng quát 2x-a kiểu.
* Trường hợp có nhiều nhóm link gen mang những cặp gen dị hợp, ta dùng sơ đồ nhánh để xác định tỉ lệ giao tử.
a1-2) Hoán vị gen
* Tần số hoán vị gen (TSHVG) là tỉ lệ phần trăm nhiều chủng loại giao tử hoán vị, tính trên tổng số giao tử được sinh ra.
* Tần số hoán vị gen ≤ 50%.
* Gọi x là TSHVG, trong trường hợp xét hai cặp alen:
+ Ti lệ giao tử hoán vị =
+ Tỉ lệ giao tử không hoán vị =
* Trường hợp có nhiều cặp NST tương đồng mang gen, ta lập bảng để xác định tỉ lệ nhiều chủng loại giao tử.
a2) Bài tập vận dụng
Biết trong quá trình giảm phân, những gen link hoàn toàn với nhau. Xác định tỉ lệ giao tử của những thành viên có kiểu gen như sau:
Hướng dẫn giải
1) Kiểu gen 
2) Kiểu gen 
3) Kiểu gen 
4) Kiểu gen 
5) Kiểu gen 
6) Kiểu gen 
7) Kiểu gen 
8) Kiểu gen 
9) Kiểu gen 
b) Dạng 2: BIẾT GEN TRỘI, LẶN - KIỂU GEN CỦA P XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ LAI
b1) Phương pháp giải
b1-1) Liên kết gen
• Qui ước gen.
• Xác định tỉ lệ giao tử của P.
• Lập bảng, suy ra tỉ lệ kiểu gen, tỉ lệ kiểu hình của thế hệ sau.
Chú ý: Trường hợp có nhiều nhóm link gen, ta dùng phép nhân xác xuất hoặc sơ đồ phân nhánh để tính tỉ lệ kiểu gen, tỉ lệ kiểu hình.
b1-2) Hoán vị gen
• Qui ước gen.
• Xác định tỉ lệ giao tử của P.
• Lập bảng, suy ra tỉ lệ kiểu gen, tỉ lệ kiểu hình.
b2) Bài tập vận dụng
Ở cà chua, A qui định cây cao, a qui định cây thấp; B qui định quả tròn, b qui định quả bầu; D qui định chín sớm, d qui định chín muộn. Trong quá trình di truyền, những gen nằm trên cùng một cặp NST, link gen hoàn toàn. Xác định tỉ lệ phân li kiểu gen, tỉ lệ phân li kiểu hình những phép lai sau:
1) P1 : 
Hướng dẫn giải
+ Qui ước gen: A: cây cao B: Quả tròn D: Chín sớm a: cây thấp b: Quả bầu d: Chín muộn1) P1 :
GP1:
(Lập bảng tổ hợp)
Kiểu gen F1-1: 1
Tỉ lệ kiểu hình: 3 cây cao, quả tròn : 1 cây thấp, quả bầu
2) P2 :
GP2:
(Lập bảng tổ hợp)
Tỉ lệ kiểu gen: 1
Tỉ lệ kiểu hình: 1 cây cao, quả bầu, chín sớm :
2 cây cao, quả tròn, chín sớm :
1 cây thấp, quả tròn, chín muộn :
3) P3 :
GP3:
Lập bảng tổ hợp, suy ra kết quả:
+ Kiểu gen: (1AA : 2Aa : 1aa)(1
2Aa
1aa
c) Dạng 3:
CÁC DẠNG PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH QUI LUẬT LIÊN KẾT GEN - HOÁN VỊ GEN
c1) Phương pháp giải
c1-1) Liên kết gen
- Trong điều kiện mỗi gen qui định tính trạng trội, lặn hoàn toàn. Khi xét sự di truyền về hai cặp tính trạng, nếu xảy ra một trong những biểu lộ sau, ta kết luận sự di truyền của hai cặp tính trạng đó tuân theo qui luật link gen của Morgan.
1/ khi tự thụ phấn hoặc giao phối Một trong những thành viên dị hợp hai cặp gen. Nếu kết quả thế hệ sau phân li kiểu hình tỉ lệ 3 : 1 hoặc 1 : 2 : 1, ta kết luận hai cặp tính trạng đó được di truyền theo qui luật link gen của Morgan:
P: (Aa, Bb) x (Aa, Bb) F1 phân li kiểu hình tỉ lệ 3 : 1 hoặc 1 : 2 : 1 ⇒ qui luật link gen.
2/ Khi lai phân tích thành viên dị hợp hai cặp gen, nếu FB xuất hiện tỉ lệ kiểu hình 1 : 1, ta suy ra hai cặp tính trạng đó di truyền theo qui luật link gen của Morgan:
P: (Aa, Bb) x (aa, bb) → FB có 2 kiểu hình tỉ lệ 1 : 1 ⇒ qui luật link gen
3/ Tổng quát: Nếu tỉ lệ chung của tất cả hai tính trạng, không bằng tích những nhóm tỉ lệ khi xét riêng, mặt khác giảm xuất hiện biến dị tổ hợp, ta suy ra hai tính trạng đó, được di truyền theo qui luật link gen.
P: (Aa, Bb) x (Aa, bb) hay (aa, Bb) → F1 phân li 1 : 2 : 1 ⇒ qui luật link gen.
c1-2) Hoán vị gen
- Trong điều kiện mỗi gen qui định một tính trạng trội, lặn hoàn toàn. Khi xét sự di truyền về hai cặp tính trạng, nếu xảy ra một trong những biểu lộ sau, ta kết luận sự di truyền hai cặp tính trạng đó, tuân theo qui luật di truyền hoán vị gen của Morgan.
1/ Khi tự thụ phấn hoặc giao phối giữa hai cặp gen, nếu kết quả thế hệ lai xuất hiện 4 kiểu hình tỉ lệ khác 9 : 3 : 3 : 1, ta kết luận hai cặp tính trạng đó được di truyền tuân theo qui luật hoán vị gen.
P: (Aa, Bb) x (Aa, Bb) → F1 có 4 kiểu hình tỉ lệ ≠ 9 : 3 : 3 : 1 ⇒ qui luật hoán vị gen.
2/ Khi lai phân tích thành viên dị hợp về hai cặp gen, nếu FB xuất hiện 4 kiểu hình tỉ lệ khác 1 : 1 : 1 : 1, ta kết luận hai cặp tính trạng đó được di truyền theo qui luật hoán vị gen.
P: (Aa, Bb) x (aa, bb) → FB có 4 kiểu hình tỉ lệ ≠ 1 : 1 : 1 : 1 ⇒ qui luật hoán vị gen.
3/ Tổng quát: Nếu tỉ lệ chung của tất cả hai tính trạng biểu lộ tăng biến hợp, mặt khác không bằng tích những nhóm tỉ lệ khi xét riêng, ta suy ra hai cặp tính trạng đó được di truyền theo qui luật hoán vị gen.
P: (Aa, Bb) x (Aa, bb) hay (aa, Bb) → FB có 4 kiểu hình, tỉ lệ ≠ 3 : 3 : 1 : 1 ⇒ qui luật hoán vị gen.
c2) bài tập vận dụng
Khi lai thứ lúa thân cao, hạt tròn với lúa thân thấp, hạt dài. Đời F1 đồng loạt xuất hiện lúa thân cao, hạt tròn. Cho F1 tiếp tục giao phấn, đời F2 xuất hiện 2358 lúa thân cao, hạt tròn, 787 lúa thân thấp, hạt dài.
1) Qui luật di truyền nào đã chi phối hai cặp tính trạng trên.
2) Lập sơ đồ lai từ P đến F2.
3) Cho biết kết quả lai phân tích F1.
4) Đem F1 lai với thành viên khác chưa chắc như đinh kiểu gen, thu được thế hệ hai phân li:
639 cây thân cao, hạt tròn :
321 cây thân cao, hạt dài :
318 cây thân thấp, hạt dài.
Biện luận và lập sơ đồ lai của F1. Biết mỗi tính trạng do một cặp gen điều khiển.
Hướng dẫn giải
1) Qui luật di truyền:
+ P thân cao, hạt tròn x thân thấp, hạt dài nhận được:
F1 100% cây cao, hạt tròn. Suy ra:
• P đều thuần chủng về hai cặp tính trạng.
• Cây cao, hạt tròn trội hoàn toàn so với cây thấp, hạt dài.
• F1 là những thành viên dị hợp về hai cặp gen.
+ Qui ước: A: thân cao B: Hạt tròn a: thân thấp B: Hạt dài.+ F1: (Aa, Bb) x (Aa, Bb)
• Nếu những cặp tính trạng di truyền độc lập, F2 phải xuất hiện 4 kiểu hình theo tỉ lệ 9 : 3 : 3 : 1. (Trái đề).
• Theo đề, F2 xuất hiện 2 kiểu hình, tỉ lệ 
+ F1 dị hợp 2 cặp gen, khi giảm phân chỉ tạo 2 loại giao tử, chứng tỏ hai cặp tính trạng kích thước thân và hình dạng hạt, phải được di truyền theo qui luật link gen.
2)
Sơ đồ lai:
P:
GP: AB ab
F1:
GF1:
Kiểu gen F2: 1
Kiểu hình: 3 thân cao, hạt tròn : 1 thân thấp, hạt dài
3) Kết quả lai phân tích F1:
F1:
GF1: (AB : ab) , (ab)
FB: 1
Kiểu hình: 1 thân cao, hạt tròn : 1 thân thấp, hạt dài.
4) Sơ đồ lai của F1:
+ Xét di truyền kích thước thân:
Suy ra kiểu gen F1: Aa x Aa → F2: 3(A-) : 1(aa)
3 thân cao : 1 thân thấp.
+ Xét di truyền hình dạng hạt:
Suy ra F1: Bb x bb → F2: 1(B-) : 1bb
1 hạt tròn : 1 hạt dài.
+ Xét sự di truyền cả hai tính trạng, kiểu gen F1 và thành viên lai với nó:
F1:
GF1: (AB ; ab) , (AB : ab)
F2: 1
