Kinh Nghiệm về Tiêu luận thực trạng và giải pháp giảm nghèo Chi Tiết
Bùi Phạm Vân Anh đang tìm kiếm từ khóa Tiêu luận thực trạng và giải pháp giảm nghèo được Update vào lúc : 2022-04-09 05:01:07 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Chương trình giảm nghèo bền vững ở Việt Nam: Thực trạng và giải pháp
Ngày phát hành: 13/08/2022 Lượt xem 30182
Trong trong năm qua, chủ trương giảm nghèo luôn luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, đạt được nhiều thành tựu quan trọng và kinh nghiệm tay nghề trong xây dựng và tổ chức thực hiện. Giảm nghèo bền vững đã trở thành chủ trương nền tảng, xuyên suốt, luôn luôn được update, tương hỗ update trong khối mạng lưới hệ thống chủ trương phát triển kinh tế tài chính - xã hội của Đảng và Nhà nước ta.
1. Chủ trương giảm nghèo bền vững ở Việt Nam
Chiến lược phát triển kinh tế tài chính xã hội 2011-2022 được thông qua tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI định hướng: “Đẩy mạnh giảm nghèo bền vững, nâng cao thu nhập, không ngừng nghỉ cải tổ đời sống và chất lượng dân số của đồng bào những dân tộc bản địa thiểu số”, “thực hiện có hiệu suất cao chủ trương giảm nghèo phù phù phù hợp với từng thời kỳ bền vững; đa dạng hóa những nguồn lực và phương thức để bảo vệ giảm nghèo bền vững, nhất là tại những huyện nghèo nhất và những vùng đặc biệt trở ngại vất vả”.
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng xác định một trong những trách nhiệm trọng tâm là “Chăm lo nâng cao đời sống vật chất, tinh thần…; đảm bảo bảo mật thông tin an ninh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội và giảm nghèo bền vững”.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 Khóa XI ngày thứ nhất/11/2012 về một số trong những vấn đề về chủ trương xã hội quá trình 2012- 2022 đã đánh giá những thành tựu quan trọng đạt được trong những nghành xã hội của nước ta, “giảm nghèo” là nghành đạt được nhiều thành tựu quan trọng nhất và định hướng “Đẩy mạnh việc triển khai thực hiện những nghị quyết của Chính phủ và Chương trình tiềm năng quốc gia về giảm nghèo, trong đó chú trọng những chủ trương giảm nghèo đối với những huyện nghèo, ưu tiên người nghèo là đồng bào dân tộc bản địa thiểu số thuộc huyện nghèo, xã biên giới, xã bảo vệ an toàn và đáng tin cậy khu, xã, thôn bản đặc biệt trở ngại vất vả, vùng bãi ngang ven biển, hải đảo, thu hẹp chênh lệch về mức sống và phúc lợi xã hội so với trung bình toàn nước. Nghiên cứu sửa đổi, tương hỗ update chủ trương tương hỗ hộ cận nghèo để giảm nghèo bền vững. Phấn đấu đến năm 2022, thu nhập trung bình đầu người của hộ nghèo tăng trên 3,5 lần so với năm 2010, tỉ lệ hộ nghèo toàn nước giảm 1,5 - 2%/năm; những huyện, xã có tỉ lệ nghèo cao giảm 4%/năm theo chuẩn nghèo từng quá trình”. Những chủ trương giảm ghèo bền vững còn được thể hiện ở nhiều văn kiện khác của Đảng và được rõ ràng hóa bởi khối mạng lưới hệ thống chủ trương, pháp luật của Nhà nước.
Hiến pháp năm 2013[1] xác định “Công dân có quyền được bảo vệ phúc lợi xã hội” (Điều 34), “Nhà nước tạo bình đẳng về thời cơ để công dân thụ hưởng phúc lợi xã hội, phát triển khối mạng lưới hệ thống phúc lợi xã hội, có chủ trương trợ giúp người cao tuổi, người khuyết tật, người nghèo và người dân có thực trạng trở ngại vất vả khác” (Điều 59). Luật Giáo dục đào tạo năm 2022[2] quy định miễn học phí cho học viên cấp trung học cơ sở theo lộ trình; những nhóm đối tượng sinh viên, học viên nghèo được miễn, giảm học phí, tương hỗ ngân sách học tập dạy nghề. Luật Nhà ở năm 2014[3] quy định (Điều 49) tương hỗ hộ mái ấm gia đình nghèo và cận nghèo tại khu vực nông thôn; hộ mái ấm gia đình tại khu vực nông thôn thuộc vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến hóa khí hậu; người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị. Luật tiếp cận thông tin năm 2022[4] xác định mọi công dân đều bình đẳng, không biến thành phân biệt đối xử trong việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin và Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để người khuyết tật, người sinh sống ở khu vực biên giới, hải đảo, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế tài chính - xã hội đặc biệt trở ngại vất vả thực hiện quyền tiếp cận thông tin.
Từ năm 2012 đến nay, Nhà nước đã phát hành trên 100 văn bản chỉ huy định hướng, văn bản quy phạm pháp luật về chủ trương giảm nghèo gồm: 2 Nghị quyết của Quốc hội, trong đó có Nghị quyết về đẩy mạnh thực hiện tiềm năng giảm nghèo bền vững đến năm 2022[5], 03 Nghị quyết của Chính phủ, 08 Nghị định của Chính phủ, 57 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 28 Thông tư và Thông tư liên tịch; bãi bỏ 03 văn bản[6]; nhiều địa phương phát hành tương hỗ update chủ trương đặc thù với mức tương hỗ cao hơn cho địa bàn nghèo, hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo.
2. Chương trình giảm nghèo bền vững
Chính sách giảm nghèo bền vững là khối mạng lưới hệ thống chủ trương được tích hợp trong nhiều chủ trương, chủ trương, pháp luật rất khác nhau ở Trung ương và địa phương, nhưng tập trung nhất trong 02 Chương trình tiềm năng quốc gia đó là Chương trình giảm nghèo bền vững và Chương trình xây dựng nông thôn mới. Chương trình tiềm năng Quốc gia giảm nghèo bền vững đã được thực hiện bởi hai quá trình 2011-2015[7] và 2022-2022[8].
Năm 2011, Quốc hội phát hành Nghị quyết số 13/2011/QH13 ngày 09/11/2011 về Chương trình tiềm năng quốc gia quá trình 2011-2015, trong đó Chương trình tiềm năng quốc gia Giảm nghèo bền vững được ưu tiên số 1. Chính phủ phát hành Nghị quyết số 80/NQ-CP ngày 19/5/2011 về định hướng giảm nghèo bền vững thời kỳ từ năm 2011 đến năm 2022 và Thủ tướng phê duyệt Chương trình tiềm năng quốc gia giảm nghèo bền vững 2012-2015[9]. Đối tượng của Chương trình là người nghèo và những huyện, xã nghèo.
Năm 2014, Quốc hội phát hành Nghị quyết số 76/2014/QH13 ngày 24/6/2014 về đẩy mạnh thực hiện tiềm năng giảm nghèo bền vững đến năm 2022. Thủ tướng phát hành Quết định 1722/QĐ-TTg ngày 02/9/2022 phê duyệt Chương trình tiềm năng quốc gia giảm nghèo bền vững quá trình 2022-2022 gồm những nội dung: i) Hỗ trợ những huyện, xã nghèo, gồm có: Đầu tư vào kiến trúc sản xuất và sinh hoạt; tương hỗ sản xuất và đa dạng hóa sinh kế của người nghèo ở huyện xã nghèo; nâng cao chất lượng nhân lực ở huyện, xã nghèo tham gia xuất khẩu lao động nhằm mục đích nâng cao thu nhập và giảm nghèo[10]. ii) Hỗ trợ những xã nghèo miền núi biên giới gồm có: đầu tư vào kiến trúc; tương hỗ sản xuất và đa dạng hóa sinh kế; nâng cao năng lực cán bộ cấp cơ sở[11]. iii) Hỗ trợ sản xuất, đa dạng sinh kế ở những xã không thuộc dự án công trình bất Động sản 30A và 135[12]. iv) Truyền thông về giảm nghèo và tiếp cận thông tin của người nghèo[13]. v) Nâng cao năng lực của Chính phủ giám sát chương trình[14].
Từ năm 2022, Chuẩn nghèo mới, tiếp cận đa chiều được áp dụng[15] để đo lường tình trạng nghèo của hộ mái ấm gia đình một cách đầy đủ và tổng thể. Bên cạnh yếu tố thu nhập, sự thiếu hụt tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản (giáo dục, y tế, nhà tại, nước sạch và vệ sinh môi trường tự nhiên thiên nhiên và tiếp cận thông tin truyền thông) được đưa vào đánh giá tình trạng hộ nghèo. Các chủ trương giảm nghèo đã từng bước được điều chỉnh theo hướng ưu tiên cả cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo; ngoài những chủ trương tương hỗ đối với hộ nghèo, Chính phủ đã phát hành chủ trương tương hỗ bảo hiểm y tế cho hộ cận nghèo, chủ trương cho vay vốn vốn tín dụng ưu đãi, chủ trương tương hỗ sản xuất, tạo sinh kế đối với hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo. Giảm nghèo đã link với tạo sinh kế, việc làm, đào tạo nghề và xuất khẩu lao động.
3. Một số kết quả thực hiện những chủ trương giảm nghèo bền vững
Sau gần 10 thực hiện 02 quá trình của Chương trình giảm nghèo bền vững, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, hầu hết những tiềm năng đã đề ra đều đạt được và vượt mức kế hoạch, một số trong những kết rõ ràng là:
i) Về đầu tư, trong quá trình 2011-2022, đã đầu tư xây dựng 6.000 khu công trình xây dựng hạ tầng ở những thôn, bản, xã và huyện nghèo. Đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 2022 có 8/64 huyện thoát nghèo theo Nghị quyết 30a; 14 huyện hưởng cơ chế theo Nghị quyết 30a thoát khỏi tình trạng trở ngại vất vả. Giai đoạn 2011-2015 đã có 71/311 xã đặc biệt trở ngại vất vả vùng bãi ngang ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng đặc biệt trở ngại vất vả; quá trình 2022-2022 đã có 92/291 xã thoát khỏi tình trạng đặc biệt trở ngại vất vả, trong đó 90 xã đạt chuẩn nông thôn mới và 02 xã công nhận lên phường, thị trấn. Chương trình 135 đầu tư hạ tầng những xã, thôn/bản đặc biệt trở ngại vất vả, xã bảo vệ an toàn và đáng tin cậy khu với trên 20.000 khu công trình xây dựng thiết yếu như đường giao thông vận tải thôn bản, khu công trình xây dựng điện sinh hoạt, nhà văn hóa, nhà sinh hoạt hiệp hội, trạm y tế, trường học, khu công trình xây dựng thủy lợi…và thực hiện những dự án công trình bất Động sản tương hỗ phát triển sản xuất. Giai đoạn 2022-2022 có 125/2.139 xã và 1.298 thôn bản đủ điều kiện để hoàn thành xong Chương trình 135[16].
ii) Về giảm tỷ lệ hộ nghèo, quá trình 2010-2015, tỷ lệ hộ nghèo giảm trung bình khoảng chừng 2%/năm; (từ 14,2% thời điểm ở thời điểm cuối năm 2010 xuống dưới 4,5% năm 2015). Riêng những huyện nghèo giảm 6%/năm, từ 58,3% xuống còn 28%. Giai đoạn 2022-2022, tuy nhiên điều chỉnh nâng chuẩn nghèo so với quá trình trước, nhưng tỷ lệ hộ nghèo cũng liên tục giảm, từ 7,9% năm 2022 xuống còn còn 3,75%, đạt tiềm năng Nghị quyết, tỷ lệ hộ nghèo toàn nước trung bình trong 3 năm giảm 1,53%/năm, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao (từ 1-1,5%/năm), đã góp thêm phần nâng cao hơn chất lượng sống của người nghèo.
iii) Về nâng cao thu nhập cho hộ nghèo, thu nhập trung bình hộ nghèo đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 2015 tăng gấp 1,5 lần so với năm 2010; dự kiến đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 2022 thu nhập trung bình hộ nghèo tăng gấp 1,6 lần so với năm 2015 (trong đó thu nhập hộ nghèo dân tộc bản địa thiểu số đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 2015 tăng gấp 2 lần so với năm 2010); dự kiến đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 2022 tăng gấp 2,3 lần so với năm 2015, đạt tiềm năng Nghị quyết.
iv) Về giáo dục. Đã thực hiện miễn, giảm học phí, trợ cấp học bổng, tương hỗ điều kiện học tập cho học viên, sinh viên thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ dân cư tộc bản địa thiểu số, học viên những trường dân tộc bản địa nội trú và bán trú. Đối tượng là trẻ em mẫu giáo có thực trạng trở ngại vất vả (vùng đặc biệt trở ngại vất vả, vùng dân tộc bản địa thiểu số và miền núi, những xã đặc biệt trở ngại vất vả vùng bãi ngang ven biển, hải đảo, trẻ không còn nguồn nuôi dưỡng, trẻ thuộc hộ nghèo, cận nghèo) được nhà nước tương hỗ tiền ăn trưa. Năm học 2022-2022 có hơn 520.000 học viên đã nhận được gạo tương hỗ[17] và hơn 1.800 tỷ đồng tiền tương hỗ ăn trưa cho những học viên ở xã, thôn đặc biệt trở ngại vất vả[18].
v) Về y tế. Người nghèo, người dân tộc bản địa thiểu số và những đối tượng yếu thế có thực trạng đặc biệt trở ngại vất vả được cấp thẻ bảo hiểm y tế bằng nguồn từ ngân sách nhà nước. Đến hết năm 2022, toàn nước có 85,39 triệu người tham gia bảo hiểm y tế, tăng 44,81% so với năm 2012, chiếm 90,0% dân số và dự kiến đến năm 2022 đạt 90,7%, vượt trước 4 năm so với tiềm năng Nghị quyết (80%). Số đối tượng được ngân sách nhà nước tương hỗ mua BHYT toàn bộ chiếm 36%, được tương hỗ một phần chiếm 18%; đối tượng tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình đạt 15,7 triệu người. Đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 2022 có 98,4% xã có trạm y tế; 96,0% thôn bản có nhân viên cấp dưới y tế thôn bản hoạt động và sinh hoạt giải trí, 90% số xã có bác sĩ; 76% số xã đạt Tiêu chí quốc gia về y tế xã quá trình 2011 – 2022; trên 95% số xã có y sĩ sản nhi hoặc nữ hộ sinh. Mạng lưới đáp ứng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản được củng cố và phát triển, bao trùm 100% huyện, 93% xã, 96% thôn, bản; Tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ, đạt ở mức rất cao, từ 96% đến 98%, vượt chỉ tiêu Nghị quyết;
vi) Về nhà tại. Giai đoạn 2011-2015 đã tương hỗ được 531.000 hộ nghèo và Giai đoạn 2022-2022 tiếp tục tương hỗ 89.378 hộ nghèo vay vốn làm nhà tại, dự kiến đến năm 2022 sẽ hoàn thành xong tương hỗ cho khoảng chừng 144.000 hộ nghèo vay vốn làm nhà tại. Từ nguồn xã hội đã xây dựng, sửa chữa 323.229 căn phòng cho những người dân nghèo, thực trạng trở ngại vất vả; riêng năm 2022 là 40.700 căn phòng.
vii) Tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh tăng từ 80,5% năm 2012 lên 85% năm 2015 và đạt 88% vào năm 2022, dự kiến đạt 90% vào năm 2022, đạt tiềm năng Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII năm 2022.
viii) Tiếp cận thông tin, duy trì mạng lưới bưu chính với 16 nghìn điểm thanh toán giao dịch thanh toán, trong đó có tầm khoảng chừng 7.640 điểm bưu điện văn hóa xã, đặc biệt tại những địa bàn trở ngại vất vả. Các hộ nghèo, hộ cận nghèo được nhà nước tương hỗ sử dụng dịch vụ điện thoại cố định và thắt chặt, xem những chương trình truyền hình. Từ năm 2022 đã hoàn thành xong tiềm năng 100% xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo được phủ sóng phát thanh mặt đất và truyền hình mặt đất. Đến năm 2022, 90% xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo có đài truyền thanh xã; dự kiến đến năm 2022 đạt 100%, đạt tiềm năng Nghị quyết.
Tuy nhiên, tính đến hết năm 2022, còn một số trong những chỉ tiêu chưa đạt, như: i) Tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể nhẹ cân, giảm dần từ 16,2% năm 2012 xuống 12,7% năm 2022 và ước 12% năm 2022[19] (chưa đạt tiềm năng Nghị quyết là 10%). ii) Tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước sạch theo tiêu chuẩn quốc ngày càng tăng từ 38,7% năm 2012 lên 52% năm 2022; dự kiến đạt 57% vào năm 2022, thấp hơn tiềm năng Nghị quyết (70%).
4. Đánh giá chung
a) Ưu điểm
i) Kết quả thực hiện hiệu suất cao Chương trình tiềm năng quốc gia giảm nghèo bền vững quá trình 2011-2015 và 2022-2022 đã góp thêm phần ổn định, bảo vệ phúc lợi xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tài chính và phát triển bền vững, giảm nghèo, đặc biệt là vùng dân tộc bản địa thiểu số và miền núi. Người nghèo được cải tổ điều kiện sống, tiếp cận tốt hơn những chủ trương và nguồn lực tương hỗ của nhà nước và hiệp hội cho phát triển kinh tế tài chính, tạo việc làm và tăng thu nhập; nhu yếu xã hội thiết yếu của người nghèo cơ bản được đáp ứng (y tế, giáo dục, nhà tại, nước sạch và vệ sinh, tiếp cận thông tin…); đã có được thời cơ tự vươn lên thoát nghèo bền vững, không trông chờ ỷ lại vào sự trợ giúp của hiệp hội và nhà nước.
ii) Thành tựu giảm nghèo của Việt Nam thể hiện sự quyết tâm cao của Đảng và Nhà nước trong việc thực hiện những tiềm năng phát triển bền vững (SDGs) và chấm hết mọi hình thức nghèo ở mọi nơi; được hiệp hội quốc tế ghi nhận, đánh giá cao, là một trong những nước có tỷ lệ giảm nghèo nhanh nhất có thể thế giới, đạt được tiến bộ ấn tượng nhất trong những tiềm năng phát triển bền vững mà Việt Nam cam kết thực hiện; được nhiều Chính phủ, tổ chức quốc tế tham quan, học tập, chia sẻ kinh nghiệm tay nghề.
iii) Giảm nghèo bền vững đã trở thành trách nhiệm, tiềm năng ưu tiên trong quá trình chỉ huy, điều hành của những cấp ủy Đảng và cơ quan ban ngành sở tại từ Trung ương đến địa phương; Chính phủ, những Bộ, ngành và những địa phương tương hỗ update, sửa đổi cơ chế, khối mạng lưới hệ thống chủ trương giảm nghèo mới ngày càng phù hợp hơn. Nguồn vốn đầu tư của Chương trình được bảo vệ theo Luật Đầu tư công, được giao trung hạn, tạo điều kiện cho những địa phương dữ thế chủ động, sắp xếp vốn phù phù phù hợp với đặc điểm, nhu yếu trên địa bàn.
iv) Tỷ lệ nghèo dù tính theo chuẩn cũ hay mới trong cả quá trình 2011-2022 đều tụt giảm; mức tăng chi của những mái ấm gia đình có thu nhập thấp đã cao hơn mức tăng chi trung bình của toàn nước trong quá trình 2010-2022; tỷ lệ tiêu pha cho lương thực, thực phẩm đã hạ xuống còn 51%; tỷ lệ tiêu pha cho nhu yếu phi lương thực thực phẩm tăng lên 49%; sau 5 năm tài sản của người nghèo đã tăng hơn, đời sống của người nghèo được cải tổ.
v) Phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau” được những tỉnh, thành phố hưởng ứng và triển khai thi đua rất quyết liệt, phấn đấu giảm nghèo nhanh, bền vững với nhiều chủ trương đặc thù của địa phương.
b) Hạn chế
i) Kết quả giảm nghèo chưa thực sự bền vững, chưa đồng đều. Nghèo đói tập trung đa phần ở những vùng trở ngại vất vả, miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng bãi ngang ven biển, hải đảo, nơi có đông đồng bào dân tộc bản địa thiểu số sinh sống, nhiều nơi tỷ lệ nghèo vẫn còn trên 50%, riêng biệt còn trên 60-70%; tỷ lệ tái nghèo trong 4 năm 2022-2022 trung bình 4,09%/năm so với tổng số hộ thoát nghèo (quá trình trước tỷ lệ tái nghèo khoảng chừng 12%/năm); tỷ lệ hộ nghèo phát sinh tương đối lớn, trung bình quá trình 2022-2022 bằng 21,8% so với tổng số hộ thoát nghèo.
ii) Tốc độ giảm nghèo của nhóm đồng bào dân tộc bản địa thiểu số chậm hơn so với mức giảm tỷ lệ nghèo chung; tỷ trọng hộ nghèo dân tộc bản địa thiểu số trong tổng số hộ nghèo tăng từ 48% năm 2022 lên 55,27% năm 2022. Thu nhập trung bình của hộ đồng bào dân tộc bản địa thiểu số chỉ bằng 1/6 mức thu nhập trung bình của toàn nước, chênh lệch giàu - nghèo Một trong những vùng, nhóm dân cư không được thu hẹp, nhất là khu vực miền núi phía Bắc và Tây Nguyên.
iii) Mặt bằng giáo dục, trình độ dân trí của đồng bào những dân tộc bản địa thiểu số vẫn còn khoảng chừng cách đáng kể với người Kinh, Hoa[20]; tình trạng trẻ em bỏ học, nhất là trẻ em người dân tộc bản địa thiểu số ở vùng đặc biệt trở ngại vất vả còn đang cao, tỷ lệ trẻ em dân tộc bản địa thiểu số đi học thấp hơn mức trung bình toàn nước ở mọi cấp học. Mức tương hỗ cho trẻ em, học viên, sinh viên người dân tộc bản địa thiểu số và một số trong những nhóm khác còn thấp so với nhu yếu thực tế.
iv) Mức độ thụ hưởng dịch vụ và chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe của người nghèo, vùng nghèo nói chung và đồng bào dân tộc bản địa thiểu số nói riêng vẫn còn thấp hơn đáng kể so với những nhóm dân số khác, vùng khác: tỷ lệ phụ nữ mang thai được khám định kỳ mới đạt 71%, tỷ lệ sinh con tại nhà là 36%, tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng là 32%.
v) Đến nay, vẫn còn 4.800 hộ mái ấm gia đình chưa tồn tại nhà tại và 1,4 triệu hộ sống trong nhà đơn sơ[21], trong đó 465 ngàn hộ dân cư tộc bản địa thiểu số đang ở nhà tạm, dột nát cần tương hỗ (chiếm 15,3% tổng số hộ dân cư tộc bản địa thiểu số); có trên 375 ngàn hộ dân cư tộc bản địa thiểu số không được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh, trong đó có 11 nhóm dân tộc bản địa dưới 50% số hộ được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh hằng ngày.
vi) Chính sách bảo vệ thông tin cho những người dân nghèo, vùng nghèo mới dừng ở mức những chương trình mang tính chất chất thời gian ngắn (3-5 năm), nguồn lực còn hạn chế và sắp xếp chậm.
c) Nguyên nhân
i) Khu vực nhiều người nghèo thường có điều kiện tự nhiên, xã hội không thuận lợi: địa hình hiểm trở, chia cắt phức tạp, thời tiết khắc nghiệt, thường xuyên chịu ràng buộc của thiên tai, lũ lụt, xuất phát điểm thấp, mặt phẳng dân trí nói chung còn hạn chế; trình độ sản xuất, phương thức canh tác giản đơn; ít có thời cơ tiếp cận việc làm phi nông nghiệp; chất lượng nguồn nhân lực, tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề còn thấp, lao động thiếu việc làm còn phổ biến.
ii) Khả năng tiếp nhận chủ trương tương hỗ của đồng bào dân tộc bản địa thiểu số còn hạn chế, trở ngại vất vả về ngôn từ, trình độ tiếp xúc; tâm lý không thích xa nơi cư trú; hiệu suất cao đào tạo nghề, xuất khẩu lao động đối với người dân tộc bản địa thiểu số chưa cao; việc tiếp nhận áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất của đồng bào còn hạn chế.
iii) Các chủ trương đặc thù đối với khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc bản địa chậm được sắp xếp vốn thực hiện, làm hạn chế tiềm năng giảm nghèo; chưa phát huy được hiệu suất cao chủ trương tương hỗ và đầu tư của nhà nước,
iv) Đội ngũ cán bộ cơ sở xã, phường, thị trấn tạm bợ, thường xuyên thay đổi đã ảnh hưởng đến công tác thao tác chỉ huy điều hành trong thực hiện giảm nghèo ở địa phương cơ sở. Chế độ chủ trương cho đội ngũ cán bộ này ở cấp huyện, cấp xã không được quan tâm đúng mức. Năng lực, kinh nghiệm tay nghề quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý của chương trình ở địa phương chưa đồng đều, hạn chế đến hiệu suất cao công tác thao tác tham mưu cho những cấp cơ quan ban ngành sở tại.
5. Vấn đề đặt ra
i) Nghèo trẻ em đa chiều, tái nghèo, nghèo phát sinh, nghèo do thiên tai và biến hóa khí hậu, nhà tại, trường học và chăm sóc y tế đối với người nghèo đô thị và người lao động ở những khu công nghiệp là những đối tượng thiết yếu phải mở rộng độ bao trùm để đảm bảo mọi nhóm dân cư, đặc biệt là người nghèo và người dễ bị tổn thương được hưởng những chủ trương phúc lợi xã hội;
ii) Phát triển bền vững, tăng trưởng xanh, kinh tế tài chính tuần hoàn đang ngày càng phổ biến; quan điểm lấy con người làm trung tâm; chương trình việc làm thỏa đáng bền vững đang được nhiều nước triển khai có ảnh hưởng lớn đến quy mô sinh kế, hình thức việc làm và đặt ra những yêu cầu mới đối với chủ trương phúc lợi xã hội, chủ trương giảm nghèo.
iii) An ninh phi truyền thống, thiên tai, dịch bệnh, tội phạm xuyên quốc gia, biến hóa khí hậu, nước biển dâng, thu hẹp diện tích s quy hoạnh đất ở, đất sản xuất tác động tiêu cực đến môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường và sinh kế của người dân, đặt gánh nặng lên vai Nhà nước trong thực hiện những chủ trương giảm nghèo bền vững.
iv) Tự động hóa, công nghệ tiên tiến 4.0, quy mô của lao động khu vực phi chính thức ở Việt Nam còn lớn, thị trường lao động mở và linh hoạt, quá trình đô thị hóa ra mắt nhanh gọn sẽ thúc đẩy những dòng di cư lao động trong nước và quốc tế, gồm khắp cơ thể nước ngoài đến Việt Nam thao tác, làm ngày càng tăng mức độ đối đầu đối đầu về việc làm đòi hỏi khối mạng lưới hệ thống chủ trương giảm nghèo và phúc lợi xã hội phải mở rộng độ bao trùm nhiều hơn nữa thế nữa đối với khu vực này.
6. Định hướng, giải pháp
a) Định hướng
Thực hiện quan điểm của Đảng, Nhà nước về giảm nghèo bền vững; toàn nước chung tay vì người nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau. Xây dựng và triển khai hiệu suất cao Chương trình Mục tiêu quốc gia Giảm nghèo và phúc lợi xã hội bền vững quá trình 2022-2030 theo hướng toàn diện, bao trùm, đảm bảo không còn ai bị bỏ lại phía sau. Thực hiện giảm nghèo theo tiếp cận đa chiều, bền vững nhất là khu vực đồng bào dân tộc bản địa thiểu số.
b) Giải pháp
i) Tăng cường sự lãnh đạo của những cấp ủy Đảng; nâng cao năng lực, hiệu suất cao quản lý nhà nước; phát huy sức mạnh mẽ và tự tin của tất cả khối mạng lưới hệ thống chính trị, tạo sự chuyển biến và đồng thuận của toàn xã hội trong thực hiện chủ trương và nâng cao tính dữ thế chủ động của người dân trong vươn lên làm giàu.
ii) Đẩy mạnh công tác thao tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm cho cán bộ, đảng viên, mọi tầng lớp xã hội trong việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chủ trương pháp luật của Nhà nước về giảm nghèo bền vững;
iii) Tăng cường tính dữ thế chủ động của địa phương, những tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, hiệp hội dân cư trong thực hiện chủ trương, trong tư vấn, phản biện, kiến nghị và giám sát thực hiện những chủ trương của Đảng, chủ trương, pháp luật của Nhà nước về giảm nghèo bền vững.
iv) Hoàn thiện khối mạng lưới hệ thống phúc lợi xã hội toàn diện, bao trùm và bền vững ứng phó với những thách thức của toàn cảnh mới. Thiết kế những chương trình trợ giúp theo hướng linh hoạt, điều chỉnh kịp thời, đáp ứng nhu yếu người dân và hiệp hội sau thiên tai, thảm hoạ, tương hỗ kịp thời người yếu thế, thiệt thòi khắc phục rủi ro; tăng cường kĩ năng ứng phó giảm thiệt hại do rủi ro, giảm tỷ lệ người nghèo do thiên tai, dịch bênh, rủi ro.
v) Hỗ trợ người dân có sinh kế bền vững thông qua đào tạo, quy đổi việc làm; phát triển bảo hiểm nông nghiệp để bù đắp tổn thất của người dân do tác động của thiên tai, dịch bệnh, thị trường.
vi) Tăng cường số lượng và nâng cao chất lượng dịch vụ xã hội cơ bản. Nhà nước đảm bảo nguồn lực đầu tư đáp ứng yêu cầu cơ bản, đa phần; lôi kéo tốt sự đóng góp, tham gia của toàn xã hội đầu tư phát triển y tế, giáo dục, nước sạch và vệ sinh môi trường tự nhiên thiên nhiên nông thôn, chú trọng vùng sâu, vùng xa, vùng bị nhiễm mặn, vùng thường xuyên hạn hán và lũ lụt, trở ngại vất vả về nguồn nước.
vii) Hiện đại hóa, ứng dụng công nghệ tiên tiến quản lý đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong xây dựng và tổ chức thực hiện chủ trương giảm nghèo bền vững; rà soát, tích hợp, giảm chồng chéo, trùng lắp chủ trương.
viii) Rà soát, hoàn thiện khối mạng lưới hệ thống luật pháp, đánh giá những chủ trương trên từng nghành để có cơ sở đề xuất tương hỗ update, sửa đổi hoặc thay thế chủ trương mới cho phù hợp. Tăng cường những giải pháp chỉ huy để hoàn toàn có thể đạt tiềm năng về tỷ lệ trẻ em dưới 05 tuổi suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước sạch đạt tiêu chuẩn quốc gia.
Nguyễn Văn Tốn
Phó Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Ban Kinh tế Trung ương
[1]. Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 6, thông qua ngày 28/11/2013.
[2]. Luật số 43/2022/QH14, Quốc hội, ngày 14/6/2022, có hiệu lực hiện hành từ ngày một/7/2022.
[3]. Luật số 65/2014/QH13, Quốc hội, ngày 25/11/2014, có hiệu lực hiện hành từ ngày một/7/2015.
[4]. Luật số 104/2022/QH13, Quốc hội, ngày 6/4/2022, có hiệu lực hiện hành từ ngày một/7/2022 .
[5]. Nghị quyết 76/2014/QH13 ngày 24/06/2014 của Quốc hội.
[6]. Các chủ trương tương hỗ trực tiếp cho những người dân dân thuộc hộ nghèo ở vùng trở ngại vất vả theo Quyết định số 102/2009/QĐ-TTg; chủ trương tương hỗ dầu hỏa thắp sáng cho đồng bào dân tộc bản địa thiểu số, hộ thuộc diện chủ trương và hộ nghèo ở những nơi chưa tồn tại điện lưới theo Quyết định số 289/QĐ-TTg; tương hỗ phát triển sản xuất theo quyết định 2621/QĐ-TTg.
[7].Quyết định số 1489/QĐ-TTg ngày 8/10/2012 của Thủ tướng Chính phủ.
[8].Quyết định số 1722/QĐ-TTg ngày 02/9/2022 của Thủ tướng Chính phủ.
[9]. Quyết định số 1489/QĐ-TTg ngày thứ 8 tháng 10 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ.
[10].Dự án 1 (Dự án 30A);
[11]. Dự án 2 (Dự án 135);
[12]. Dự án 3;
[13]. Dự án 4;
[14]. Dự án 5;
[15].Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg ngày 19/11/2015 của Thủ tướng Chính phủ.
[16]. Quyết định số 1.747/QĐ-TTg ngày 04/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ.
[17].Theo Nghị định số 116/2022/NĐ-CP ngày 18/7/2022.
[18].Theo Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 5/1/2022.
[19]. Bộ Y tế, báo cáo số 685/BC-BYT ngày 26/6/2022 sơ kết thực hiện Nghị quyết Trung ương V về một số trong những vấn đề về chủ trương xã hội.
[20]Theo kết quả điều tra dân tộc bản địa thiểu số năm 2015 của Tổng cục Thống kê và Ủy ban Dân tộc, tỷ lệ đi học tiểu học của trẻ em dân tộc bản địa thiểu số đạt 70,2, tỷ lệ trẻ dân tộc bản địa thiểu số đi học trung học cơ sở đạt 72,6%, tỷ lệ dân tộc bản địa thiểu số học trung học phổ thông đạt 32,3 %, đều thấp hơn so với chỉ tiêu tương ứng của toàn nước là 99%, 90%, 62%.Còn khoảng chừng 21% người dân tộc bản địa thiểu số trên 15 tuổi chưa đọc thông viết thạo tiếng Việt.
[21]Theo số liệu Tổng điều tra Dân số và Nhà ở 01/4/2022, Tổng cục Thống kê.
[embed]https://www.youtube.com/watch?v=irYsq-g48zs[/embed]