Thủ Thuật về Ảnh của một vật sáng đặt ngoài khoảng chừng tiêu cự của thấu kính quy tụ là ảnh gì Mới Nhất
Bùi Bình Minh đang tìm kiếm từ khóa Ảnh của một vật sáng đặt ngoài khoảng chừng tiêu cự của thấu kính quy tụ là ảnh gì được Update vào lúc : 2022-06-24 23:42:02 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Một thấu kính quy tụ được đặt sát vào mặt trang sách, quan sát hình ảnh của dòng chữ qua thấu kính, hình ảnh dòng chữ thay đổi ra làm sao khi từ từ dịch chuyển thấu kính ra xa trang sách?
Để giải đáp thắc mắc này, tất cả chúng ta cùng tìm hiểu tính chất của ảnh tạo bởi thấu kính quy tụ, cách dựng ảnh của một vật tạo bởi thấu kính quy tụ có hình dạng ra sao? Công thức tính tiêu cự của thấu kính quy tụ viết ra làm sao? và vận dụng vào bài tập qua nội dung bài viết dưới đây.
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính quy tụ
Bạn đang xem: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính quy tụ, cách dựng ảnh và đặc điểm của ảnh – Vật lý 9 bài 43
1. Thí nghiệm
– Bố trí thí nghiệm như hình sau:
– Cả vật và màn đều được đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ có tiêu cự khoảng chừng 12cm.
* Câu C1 trang 116 SGK Vật Lý 9: Đặt vật ở xa thấu kính và màn ở sát thấu kính. Từ từ dịch chuyển màn ra xa thấu kính cho tới lúc xuất hiện ảnh rõ nét của vật ở trên màn, do là ảnh thật. Ảnh thật cùng chiều hay ngược chiều so với vật?
° Lời giải câu C1 trang 116 SGK Vật Lý 9:
– Ảnh thật ngược chiều so với vật.
* Câu C2 trang 116 SGK Vật Lý 9: Dịch chuyển vật vào gần thấu kính hơn. Tiến hành thí nghiệm như trên, có thu được ảnh của vật trên màn nữa không? Ảnh thật hay ảo? Ảnh cùng chiều hay ngược chiều so với vật?
° Lời giải câu C2 trang 116 SGK Vật Lý 9:
– Khi dịch chuyển vật lại gần thấu kính hơn thế nữa, ta không hề thu được ảnh thật ngược chiều với vật trên màn nữa, mà sẽ quan sát thấy một ảnh ảo, cùng chiều với vật và to hơn vật.
* Câu C3 trang 116 SGK Vật Lý 9: Hãy chứng tỏ rằng không hứng được ảnh của vật ở trên màn. Hãy quan sát ảnh của vật qua thấu kính và cho biết thêm thêm đó là ảnh thật hay ảo, cùng chiều hay ngược chiều, to hơn hay nhỏ hơn vật.
° Lời giải câu C3 trang 116 SGK Vật Lý 9:
– Đặt vật nằm trong khoảng chừng tiêu cự, màn ở sát thấu kính. Từ từ dịch chuyến màn ra xa thấu kính, không hứng được ảnh ở trên màn. Đặt mắt trên đường truyền của chùm tia ló, ta quan sát thấy ảnh cùng chiều, to hơn vật. Đó là ảnh ảo và không hứng được trên màn.
II. Cách dựng ảnh qua thấu kính quy tụ
1. Cách dựng ảnh của một điểm sáng S tạo bởi thấu kính quy tụ
– Từ ta dựng hai trong ba tia đặc biệt đến thấu kính sau đó vẽ hai tia ló ra khỏi thấu kính
– Nếu 2 tia ló cắt nhau thì giao điểm cắt nhau đó đó là ảnh thật S’ của S, nếu đường kéo dãn của hai tia ló cắt nhau thì giao điểm cắt nhau này đó đó là ảnh ảo S’ của S qua thấu kính.
* Câu C4 trang 117 SGK Vật Lý 9: Hãy dựng ảnh S’ của điếm sáng S trên hình 43.3 SGK.
° Lời giải câu C4 trang 117 SGK Vật Lý 9:
◊ Dùng 2 trong 3 tia đặc biệt (tia đi qua tâm truyền thẳng, tia đi song song trục chính cho tia ló đi qua tiêu điểm F’ và tia đi qua tiêu điểm F cho tia ló song song trục chính) để dựng ảnh (H.43.3a)
– Tia tới SI là tia đi song song với trục chính nên cho tia ló đi qua tiêu điểm F’
– Tia tới SO là tia đi quang tâm O nên cho tia ló đi thẳng
⇒ Hai tia ló trên giao nhau tại S’, ta thu được ảnh thật S’ của S qua thấu kính.
2. Cách dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi thấu kính quy tụ
• Muốn dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính (AB vuông góc với trục chính, A nằm trên trục chính), chỉ việc dựng ảnh B’ của B bằng phương pháp vẽ hai trong ba tia sáng đặc biệt, sau đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục đó đó là ta có ảnh A’ của A.
* Câu C5 trang 117 SGK Vật Lý 9: Vật sáng AB được đặt vuông góc với trục chính của thấu kính quy tụ có tiêu cự f = 12cm. Điểm A nằm trên trục chính. Hãy dựng ảnh A’B’ của AB và nhận xét đặc điểm của ảnh A’B’ trong hai trường hợp:
– Vật AB cách thấu kính một khoảng chừng d = 36cm (hình 43.4a SGK).
– Vật AB cách thấu kính một khoảng chừng d = 8cm (hình 43.4b SGK).
° Lời giải câu C5 trang 116 SGK Vật Lý 9:
– Dựng ảnh của vật sáng AB qua thấu kính quy tụ. Dùng hai trong ba tia sáng đã học để dựng ảnh B’ của điểm B.
◊ Vật AB cách thấu kính d = 36 cm, vật ngoài khoảng chừng OF.
– Tia BI đi song song với trục chính nên cho tia ló đi qua F’
– Tia tới BO là tia đi quang tâm O nên cho tia ló đi thẳng
– Hai tia ló trên giao nhau tại B’, ta thu được ảnh thật B’ của B qua thấu kính.
– Từ B’ hạ vuông góc với trục của thấu kính, cắt trục chính tại điểm A’. A’ là ảnh của điểm A. A’B’ là ảnh của AB tạo bởi thấu kính quy tụ.
– Nhận xét: Ảnh A’B’ là ảnh thật ngược chiều với vật khi vật được đặt ngoài khoảng chừng tiêu cự (như hình trên)
◊ Vật AB cách thấu kính d = 8 cm, vật nằm trong khoảng chừng OF.
– Tia BI đi song song với trục chính nên cho tia ló đi qua F’
– Tia tới BO là tia đi quang tâm O nên cho tia ló đi thẳng
– Hai tia ló trên có đường kéo dãn giao nhau tại B’, ta thu được ảnh ảo B’ của B qua thấu kính.
– Từ B’ hạ vuông góc với trục của thấu kính, cắt trục chính tại điểm A’. A’ là ảnh của điểm A. A’B’ là ảnh của AB tạo bởi thấu kính quy tụ.
– Nhận xét: Ảnh ảo A’B’ cùng chiều với vật và to hơn vật khi vật được đặt trong khoảng chừng tiêu cự (như hình trên)
• Ta có, những trường hợp tạo ảnh của thấu kính quy tụ:
Vị trí đặt vật Đặc điểm của ảnh AB nằm ngoài tiêu cự (d>f) A’B’ là ảnh thật, ngược chiều với AB AB nằm trong tiêu cự (d* Câu C6 trang 117 SGK Vật Lý 9: Vận dụng kiến thức và kỹ năng hình học, hãy tính khoảng chừng cách từ ảnh đến thấu kính và độ cao của ảnh trong hai trường hợp ở C5. Cho biết vật AB có độ cao h = lcm.
° Lời giải câu C6 trang 116 SGK Vật Lý 9:
◊ Ta đặt: OA = d; OA’ = d’; OF = OF’ = f
♠ Vật AB cách thấu kính d = 36 cm, vật ngoài khoảng chừng OF.
– Theo hình trên (hình 43.4a), ta xét hai cặp tam giác đồng dạng là ΔABO và ΔA’B’O; ΔA’B’F’ và ΔOIF’. Từ hệ thức đồng dạng được:
(*)
– Vì AB = OI (tứ giác BIOA là hình chữ nhật) nên suy ra:
(1)
– Chia cả hai vế của (1) cho dd’f ta được:
– Đây đó đó là công thức tính tiêu cự f của thấu kính quy tụ trong trường hợp ảnh thật:
– Thay d = 36cm, f = 12cm ta tính được: OA’ = d’ = 18cm vào (*) ta được:
♠ Vật AB cách thấu kính d = 8 cm, vật nằm trong khoảng chừng OF
– Từ hình trên (hình 43.4b SGK), xét hai cặp tam giác đồng dạng: ΔA’B’F’ và ΔOIF’; ΔOAB và ΔOA’B’, từ hệ thức đồng dạng ta có:
(**)
– Vì AB = OI (tứ giác BIOA là hình chữ nhật) nên suy ra:
(2)
– Chia cả hai vế của (2) cho dd’f ta được:
– Đây được gọi là công thức tính tiêu cự f của thấu kính quy tụ cho trường hợp ảnh ảo:
– Thay d = 8cm, f = 12cm ta tính được: OA’ = d’ = 24cm và thay vào (**) ta được:
* Câu C7 trang 117 SGK Vật Lý 9: Trả lời thắc mắc nêu ra ở phần đầu bài, rõ ràng thắc mắc như sau: Một thấu kính quy tụ được đặt sát vào trang sách, hãy quan sát hình ảnh dòng chữ qua thấu kính. Hình ảnh dòng chữ thay đổi ra làm sao khi từ từ dịch chuyển thấu kính ra xa trang sách?
° Lời giải câu C7 trang 116 SGK Vật Lý 9:
– Dịch chuyển thấu kính quy tụ ra xa trang sách, ảnh của dòng chữ quan sát qua thấu kính cùng chiều và to hơn dòng chữ quan sát trực tiếp. Đó là ảnh ảo của dòng chữ tạo bởi thấu kính quy tụ khi dòng chữ nằm trong khoảng chừng tiêu cự của thấu kính.
– Đến một vị trí nào đó, ảnh của dòng chữ ngược chiều với vật. Đó là ảnh thật của dòng chữ tạo bởi thấu kính quy tụ, khi dòng chữ nằm ngoài khoảng chừng tiêu cự của thấu kính, và ảnh thật đó nằm ở trước mắt.
Hy vọng với nội dung bài viết về Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính quy tụ, cách dựng ảnh và đặc điểm của ảnh ở trên hữu ích cho những em. Mọi góp ý và thắc mắc những em vui lòng để lại phản hồi dưới nội dung bài viết để HayHocHoi.Vn ghi nhận và tương hỗ, chúc những em học tập tốt.
¤ Xem thêm những nội dung bài viết khác tại:
Đăng bởi: THPT Sóc Trăng
Chuyên mục: Giáo Dục
