Thủ Thuật Hướng dẫn Nghệ thuật cải lương có nguồn gốc hình thành từ 2022
Bùi Phương Thảo đang tìm kiếm từ khóa Nghệ thuật cải lương có nguồn gốc hình thành từ được Update vào lúc : 2022-06-25 08:24:03 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.
Nghệ thuật sân khấu cải lương “sinh sau đẻ muộn” so với nhiều chủng quy mô nghệ thuật và thẩm mỹ truyền thống đã có từ lâu lăm ở Việt Nam. Từ thời điểm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỉ XX, nghệ thuật và thẩm mỹ hát bội vẫn là bộ môn được đông đảo quần chúng Nam bộ nói chung và Sài Gòn nói riêng đón nhận. Dần dà ảnh hưởng của nhạc tài tử trong những tuồng hát bội được đồng ý. Và từ đó lối hát ca-ra-bộ manh nha ra đời làm bước chuyển cho sân khấu cải lương sau này. Mà trong quyển “Hát bộ đờn ca tài tử và cải lương cuối TK 19 đầu TK 20” của Nguyễn Lê Tuyên và Nguyễn Đức Hiệp đã đặt giả thuyết nhận định rằng: Cô Ba Đắc ca sĩ chính của ban nhạc ông Nguyễn Tống Triều là người khai mở cho lối hát ca-ra-bộ.
Năm 1900, Sài Gòn khánh thành Nhà hát lớn và từ đó người Việt đã tiếp cận với kịch phương Tây, dù là kịch cổ xưa hay tân thời thì ít nhiều, người Việt cũng dần quen với cách bài trí, toàn cảnh. Người Việt ở Nam Bộ vốn có lối sống phóng khoáng, cởi mở đã tiếp thu và cải biến những điều trông thấy từ Kịch phương Tây để tạo nên hình thái sân khấu mới. Vậy từ Hát bội, đờn ca tài tử, lối hát ca-ra-bộ kết phù phù hợp với kịch và âm nhạc phương Tây đã phát hành Sân khấu cải lương và được công chúng đón nhận. Về danh từ “cải lương”
Theo giáo sư Trần Quang Hải từ “cải lương” xuất phát từ câu “cải biến kì sự – sử ích tự thiên lương”, có nghĩa đổi mới những cái cũ tạo ra cái mới. Và danh từ “cải lương” xuất hiện đầu tiên trên hai tấm liễng đối trước rạp của ghánh Tân Thinh (Tân Thịnh) năm 1920. Và hoàn toàn có thể trước đó 1918 danh từ cải lương đã được thầy Năm Tú sử dụng cho tên ghánh hát cùa mình. Dù xuất hiện vào thời gian nào, thì danh từ “cải lương” cũng là dấu mốc cho việc ra đời và thay đổi của Sân khấu cải lương ngày này.
Thế nhưng “đổi mới” rõ ràng là gì? Theo cố giáo sư Trần Văn Khê đó là thay đổi về: “Sân khấu bài trí, dựng phông như kịch phương Tây; đề tài ngữ cảnh đổi mới không gò bó trong những tuồng tích Trung Hoa; và hơn thế nữa là nghệ thuật và thẩm mỹ màn biểu diễn; dàn nhạc cũng như chuyên nghiệp”.
Cải lương manh nha đất Sài Gòn
Khoảng năm 1913-1914, nhạc tài tử theo chân ông Nguyễn Tống Triều (Mỹ Tho) trình diễn tại nhà hàng quán ăn Cửu Long Giang (khu cực chợ Bến Thành ngày này). Và lúc đó dân chúng mộ điệu vẫn chuộng bản Tứ đại oán, Bùi Kiệm – Nguyệt Nga. Từ năm 1918 với sự ra đời của bản Dạ cổ hoài lang kéo theo một loạt ý nghĩ về cải cách sân khấu truyền thống từ những nho sĩ, công chức Sài Gòn bằng phương pháp lập những Bầu Rô đi diễn tại lục tỉnh (đoàn hát hát gồm những nhà trí thức, văn nhơn ký giả Việt Nam thành lập, lấy tên là đoàn hát “Pháp Việt Nhứt Gia”, dân chúng bấy giờ quen kêu gánh hát Bầu Rô).
Và khi cải lương ra đời từ trong năm đầu thế kỷ XX thì ngày 12/11/1922 thầy Năm Tú đem gánh lên Sài Gòn, trình diễn ở Chợ Lớn. Vở tuồng cải lương trình diễn lúc bấy giờ là Lục Vân Tiên, đây được xem là vở tuồng cải lương đầu tiên. Gánh hát của Thầy Nam Tú có những kép hát nổi tiếng như Tư Xe, Tám Củi, Tám Danh, Năm Châu (theo Thành phố Hồ Chí Minh 300 năm hình thành và phát triển).
Tiếp theo đó là cả một quá trình thăng trầm của Sân khấu cải lương Sài Gòn, 1924-1925 nở rộ với hàng loạt gánh hát cải lương, khai thác tuồng tích Trung Quốc và tuồng xã hội. Năm 1926 phong trào yêu nước phủ rộng rộng rãi ra, cải lương phản ánh hiện thực xã hội ra đời với những ngòi bút nổi bật như Nguyễn Thành Châu, Trần Hữu Trang… Chủ trương “Sân khấu thật và đẹp” phát hành những vở tuồng có mức giá trị cho tới ngày này như Đời cô Lựu, Tô Ánh Nguyệt…
Và như một trào lưu trong nghệ thuật và thẩm mỹ dân tộc bản địa, đến cuối thập niên 20 của của thế kỷ XX cải lương đã thay thế hát bội truyền thống, chiếm vị trí số 1 trong nghệ thuật và thẩm mỹ sân khấu miền Nam. Nhờ sự phổ biến đó mà cải lương được nhiều người đồng ý, xuất hiện ở Hội chợ Thuộc địa ở Paris năm 1931, đại diện cho văn hóa nghệ thuật và thẩm mỹ Nam kỳ.
Cải lương ra đời, thực hiện sứ mệnh lịch sử trong nghệ thật trình diễn dân tộc bản địa, mang lại một làn gió mới trong toàn cảnh mà xã hội Việt Nam còn mãi quẩn quanh giữa cái truyền thống dần mất và một làn sóng văn hóa phương Tây đang rạo rực Viral trong nhân dân. Mặc dù nằm trong ách đô hộ của thực dân, tuy nhiên với sức sống tiềm tàng, mãnh liệt của văn hóa dân tộc bản địa, nghệ thuật và thẩm mỹ cải lương đã nảy mầm và phát triển. Chắc rằng, trong kí ức của giới mộ điệu đó có lẽ rằng là thời hoàng kim mà cải lương ngày này khó tìm thấy.
Bút danh: Phan Khiêm 16/10/2022
Bài viết tham khảo:
SÂN KHẤU CẢI LƯƠNG SÀI GÒN RA ĐỜI NHƯ THẾ NÀO?
Quá trình hình thành nghệ thuật và thẩm mỹ sân khấu cải lương: Từ ca ra bộ đến hình thành
Các rạp cải lương xưa ở Sài Gòn
Cập nhật lần cuối vào ngày 28/06/2022
Cải lương nghĩa là gì? Nguồn gốc của cải lương?
Cải lương (改良) có nghĩa ban đầu là cải cách, đổi mới nghệ thuật và thẩm mỹ hát bội. Điều này xuất phát từ thực trạng ra đời của môn nghệ thuật và thẩm mỹ này. Cái tên "cải lương" xuất hiện lần đầu tiên trên bảng hiệu gánh hát Tân Thịnh vào năm 1920 với câu đối như sau:
CẢI cách hát ca theo tiến bộ
LƯƠNG truyền tuồng tích sánh văn minh.
Nhưng trước đó, khoảng chừng đầu thập niên 1900, quy mô nghệ thuật và thẩm mỹ này đã manh nha xuất hiện với sự ra đời của những ban tài tử đờn ca. Nếu trước kia "cầm" (trong "cầm, kỳ thi, họa") là của tầng lớp thượng lưu thì đến quá trình này nó không hề bị gò bó trong phạm vi đó nữa, mà đã phổ biến rộng ra ngoài. Chính vì thế nhạc tài tử ở những tỉnh phía Nam, về nội dung lẫn hình thức, dần dà thoát ly khỏi nhạc truyền thống có gốc từ Trung, Bắc.
Vào khoảng chừng thời gian này, khi người ta nghe “hát bội hoài, hát bội mãi, cũng chán tai thét hóa nhàm"(1), thì việc xuất hiện những ban tài tử đờn ca hoàn toàn có thể màn biểu diễn trên sân khấu, được công chúng hoan nghênh nhiệt liệt. Trong số đó, Mỹ Tho (tức tỉnh Tiền Giang lúc bấy giờ - ATABOOK) được xem là nơi khai sinh nghệ thuật và thẩm mỹ cải lương với sự ra đời của ban nhạc tài tử đầu tiên ở Nam Bộ do ông Nguyễn Tống Triều, người Cái Thia (tục gọi Tư Triều), lập ra.
Trong thời kỳ này, do tỉnh Mỹ Tho đóng vai trò là đầu mối xe lửa đi Sài Gòn nên khách ở những tỉnh miền Tây muốn đi Sài Gòn đều phải ghé đây. Trong số khách, có ông Phó Mười Hai ở Vĩnh Long là người hâm mộ cầm ca. Khi ông nghe cô Ba Đắc ca bài Tứ Đại, như bài " Bùi Kiệm - Nguyệt Nga", với một giọng gần như thể có đối đáp, nhưng cô không ra bộ. Khi về lại Vĩnh Long, ông liền cho những người dân ca đứng trên bộ ván ngựa và "ca ra bộ". Ca ra bộ phát sinh từ đó, khoảng chừng năm 1915 - 1916.
Vào năm 1917, ông André Thận (Lê Văn Thận) ở Sa Đéc có gánh hát xiếc tên là Sadec Amis, sau khi xem đoàn xiếc của Mỹ sang Sài Gòn và lưu diễn tại những tỉnh miền Nam, ông đã nảy ra ý hay đem áp dụng cho Sadec Amis của tớ bằng phương pháp đệm màn phụ diễn như xiếc chen vào màn ca ra bộ. Bởi vậy nên gánh của ông luôn lôi kéo người theo dõi. Sau đó ông trương bảng: "Gánh hát thầy Thận Cirque jeune Annam - Ca ra bộ - Sadec Amis".
Qua năm 1918, ông Năm Tú (Châu Văn Tú) ở Mỹ Tho chuộc gánh của ông André Thận rồi sắm thêm màn cảnh, y phục và nhờ ông Trương Duy Toản soạn tuồng, đánh dấu sự ra đời của quy mô nghệ thuật và thẩm mỹ cải lương.
• Vương Hồng Sển - 50 năm mê hát (năm mươi năm cải lương), Nhà xuất bản Trẻ, tháng 4/2007
• Wikipedia.org ►Cải lương
Chú thích
(1) Trích trong cuốn "50 năm mê hát" (năm mươi năm cải lương) của học giả Vương Hồng Sển (sách đã dẫn)
Website cùng khối mạng lưới hệ thốngAtaHome
Kênh thông tin bất động sản - Nền tảng mua và bán, cho thuê nhà đất #1 Bình Dương.
