Mẹo về Vận dụng chủ nghĩa tư bản độc quyền Chi Tiết
Lê Minh Phương đang tìm kiếm từ khóa Vận dụng chủ nghĩa tư bản độc quyền được Update vào lúc : 2022-06-03 03:07:46 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tham khảo tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.Lý luận về chủ nghĩa tư bản nhà nước của Lênin và thực tiễn ở Việt Nam
VI.Lênin – Lãnh tụ thiên tài của giai cấp vô sản Nga và toàn thế giới (Ảnh Internet)
(ĐCSVN)- Nhân kỷ niệm 140 năm ngày sinh của VI. Lênin (22.4.1870 – 22.4.2010), tất cả chúng ta lại nhớ về kho tàng di sản lý luận mác-xít của Người, trong đó có lý luận về chủ nghĩa tư bản nhà nước (CNTBNN) là một bộ phận quan trọng trong toàn bộ khối mạng lưới hệ thống lý luận về chủ trương kinh tế tài chính mới (New Economy Policy - NEP) đã được Lênin đề ra và trực tiếp chỉ huy vào công cuộc xây dựng CNXH ở nước Nga Xô viết đầu trong năm 20 thế kỷ XX. Lý luận này nhiều năm qua đã và đang được vận dụng vào thực tiễn nước ta.
Lý luận về CNTBNN của Lênin và sự vận dụng ở nước Nga Xô viết
Từ thời điểm ở thời điểm cuối năm 1917, ngay sau khi Cách mạng Tháng Mười Nga thành công, cơ quan ban ngành sở tại Xô viết được thành lập, Lênin – Nhà lãnh đạo cao nhất của Nhà nước đó đã có những tư tưởng đầu tiên về sử dụng thành phần kinh tế tài chính TBCN như thể một hình thức kinh tế tài chính đặc thù của thời kỳ quá độ lên CNXH. Tuy nhiên, khi đó quan niệm của Người về việc sử dụng CNTBNN còn ở những nét phác thảo và mang nặng tính chất là một giải pháp chính trị nhằm mục đích củng cố sự độc quyền nhà nước trong lưu thông hàng hoá, đặc biệt trong việc chống đầu cơ lúa mì của bọn địa chủ, culắc và thương nhân tư bản bấy giờ. Tiếc rằng, do những diễn biến phức tạp của tình hình nước Nga Xô viết trong năm 1918-1920, đã buộc Nhà nước Xô viết phải thực hiện chủ trương cộng sản thời chiến, tiến hành quốc hữu hoá ngay những tài sản, tư liệu sản xuất quan trọng nhất của bọn tư bản độc quyền, đại địa chủ và những thế lực phản động, chống phá cách mạng khác. Những hành vi đó là kịp thời và đúng đắn với tình hình bấy giờ song cũng vì đó đã làm hạn chế những kĩ năng sử dụng CNTBNN, điều mà trước đó Lênin đã từng dự liệu.
Tháng 3/1921, sau khi nội chiến kết thúc, tại Đại hội X Đảng Cộng sản (b) Nga với việc đề ra chủ trương kinh tế tài chính mới (NEP), Lênin đã chỉ rõ trong những điều kiện mới này, việc sử dụng những hình thức kinh tế tài chính quá độ của CNTBNN là một bộ phận rất quan trọng của chủ trương này. Thời kỳ chủ trương cộng sản thời chiến đã kết thúc, giờ đây với việc thực thi NEP thì CNTBNN là một trong những hình thức rất thích hợp để giúp nước Nga Xô viết nhanh gọn khắc phục tình trạng suy sụp kinh tế tài chính sau trận chiến tranh và ngăn ngừa những nảy sinh tự phát của nền sản xuất hàng hoá nhỏ - mầm mống của sự việc phục hồi CNTB. Sở dĩ CNTBNN dưới điều kiện chuyên chính vô sản có ý nghĩa quan trọng và tác dụng to lớn như vậy vì như định nghĩa của Lênin - đó là một thứ CNTB có liên quan với nhà nước. Nhà nước đó là nhà nước của giai cấp vô sản, là đội tiền phong của tất cả chúng ta. Thông qua việc sử dụng CNTBNN, giai cấp vô sản hoàn toàn có thể học tập, thừa kế và phát huy có tinh lọc tất cả những tài sản vật chất - kỹ thuật và tinh hoa chất xám trong kinh nghiệm tay nghề sản xuất marketing thương mại của những nhà tư bản cũng như tri thức khoa học - kỹ thuật và trình độ khoa học quản lý kinh tế tài chính của những Chuyên Viên tư sản. Nhà nước vô sản hoàn toàn có thể sử dụng CNTBNN như thể một khối mạng lưới hệ thống những chủ trương, công cụ, giải pháp nhằm mục đích điều tiết mọi hoạt động và sinh hoạt giải trí của những xí nghiệp tư bản còn tồn tại trong thời kỳ quá độ, nhằm mục đích hướng tới mục tiêu vừa sử dụng vừa tái tạo bằng phương pháp hoà bình đối với những thành phần kinh tế tài chính TBCN và sản xuất nhỏ. Với ý nghĩa đó, CNTBNN còn tồn tại thể xem là một trong những phương thức, phương tiện, con phố có hiệu suất cao trong việc thúc đẩy xã hội hoá và làm tăng nhanh lực lượng sản xuất của CNXH mà kết quả cơ bản của sự việc xã hội hoá này là thể hiện bởi việc phát triển ngày càng mạnh mẽ và tự tin một nền sản xuất hàng hoá quá độ XHCN - quá trình trung gian của nền sản xuất hàng hoá XHCN trong tương lai.
Chúng ta nên nhớ rằng toàn cảnh lịch sử nước Nga Xô viết bấy giờ còn rất phức tạp. Không ít những người dân cộng sản Nga chân chính nhưng do chưa nhận thức đúng vấn đề này đã lo ngại rằng, nếu sử dụng CNTBNN và những hình thức kinh tế tài chính quá độ tư sản khác, thì giai cấp tư sản Nga nhất là bọn tư bản sẽ còn tồn tại kĩ năng tái phát triển trở lại. Nguy cơ phục hồi CNTB ở Nga do đó rất dễ xảy ra. Những người cộng sản này càng hoang mang lo ngại khi thấy những người dân cộng sản cánh tả đã tuyên truyền vấn đề nhận định rằng như vậy là nước Nga sẽ quay lại thời kỳ CNTB, họ chủ trương là phải tiến lên CNXH một cách trực tiếp, tức là không kinh qua tiến trình quá độ trung gian và do đó không cần sử dụng CNTBNN, không cần sử dụng những quan hệ hàng hoá - tiền tệ… và do đó, phải xoá bỏ ngay tận gốc giai cấp tư sản. Lênin đã phê phán những vấn đề phi khoa học, và nhận định rằng đó là căn bệnh “ấu trĩ tả khuynh” của những kẻ tiểu tư sản đội lốt cộng sản. Người chỉ rõ, tất cả chúng ta không sợ CNTBNN “CNTBNN vẫn là một bước tiến lớn… vì việc thắng lợi được tình hình hỗn độn, tình trạng suy sụp về kinh tế tài chính và hiện tượng kỳ lạ lỏng lẻo là cái quan trọng hơn hết, vì việc để tình trạng vô chính phủ nước nhà đất của những kẻ tiểu tư hữu tiếp tục tồn tại là một rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn lớn số 1, đáng sợ nhất, nó sẽ làm cho tất cả chúng ta bị diệt vong (nếu tất cả chúng ta không thắng lợi nó) một cách dứt khoát, còn trả một khoản to hơn cho CNTBNN thì điều đấy không làm cho tất cả chúng ta bị diệt vong, trái lại hoàn toàn có thể đưa tất cả chúng ta đến CNXH bằng con phố chắc như đinh nhất” (Lênin toàn tập, NXB Tiến Bộ, Matxcơva, 1978, tr.366-367).
Sử dụng CNTBNN rõ ràng là sự việc thiết yếu khách quan đối với nước Nga Xô viết bấy giờ. Tuy nhiên, Lênin đã chỉ rõ, việc được cho phép phát triển những hình thức kinh tế tài chính quá độ trong đó có CNTBNN cũng như việc sử dụng rộng rãi những quan hệ trao đổi hàng hoá - tiền tệ theo tinh thần của NEP đó không phải là một sự đầu hàng giai cấp tư sản, được cho phép phục hồi tự do những quan hệ TBCN. Nhà nước chuyên chính vô sản chỉ được cho phép CNTB tồn tại ở mức độ thiết yếu có lợi cho công cuộc phục hồi kinh tế tài chính và xây dựng CNXH. Sử dụng NEP, trong đó gồm có những giải pháp tái tạo theo phương pháp hoà bình đối với những thành phần kinh tế tài chính TBCN và sản xuất nhỏ là một việc làm thiết yếu và phù phù phù hợp với điều kiện lịch sử nước Nga Xô viết bấy giờ. Song cũng cần phải xác định về mặt nguyên tắc đó không phải là quá trình thủ tiêu đấu tranh giai cấp tiến tới chung sống hoà bình với giai cấp tư sản và những thế lực đối kháng khác của giai cấp vô sản và nhân dân lao động. Yêu cầu đặt ra là Nhà nước Xô viết phải biết sử dụng những hình thức, phương pháp điều tiết, kiểm kê, trấn áp không được để cho CNTB phát triển một cách tuỳ tiện “Muốn không thay đổi bản chất của tớ, Nhà nước vô sản chỉ hoàn toàn có thể thừa nhận cho thương nghiệp tự do và cho CNTB được phát triển trong một chừng mực nhất định nào đó và chỉ với điều kiện là thương nghiệp tư nhân và tư bản tư nhân phải phục tùng sự điều tiết của Nhà nước (giám sát, kiểm tra, quy định những hình thức, trật tự.v.v…)” (Lênin toàn tập, t.44, NXB Tiến Bộ, Matxcơva, 1978, tr.418).
Trong thực tiễn trong năm 1920 ở nước Nga, những tư tưởng trên đây của Lênin về CNTBNN đã được chính Người trực tiếp chỉ huy, vận dụng vào quá trình tái tạo XHCN đối với những thành phần kinh tế tài chính TBCN và sản xuất nhỏ. Có rất nhiều hình thức rất khác nhau của CNTBNN đã được sử dụng như tô nhượng cho những nhà tư bản nước ngoài, những xí nghiệp, cơ sở kinh tế tài chính, khai thác tài nguyên của nước Nga, được cho phép những nhà tư bản trong nước được tham gia những xí nghiệp của Nhà nước, lập những công ty hợp doanh (hỗn hợp ngoại thương) giữa Nhà nước vô sản với những nhà tư bản, tổ chức mạng lưới những hợp tác xã tư sản, những đại lý thương nghiệp trong đó sử dụng những nhà tư bản hay tiểu thương.v.v…
Việc sử dụng những hình thức kinh tế tài chính quá độ của CNTBNN ở Nga trong năm 1920 tuy rất đa dạng và linh hoạt mà trên đây chưa thể kể hết được, nhưng thực tiễn đã đã cho tất cả chúng ta biết chưa mang lại những kết quả mong ước như dự tính ban đầu của Lênin và Nhà nước Xô viết. Nếu chỉ xét về mặt định lượng hiệu suất cao kinh tế tài chính đơn thuần, thì quyền lợi do CNTBNN mang lại chỉ là những số lượng đóng góp chưa đáng kể trong toàn bộ nền kinh tế tài chính quốc dân. Có nhiều nguyên nhân rất khác nhau dẫn đến tình trạng này, trong đó có một nguyên nhân rất quan trọng là những nhà tư bản đã thiếu thiện chí hợp tác, không chịu đầu tư vốn vào nền kinh tế tài chính Liên Xô. Điều này dễ hiểu vì bấy giờ xét trên phương diện tương quan lực lượng giữa nước Nga Xô viết với CNTB thế giới, bọn tư bản quốc tế cùng với giai cấp tư sản phản động trong nước đã cấu kết với nhau mong dùng vây hãm cấm vận và phá hoại kinh tế tài chính để bóp chết Nhà nước Xô viết non trẻ đầu tiên trên thế giới. Trong điều kiện như vậy, cùng với những kĩ năng còn rất hạn chế của Nhà nước Xô viết về những kinh nghiệm tay nghề và phương pháp tổ chức, quản lý kinh tế tài chính, điều tiết hoạt động và sinh hoạt giải trí những xí nghiệp TBNN cũng như kĩ năng đáp ứng thường xuyên ổn định về tài chính, vật tư, nguyên vật liệu cho sản xuất, hàng hoá cho lưu thông trong thương nghiệp còn rất trở ngại vất vả... Đó là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến kĩ năng vận dụng lý luận CNTBNN của Lênin tất nhiên còn bị hạn chế nhiều.
Thực tiễn vận dụng lý luận Lênin về CNTBNN ở Việt Nam
Kể từ khi Lênin khởi xướng chủ trương kinh tế tài chính mới (NEP), trong đó có việc sử dụng những hình thức kinh tế tài chính quá độ của CNTBNN đến nay đã trải qua 89 năm với biết bao dịch chuyển chính trị phức tạp của nước Nga và cả thế giới. Liên hệ với thực tiễn xây dựng CNXH ở Việt Nam, ta thấy trong năm trước 1975, một phần do toàn cảnh lịch sử khi đó phải tập trung sức người sức của cho hai cuộc kháng chiến chống Pháp và nhất là chống Mỹ cứu nước, mặt khác có phần đa phần là vì nhận thức về những trách nhiệm xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ tiến lên CNXH ở nước ta khi
Liên doanh với tư bản nước ngoài – hình thức kinh tế tài chính của CNTBNN
đang phổ biến ở Việt Nam(trong ảnh: một công ty link kinh doanh với Singapore ở KCN
Việt Nam-Singapore, tỉnh Bình Dương) - ảnh Trần Anh.
Chỉ đến trong năm sau đổi mới, Tính từ lúc Đại hội VI của Đảng ta (tháng 12/1986) cho tới nay, kinh tế tài chính nước ta mới thực sự khởi sắc dần với những kết quả, thành tựu phát triển vượt bậc. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự phát triển này, song chắc như đinh phải kể tới một nguyên nhân quan trọng là tất cả chúng ta đã nhận thức lại đúng đắn hơn về những trách nhiệm, giải pháp, bước đi thích hợp nên phải tiến hành mà trước hết về tư duy kinh tế tài chính là phải thừa nhận sự tồn tại khách quan những đặc điểm vốn có của một nền kinh tế tài chính đang trong thời kỳ quá độ tiến lên CNXH. Điều đó có nghĩa phải thừa nhận về mặt giải pháp, chủ trương kinh tế tài chính là phải vận dụng một cách đúng đắn, sáng tạo những tư tưởng chỉ huy của Lênin về “NEP”, về CNTBNN mà trước hết là thừa nhận sự tồn tại khách quan của một nền kinh tế tài chính nhiều thành phần, cạnh bên những thành phần XHCN còn tồn tại cả những thành phần phi XHCN, hay như thể cách nói của Lênin là có cả “những mẩu, những mảnh của CNTB, của nền sản xuất nhỏ…”. Từ Đại hội VI và lần lượt trải qua những kỳ Đại hội VII, VIII, IX và Đại hội X (tháng 4/2006), theo tiến trình đổi mới hơn 20 năm qua, giờ đây nhìn lại tuy có những điểm khác lạ do thời đại ngày này đã khác thời đại Lênin thực thi “NEP” trong năm 1920 ở nước Nga, song nếu xem xét kỹ lại những tư tưởng chỉ huy của Lênin trước đây, ta thấy có nhiều điểm về cơ bản vẫn là ta đã và đang vận dụng “NEP’, sử dụng những hình thức kinh tế tài chính quá độ của CNTBNN. Thể hiện ở một số trong những nội dung cơ bản sau:
- Chúng ta đã thực hiện phát triển mạnh một nền kinh tế tài chính thị trường theo định hướng XHCN, nghĩa là tôn trọng quy luật giá trị, tôn trọng những quy luật vận động khách quan khác của những quan hệ sản xuất và trao đổi hàng hoá - tiền tệ trong nền kinh tế tài chính thị trường, kể cả trong những nghành kinh tế tài chính đối nội và kinh tế tài chính đối ngoại, nhưng cần tuân thủ sự phát triển bền vững theo định hướng XHCN do Đảng và Nhà nước ta đề ra.
- Thừa nhận sự tồn tại và phát triển khách quan của một nền kinh tế tài chính thị trường nhiều thành phần với sự tồn tại đan xen nhiều quy mô sở hữu rất khác nhau. Tại Đại hội VI, tất cả chúng ta mới thừa nhận CNTBNN là những hình thức kinh tế tài chính quá độ. Đến Đại hội VII, trở đi CNTBNN đã được xem là một thành phần kinh tế tài chính. Không chỉ thế, kể cả tư bản tư nhân cũng từ Đại hội VII ta đã thừa nhận đó là một thành phần kinh tế tài chính. Xét riêng về nhiều chủng quy mô liên quan đến thành phần kinh tế tài chính tư bản nhà nước đang tồn tại ở nước ta lúc bấy giờ hoàn toàn có thể kể ra một số trong những hình thức rất khác nhau mà ngay thời Lênin đã có như tô nhượng trước đây mà nay là công ty đầu tư có vốn nước ngoài 100%, link kinh doanh đầu tư giữa nhà nước với tư bản nước ngoài hoặc giữa nhà nước với tư bản trong nước mà thời Lênin gọi chung là hợp doanh, link kinh doanh giữa nhà nước với tư bản tư nhân thông qua một số trong những quy mô công ty tư nhân, công ty Cp, công ty trách nhiệm hữu hạn… Tuy nhiên theo như cách phân định của Đảng ta tại Đại hội X thì đã có sự đổi khác. Tư bản nhà nước vẫn được xác định là một thành phần kinh tế tài chính, nhưng nét mới khác với thời Lênin trước đây là không gồm có cả nhiều chủng quy mô kinh tế tài chính có vốn đầu tư nước ngoài. Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đã được Đảng ta phân định là một thành phần kinh tế tài chính riêng biệt. Như vậy là ở nước ta lúc bấy giờ theo như sự phân định của Đại hội X, có 5 thành phần kinh tế tài chính là: kinh tế tài chính nhà nước, kinh tế tài chính tập thể, kinh tế tài chính tư nhân (thành viên, tiểu chủ, tư bản tư nhân ), kinh tế tài chính tư bản nhà nước, và kinh tế tài chính có vốn đầu tư nước ngoài. Cả 5 thành phần kinh tế tài chính này đều được tự do phát triển, bình đẳng trước pháp luật.
- Từng bước đổi mới cơ chế quản lý kinh tế tài chính theo hướng xoá bỏ sự tập trung quan liêu bao cấp của Nhà nước, thực hiện hạch toán kinh tế tài chính và mở rộng quyền tự chủ của những đơn vị kinh tế tài chính, quan tâm đến động lực quyền lợi thành viên, khuyến khích tự do phát triển sản xuất, tự do marketing thương mại, tự do làm giàu chính đáng, đúng pháp luật…
Điểm khác lạ trong việc thực thi NEP cũng như vận dụng lý luận CNTBNN ở nước ta trong năm đổi mới vừa qua so với nước Nga Xô viết của thời Lênin là ở chỗ: Thời Lênin do mới chỉ có nước Nga Xô viết là nước XHCN duy nhất lại bị CNTB thế giới vây hãm, chống đối, vì thế chưa thể mở rộng những quan hệ đối ngoại và kinh tế tài chính quốc tế như nước ta lúc bấy giờ. Thực tế này, khiến ta hoàn toàn có thể hiểu được vì sao khi đó, tuy nhiên Lênin đề cao NEP, đề cao vị trí, vai trò của nhiều chủng quy mô kinh tế tài chính tư bản nhà nước và kể cả kinh tế tài chính tư bản tư nhân, song Lênin vẫn luôn giữ vững nguyên tắc đề cao độc quyền ngoại thương của Nhà nước Xô viết, không cho tư nhân và nhất là càng không cho những tư bản thương nghiệp được làm chủ trận địa này. Điều này với Việt Nam và kể cả một số trong những nước phát triển theo định hướng XHCN như Trung Quốc, Lào, Cu Ba lúc bấy giờ là không như vậy, nghĩa là vẫn mở rộng hoạt động và sinh hoạt giải trí ngoại thương đối với tất cả những thành phần kinh tế tài chính rất khác nhau, kể cả kinh tế tài chính tư nhân, tư bản tư nhân, tư bản nhà nước, miễn là tuân thủ đúng pháp luật Nhà nước và thông lệ quốc tế.
Tóm lại, vì đặc điểm thời đại ngày này khác với thời đại nước Nga Xô viết trong năm 1920, do đó sắc thái vận dụng NEP với việc sử dụng những hình thức kinh tế tài chính quá độ của CNTBNN ở nước ta trong trong năm đổi mới vừa qua có khác trước đây, Song nếu xét về bản chất khoa học của vấn đề, hoàn toàn có thể xác định khối mạng lưới hệ thống lý luận của Lênin về NEP nói chung và việc sử dụng những hình thức kinh tế tài chính quá độ của CNTBNN nói riêng về cơ bản là không thay đổi và do đó ý nghĩa khoa học và thực tiễn của nó vẫn còn sáng mãi đến ngày này. Vấn đề quan trọng đặt ra là tất cả chúng ta cần nhận thức đúng đắn di sản “CNTBNN” trong toàn bộ khối mạng lưới hệ thống di sản lý luận về “NEP”, về “Xây dựng CNXH” của Lênin về để từ đó vận dụng năng động, sáng tạo, phù phù phù hợp với yêu cầu phát triển thực tiễn lúc bấy giờ của nước ta trong toàn cảnh hội nhập toàn cầu theo định hướng chỉ huy của Đại hội X và sắp tới là tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hơn thế nữa sự vận dụng đó trong định hướng sẽ được toàn Đảng, toàn dân trực tiếp bàn thảo, tiến tới thống nhất quan điểm nhận thức trong những dự thảo Văn kiện trình Đại hội XI của Đảng./.
