Kinh Nghiệm Hướng dẫn Cấm nhân câu ca dao Muốn sang thì bắc cầu Kiều Mới Nhất
Bùi Quỳnh Anh đang tìm kiếm từ khóa Cấm nhân câu ca dao Muốn sang thì bắc cầu Kiều được Cập Nhật vào lúc : 2022-05-02 13:29:27 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.Ông cha ta đã dạy: “Ngọc bất trác bất thành khí. Nhân bất học bất tri lý”, nghĩa là ngọc không mài giũa không thành đồ quý, người không học sẽ không biết lẽ phải. Học tất phải có người dạy – người dạy dù là nam hay nữ được gọi chung là thầy. Người xưa đã có câu ca khuyên bảo:
Muốn sang thì bắc cầu kiều
Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy
Thầy đồ dạy học rất lâu rồi. Tranh sưu tầm.
Dù người dạy nửa chữ (bán tự), một chữ (nhất tự), một ngày (nhất nhật) cũng là thầy. Chúng ta thường nghe câu đó: Nhất tự vi sư, bán tự vi sư. Người thầy hoàn toàn có thể dạy ở một trường bề thế, khang trang nhưng cũng luôn có thể có những người dân thầy dạy ở xóm, ở làng với lớp học tuềnh toàng.
Dẫu vậy: Thầy làng không sang cũng trọng. Ngày nay có những người dân tàn tật vẫn thiện nguyện làm thầy dạy những trẻ em nghèo hiếu học. Tại vùng biên viễn có những đồng chí bộ đội, công an mở lớp học cho trẻ ngay tại bản làng. Chính nhờ thầy mà tất cả chúng ta trưởng thành về tri thức và môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường. Phải, không thầy đố mày làm ra. Có bao câu răn dậy con cháu của ông bà ta từ xưa. “Ăn quả nhớ người trồng cây/ Có danh có vọng nhờ thầy xa xưa”. “Công cha, áo mẹ, chữ thầy/ Ơn sâu, nghĩa nặng không ngày nào quên”… Bởi vậy đã có tục lệ tốt đẹp thường niên: Mùng một tết cha, mồng hai tết mẹ, mùng ba tết thầy.
Tôi đã có 20 năm dạy học, tận mắt tận mắt chứng kiến rất nhiều em tôn sư trọng đạo. Nhiều em có danh vọng vẫn luôn nhớ ơn thầy thuở trước. Các cuộc họp lớp do những em tổ chức đều mời thầy, cô đến chia vui, tri ân. Lại nói, trò luôn phải biết ơn, kính trọng thầy. Đó là truyền thống luân lý, đạo đức tốt đẹp của dân tộc bản địa ta. Cách đây hơn 200 năm nhà bác học Lê Quý Đôn (1726 – 1784) đã chú ý một trong năm rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn mất nước khi “trò không trọng thầy.”
Thầy có vị trí quan trọng trong xã hội. Ngay từ thời phong kiến, người thầy được đứng sau vua trên cả cha mình, ấy là Quân – sư - phụ. Với vị trí, vai trò ấy, dĩ nhiên thầy phải ra thầy. Người thầy phải thực sự gương mẫu, là tấm gương sáng về nhân cách từ lời ăn tiếng nói đến lối sống trong mái ấm gia đình và xã hội. Người thầy còn phải trang bị cho mình có “gia tài” về tri thức không riêng gì có là kiến thức và kỹ năng giảng dạy mà cả môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường.
Người xưa đã nói: Một gánh sách không bằng một thầy giỏi; Sách vở một rương, kỷ cương một tủ mới đủ làm thầy. Rõ ràng thầy phải làm cho trò “tâm phục, khẩu phục”, được trò xem là người thân trong gia đình ruột thịt, nghĩa tựa cha con.
Từ xa xưa tới nay, giáo dục luôn luôn được xã hội rất là coi trọng. Trong Chiếu lập học cách đó hàng trăm năm vua Quang Trung Nguyễn Huệ đã chỉ dụ: Dựng nước lấy dạy học làm đầu. Muốn thịnh trị lấy nhân tài làm gốc. Một nhà bác học đã xác định: “Giáo dục đào tạo là sách lược giữ nước ít tốn kém nhất”.
Ai cũng rõ, tri thức tự nó đã là sức mạnh. Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định: “Một dân tộc bản địa dốt là một dân tộc bản địa yếu.” Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng từng nói: “Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý, nghề sáng tạo nhất trong những nghề sáng tạo”.
Thực tế đúng như vậy. Chúng ta đều hiểu rằng đầu tư cho kiến thức và kỹ năng là đầu tư sinh lợi nhất. Một xã hội không biết trọng tri thức thì không thể thoát được lỗi thời, đói nghèo. Mục đích chính của giáo dục không phải chỉ là trang bị kiến thức và kỹ năng mà là tạo ra con người hành vi, con người với ý nghĩa cao đẹp của nó.
Chúng ta đã có lớp lớp thế hệ học trò xứng đáng với truyền thống tốt đẹp dân tộc bản địa trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chúng ta cũng luôn có thể có lớp lớp thầy, cô giáo xứng đáng với tên tuổi cao quý, đóng góp to lớn vào việc nâng tầm vị thế đất nước từ xưa tới nay. Dân tộc Việt Nam tự hào vì có đội quân trùng điệp thầy trò như vậy.
Bởi vậy, mãi mãi là:
Muốn sang thì bắc cầu kiều
Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy
Hay:
Những thầy dạy học khai nhân
Nghìn thu để tiếng muôn phần thơm lâu.
Giang Kế Nhân
Bồng bồng mẹ bế con sang Đò dọc quan cấm, đò ngang không chèo Muốn sang thì bắc Cầu Kiều
Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy
Hai câu trên rõ ra lời ru con - lời ca dao yêu thương, ngậm ngùi, kể lể. Mẹ bồng con đi dọc bờ sông vắng. Muốn sang sông nhưng: "Đò dọc quan cấm, đò ngang không chèo". Mẹ than cùng con, mẹ than đời mẹ. Giọng giãi bày, nghẹn ngào, ấm ức. Hai câu dưới, hiển nhiên là tục ngữ nối theo, kết tinh bao trải nghiệm đắng cay suốt cuộc sống nổi nênh của mẹ. Có người hiểu câu 3: muốn sang trọng thì bắc cầu đẹp (lộng lẫy). Một số ý kiến khác: muốn sang (qua) sông thì phải bắc (làm) cầu để qua. Đặt trong vǎn mạch cả 4 câu. Chúng tôi nghiêng về cách kiểu thứ 2. Từ "sang" (động từ ) ở câu này đồng nghĩa cùng loại với từ "sang" trong câu đầu. Bởi mơ ước suốt đời của rmẹ là đứa con được sang bờ bên kia, vượt thoát dòng sông mênh mông đói nghèo, dốt nát. ...... Đó là lời bà mẹ Việt Nam nghèo, đảm đang, đặt cả niềm tin vào vị thế người dậy con mình, dẫu đời bao ngang trái, vẫn kiên dũng bắc cầu cho con qua sông, vượt lên nghèo đói lỗi thời. Vậy, chỉ từ cách "bắc cầu mà nối", vì "dốt phải đi tìm thầy"! Không nên hiểu "sang" ở đây là "giàu sang" thì bắc "cầu kiều" (đẹp). Đây cũng chẳng phải là chiếc cầu nổi (phù kiều) hoặc trùng lặp ("cầu" - "kiều" chữ Hán). "Cầu Kiều" là chiếc cầu cao ("kiều", tiếng cổ còn tồn tại nghĩa là "cao") để cho đò dọc, đò ngang đều qua lại được. Cần phải cao, chắc để con bước lên đường học tập vững vàng. .....
(Trần Hồng Quang - Vǎn Đường _ Về một lời ru chia ba_ hanoi.vnn)
Người dân dã Việt Nam, trong lời ǎn tiếng nói dân gian và những khúc hát ru của tớ, đã truyền miệng ngàn đời hàng hàng châu ngọc, nhưng quá nhiều lời phân định là ca dao hay tục ngữ hoặc những "lời ru chia ba" - hài hoà cả ba thể loại trên. Hai cặp lục bát dưới đây đã thấm vào lòng chúng tôi từ thuở còn nằm nôi, đó đó là một trong những lời ru - ca dao - tục ngữ cài đan, lồng ghép, tạo nên sự đa thanh, đa nghĩa, biểu cảm lạ lùng.
"Bồng bồng mẹ bế con sang Đò dọc quan cấm, đò ngang không chèo Muốn sang thì bắc Cầu Kiều
Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy"
Hai câu trên rõ ra lời ru con - lời ca dao yêu thương, ngậm ngùi, kể lể. Mẹ bồng con đi dọc bờ sông vắng. Muốn sang sông nhưng: "Đò Dọc quan cấm, đò ngang không chèo". Mẹ than cùng con, mẹ than đời mẹ. Giọng giãi bày, nghẹn ngào, ấm ức. Hai câu dưới, hiển nhiên là tục ngữ nối theo, kết tinh bao trải nghiệm đắng cay suốt cuộc sống nổi nênh của mẹ. Có người hiểu câu 3: muốn sang trọng thì bắc cầu đẹp (lộng lẫy). Một số ý kiến khác: muốn sang (qua) sông thì phải bắc (làm) cầu để qua. Đặt trong vǎn mạch cả 4 câu. Chúng tôi nghiêng về cách kiểu thứ 2. Từ "sang" (động từ ) ở câu này đồng nghĩa cùng loại với từ "sang" trong câu đầu. Bởi mơ ước suốt đời của rmẹ là đứa con được sang bờ bên kia, vượt thoát dòng sông mênh mông đói nghèo, dốt nát. So với nhiều câu tục ngữ nói về thầy (không thầy đố mày làm ra, một chữ là thầy, nửa chữ cũng là thầy, cơm cha, áo mẹ công thầy..v..v..) hai câu này mượt mà duyên dáng hơn. Trong hình thức lục bát, nối tiếp tự nhiên từ hai câu ca dao giàu âm thanh (bồng bồng), hình ảnh (mẹ bế con đò dọc, đò ngang, cầu kiều...), tuy là lời ru lúc ẵm con mà chở nặng lời mẹ dậy con từ sớm, từ xa, người ta hoàn toàn có thể truyền trao kinh nghiệm tay nghề sống, ứng xử, nhưng để có tri thức, có vǎn hoá, (hay chữ) nhất định không thể thiếu được vai trò của ông thầy. Đó là lời bà mẹ Việt Nam nghèo, đảm đang, đặt cả niềm tin vào vị thế người dậy con mình, dẫu đời bao ngang trái, vẫn kiên dũng bắc cầu cho con qua sông, vượt lên nghèo đói lỗi thời. Vậy, chỉ từ cách "bắc cầu mà nối", vì "dốt phải đi tìm thầy"! Không nên hiểu "sang" ở đây là "giàu sang" thì bắc "cầu kiều" (đẹp). Đây cũng chẳng phải là chiếc cầu nổi (phù kiều) hoặc trùng lặp ("cầu" - "kiều" chữ Hán). "Cầu Kiều" là chiếc cầu cao ("kiều", tiếng cổ còn tồn tại nghĩa là "cao") để cho đò dọc, đò ngang đều qua lại được. Cần phải cao, chắc để con bước lên đường học tập vững vàng. Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học, "Không thầy đố mày làm ra", thậm chí "dốt nát đến đâu, học lâu cũng biết". Ở đây từ "thầy" chỉ có nghĩa người dạy học (thầy đồ, thầy giáo) - tấm gương mẫu mực. sáng ngời về đạo đức, tri thức. Muốn thành người, muốn chữ tốt vǎn hay ắt phải tìm đến với thầy. ở xứ sông nước này, bắc cầu cũng cần phải như cần như cần ǎn, học, làm lụng (chính nhà giáo - nhà thơ hiền triết Nguyễn Bỉnh Khiêm đã và đang bắc hai chiếc cầu Nghênh Phong và Trường Xuân khi lui về ở ẩn). Thế kỷ này con cháu bắc cầu qua sông Hồng, sông Mã, sông Gianh, sông Hương rồi sẽ qua sông Tiền, sông Hậu. Muốn sang sông phải biết bắc cầu. Muốn học tập thành đạt, phải yêu quí sự uyên bác và lòng yêu trẻ của thầy. Cái lý tự nhiên giản đơn là vậy. Cả hai câu đều kết cấu theo kiểu quan hệ điều kiện - giải thiết: Muốn A thì B. Nhưng kết luận sau thiên về giá trị tinh thần (yêu thầy). Từ "lấy" trong "lấy thầy" không bao giờ hàm ý "lấy làm chồng", mà chỉ biểu thị vị trí hướng của hành vi nhằm mục đích mang lại kết quả thiết thực. Tất nhiên không phải là lấy được, lấy lệ. Giáo sư Nguyễn Thạch Giang cho biết thêm thêm có bản ghi là phải yêu lòng thầy. Chúng tôi nghĩ là có lý, đỡ gây hiểu nhầm, nghĩa là yêu quý tấm lòng cao cả của thầy bằng cả tấm lòng. Xin chớ hiểu là lấy lòng, cho vừa lòng thầy, nịnh thầy. Từ ý câu tục ngữ, chúng tôi nghĩ về "Tam giác sư phạm" Thầy - trò (con trẻ) - kiến thức và kỹ năng (chữ); rộng hơn là quy mô link giáo dục: mái ấm gia đình - nhà trường, xã hội. người dân dã xưa đã hiểu sâu vai trò truyền bá đạo lý, trí thức, lễ và vǎn của những nhà giáo, đồng thời cũng biết thắt chặt mối liên hệ Một trong những thành phần giáo dục. Bốn câu mẹ ru con hay tự nói với mình? Mẹ nói với ta: người thấy rất xứng đáng được kính yêu vì là người chỉ đường, dẫn lối, giáo dục, giáo dưỡng mình hiểu biết, lao động, biết sống đẹp theo lẽ phải của hiệp hội, biết tự xác định. Còn mãi lời ru, lời biết ơn tất cả những ai hết lòng vì sự nghiệp đào tạo, giáo dục! Còn có giáo dục thì còn tồn tại thông minh, vǎn hoá, phát triển! Còn mãi trong ta, dẫu học đã thành, danh lập, vẫn nhớ về lời ru - giao thoa, hài hoà tục ngữ, ca dao.Trần Hồng Quang - Vǎn Đường
Page 2
