Mẹo về Form guideline hướng dẫn cho 2022
Bùi Văn Quân đang tìm kiếm từ khóa Form guideline hướng dẫn cho được Cập Nhật vào lúc : 2022-08-21 23:16:03 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.
BỘ Y TẾ
-------
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
Số: 1658/QĐ-BYT
Tp Hà Nội Thủ Đô, ngày 24 tháng 06 năm 2022
QUYẾT ĐỊNH
VỀ VIỆC BAN HÀNH HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN, ĐIỀU TRỊ VÀ PHÒNG BỆNH SÁN DÂY CHÓ Ở NGƯỜI
BỘ TRƯỞNG BỘ Y TẾ
Căn cứ Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009;
Căn cứ Nghị định số 75/2022/NĐ-CP ngày 20/6/2022 của Chính phủ quy định hiệu suất cao, trách nhiệm, quyền hạn và cơ cấu tổ chức chức của Bộ Y tế;
Theo đề nghị của Hội đồng trình độ sửa đổi, tương hỗ update hướng dẫn chẩn đoán, điều trị một số trong những bệnh ký sinh trùng được thành lập theo Quyết định số 5244/QĐ-BYT ngày 11/11/2022 của Bộ trưởng Bộ Y tế;
Theo đề nghị của Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh - Bộ Y tế.
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh sán dây chó ở người.
Điều 2. Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh sán dây chó ở người áp dụng cho tất cả những cơ sở khám, chữa bệnh Nhà nước và tư nhân trên toàn nước.
Điều 3. Quyết định này còn có hiệu lực hiện hành Tính từ lúc ngày ký, phát hành.
Điều 4. Các Ông/Bà: Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Chánh Văn phòng Bộ, Chánh Thanh tra Bộ; những Vụ trưởng, Cục trưởng của Bộ Y tế; Viện trưởng những Viện: Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Tp Hồ Chí Minh; Giám đốc những Bệnh viện, Viện có giường bệnh trực thuộc Bộ Y tế; Giám đốc Sở Y tế những tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Thủ trưởng y tế những Bộ, ngành; Thủ trưởng những đơn vị có liên quan phụ trách thi hành Quyết định này./.
Nơi nhận:
- Như điều 4;
- Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên (để báo cáo);
- Lưu: VT; KCB.
KT. BỘ TRƯỞNG
THỨ TRƯỞNG
Nguyễn Trường Sơn
HƯỚNG DẪN
CHẨN ĐOÁN, ĐIỀU TRỊ VÀ PHÒNG BỆNH SÁN DÂY CHÓ Ở NGƯỜI
(Ban hành theo quyết định số: 1658/QĐ-BYT ngày 24 tháng 06 năm 2022 của Bộ trưởng Bộ Y tế)
1. ĐẠI CƯƠNG
Bệnh sán dây chó là bệnh gây ra bởi những loài sán thuộc giống Echinococcus. Bệnh sán dây chó ở người dân có 2 hình thái tổn thương chính:
- Thể nang nước (Cystic echinococcosis-CE): do người nhiễm ấu trùng sán dây chó loài E. granulosus, bệnh gặp ở hầu hết những lục địa đặc biệt là những vùng nuôi nhiều cừu, bò. Tại châu Á, bệnh phân bố tại Nhật Bản, Nước Hàn, Trung Quốc, Thái Lan, Mông Cổ, In đô nê xi a, Băng la đét, Nê pal, Ấn Độ. Tại Việt Nam đã ghi nhận những bệnh nhân có nang nước ở phổi do loài E. ortleppi.
- Thể nang tổ ong (Alveolar echinococcosis-AE): do người nhiễm ấu trùng sán dây chó loài E. multilocularis, bệnh lưu hành tại vùng bắc bán cầu như ở Trung Quốc, Nga, Bắc Âu, Bắc Mỹ.
1.1. Tác nhân
Giống Echinococcus có tầm khoảng chừng 10 loài đã được ghi nhận, trong đó hai loài gây bệnh chính ở người là: E. granulosus và E. multilocularis.
1.2. Nguồn bệnh
- E. granulosus có vật chủ đó đó là: chó nuôi, chó hoang...; vật chủ trung gian là loài động vật ăn cỏ, đặc biệt là cừu.
- E. multilocularis có vật chủ đó đó là những loài động vật hoang dại: cáo, chồn...; vật chủ trung gian là loài gặm nhấm như chuột đồng, chuột nhà.
1.3. Tính cảm nhiễm và miễn dịch
Tất cả mọi người, cả hai giới đều hoàn toàn có thể nhiễm ấu trùng sán dây chó và hoàn toàn có thể bị tái nhiễm nếu ăn phải trứng sán dây chó.
1.4. Phương thức lây truyền
Người mắc bệnh do nuốt phải trứng sán dây chó khi ăn uống nhiều chủng loại thực phẩm bị nhiễm trứng sán dây chó hoặc người sau khi có tiếp xúc trực tiếp với chó, cáo, chồn nhiễm bệnh.
1.5. Chu kỳ phát triển của sán dây chó
Chu kỳ phát triển sán E. granulosus (Nguồn US-CDC, 2022)
(1). Sán dây chó E. granulosus trưởng thành dài 2-7 mm, sống tại ruột non của vật chủ chính.
(2). Trứng sán dây chó chứa phôi lây nhiễm (ấu trùng) thải ra môi trường tự nhiên thiên nhiên qua phân và hoàn toàn có thể gây nhiễm ngay lập tức.
(3). Trong vật chủ trung gian, ấu trùng thoát vỏ, xuyên qua thành ruột, vào hệ tuần hoàn để đi đến những đơn vị nội tạng.
(4). Ấu trùng sán dây chó phát triển thành những nang nước có thành dày, to dần, đa phần gặp ở gan và phổi. Dịch nang trong, mặn, ưu trương, có chứa những đầu sán và hoàn toàn có thể hình thành những nang con. Ở người, những nang hoàn toàn có thể vỡ, tạo ra những nang thứ phát.
(5)_(6). Vật chủ chính sau khi ăn những phủ tạng có nang kén, những đầu sán sẽ thoát ra, bám vào thành ruột, phát triển thành sán dây chó trưởng thành sau khoảng chừng 32-80 ngày.
2. LÂM SÀNG
Bệnh do ấu trùng sán dây chó Echinococcus hoàn toàn có thể lâm sàng phụ thuộc vào loài sán dây chó bị nhiễm. Bệnh có đặc điểm là phát triển chậm, trong thuở nào gian dài hoàn toàn có thể hoàn toàn không còn biểu lộ lâm sàng. Các nang sán hay gặp ở gan, sau đó là phổi và những đơn vị khác ví như thận, lách, tim, tổ chức thần kinh hoặc xương.
2.1. Thể nang nước (Cystic echinococcosis - CE)
- Các triệu chứng thường xuất hiện vào quá trình cuối, khi nang kén đã phát triển gây chèn ép, kích thước của nang xấp xỉ 1-15 cm. Các triệu chứng thay đổi tùy vị trí, kích thước và số lượng của nang kén.
- Vị trí thường gặp của nang kén sán E. granulosus là gan và phổi, những triệu chứng lâm sàng thường không đặc hiệu:
+ Ở gan: ăn khó tiêu, viêm túi mật, vàng da, sốt nhẹ.
+ Ở phổi: ho dai dẳng, sốt nhẹ, đôi khi ho khạc ra máu, mẩn ngứa.
2.2. Thể nang tổ ong (Alveolar echinococcosis - AE)
Các triệu chứng cũng phụ thuộc vào vị trí và kích thước của nang, nhưng thường chẩn đoán nhầm với xơ gan hoặc ung thư gan thứ phát.
- Bệnh hay gặp ở người cao tuổi.
- Gan to, cứng, không đau, không tìm thấy khối u nguyên phát.
- Ban đầu, nang kén thường xuất hiện ở gan, sau đó lan sang những đơn vị lân cận hoặc theo đường máu đến phổi, não.
- Bệnh tiến triển đưa đến trạng thái suy kiệt và tử vong sau vài năm.
3. CẬN LÂM SÀNG
3.1. Xét nghiệm
- Soi tươi dịch hút từ nang kén thấy hình ảnh đầu sán và móc bám.
- Xét nghiệm huyết thanh học nhằm mục đích phát hiện kháng thể kháng sán dây chó (kỹ thuật ELISA).
- Kỹ thuật khuếch tán miễn dịch hoặc điện di miễn dịch nhằm mục đích phát hiện kháng nguyên sán dây chó Echinococcus.
- Công thức máu: tỷ lệ bạch cầu ái toan tăng cao khi nang kén vỡ.
- Xét nghiệm mô bệnh học: hình thái nang đại thể đặc trưng của thể nang nước/nang tổ ong sau khi phẫu thuật.
- PCR: Phát hiện đoạn gen đặc hiệu của sán dây chó Echinococcus.
3.2. Chẩn đoán hình ảnh
- Siêu âm: là kỹ thuật cơ bản để chẩn đoán bệnh Echinococcosis. Hình ảnh tổn thương là những nang kén thuộc khu vực ổ bụng.
- Xquang tim phổi: Phát hiện hình ảnh nang kén ở phổi, vùng ngực, xương.
- CT scan hoặc MRI hoặc chụp Cộng hưởng từ mật tụy (Magnetic Resonance Cholangiopancreatography - MRCP): Phát hiện hình ảnh những nang kén ở vị trí khó, đa nang.
4. CHẨN ĐOÁN
4.1. Trường hợp bệnh nghi ngờ
- Người bệnh từng sống trong vùng dịch tễ có bệnh lưu hành, ăn những món ăn có rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn nhiễm ấu trùng của Echinococcus.
- Chẩn đoán hình ảnh phát hiện một hay nhiều khối dạng nang phát triển chậm.
- Triệu chứng lâm sàng tùy thuộc vào vị trí, kích thước, số lượng, hình dạng nang.
4.2. Trường hợp bệnh xác định
Là trường hợp bệnh nghi ngờ và kèm theo một trong những tiêu chuẩn sau:
- Tổn thương điển hình của thể nang nước/nang tổ ong phát hiện qua chẩn đoán hình ảnh và phát hiện được kháng thể đặc hiệu bằng ELISA.
- Kết quả soi tươi dịch hút từ nang kén có hình ảnh tương ứng với hình thái ký sinh trùng trong thể nang nước/nang tổ ong.
- Kỹ thuật sinh học phân tử phát hiện được loài E. granulosus hoặc E. multilocularis hoặc loài khác trong bệnh phẩm.
4.3. Chẩn đoán phân biệt
- Các khối u lành/ác tính.
- Áp xe gan do amip.
- Nang tạng bẩm sinh.
- Nang lao.
- Nấm nội tạng
5. ĐIỀU TRỊ
5.1. Nguyên tắc điều trị
- Phẫu thuật bóc tách nang kén là cách duy nhất điều trị tiệt căn trong phần lớn những trường hợp CE. Cần phối phù phù hợp với điều trị nội khoa bằng thuốc đặc hiệu.
- Ngoài ra, một số trong những phương pháp điều trị khác ví như:
+ Chọc hút dịch nang
+ Kỹ thuật PAIR (hút dưới da, tiêm hóa chất, hút lại)
- Trong một số trong những trường hợp, không điều trị mà chỉ theo dõi (conservative “watch and wait” approach).
- Đối với thể AE, phối hợp phẫu thuật và dùng thuốc, thay gan.
5.2. Điều trị đặc hiệu
- Điều trị ngoại khoa:
+ Phẫu thuật bóc tách nang
+ Chọc hút dịch nang
+ Kỹ thuật hút dưới da, tiêm hóa chất, hút lại.
- Điều trị nội khoa bằng thuốc diệt ấu trùng thuộc nhóm benzimidazole, chỉ định trong một số trong những trường hợp sau:
+ Bệnh nhân có nang nước ở gan, phổi nhưng không thể mổ.
+ Bệnh nhân có nhiều nang ở hai hoặc nhiều cơ quan rất khác nhau, hoặc có nang ở màng bụng.
+ Với những nang có kích thước nhỏ < 5 cm.
+ Phòng tránh tái phát sau phẫu thuật.
+ Với thể nang tổ ong, thời gian dùng thuốc đặc hiệu liên tục tối thiểu là 2 năm.
5.2.1. Phác đồ 1: albendazol (viên nén 200mg và 400mg)
a) Liều dùng
- Người lớn: 800mg/ngày, chia 2 lần/ngày x 28 ngày.
-Trẻ em > 1 tuổi: 10 - 15mg/kg/ngày (tối đa 800mg/ngày), chia 2 lần/ngày x 28 ngày.
b) Liệu trình
Phác đồ 28 ngày dùng albendazol lặp lại ít nhất 3 lần, xen Một trong những đợt điều trị là khoảng chừng nghỉ 14 ngày, cần lưu ý những tác dụng phụ của thuốc.
c) Chống chỉ định của albendazole:
- Người có tiền sử quá mẫn với benzimidazole.
- Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.
- Trẻ em < 1 tuổi.
- Người có tiền sử nhiễm độc tủy xương.
d) Lưu ý
- Thận trọng khi sử dụng albendazole với người suy gan, suy thận.
- Các tác dụng phụ của albendazole, trong đó có giảm bạch cầu hạt, mất bạch cầu hạt, giảm nhiều chủng loại huyết cầu và ảnh hưởng hiệu suất cao gan khi sử dụng kéo dãn. Do đó, cần làm xét nghiệm công thức máu và hiệu suất cao gan (những transaminase) khi khởi đầu mỗi chu kỳ luân hồi điều trị và ít nhất 2 tuần một lần trong khi điều trị. Nếu enzyme gan tăng nhiều, nên ngừng dùng albendazol. Sau đó hoàn toàn có thể tiếp tục điều trị nếu enzyme gan trở về mức trước khi điều trị, nhưng cần xét nghiệm thường xuyên hơn khi tái điều trị.
5.2.2. Phác đồ 2: mebendazol (viên nén 100mg và 500mg)
a) Liều dùng: 40 - 50 mg/kg/ngày chia 3 lần/ngày x nhiều tháng liên tục.
b) Chống chỉ định của mebendazole:
- Người có tiền sử quá mẫn với benzimidazole.
- Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.
- Trẻ em < 1 tuổi.
- Người có tiền sử nhiễm độc tủy xương.
c) Lưu ý
- Thận trọng khi sử dụng mebendazole với người suy gan, suy thận.
- Các tác dụng phụ của mebendazole, trong đó có giảm bạch cầu hạt và ảnh hưởng hiệu suất cao gan khi sử dụng kéo dãn.
5.3. Điều trị triệu chứng
Tùy theo triệu chứng lâm sàng để chỉ định những thuốc điều trị phù hợp.
5.4. Điều trị ngoại khoa
Chuyển bệnh nhân khám chuyên khoa để có chỉ định phù hợp.
5.5. Theo dõi sau điều trị
Bệnh nhân cần phải theo dõi, đánh giá định kỳ trong thời gian dài.
6. TIÊU CHUẨN KHỎI BỆNH
- Các nang được bóc tách hết.
- Các triệu chứng lâm sàng giảm hoặc hết.
- Xét nghiệm ELISA trở về âm tính.
7. PHÒNG BỆNH
- Tránh tiếp xúc phân chó, để ý quan tâm vấn đề rửa tay.
- Cắt đường lây truyền bằng phương pháp không cho chó ăn những phủ tạng không được nấu chín. Giám sát những lò mổ súc vật.
- Đốt hoặc chôn sâu những phủ tạng của vật chủ trung gian bị chết.
- Tẩy sán định kỳ cho đàn chó có rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn cao, giảm số lượng thành viên đàn.
- Nhân viên thực địa và phòng xét nghiệm bảo vệ bảo vệ an toàn và đáng tin cậy sinh học.
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Form guideline hướng dẫn cho