Mẹo Hướng dẫn Thực trạng công tác thao tác dân số lúc bấy giờ 2022
Bùi Bình Minh đang tìm kiếm từ khóa Thực trạng công tác thao tác dân số lúc bấy giờ được Update vào lúc : 2022-08-04 18:10:09 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.
Cổng thông tin điện tử Bộ Y Tế (MOH) Bản quyền thuộc Bộ Y Tế Số 138A Giảng Võ - Ba Đình - Tp Hà Nội Thủ Đô
ĐT: 0246.273.2.273 |Fax:0243.8464.051
E-Mail: Ghi rõ nguồn Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế hoặc ://moh.gov khi phát hành lại thông tin
ĐT: 0246.273.2.273 |Fax:0243.8464.051
(TG) -Để đạt được những tiềm năng dân số do Nghị quyết 21- NQ/TW về công tác thao tác dân số trong tình hình mới (Nghị quyết 21) đề ra, một mặt nhờ vào sự phát triển kinh tế tài chính xã hội, mặt khác phải nỗ lực lớn, đủ sức thay đổi những tập quán ngàn năm trong hôn nhân gia đình và sinh sản.
SỰ ĐỔI MỚI CĂN BẢN CHÍNH SÁCH DÂN SỐ CỦA NƯỚC TA
Cho đến thập niên 60 của thế kỷ trước, mức sinh ở nước ta vẫn rất cao, trung bình mỗi bà mẹ có tới 7 con. Vì vậy, tiềm năng cốt lõi của chủ trương dân số của Đảng và Nhà nước ta suốt nửa thời điểm cuối thế kỷ 20 là giảm sinh, thực hiện “Mỗi mái ấm gia đình chỉ có 2 con” hay thường được gọi là “đạt được mức sinh thay thế”.
Sau gần50 năm kiên trì và đẩy mạnh kế hoạch hóa mái ấm gia đình (KHHGĐ), đặc biệt là sau Nghị quyết số 04 - NQ/HNTW của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa VII về chủ trương Dân số - kế hoạch hóa mái ấm gia đình năm 1993, (Nghị quyết 04-NQ/HNTW), mức sinh ở nước ta đã tụt giảm. Số con trung bình của một bà mẹ tính đến hết tuổi sinh đẻ từ năm 2006 đến nay chỉ từ khoảng chừng 2 con, tức là chưa bằng 1/3 số con của phụ nữ cách đó nửa thế kỷ! Mô hình “mái ấm gia đình 2 con” ngày càng phổ biến và trở thành chuẩn mực xã hội. Có thể xác định rằng, xét trên phạm vi toàn nước, tiềm năng giảm sinh của chủ trương dân số đã đạt được một cách vững chắc.
Tuy nhiên, cạnh bên thành tựu lớn, tình trạng dân số nước ta cũng xuất hiện nhiều thách thức mới: Mức sinh có tỉnh/thành phố giảm quá sâu nhưng có tỉnh vẫn còn đang cao; mất cân đối giới tính khi sinh nghiêm trọng; cơ cấu tổ chức dân số vàng không được tận dụng hiệu suất cao; già hóadân số nhanh; di cư, tích tụ dân số vào những đô thị lớn ra mắt mạnh mẽ và tự tin; đặc biệt là chất lượng dân số tăng lên nhưng chưa cao. Mặt khác, toàn cảnh kinh tế tài chính - xã hội của công tác thao tác dân số ngày này cũng thay đổi sâu sắc. Việt Nam đã trở thành nước có thu nhập trung bình, nền kinh tế tài chính đã vận hành theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Hiến pháp 2013 có nhiều nội dung mới, trong đó nhấn mạnh vấn đề quyền con ngườicuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với nhiều thành tựu kỳ diệu thay đổi sâu sắc cách tất cả chúng ta sống, thao tác và liên hệ với nhau… Vì vậy, Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII tháng 10 năm 2022 đã phát hành Nghị quyết 21về công tác thao tác dân số trong tình hình mới. Hệ thống quan điểm, tiềm năng và giải pháp của Nghị quyết này là tư duy mới về nội dung chủ trương dân số, nhận thức cao hơn về quan hệ ngặt nghèo giữa dân số và phát triển; vì vậy, Nghị quyết yêu cầu tính đến quan hệ này trong mọi kế hoạch phát triển.
Khác với Nghị quyết 04-NQ/HNTW chỉ có một tiềm năng duy nhất là giảm sinh, Nghị quyết 21 đề ra khối mạng lưới hệ thống tiềm năng rộng to hơn nhiều. Đó là: “Giải quyết toàn diện, đồng bộ những vấn đề về quy mô, cơ cấu tổ chức, phân bổ, chất lượng dân số và đặt trong quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế tài chính - xã hội. Duy trì vững chắc mức sinh thay thế; đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân đối tự nhiên; tận dụng hiệu suất cao cơ cấu tổ chức dân số vàng, thích ứng với già hóa dân số; phân bố dân số hợp lý; nâng cao chất lượng dân số, góp thêm phần phát triển đất nước nhanh, bền vững”. Mục tiêu tổng quát này đã được rõ ràng hóa bằng 24 chỉ tiêu đến năm 2030.
NHỮNG KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU
Để đạt được tiềm năng Nghị quyết 21 đề ra, gần 5 năm qua, tuy nhiên phải chịu ràng buộc nặng nề bởi đại dịch COVID-19,khối mạng lưới hệ thống những giải pháp vẫn được triển khai một cách đồng bộ thể hiện rõ bước chuyển trọng tâm của công tác thao tác dân số, từ KHHGĐ sang dân số và phát triển.
Trước hết, Đảng, cơ quan ban ngành sở tại những cấp đã phát hành những văn bản rõ ràng hóa Nghị quyết 21 cho từng nghành và thích phù phù hợp với từng địa phương. Ngay sau Nghị quyết 21, Chính phủ đã có Nghị quyết 137/NQ-CP về Chương trình hành vi của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 21. Trên cơ sở đó, Thủ tướng đã phê duyệt Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 và nhiều đề án, kế hoạch, chương trình nhằm mục đích triển khai từng hoạt động và sinh hoạt giải trí của công tác thao tác dân số, như: Truyền thông, đáp ứng dịch vụ, nghiên cứu và phân tích, đào tạo cán bộ,… Tại những địa phương, thành ủy, tỉnh ủy, hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân đã phát hành những nghị quyết, chương trình, quyết định thực hiện công tác thao tác dân số phù phù phù hợp với đặc điểm tình hình dân số, kinh tế tài chính, xã hội địa phương.
Hiện nay, kinh phí đầu tư dành riêng cho công tác thao tác dân số do ngân sách địa phương đảm bảo. Năm 2022, ngân sách của 35 tỉnh/thành phố dành riêng cho công tác thao tác này là 315 tỷ đồng. Đây là nỗ lực lớn của những địa phương trong toàn cảnh phải dồn lực phòng chống đại dịch COVID -19. Một số tổ chức quốc tế và quốc gia tiếp tục trợ giúp Chương trình dân số Việt Nam.
Về tổ chức cỗ máy làm công tác thao tác dân số, đến nay, cơ bản đã thực hiện hợp nhất cơ quan Dân số và cơ quan Y tế cùng cấp. Mô hình tổ chức mới góp thêm phần tinh giản cỗ máy quản lý, đồng thời nếu được quan tâm và chỉ huy ngặt nghèo sẽ thống nhất giữa kế hoạch và thực hiện; gắn sát truyền thông và dịch vụ; phối hợp, phát huy được những nguồn lực cho công tác thao tác dân số... Ngoài ra, để tăng cường chỉ huy, điều hòa, phối hợp, đôn đốc xử lý và xử lý những vấn đề liên ngành, Ban Chỉ đạo Dân số và Phát triển đã được thành lập ở Trung ương và nhiều địa phương.
Truyền thông dân số có sự đổi mới cơ bản. Nội dung truyền thông không riêng gì có bó hẹp trong phạm vi KHHGĐ mà đã mở rộng sang những chủ đề mới, như: Cơ cấu dân số vàng; nâng cao chất lượng dân số; già hóa dân số; mất cân đối giới tính khi sinh; di cư và phân bố dân số; lồng ghép yếu tố dân số vào kế hoạch phát triển kinh tế tài chính - xã hội;… Kênh truyền thông dân số được đa dạng hóa, phát triển vượt bậc khi cán bộ dân số xã/phường cũng sử dụng social để chuyển tải thông điệp một cách sinh động, phủ rộng nhanh, phù hợp và hiệu suất cao cực tốt. Hơn 600 tác phẩm báo chí với nhiều thể loại, phản ánh đầy đủ nội dung của Nghị quyết 21 từ mọi miền đất nước tham dự “Giải báo chí toàn quốc về công tác thao tác dân số năm 2022” là một minh chứng về đổi mới truyền thông dân số lúc bấy giờ.
Mạng lưới dịch vụ KHHGĐ, nâng cao chất lượng dân số tiếp tục phát triển cả ở khu vực công lập và ngoài công lập đã nâng cao kĩ năng tiếp cận của người dân với những dịch vụ tư vấn, khám sức khỏe trước kết hôn. Tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số trong những bệnh tật trước sinh và sơ sinh góp thêm phần nâng cao chất lượng dân số ngay từ quá trình đầu đời. Nhiều hoạt động và sinh hoạt giải trí khác, như: Đào tạo và tu dưỡng cán bộ dân số; nghiên cứu và phân tích và thông tin; hợp tác quốc tế;… tiếp tục được duy trì và có bước phát triển mới.
Nhờ triển khai đồng bộ những giải pháp nêu trên, hoàn toàn có thể nói rằng Nghị quyết 21 đang đi vào môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường và đã thu được một số trong những kết quả nhất định.
Trước hết, trong năm mới gần đây, số con trung bình của một bà mẹ vẫn xấp xỉ quanh 2,0 con. Như vậy, tiềm năng “Duy trì vững chắc mức sinh thay thế” hoàn toàn hoàn toàn có thể đạt được. Không chỉ đề ra tiềm năng về số lượng, Nghị quyết 21 còn đề ra tiềm năng “nâng cao chất lượng dân số” thông qua những chỉ tiêu rất rõ ràng, như: Tỉ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khoẻ trước khi kết hôn; giảm số cặp tảo hôn, hôn nhân gia đình cận huyết thống. Đặc biệt, đến năm 2030 phải đạt 70% phụ nữ mang thai được tầm soát ít nhất 4 loại bệnh tật bẩm sinh phổ biến nhất; 90% trẻ sơ sinh được tầm soát ít nhất 5 bệnh bẩm sinh phổ biến nhất. Mục tiêu nhân văn này đáp ứng nguyện vọng của nhân dân nên đã được hưởng ứng nhiệt liệt. Mới chỉ với sau 4 năm thực hiện Nghị quyết, năm 2022, đã có hơn 60% phụ nữ mang thai được tầm soát trước sinh và 50% trẻ sơ sinh được tầm soát bệnh, tật sau sinh. Như vậy, hoàn toàn có thể tin tưởng rằng, những chỉ tiêu này sẽ đạt được vào năm 2030 như Nghị quyết 21 đề ra và những mái ấm gia đình Việt Nam sẽ không riêng gì có có “2 con” mà còn là một “2 con khỏe mạnh, không bệnh tật bẩm sinh, được giáo dục và đào tạo tốt”. Sự phổ biến của những chuẩn mực này đã cho tất cả chúng ta biết hành vi sinh đẻ của người Việt đang có sự thay đổi mang tính chất chất cách mạng: Từ tự nhiên, bản năng sang kế hoạch, khoa học, văn minh; từ bịđộng sang chủđộng; từ số lượng sang chất lượng; từ ít trách nhiệm sang trách nhiệm cao. Điều này mang lại niềm sung sướng cho từng người, mỗi mái ấm gia đình và sự phát triển bền vững của đất nước.
HƯỚNG TỚI MỤC TIÊU, NHIỀU THÁCH THỨC LỚN
Tuy nhiên, để đạt được tất cả tiềm năng của Nghị quyết 21 là một thách thức rất lớn. Theo Tổng cục DS-KHHGĐ, công tác thao tác dân số năm 2022 chỉ đạt mức 2 trong số 11 tiềm năng được đánh giá. Hơn nữa, với kết quả như lúc bấy giờ, đến năm 2030 sẽ khó đạt nhiều tiềm năng, ví dụ điển hình: tỷ lệ khám sức khỏe trước kết hôn; tỷ số giới tính khi sinh; tuổi thọ trung bình; chỉ số phát triển con người (HDI)…
Để đạt được những tiềm năng dân số do Nghị quyết 21 đề ra, một mặt nhờ vào sự phát triển kinh tế tài chính xã hội, mặt khác phải nỗ lực lớn, đủ sức thay đổi những tập quán ngàn năm trong hôn nhân gia đình và sinh sản. Tuy nhiên, gần 5 năm qua những nỗ lực như vậy ở nhiều ngành và địa phương là chưa đủ, nổi bật ở 3 điểm dưới đây.
Đến nay, đã hơn 4 năm, vẫn còn 15/39 đề án, chương trình, kế hoạch,… quá thời hạn quy định 1- 2 năm nhưng vẫn không được phát hành theo yêu cầu của Nghị quyết137/NQ-CP về Chương trình hành vi của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 21. Chưa có đề án, chương trình, kế hoạch đương nhiên nhiều hoạt động và sinh hoạt giải trí không được triển khai dẫn đến hạn chế kết quả thực hiện Nghị quyết.
Hiện nay, kinh phí đầu tư dành riêng cho công tác thao tác dân số do ngân sách địa phương đảm bảo, không còn kinh phí đầu tư tương hỗ từ Trung ương. Năm 2022, chỉ có 35 tỉnh có báo cáo về ngân sách đầu tư cho công tác thao tác dân số, trong đó nhiều tỉnh đầu tư không đáng kể, trung bình từng người dân chưa tới 1000 đồng (chỉ riêng thực hiện tiềm năng KHHGĐ, những nước thường phải đầu tư 1USD/người). Các tỉnh còn sót lại không còn số liệu về kinh phí đầu tư hoặc đã báo cáo rõ là không được giao kinh phí đầu tư từ bất kỳ nguồn ngân sách nào. Đáng để ý quan tâm là, trong số này còn có nhiều tỉnh thuộc địa bàn miền núi phía Bắc và Tây Nguyên, vốn công tác thao tác dân số đã có nhiều trở ngại vất vả hơn những địa phương khác.
Bước vào thế kỷ 21, tổ chức cỗ máy làm công tác thao tác dân số thiếu ổn định, thay đổi liên tục đã ảnh hưởng lớn đến tâm tư, nhiệt huyết và sự dịch chuyển mạnh mẽ và tự tin của đội ngũ cán bộ dân số. Sau Nghị quyết 21, quy mô tổ chức cỗ máy vẫn chưa tồn tại sự thống nhất Một trong những địa phương ở cả 3 cấp: tỉnh/thành, quận/huyện và xã/phường. Cá biệt có tỉnh không hề Chi cục DS-KHHGĐ. Mặt khác, số lượng cán bộ dân số giảm, nhất là ở cấp huyện và thường được điều động làm trách nhiệm chung hơn là trách nhiệm quản lý dân số. Công tác dân số đặt trong môi trường tự nhiên thiên nhiên quản lý của ngành Y tế với tính chất việc làm luôn khẩn cấp như cứu hỏa và xu hướng tự chủ tài chính ngày càng mở rộng dễ bị sao nhãng.
Những thách thức nói trên, suy cho cùng, phần lớn bắt nguồn từ việc chưa nhận thức đầy đủ và quán triệt sâu sắc Nghị quyết 21. Vì vậy, đẩy mạnh tuyên truyền về Nghị quyết, tăng cường kiểm tra, theo dõi, giám sát, đánh giá việc thực hiện Nghị quyết nhằm mục đích thúc đẩy hoàn thiện cơ chế, chủ trương, pháp luật về dân số; bảo vệ nguồn lực cho công tác thao tác dân số và kiện toàn tổ chức cỗ máy, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộdân số để cỗ máy này thực sự hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao là những việc làm cấp bách nhất lúc bấy giờ nhằm mục đích thực hiện thắng lợi Nghị quyết 21./.
GS.TS Nguyễn Đình Cử
