Kinh Nghiệm về Theo tác giả Hiền tài có quan hệ ra làm sao với quốc gia Chi Tiết
Bùi Lam Khê đang tìm kiếm từ khóa Theo tác giả Hiền tài có quan hệ ra làm sao với quốc gia được Cập Nhật vào lúc : 2022-07-28 16:10:05 . Với phương châm chia sẻ Kinh Nghiệm về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi đọc nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.thanhdi512 rất mong câu vấn đáp từ bạn. Viết trả lời
Nội dung chính- Phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia lớp 101. Dàn ý phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia4. Phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia ngắn gọnVideo liên quan
- trangpham
Quản trị viên của Hoidap247.com
16/10/2022Cảm ơn 1Đề bài: Phân tích vai trò của hiền tài đối với đất nước trong Hiền tài là nguyên khí quốc gia của Thân Nhân Trung.
Bài làm
Thân Nhân Trung là người dân có tài năng văn chương. Năm 1484, ông đã được nhà vua tin cậy giao cho soạn thảo "Bài kí đề danh Tiến sĩ khoa Nhâm Tuất niên hiệu Đại Bảo thứ ba". Văn bản này giữ vai trò quan trọng như lời "Tựa" chung cho tất cả 82 tấm bia Tiến sĩ ở nhà bia Văn Miếu, Tp Hà Nội Thủ Đô. Vấn đề tác giả nêu ra trong đoạn trích là xác định vai trò, vị trí của những bậc hiền tài đối với đất nước. Đây là một nhận định sáng suốt và đúng đắn, được chiêm nghiệm và rút ra từ thực tế thăng trầm của lịch sử nước ta, chứng tỏ người viết có tầm nhìn xa trông rộng.
Thế nào là "hiền tài"? Hiểu theo nghĩa hiển ngôn của từng từ thì "hiền" là ăn ở tốt với mọi người (phải đạo), hết lòng làm tròn bổn phận của tớ đối với người khác; "tài" là kĩ năng đặc biệt làm một việc nào đó. Hiểu rộng ra theo nghĩa hàm ngôn thì "hiền tài" là người tài cao, học rộng và có đạo đức, một lòng một dạ vì quyền lợi của nhân dân, Tổ quốc.
Thế nào là "nguyên khí"? "Nguyên khí" là khí ban đầu tạo ra sự sống của vạn vật. Hiểu rộng ra, "nguyên khí" là yếu tố quyết định sự sống còn và phát triển của xã hội, đất nước. Tại sao "hiền tài là nguyên khí của quốc gia"? Hiền tài là sự việc kết tụ tinh hoa của đất trời, của khí thiêng sông núi, của truyền thống dân tộc bản địa. Người xưa đã nói: Địa linh sinh nhân kiệt, nên hiền tài là nguyên khí của quốc gia.
Những người được xem là "hiền tài" có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự hưng vong của một triều đại nói riêng và của quốc gia nói chung. Có thể lấy rất nhiều ví dụ trong lịch sử nước ta để chứng tỏ cho điều đó như Mạc Đĩnh Chi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Trần Quốc Tuấn, Nguyễn Trãi, Giang Văn Minh, Tô Hiến Thành, Chu Văn An, Lê Quý Đôn, Nguyễn Huệ... ở những thế kỷ trước và nhân vật nổi tiếng của thế kỉ XX là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại - người đã lãnh đạo thành công sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc bản địa thoát khỏi ách nô lệ của thực dân, phong kiến, giành lại độc lập lãnh thổ độc lập, tự do cho đất nước và xác định tên tuổi Việt Nam trước toàn thế giới.
Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, có một số trong những nhân sĩ, trí thức được đào tạo ở nước ngoài vì cảm phục đức hi sinh cao cả của Chủ tịch Hồ Chí Minh nên đã sẵn sàng từ bỏ môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường vinh hoa phú quý, trở về nước trực tiếp đóng góp tài trí của tớ cho việc nghiệp kháng chiến. Kỹ sư Trần Đại Nghĩa, người sản xuất ra nhiều thứ vũ khí lợi hại cho kháng chiến.
Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, bác sĩ Tôn Thất Tùng, bác sĩ Đặng Văn Ngữ... đã bỏ ra bao công sức của con người nghiên cứu và phân tích, tìm tòi và sản xuất ra những thứ thuốc kháng sinh quý giá đựng cứu chữa cho thương binh, bộ đội trên mặt trận. Nhà nông học Lương Định Của suốt đời trăn trở, nghiên cứu và phân tích lai tạo ra những giống lúa mới hoàn toàn có thể chống sâu rầy và cho năng suất cao để cải tổ môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường nông dân, tăng nguồn lương thực tiếp tế cho mặt trận miền Nam đánh Mỹ... Đó là gương sáng của những bậc "hiền tài" một lòng một dạ vì quyền lợi chung của nhân dân và Tổ quốc.
Như đã nói ở trên, "hiền tài" có vai trò quan trọng đối với sự hưng vong của đất nước. Nhưng "hiền tài" không phải tự nhiên mà có. Ngoài thiên khiếu bẩm sinh, những người dân tài phải được phát hiện và giáo dục theo một quy củ tráng lệ để họ nhận thức đúng đắn về mục tiêu học tập là rèn luyện đạo lý làm người, để tu dưỡng lòng tương thân, tương ái và làm rõ trách nhiệm của tớ mình đối với xã hội.
Nhân tài của một đất nước không nhiều nếu không muốn nói là rất ít nhưng cũng không thật khan hiếm. Để đã có được "hiền tài", Nhà nước phải có chủ trương đào tạo và sử dụng đúng đắn cùng chủ trương đãi ngộ trân trọng, hợp lý. Tạo điều kiện thuận lợi để "hiền tài" phát triển tài năng và góp sức có hiệu suất cao nhất cho việc nghiệp phát triển đất nước giàu mạnh
Đề bài: Phân tích vai trò của hiền tài đối với đất nước trong Hiền tài là nguyên khí quốc gia của Thân Nhân Trung.
Bài làm
Thân Nhân Trung là người dân có tài năng văn chương. Năm 1484, ông đã được nhà vua tin cậy giao cho soạn thảo "Bài kí đề danh Tiến sĩ khoa Nhâm Tuất niên hiệu Đại Bảo thứ ba". Văn bản này giữ vai trò quan trọng như lời "Tựa" chung cho tất cả 82 tấm bia Tiến sĩ ở nhà bia Văn Miếu, Tp Hà Nội Thủ Đô. Vấn đề tác giả nêu ra trong đoạn trích là xác định vai trò, vị trí của những bậc hiền tài đối với đất nước. Đây là một nhận định sáng suốt và đúng đắn, được chiêm nghiệm và rút ra từ thực tế thăng trầm của lịch sử nước ta, chứng tỏ người viết có tầm nhìn xa trông rộng.
Thế nào là "hiền tài"? Hiểu theo nghĩa hiển ngôn của từng từ thì "hiền" là ăn ở tốt với mọi người (phải đạo), hết lòng làm tròn bổn phận của tớ đối với người khác; "tài" là kĩ năng đặc biệt làm một việc nào đó. Hiểu rộng ra theo nghĩa hàm ngôn thì "hiền tài" là người tài cao, học rộng và có đạo đức, một lòng một dạ vì quyền lợi của nhân dân, Tổ quốc.
Thế nào là "nguyên khí"? "Nguyên khí" là khí ban đầu tạo ra sự sống của vạn vật. Hiểu rộng ra, "nguyên khí" là yếu tố quyết định sự sống còn và phát triển của xã hội, đất nước. Tại sao "hiền tài là nguyên khí của quốc gia"? Hiền tài là sự việc kết tụ tinh hoa của đất trời, của khí thiêng sông núi, của truyền thống dân tộc bản địa. Người xưa đã nói: Địa linh sinh nhân kiệt, nên hiền tài là nguyên khí của quốc gia.
Những người được xem là "hiền tài" có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự hưng vong của một triều đại nói riêng và của quốc gia nói chung. Có thể lấy rất nhiều ví dụ trong lịch sử nước ta để chứng tỏ cho điều đó như Mạc Đĩnh Chi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Trần Quốc Tuấn, Nguyễn Trãi, Giang Văn Minh, Tô Hiến Thành, Chu Văn An, Lê Quý Đôn, Nguyễn Huệ... ở những thế kỷ trước và nhân vật nổi tiếng của thế kỉ XX là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại - người đã lãnh đạo thành công sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc bản địa thoát khỏi ách nô lệ của thực dân, phong kiến, giành lại độc lập lãnh thổ độc lập, tự do cho đất nước và xác định tên tuổi Việt Nam trước toàn thế giới.
Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, có một số trong những nhân sĩ, trí thức được đào tạo ở nước ngoài vì cảm phục đức hi sinh cao cả của Chủ tịch Hồ Chí Minh nên đã sẵn sàng từ bỏ môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường vinh hoa phú quý, trở về nước trực tiếp đóng góp tài trí của tớ cho việc nghiệp kháng chiến. Kỹ sư Trần Đại Nghĩa, người sản xuất ra nhiều thứ vũ khí lợi hại cho kháng chiến.
Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, bác sĩ Tôn Thất Tùng, bác sĩ Đặng Văn Ngữ... đã bỏ ra bao công sức của con người nghiên cứu và phân tích, tìm tòi và sản xuất ra những thứ thuốc kháng sinh quý giá đựng cứu chữa cho thương binh, bộ đội trên mặt trận. Nhà nông học Lương Định Của suốt đời trăn trở, nghiên cứu và phân tích lai tạo ra những giống lúa mới hoàn toàn có thể chống sâu rầy và cho năng suất cao để cải tổ môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường nông dân, tăng nguồn lương thực tiếp tế cho mặt trận miền Nam đánh Mỹ... Đó là gương sáng của những bậc "hiền tài" một lòng một dạ vì quyền lợi chung của nhân dân và Tổ quốc.
Như đã nói ở trên, "hiền tài" có vai trò quan trọng đối với sự hưng vong của đất nước. Nhưng "hiền tài" không phải tự nhiên mà có. Ngoài thiên khiếu bẩm sinh, những người dân tài phải được phát hiện và giáo dục theo một quy củ tráng lệ để họ nhận thức đúng đắn về mục tiêu học tập là rèn luyện đạo lý làm người, để tu dưỡng lòng tương thân, tương ái và làm rõ trách nhiệm của tớ mình đối với xã hội.
Nhân tài của một đất nước không nhiều nếu không muốn nói là rất ít nhưng cũng không thật khan hiếm. Để đã có được "hiền tài", Nhà nước phải có chủ trương đào tạo và sử dụng đúng đắn cùng chủ trương đãi ngộ trân trọng, hợp lý. Tạo điều kiện thuận lợi để "hiền tài" phát triển tài năng và góp sức có hiệu suất cao nhất cho việc nghiệp phát triển đất nước giàu mạnh
Phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia ngắn nhất
Phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia lớp 10
Văn bản Hiền tài là nguyên khí quốc gia là tác phẩm của Thân Nhân Trung. Tác phẩm đã thể hiện được quan niệm của tác giả về quan hệ giữa hiền tài và vận mệnh của đất nước. Sau đây là một số trong bộ sưu tập phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia dàn ý, phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia ngắn gọn giúp những bạn đọc làm rõ hơn về nội dung và ý nghĩa của tác phẩm.
1. Dàn ý phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia
I. Mở bài
Khi xưa Thân Nhân Trung đã viết nên "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia" để nhấn mạnh vấn đề điều ấy và còn tồn tại mục tiêu lôi kéo người tài đóng góp cho đất nước. Trong số đó có nói "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên rất cao, nguyên khí suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp". Quả thật, sự trường tồn của một quốc gia nằm ở chính tài năng của từng người trong quốc gia đó. Đó là rất lâu rồi, vậy thời nay, vai trò của người tài ra làm sao đối với sự phát triển hưng thịnh của một quốc gia?
II. Thân bài
1. Thế nào là "Hiền tài là nguyên khí quốc gia"
- "Hiền tài" là người tài cao, học rộng và có đạo đức, có ảnh hưởng sâu sắc tới sự phát triển của quốc gia.
- "Nguyên khí" được hiểu là sức mạnh vật chất, tinh thần tiềm tàng nơi con người, nơi đất nước đó có và mong ước có,có mức giá trị quan trọng với mỗi quốc gia.
- "Hiền tài là nguyên khí quốc gia" nghĩa là: Hiền tài, đó đó là phần cốt lõi, chất ban đầu để làm ra sự sống còn và phát triển của đất nước. Quốc gia có nhiều hiền tài và biết sử dụng hiền tài thì sẽ phát triển vững mạnh.
2. Giải thích tại sao "Hiền tài là nguyên khí quốc gia"
- Một đất nước nếu không còn hiền tài không thể giữ vững được độc lập, kinh tế tài chính, phát triển của dân tộc bản địa.
- Xa xưa, lịch sử đã chứng tỏ, nếu không còn những bậc hiền tài như Quang Trung, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, hay Hồ Chủ tịch, Đại tướng Võ Nguyên Giáp,… đất nước tất cả chúng ta liệu đã có được nền độc lập hoà bình như ngày ngày hôm nay.
- Hiện đại, nếu không còn những nhà nghiên cứu và phân tích khoa học ngày đêm tìm ra nhiều chủng loại thuốc chữa trị thì liệu môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường của ta có yên ấm. Người hiền tài có vị trí vô cùng quan trọng với đời sống xã hội của tất cả chúng ta.
- Người tài hẳn là những người dân giỏi, thông minh, có óc sáng tạo, có tầm hiểu biết sâu rộng về mọi mặt đời sống. Sự hiểu biết sâu rộng đó góp thêm phần đưa đất nước phát triển hơn, tân tiến hơn và vươn ra với bạn bè quốc tế.
- Hiền tài còn là một những người dân hoàn toàn có thể phán đoán, suy xét thấu đáo, có tầm nhìn xa trông rộng, hoàn toàn có thể vạch ra những hướng quan trọng thiết yếu cho đi lên của xã hội trong tương lai.
- Những đường vị trí hướng của tớ có ảnh hưởng lớn tới đất nước bởi xã hội mỗi ngày đổi thay, buộc người tài phải để ý quan tâm và xây dựng những hướng đi đúng đắn cho dân tộc bản địa.
- Hiền tài không riêng gì có là những người dân tài giỏi, mà hiền tài còn là một những người dân dân có đức tính tốt, sống quyết tử, sẵn sàng hi sinh mọi quyền lợi thành viên để suy nghĩ cho tất cả hiệp hội vì một tương lai phát triển rực rỡ của tất cả đất nước.
3. Làm thế nào để phát huy vai trò của người tài trong sự phát triển chung của đất nước trong xã hội ngày này
- Việt Nam lúc bấy giờ là một nước phát triển, và tình trạng làm tiêu tốn lãng phí một nguồn chất xám lớn, tạo khoảng chừng cách giàu nghèo rõ rệt giữa nước ta với những cường quốc khác.
- Một lực lượng lớn trí thức trẻ đang tìm kiếm thời cơ cho bản thân mình ở những quốc gia khác có điều kiện sống và phát triển năng lực bản thân mạnh mẽ và tự tin hơn. Nhiều người sau thuở nào gian học tập và thao tác tại một số trong những quốc gia phát triển như Anh, Pháp, Mĩ,... đã quyết định định cư lâu dài, không xoay trở lại thao tác trong nước.
- Đất nước muốn giữ được người hiền tài thì phải có những phương án lâu dài và hợp lý trọng dụng người tài. Nhà nước phải có chủ trương đào tạo và sử dụng đúng đắn cùng chủ trương đãi ngộ trân trọng, hợp lý. Tạo điều kiện thuận lợi để hiền tài phát triển tài năng và góp sức có hiệu suất cao nhất cho việc nghiệp phát triển đất nước giàu mạnh, tạo được nhiều môi trường tự nhiên thiên nhiên thao tác xứng đáng, phù hợp.
- Mỗi thành viên không ngừng nghỉ phát triển, tu dưỡng kiến thức và kỹ năng và đạo đức để trở thành hiền tài đất nước, góp thêm phần vào sự nghiệp phát triển chung của đất nước.
III. Kết bài
- Trong toàn cảnh hội nhập lúc bấy giờ, yêu cầu phát triển đất nước càng đặt ra một cách bức thiết.
- Để sánh vai cùng những nước mạnh trong khu vực và trên thế giới, tất cả chúng ta nên phải có nhiều hơn nữa thế nữa những người dân hiền tài. Chính thế cho nên vì thế tư tường của Thân Nhân Trung lại được xác định tính đúng đắn và tiến bộ của nó. Đây đó đó là tiềm năng của một quốc gia phồn vinh, thịnh vượng thực sự.
Thân Nhân Trung là một vị quan đại triều có uy tín về đức độ, tài năng và là một nhà giáo mẫu mực của thời đại. Ông để lại một khối lượng tác phẩm đồ sộ, trong số đó "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia" là một tác phẩm tiêu biểu. Nó không riêng gì có tạm dừng trong xã hội thời Lê mà tác phẩm ấy đối với tất cả chúng ta vẫn còn nguyên giá trị khi mà trong xã hội lúc bấy giờ giáo dục trở thành quốc sách số 1.
Tác phẩm đã nêu lên ý nghĩa và mục tiêu của việc dựng bia tiến sĩ. Muốn đất nước yên bình thì việc đầu tiên là phải tôn vinh những hiền tài có công lớn với đất nước, ghi công để khuyến khích động viên họ.
Câu mở đầu tác phẩm khiến tất cả chúng ta càng thêm khâm phục sự tài đức và khôn khéo trong lối hành văn của ông "Tôi dẫu nông cạn vụng về nhưng đâu dám từ chối xin kính cẩn chắp tay cúi đầu mà làm bài kỉ" thiện sự nhã nhặn của người viết. Sau đó ông xác định tầm quan trọng của hiền tài đối với sự suy vong của đất nước. Những từ ngữ với kết cấu ngặt nghèo, hợp lý rõ ràng khởi đầu được đưa ra với đầy sức thuyết phục "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu rồi xuống thấp…". Tác giả nói đến hiền tài là để chỉ những người dân dân có tài năng cao học rộng và có đạo đức. Hiền tài là nguyên khí nghĩa là xác định những người dân dân có tài năng cao học rộng và có đạo đức sẽ làm ra vận mệnh của đất nước. Người hiền tài có vai trò quyết định đến sự suy thịnh của đất nước. Hiền tài dồi dào thì đất nước hưng thịnh, hiền tài hết sạch thì đất nước suy yếu, người hiền tài đó đó là sự việc kết tụ của tinh hoa đất trời và của dân tộc bản địa.
Sau đó ông xác định ông nêu việc đào tạo nhân tài là một việc rất quan trọng "Vì vậy những đấng thánh đế minh chẳng ai là không lấy việc tu dưỡng nhân tài kén chọn kẻ sĩ vun trồng nguyên khí thao tác đầu tiên". Tiếp đó để làm sáng hơn cho vấn đề, ông viết "đã yêu mến cho khoa danh lại đỗ cao bằng tước trật. Ban ân rất lớn mà vẫn cho là chưa đủ. Lại nêu tên tháp ở Pháp Nhạn ban cho Danh hiệu Long hổ bày tiệc Văn hỉ". Sau mỗi khoa thi "Triều đình mừng được người tài không còn việc gì lắm đến mức cao nhất". Bằng lối hành văn súc tích, tác giả đã nêu bật lên vai trò của những bậc hiền tài. Nhưng tác giả cũng nhận định rằng những thiết đãi, trọng dụng của triều đình với những bậc hiền tài như vậy vẫn là chưa đủ so với sự chăm sóc góp sức của những bậc hiền tài cho đất nước. Tác giả nêu rằng như vậy ta phải khắc tên bia đá cho những chiến sỹ để tên tuổi và công danh sự nghiệp của những bậc hiền tài được lưu tiếng thơm đến muôn đời sau, và cũng để cho xứng với sự góp sức của những bậc hiền tài cho đất nước, khuyến khích những người dân tài ở khắp mọi nơi trên đất nước thấy được sự trọng dụng nhân tài của triều đình mà ra sức giúp vua giúp nước xây dựng non sông mở mang bờ cõi "Nay thánh minh lại nhận định rằng chuyện hay việc tốt tuy có thuở nào lừng lẫy nhưng lời khen tiếng thơm chưa đủ để lưu vẻ sáng lâu dài, cho nên vì thế dựng đá để danh đặt ở cửa hiền quan làm cho kẻ sĩ chông vào mà phấn chấn hâm mộ rèn luyện danh tiết ráng sức giúp vua. Há chỉ là chuộng văn suông ham tiếng hão mà thôi đâu". Vậy còn trách nhiệm của kẻ sĩ chốn lều tranh là phải ra làm sao? Là phải "ra sức báo đáp" ân đức của thánh đế, của triều đình.
Thân Nhân Trung tiếp tục ngợi ca những bậc hiền tài đức độ "Có người đã đem văn học, chính vì sự ra tô điểm cho cảnh trị bình suốt mấy chục năm, được quốc gia tin dùng" bên gần đó tác giả cũng đem lời chỉ trích với những kẻ âm mưu, mưu đồ hại nước "cũng không phải có những kẻ vì nhận hối lộ mà hư hỏng hoặc rơi vào hàng ngũ bọn gian ác". Và ông tiếp tục xác định tầm quan trọng của việc khắc bia mộ một lần nữa "Có lẽ vì lúc sống họ không được nhìn thấy tấm bia này. Vì thế hồi đó được mắt thấy thì lòng thiện tràn đầy, ý xấu ngăn ngừa đâu còn dám nảy sinh như vậy được" thế thì việc khắc bia mộ quyền lợi rất nhiều "kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, vừa để rèn giũa nổi tiếng cho sĩ phu vừa để củng cố mệnh mạch cho nhà nước". Với lối liệt kê trùng điệp, đối lập phối hợp giọng văn trang trọng cùng lối nói mạch lạc rõ ràng, dễ hiểu đã làm cho tất cả chúng ta thấy được tác dụng to lớn của việc khắc bia mộ. Nhân tài của nước ta không nhiều nếu không muốn nói là rất ít nhưng cũng không thật khan hiếm nhưng để họ trở thanh nhân tài thì triều đình, đất nước nên phải có những chủ trương hiệu suất cao. Tấm bia đá sẽ là lời nhắc nhở những bậc hiền tài có ý thức trách nhiệm của tớ đối với sự hưng vong của đất nước.
Đọc tác phẩm "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia" ta làm rõ hơn về nền văn hiến của dân tộc bản địa, biết được vai trò quan trọng của việc trọng dụng nhân tài và ý nghĩa to lớn của việc lập bia tiến sĩ.
Kết cấu đầu cuối của đoạn trích có sự tương ứng và phần trước làm tiền đề cho phần sau bởi mở đầu tác giả xác định vai trò của hiền tài "hiền tài là nguyên khí của quốc gia" xác định vai trò quan trọng to lớn của hiền tài không bao giờ thay đổi trong mọi thời đại, phần sau Thân Nhân Trung nêu lên ý nghĩa sâu xa của việc khắc bia mộ tiến sĩ. Với những lập luận hùng hồn, đối lập, nghệ thuật và thẩm mỹ liệt kê trùng điệp đối lập làm lay động lòng người làm cho những bậc hiền tài ngày càng phấn đấu xây dựng đất nước. Bên cạnh đó tác phẩm không riêng gì có nhấn mạnh vấn đề sự quan trọng của hiền tài trong xã hội triều Lê mà trong mọi thời đại thì hiền tài luôn giữ một vai trò quan trọng "nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên rất cao, nguyên khí suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp".
Cuối cùng tác phẩm muốn nhấn mạnh vấn đề vai trò quan trọng của việc lập bia tiến sĩ vừa để tạo tiếng thơm, nổi tiếng cho những người dân tài vừa để họ một lòng tận trung với nước bên gần đó còn để răn dạy những kẻ có ý đồ xấu biết lấy đó mà sáng lòng lương thiện. Vậy việc lập bia đá là hoàn toàn quan trọng và có ý nghĩa to lớn.
Bài viết của Thân Nhân Trung như một tiếng chuông làm thức tỉnh lòng yêu nước,muốn được góp sức cho đất nước của những bậc hiền tài.Đây không riêng gì có là bài học kinh nghiệm tay nghề về việc xây dựng đất nước giàu mạnh trong xã hội thời Lê mà còn là một bài học kinh nghiệm tay nghề cho ngày này khi mà giáo dục được xem là quốc sách số 1.
Vị vua anh minh, lỗi lạc của dân tộc bản địa - Nguyễn Huệ - đã từng nói: "Dựng nước lấy việc học làm đầu. Muốn thịnh trị lấy nhân tài làm gốc." Cùng chung quan điểm với Nguyễn Huệ là Mặc Tự. Ông xác định: "Đất nước có nhiều người tài, đất nước càng hưng thịnh". Không phải tự nhiên những vị vua, những vị quan của đất nước trong những triều đại đi trước đưa ra lời xác định này, mà chính bới nó đó đó là một yếu tố cốt lõi trong quá trình dựng nước, giữ nước họ đúc kết ra được.
Mặc dù còn tồn tại rất nhiều người cùng chung quan điểm với Mặc Tự và Nguyễn Huệ nhưng khi nhắc tới vấn đề này, ta không thể không nói đến Trần Nhân Tông với câu nói: "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia". Lời tóm lược vừa hay, vừa rõ ràng, thâu đủ những ý từ những người dân đi trước. Thông qua đó mà ta hoàn toàn có thể làm rõ được tầm quan trọng của người tài đối với mỗi quốc gia, dân tộc bản địa.
Trước hết, ta nên phải làm rõ khái niệm "hiền tài". Hiền tài nghĩa là gì? Hiền nghĩa là người hiền lương, người sống có đạo đức, lương thiện. Còn tài ở đây là tài năng, là phẩm chất, là cốt cách của một con người. Vậy nên ta hoàn toàn có thể suy ra được hiền tài là những người dân vừa có tài năng, vừa có đức như triết lí của Hồ Chủ tịch. Họ là những người dân dân có phẩm chất cao quý, có một sự tinh anh, tinh thông, nhìn nhận và đóng góp cho đất nước một cách trung thành, yêu nước thương dân.
Tại sao Trần Nhân Tông lại nhận định rằng: "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia"? Nguyên khí là những sức mạnh tiềm tàng, những sức mạnh ẩn sâu bên trong của đất nước để tương hỗ cho đất nước trở nên hưng thịnh, sánh vai với những cường quốc năm châu. Những người hiền tài là yếu tố quan trọng để thực hiện sứ mệnh ấy.
Nhìn lại cả thuở nào kì lịch sử chói lọi của dân tộc bản địa với quá trình dựng nước và giữ nước hàng nghìn năm, ta hoàn toàn có thể xác định rằng câu nói của Trần Nhân Tông là hoàn toàn đúng đắn. Các vị vua như Quang Trung, Lí Thái Tổ, Lê Lợi đều là những minh chứng rõ ràng và thuyết phục cho việc sử dụng tài năng, sự mưu trí và đức độ khi trị vì đất nước.
Những người như họ đã góp thêm phần làm ra sự độc lập và phát triển của nước ta trong những thời kì đó. Nhưng không riêng gì có có những người dân đứng đầu đất nước mới là những người dân tài giỏi, ta thấy được ở cấp bậc thấp hơn đó là những vị tướng quân trong triều đình, họ còn góp một phần không nhỏ trong việc bảo vệ đất nước.
Tiêu biểu hoàn toàn có thể kể tới như: Lí Thường Kiệt - người đầu tiên đem quân sang Bắc phạt - hay Đại tướng Võ Nguyên Giáp, vị tướng xuất sắc nhất trong lịch sử Việt Nam..... Chính chính bới có sự hiện hữu của tớ mà ta mới được như ngày ngày hôm nay.
Tạm gác lại cái nhìn về lịch sử, ta phóng tầm mắt đến hiện tại, Đảng và nhà nước ta vẫn đang nỗ lực không ngừng nghỉ vì một Việt Nam phát triển, một đất nước đang trong thời kì công nghiệp hóa, tân tiến hóa. Chân lí: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia vẫn luôn là yếu tố tiên phong để phát triển đất nước.
Hằng năm, tất cả chúng ta tổ chức biết bao nhiêu cuộc thi để tìm kiếm những người dân tài giỏi, tạo thời cơ cho họ thể hiện tài năng và phát triển bản thân như: Cuộc thi sáng tạo robocon, thi đấu những giải đấu toán học quốc tế, chương trình Đường lên đỉnh Olympia..... Nhà nước luôn chú trọng vào việc phát triển tài năng, phát triển và đầu tư vào giáo dục.
Nhưng song song cùng với quá trình đi lên này vẫn còn quá nhiều những người dân tài giỏi đã sang nước ngoài học tập, sinh sống và không xoay trở về quê hương nữa. Họ được đất nước tạo điều kiện để nâng cao kĩ năng, để ra nước ngoài học tập ấy thế mà khi ở trong một môi trường tự nhiên thiên nhiên tốt, họ không hề muốn trở về quê hương để góp sức nữa.
Dù thế giới ngày ngày hôm nay và ngày mai có xoay chuyển và diễn biến phức tạp thì những người dân hiền tài vẫn sẽ là tác nhân quan trọng trong những thực trạng ấy. Vậy nên, mỗi tất cả chúng ta cần không ngừng nghỉ học tập, trau dồi và nâng cao vốn hiểu biết của tớ mình để trở thành một người dân có ích cho xã hội, làm cho đất nước đi lên, ngày càng giàu mạnh.
4. Phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia ngắn gọn
"Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên rất cao, nguyên khí suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp". Rõ ràng từ xưa ông cha ta đã từng quan niệm nguyên khí của quốc gia vừa là khát vọng, vừa là sức sống của dân tộc bản địa. Ngay từ lúc còn nhỏ, mới cấp sách đến trường, tôi đã được những thầy cô dạy về lòng tự hào quê hương.
Lịch sử quả đât, việc dùng người mỗi thời rất khác nhau tùy theo thực trạng lịch sử, thời thế và vai trò, trách nhiệm. Người chân chính có thực tài thật là khan hiếm, nên phải biết tìm, biết trân trọng.
Đất nước ta, từ xưa đến nay lúc nào thì cũng nhiều người hiền tài, tuy nhiên từng thời kỳ, từng lúc mà người hiền tài đó được khơi ra ra làm sao. Có nghĩa là lúc được quan tâm, trọng dụng thì hiền tài sẽ có nhiều. Người có học vấn thường hoàn toàn có thể phán đoán và nhận định tình hình sáng suốt hơn người thường. Thời phong kiến, ở nước ta đã có biết bao bài học kinh nghiệm tay nghề lúc biết trọng dụng trí thức thì công cuộc bảo vệ tổ quốc, chống ngoại xâm và xây dựng đất nước phát triển rất hiệu suất cao nhờ tầng lớp trí thức khơi dậy, hòa đồng với nhân dân xã thân vì nghiệp lớn. "Hịch tướng sĩ" của Trần Quốc Tuấn, "Nam quốc sơn hà Nam đế cư" là một bài thơ bất hủ của Lý Thường Kiệt xác định độc lập lãnh thổ của đất nước, Nguyễn Trãi với bản hùng văn lịch sử "Bình Ngô đại cáo" là minh chứng cho việc sáng suốt của những bậc tiền nhân biết quý trọng, coi trọng và sử dụng tri thức trong những cuộc trận chiến tranh trên mật trận trí tuệ.
Thời kỳ cách mạng còn trong "trứng nước" Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh với tư duy, tầm nhìn sáng suốt và uy tín to lớn đã cảm hóa, thuyết phục được nhiều nhân sĩ, trí thức tiêu biểu tham gia khối đại đoàn kết dân tộc bản địa mặc kệ hiểm nguy đi theo cách mạng, quyết tử cho nghiệp lớn.
Cổ nhân đã dạy: "Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách" nghĩa là ngay khắp cơ thể tầm thường cũng phải phụ trách trước sự hưng vong của đất nước. Trí thức lại càng phải có trách nhiệm hơn thế!. Ngày nay, tiếp tục truyền thống của cha ông, trí thức cần phải rèn luyện để trở thành hiền tài có vai trò và trách nhiệm góp sức tài năng vào tiến trình phát triển đất nước. Tri thức thời nay là tầng lớp tinh hoa của xã hội, sáng tạo ra những giá trị tinh thần, tôn trọng chân lý nhưng được thổi lên tầm cao mới theo tư duy của xã hội dân chủ và phù phù phù hợp với thời đại toàn cầu hóa của nền kinh tế tài chính tri thức.
Chúng ta tin vào sức năng động tự thân của dân tộc bản địa, sự sáng tạo và bền chắc của giới trí thức như ngọn lửa bùng lên để những người dân dân có trọng trách biết suy nghĩ, trọng dụng, quy tụ, sử dụng đội ngũ trí thức, nhất là những bậc trí thức lão thành, tâm huyết có kinh nghiệm tay nghề, bản lãnh hiến kế cho tiến trình xây dựng đất nước. Các bậc trí thức số 1 của đất nước, theo quy luật của tạo hóa sẽ có những lúc phải ngừng nghỉ, đó là khoảng chừng trống mênh mông để lại.
Nhìn xa hơn, hiền tài phải được hướng tới lớp người trẻ tuổi chính bới họ mới là lớp người hoàn toàn có thể tiếp thu cái mới, sáng tạo, phụng sự đất nước lúc còn sung sức. Khơi nguồn hiền tài từ trẻ tuổi, đặc biệt là tuổi trẻ trí thức là con phố lâu dài và đúng đắn nhất. Cần tạo môi trường tự nhiên thiên nhiên cho trí thức thao tác, phát huy năng lực, đãi ngộ xứng đáng công sức của con người, thành quả họ mang lại. Tuy nhiên, vẫn có luồng ý kiến, trí thức chân chính không cần đãi ngộ, họ sẽ tự biết tìm phương pháp để sáng tạo và tự sử dụng mình vào những việc làm hữu ích cho tổ quốc.
Nếu tất cả chúng ta hiểu một cách sâu sa chân lý "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia" tránh việc phải đốt đuốc lên mới thấy được người dân có thực tài mà chỉ việc có kế sách rõ ràng, thực sự trân trọng tài năng, khiêm nhường mời gọi người tâm huyết để khơi nguồn hiền tài còn rất nhiều tiềm năng của đất nước để làm cho đất nước hưng thịnh và hiền tài ngày một nhiều thêm.
Trước kia, giờ đây và mãi mãi sau này "hiền tài" luôn là "nguyên khí" của quốc gia, là nguồn tài nguyên và động lực to lớn để đất nước đi lên.
Ngày nay hoàn toàn có thể hiểu hiền tài không riêng gì có là trí thức, mà là tất cả những ai có năng lực, có tâm huyết và khát vọng góp sức cho đất nước, cho dân tộc bản địa.
Bài "Hiền tài là nguyên khí quốc gia" được trích trong bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ 3 (1442) do Thân Nhân Trung soạn năm 1484 thời Hồng Đức. Bài kí này được khắc đá hiện còn ở Văn miếu (Tp Hà Nội Thủ Đô).
Thân Nhân Trung tự là Hậu Phủ quê ở Yên Dũng, Bắc Giang, đỗ Tiến Sĩ làm quan dưới thời Hồng Đức có văn tài lỗi lạc, đức trọng tài cao từng được vua Lê Thánh Tông tin dùng ban chức "Tao đàn phó nguyên suý". Câu mở đầu cho ta biết Thân Nhân Trung được vua Lê Thánh Tông uỷ thác cho trọng trách. Một cách nói vừa kính cẩn, vừa khiêm nhường:
"Tôi dẫu nông cạn, vụng về, nhưng đâu dám từ chối, xin kính cẩn chắp tay cuối đầu mà làm bài kí rằng …".
Các tiến sĩ được khắc tên vào bia đá ở Văn Miếu là những hiền tài, những người dân học rộng, tài cao và có đạo đức. Tác giả coi "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia" xác định nguyên khí có hệ trọng với sự thịnh suy, hưng vong của đất nước. Cách lập luận của tác giả rất chặc chẽ và đầy sức thuyết phục:
"Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên rất cao, nguyên khí suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp".
Câu văn đẹp, ý tưởng sâu sắc, ngôn từ trang nhã, phép đối của thể văn cổ biền ngẫu được vận dụng tài tình. Từ xưa đến nay, câu văn này được nhiều nhà viết sử nhắc lại, được nhiều người ghi nhớ và truyền tụng, càng đọc càng suy ngẫm, ta càng thấy rõ: khi hiền tài xuất hiện như hoa ngày xuân thì quốc gia cường thịnh, khi "tuấn kiệt như sao buổi sớm, nhân tài như lá ngày thu" thì vận nước trở ngại vất vả, yếu hèn.
Tiếp theo Thân Nhân Trung nói về sự quan tâm đào tạo nhân tài là chủ trương số 1, là vấn đề quan tâm đặc biệt: 'Vì vậy, những đấng thánh đế minh vương chẳng ai không lấy việc tu dưỡng nhân tài, kén chọn kẻ sĩ, vun trồng nguyên khí" thao tác đầu tiên. Triều đình nhà Lê, từ năm 1439 trở đi đã có nhiều việc làm biệt đãi và quý trọng kẻ sĩ. Nào là "đã yêu mến cho khoa danh, lại đề cao bằng tước trật". Nào là "nêu tên ở tháp Nhạn, ban cho thương hiệu Long hổ, bày tiệc Vân hỉ". Sau mỗi khoa thi kén được nhiều tiến sĩ, trạng nguyên, "Triều đình mừng được người tài, không còn việc gì không làm đến mức cao nhất". Đó là những việc như đặt ra lệ xướng danh, yết bảng, ban mũ áo, cấp ngựa, đãi yến và vinh quy bái tổ cho những người dân đỗ đạt cao.
Làm thế vẫn chưa đủ, nên vua Lê Thánh Tông, vị thánh minh lại cho khắc tên những tiến sĩ vào bia đá đặt ở cửa Hiền Quan (Văn Miếu) nhằm mục đích mục tiêu "làm cho kẻ sĩ trông vào mà phấn chấn hâm mộ, rèn luyện danh tiết, gắng sức giúp vua". ý nghĩa sâu xa của việc "dựng đá đề danh ở cửa Hiền Quan" thể hiện việc đào tạo và bồi dường nhân tài, ươm nguồn nguyên khí quốc gia, dược tổ tiên ông cha ta đặc biệt coi trọng, đâu phải là "chuộng văn suông, ham tiếng hão". Trách nhiệm, trách nhiệm và trách nhiệm của "kẻ sĩ chốn trường ốc lều tranh" phải ra làm sao? Phải "tự trọng tấm thân" rèn đức rèn tài, phải "ra sức báo đáp' ân đức minh quân thánh đế.
Sau khi ca tụng những tiến sĩ "đã đem văn học, chính vì sự ra tô điểm cho cảnh trị bình suốt mấy chục năm, được quốc gia tin dùng", Thân Nhân Trung đã nghiêm khắc chỉ trích "những kẻ vì nhận hối lộ mà hư hỏng, hoặc rơi vào hàng ngũ bọn gian ác".
Cuối bài văn, tác giả nói lên quyền lợi to lớn, tác dụng to lớn của việc dựng bia tiến sĩ ở Vãn Miếu: "kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng, dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, vừa để rèn giũa nổi tiếng cho sĩ phu, vừa để củng cố mệnh mạch cho nhà nước". Lí lẽ sắc sảo, lập luận ngặt nghèo, đối ý đối lời mạch lạc, giọng văn trang trọng, càng đọc ta càng thấy ý nghĩa tốt đẹp của việc tổ tiên ông cha ta rất lâu rồi dựng bia đá đề danh tiến sĩ.
Trong "Bình Ngô đại cáo" Nguyễn Trãi tự hào viết:
"Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến từ lâu".
Đọc bài "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia" ta càng làm rõ sâu hơn nền văn hiến của dân tộc bản địa. Chính việc "tu dưỡng nhân tài, kén chọn kẻ sĩ, vun trồng nguyên khí, (dựng bia tiến sĩ đã góp thêm phần to lớn xây nền văn hiến ngày thêm rạng rỡ). Bài học lịch sử được rút ra từ việc khắc bia ghi tên tiến sĩ là lấy việc giáo dục làm quốc sách, coi trọng việc đào tạo nhân tài, biệt đãi kẻ sĩ để công nghiệp hoá, tân tiến hoá đất nước.
Mời những bạn tham khảo thêm những thông tin hữu ích khác trên phân mục Văn học - Tài liệu của HoaTieu.
Bạn hoàn toàn có thể tải về tập tin thích hợp cho bạn tại những link dưới đây.
