Mẹo Hướng dẫn Cách mạng tư sản Mỹ thời cận đại 2022
Cao Thị Phương Thảo đang tìm kiếm từ khóa Cách mạng tư sản Mỹ thời cận đại được Cập Nhật vào lúc : 2022-09-11 21:14:05 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tham khảo tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.
Câu 1:* Các cuộc CM Tư sản đầu thời kỳ cận đại.
-CMTS Hà Lan:1566-1648.Cuộc CMTS đầu tiên. -CMTS Anh:1642-1689. -CMTS Mỹ(lần thứ nhất-hay còn gọi là cuộc đấu tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ) -CMT Sản Pháp(1789-1794):Đây là cuộc CMTS nổi tiếng nhất,triệt để nhất.
Đây là thời kỳ những cuộc CM TS lật đổ chính sách Phong kiến,đưa giai cấp TS lên nắm quyền,CNTB xác lập trên phạm vi Châu Âu và Bắc Mỹ.
Từ đó rút ra đặc điểm chung của những cuộc CMTS: • Lật đổ chính sách phong kiến • Mở đường cho việc phát triển của CNTB
• Giai cấp tư sản nắm quyền
Câu 2: * Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 được đánh giá là một sự kiện vĩ đại nhất trong lịch sử nước Nga và lịch sử quả đât vì:
Cách mạng tháng Mười Nga thành công dẫn đến thành lập nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới có ý nghĩa lịch sử trọng đại đối với nước Nga và toàn thế giới.
- Đối với nước Nga:
+ Mở ra một kỉ nguyên mới làm thay đổi hoàn toàn tình hình đất nước và số phận hàng triệu người ở nước Nga.
+ Lần đầu tiên trong lịch sử Nga, giai cấp công nhân, nhân dân lao động và những dân tộc bản địa được giải phóng khỏi mọi gông xiềng nô lệ, đứnglên làm chủ đất nước và vận mệnh của tớ.
+ Xây dựng một xã hội mới ở Nga, xã hội tự do, niềm sung sướng và công minh do nhân dân nắm cơ quan ban ngành sở tại.
- Đối với thế giới:
+ Làm thay đỏi cục diện chính trị thế giới. Phá vỡ trận tuyến của chủ nghĩa tư bản, nó không hề là một một khối mạng lưới hệ thống duy nhất trên thế giới.
+ Có ảnh hưởng mạnh mẽ và tự tin đến phong trào cách mạng thế giới, đặc biệt là phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa ở những nước thuộc địa và phụ thuộc.
+ Cổ vũ mạnh mẽ và tự tin phong trào cách mạng của giai cấp công nhân quốc tế, chỉ cho họ con phố đi tới thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản.
* Ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười đối với cách mạng Việt Nam
- Năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đọc bản "Luận cương về vấn đề dân tộc bản địa và thuộc địa" của Lê nin và Người đã tìm ra con phố cứu nước đúng đắn cho dân tộc bản địa Việt Nam. Đó là sự việc phối hợp phong trào giải phóng dân tộc bản địa và giải phóng giai cáp, phối hợp phong trào công nhân, phong trào yêu nước với tinh thần quốc tế vô sản.
- Học tập Lê nin, Nguyễn Ái Quốc đã thành lập tổ chức Hội Việt nam cách mạng thanh niên là tiền thân của Đảng và được sự huấn luyện giảng dạy trực tiếp của Nguyễn Ái Quốc nâng cao ý thức chính trị của Lê nin.
Cuộc cách mạng tháng Mười Nga ảnh hưởng trực tiếp đến cách mạng Việt Nam thông qua con phố sách báo bí mật. Các tác phẩm như Bản án chính sách thực dân Pháp, Đường cách mạng... mở lớp đào tạo cán bộ, thiết kế xây dựng cơ sở cách mạng trong nước.
Từ kinh nghiệm tay nghề thắng lơi của cách mạng tháng Mười Nga, dưới sự lãnh đạo của Đảng công nhân xã hội dân chủ Nga, Đảng cộng sản Việt Nam ra đời 3-2-1930 đã lãnh đạo cách mạng Việt nam đến thắng lợi ở đầu cuối.
Câu 3: - Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc với sự sụp đổ hoàn toàn của phát xít Đức, I-ta-li-a, Nhật.
- Thắng lợi vĩ đại thuộc về những dân tộc bản địa trên thế giới đã kiên cường chiến đấu chống chủ nghĩa phát xít.
- Liên Xô, Mĩ, Anh là lực lượng trụ cột, giữ vai trò quyết định trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.
- Hơn 70 quốc gia với 1700 triệu người đã bị lôi cuốn vào vòng chiến, khoảng chừng 60 triệu người chết, 90 triệu người bị tàn phế, thiệt hại vật chất 4000 tỉ đô-la.
- Chiến tranh kết thúc đã dẫn đến những biến hóa cơ bản của tình hình thế giới.
Bản thân em nên phải:phải có tư tưởng hòa bình; biết nhân nhượng, tôn trọng quyền lợi của nhau, không xúi giục gây chiến với bất kỳ ai, tránh để xảy ra tình trạng “gậy ông lại đập sống lưng ông”, hoặc kẻ “gieo gió thì gặt bão”.
AMBIENT-ADSENSE/lession_isads=0
Cũ nhất Mới nhât Thích nhiều
Câu 1:* Các cuộc CM Tư sản đầu thời kỳ cận đại.
-CMTS Hà Lan:1566-1648.Cuộc CMTS đầu tiên. -CMTS Anh:1642-1689. -CMTS Mỹ(lần thứ nhất-hay còn gọi là cuộc đấu tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ) -CMT Sản Pháp(1789-1794):Đây là cuộc CMTS nổi tiếng nhất,triệt để nhất.
Đây là thời kỳ những cuộc CM TS lật đổ chính sách Phong kiến,đưa giai cấp TS lên nắm quyền,CNTB xác lập trên phạm vi Châu Âu và Bắc Mỹ.
Từ đó rút ra đặc điểm chung của những cuộc CMTS: • Lật đổ chính sách phong kiến • Mở đường cho việc phát triển của CNTB
• Giai cấp tư sản nắm quyền
Câu 2: * Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 được đánh giá là một sự kiện vĩ đại nhất trong lịch sử nước Nga và lịch sử quả đât vì:
Cách mạng tháng Mười Nga thành công dẫn đến thành lập nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới có ý nghĩa lịch sử trọng đại đối với nước Nga và toàn thế giới.
- Đối với nước Nga:
+ Mở ra một kỉ nguyên mới làm thay đổi hoàn toàn tình hình đất nước và số phận hàng triệu người ở nước Nga.
+ Lần đầu tiên trong lịch sử Nga, giai cấp công nhân, nhân dân lao động và những dân tộc bản địa được giải phóng khỏi mọi gông xiềng nô lệ, đứnglên làm chủ đất nước và vận mệnh của tớ.
+ Xây dựng một xã hội mới ở Nga, xã hội tự do, niềm sung sướng và công minh do nhân dân nắm cơ quan ban ngành sở tại.
- Đối với thế giới:
+ Làm thay đỏi cục diện chính trị thế giới. Phá vỡ trận tuyến của chủ nghĩa tư bản, nó không hề là một một khối mạng lưới hệ thống duy nhất trên thế giới.
+ Có ảnh hưởng mạnh mẽ và tự tin đến phong trào cách mạng thế giới, đặc biệt là phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa ở những nước thuộc địa và phụ thuộc.
+ Cổ vũ mạnh mẽ và tự tin phong trào cách mạng của giai cấp công nhân quốc tế, chỉ cho họ con phố đi tới thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản.
* Ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười đối với cách mạng Việt Nam
- Năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đọc bản "Luận cương về vấn đề dân tộc bản địa và thuộc địa" của Lê nin và Người đã tìm ra con phố cứu nước đúng đắn cho dân tộc bản địa Việt Nam. Đó là sự việc phối hợp phong trào giải phóng dân tộc bản địa và giải phóng giai cáp, phối hợp phong trào công nhân, phong trào yêu nước với tinh thần quốc tế vô sản.
- Học tập Lê nin, Nguyễn Ái Quốc đã thành lập tổ chức Hội Việt nam cách mạng thanh niên là tiền thân của Đảng và được sự huấn luyện giảng dạy trực tiếp của Nguyễn Ái Quốc nâng cao ý thức chính trị của Lê nin.
Cuộc cách mạng tháng Mười Nga ảnh hưởng trực tiếp đến cách mạng Việt Nam thông qua con phố sách báo bí mật. Các tác phẩm như Bản án chính sách thực dân Pháp, Đường cách mạng... mở lớp đào tạo cán bộ, thiết kế xây dựng cơ sở cách mạng trong nước.
Từ kinh nghiệm tay nghề thắng lơi của cách mạng tháng Mười Nga, dưới sự lãnh đạo của Đảng công nhân xã hội dân chủ Nga, Đảng cộng sản Việt Nam ra đời 3-2-1930 đã lãnh đạo cách mạng Việt nam đến thắng lợi ở đầu cuối.
Câu 3: - Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc với sự sụp đổ hoàn toàn của phát xít Đức, I-ta-li-a, Nhật.
- Thắng lợi vĩ đại thuộc về những dân tộc bản địa trên thế giới đã kiên cường chiến đấu chống chủ nghĩa phát xít.
- Liên Xô, Mĩ, Anh là lực lượng trụ cột, giữ vai trò quyết định trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.
- Hơn 70 quốc gia với 1700 triệu người đã bị lôi cuốn vào vòng chiến, khoảng chừng 60 triệu người chết, 90 triệu người bị tàn phế, thiệt hại vật chất 4000 tỉ đô-la.
- Chiến tranh kết thúc đã dẫn đến những biến hóa cơ bản của tình hình thế giới.
Bản thân em nên phải:phải có tư tưởng hòa bình; biết nhân nhượng, tôn trọng quyền lợi của nhau, không xúi giục gây chiến với bất kỳ ai, tránh để xảy ra tình trạng “gậy ông lại đập sống lưng ông”, hoặc kẻ “gieo gió thì gặt bão”.
Nếu bạn hỏi, bạn chỉ thu về một câu vấn đáp.
Nhưng khi bạn suy nghĩ trả lời, bạn sẽ thu về gấp bội!
Lưu ý: Các trường hợp cố ý spam câu vấn đáp hoặc bị báo xấu trên 5 lần sẽ bị khóa tài khoản
Gửi câu vấn đáp Hủy
CHƯƠNG 1 : CÁC CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN TRONG BUỔI ÐẦU THỜI CẬN ÐẠI
BÀI MỞ ĐẦU : CÁCH MẠNG TƯ SẢN HÀ LAN
BÀI 1 : CÁCH MẠNG TƯ SẢN ANH
NHỮNG TIỀN ĐỀ CỦA CÁCH MẠNG
DIỂN BIẾN CỦA CÁCH MẠNG
Ý NGHĨA LỊCH SỬ
BÀI 2 : CHIẾN TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP CỦA CÁC BANG THUỘC ĐỊA ANH Ở BẮC MỸ
Từ khóa: công trường thi công thủ công, rào đất cướp ruộng, quí tộc mới, kinh tế tài chính trại chủ, chính sách nô lệ đồn điền, cách mạng tư sản.
Mục đích: qua những bài trong chương I, giáo viên giúp sinh viên làm rõ việc thủ tiêu chính sách phong kiến thông qua một số trong những cuộc cách mạng tư sản ở châu Âu và Bắc Mỹ trong buổi đầu thời cận đại. Những cuộc cách mạng này tạo điều kiện thuận lợi cho CNTB phát triển. Thông qua nội dung những cuộc cách mạng tư sản, giáo viên giúp sinh viên làm rõ khái niệm CMTS, tính chất chung của những cuộc cách mạng tư sản và đặc điểm riêng của từng cuộc cách mạng. Cũng qua những cuộc CMTS, giáo viên tương hỗ cho sinh viên hiểu vai trò của quần chúng nhân dân trong những cuộc cách mạng.
Yêu cầu: Sinh viên cần nắm kĩ:
-Nguyên nhân sâu xa và nguyên nhân trực tiếp của từng cuộc cách mạng.
-Những mốc chính, những sự kiện lịch sử cơ bản trong từng quá trình phát triển của mỗi cuộc cách mạng.
-Khái niệm cách mạng tư sản: nội hàm và ngoại diên của từng cuộc cách mạng.
Bài mở đầu : CÁCH MẠNG TƯ SẢN HÀ LAN
TOP
Hà Lan, một lãnh thổ nằm trên bờ biển bắc Âu là vùng hạ lưu của 3 dòng sông Escault, Meuse, Rhin. Lãnh thổ Hà Lan xưa kia gồm có cả phần đất nước Bỉ ngày này. Ðến năm 1831, Bỉ mới tách khỏi Hà Lan. Cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới nổ ra ở Hà Lan, mở đầu cho thời kỳ cận đại của lịch sử thế giới.
I. TÌNH HÌNH XỨ NETHERLANDS VÀO THẾ KỶ XV- XVI
TOP
1. Kinh tế:
1.1. Công- thương nghiệp: thời trung đại, Netherlands là vùng kinh tế tài chính công thương nghiệp phát triển ở châu Âu. Từ thế kỷ XIII-XIV, nghề len dạ ở miền Nam Netherlands nổi tiếng không những về lãnh vực kỹ thuật mà cả về qui mô sản xuất. 9/10 số lượng lông cừu xuất khẩu từ Anh được nhập vào Netherlands.
Cùng với len dạ, nghề dệt bông, vải gai, dệt thảm, làm đồ da, đồ sắt kẽm kim loại, đóng thuyền cũng phát triển mạnh.
Trong lãnh vực thương nghiệp, ngoại thương có những bước phát triển đáng kể. Netherlands đã marketing thương mại với những nước Anh, Nga, Tây Ban Nha và những thuộc địa của những nước này ở nam Mỹ. Các trung tâm mậu dịch và tài chính quan trọng của Netherlands lúc bấy giờ là Amsterdam, Brabant, Antwerpen..., trong đó Antwerpen là một thành phố thương nghiệp và tín dụng có tính chất quốc tế. Antwerpen có một bến cảng hoàn toàn có thể đậu một lúc 2500 thuyền buôn đến từ những nơi trên thế giới .
Trên cơ sở phát triển công thương nghiệp, quan hệ phong kiến theo kiểu phường hội dần tan rã, và đồng thời với quá trình đó là sự việc hình thành một quan hệ mới, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa. Công trường thủ công ở Hà Lan phát triển mạnh. Hà Lan trở thành quê hương của công trường thi công thủ công. Ðến nửa đầu thế kỷ XVI, Netherlands trở thành một nước tư bản phát triển có nhiều thành phố với tỷ lệ dân số 3 triệu người.
1.2. Nông nghiệp: ở một số trong những vùng phía bắc và nam của Hà Lan như Flandre, Brabant, Zéland... đã xuất hiện tình trạng những lãnh chúa phong kiến đem ruộng đất cho thuê hoặc marketing thương mại theo kiểu tư bản chủ nghĩa. Các thị dân giàu sang, những trại chủ mua ruộng đất của quí tộc, thuê người làm hoặc đầu tư vào việc đắp đê, biến những vùng đất trồng trọt thành những bãi cỏ để chăn nuôi súc vật nhằm mục đích đáp ứng cho thị trường. Nhiều đầm lầy bị tháo nước để trở thành những nông trường chăn nuôi bò sữa.
Tóm lại, đến thế kỷ XVI, nền kinh tế tài chính Netherlands đã có những bước phát triển nhất định và quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã xâm nhập vào những nghành công nghiệp, nông nghiệp của đất nước. Trong quá trình phát triển ấy, Netherlands đã hình thành hai trung tâm kinh tế tài chính là Amsterdam ở miền bắc nước ta và Antwerpen ở miền nam. Sự phát triển kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa ở miền Bắc tỏ ra thuận lợi hơn ở miền Nam. Trong khi miền Bắc mở rộng kinh tế tài chính với nước ngoài và nông thôn thì bị lôi cuốn vào kinh tế tài chính sản phẩm & hàng hóa, thì ở miền Nam kinh tế tài chính lại lệ thuộc vào Tây Ban Nha và quan hệ phong kiến vẫn còn đậm nét trong nông nghiệp. Vì vậy, phía nam của Netherlands dần phát triển đình trệ.
2. Sự thống trị của Tây Ban Nha
Thời trung đại, lãnh thổ Netherlands bị phân thành một số trong những lãnh địa phong kiến, một số trong những thuộc Pháp, một số trong những thuộc Ðức. Cuối thế kỷ XV, Netherlands trở thành lãnh thổ của dòng Habsburg. Lúc Charles Quint còn thống trị thì Netherlands vẫn còn vị trí nhất định, nhưng khi con ông ta là Philippe II cai trị thì Netherlands được xem như một lãnh địa phụ thuộc ngặt nghèo vào Tây Ban Nha. Mọi quyền hành trong nước đều nằm trong tay viên toàn quyền Tây Ban Nha là Marguerite và viên phụ đó đó là Hồng y Giáo chủ Granvella. Chúng đã thi hành một chủ trương cai trị rất là khắc nghiệt.
Trên lãnh vực tôn giáo, Tây Ban Nha đã thi hành một chủ trương đàn áp tôn giáo quyết liệt, đặc biệt là tân giáo. Những học thuyết của Luther, Calvin đều bị cấm phổ biến, những người dân theo tân giáo đều bị truy lùng. Chính quyền Tây Ban Nha đã lập ra tòa án tôn giáo ở Netherlands để xét xử những tín đồ tân giáo. Tuy cơ quan ban ngành sở tại phát hành những sắc lệnh cấm đạo và những cuộc hành hình ngày càng nhiều, nhưng số người theo tân giáo ngày vẫn đông.
Trên nghành kinh tế tài chính, Tây Ban Nha thi hành chủ trương thuế khóa rất là nặng nề. Năm 1560, Philippe II tăng thuế xuất khẩu lông cừu của Tây Ban Nha làm cho số lượng lông cừu nhập vào Netherlands thường niên giảm 40%. Ngoài ra vua Tây Ban Nha không cho phép Netherlands quan hệ marketing thương mại với những thuộc địa của Tây Ban Nha ở Châu Mỹ và cản trở sự marketing thương mại giữa Netherlands và Anh.
Sự nô dịch về chính trị, sự đàn áp về tôn giáo và sự ngưng trệ về kinh tế tài chính đã làm cho những tầng lớp trong xã hội Netherlands đều bất mãn với chính sách cai trị của Tây Ban Nha. Ngoài ra, trong xã hội Netherlands còn tồn tại xích míc giữa quan hệ sản xuất T.B.C.N với chính sách phong kiến. Do vậy, cuộc cách mạng Netherlands bùng nổ là nhằm mục đích xử lý và xử lý hai xích míc trên, trong đó xích míc thứ nhất là nguyên nhân trực tiếp thúc đẩy cuộc đấu tranh sớm bùng nổ, còn xích míc thứ hai là yếu tố quyết định tính chất của cuộc đấu tranh cách mạng ấy.
- Những nét chính trong tình hình kinh tế tài chính và chính trị ở Netherland?
II. CÁCH MẠNG BÙNG NỔ
TOP
Phong trào cách mạng ở Netherlands bùng nổ nhằm mục đích xử lý và xử lý xích míc dân tộc bản địa với Tây Ban Nha, đồng thời xử lý và xử lý xích míc giữa lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa với quan hệ sản xuất phong kiến.
Cách mạng khởi đầu bằng những cuộc đấu tranh của quần chúng nhân dân gồm có nông dân, dân dã thành thị và tư sản chống lại ách thống trị của cơ quan ban ngành sở tại Tây Ban Nha. Trong cuộc cách mạng nầy, liên minh Calvin giáo của giai cấp tư sản đóng vai trò quan trọng.
Cách mạng trải qua 2 quá trình:
1. Giai đoạn 1: 1566-1572: đấu tranh ra mắt dưới hình thức đấu tranh tôn giáo.
Vì xích míc với cơ quan ban ngành sở tại thực dân nên trong quá trình đầu, cuộc cách mạng tư sản Netherlands đã lôi cuốn được một bộ phận của tầng lớp quí tộc phong kiến đứng về phía nhân dân chống lại cơ quan ban ngành sở tại Tây Ban Nha. Năm 1562, liên minh quí tộc gồm có bá tước Egmont, hoàng thân VinHem dOrange và đô đốc Hornes. Họat động của liên minh quí tộc số lượng giới hạn trong những cuộc đấu tranh hợp pháp nên kết quả không hữu hiệu. Những yêu sách mà liên minh quí tộc đệ trình lên cơ quan ban ngành sở tại như: đòi hủy bỏ sắc lệnh trấn áp dị giáo, tôn trọng những quyền lợi của nhân dân Netherlands... không xử lý và xử lý. Quân đội Tây Ban Nha vẫn chiếm đóng Netherlands và sự thống trị, nô dịch của Tây Ban Nha đối với Netherlands vẫîn tiếp tục.
Nhận thấy sự đấu tranh hợp pháp của một số trong những quí tộc không đem lại kết quả hữu hiệu, ngày 11-8-1566 nhân dân miền nam đã nổi dậy khởi nghĩa tấn công vào giáo hội Thiên chúa của cơ quan ban ngành sở tại Tây Ban Nha. Quần chúng kéo nhau từng đoàn tấn công những nhà thời thánh thiên chúa, và cho tới thời điểm ở thời điểm cuối năm 1566, Hàng trăm nhà thời thánh bị đập phá. Phong trào phủ rộng rộng rãi ra ra miền bắc nước ta đã thu hút 12 trong số 17 tỉnh của Netherlands vào cuộc đấu tranh chống cơ quan ban ngành sở tại Tây Ban Nha. Chính quyền Tây Ban Nha lo ngại và đã có những chủ trương nhượng bộ: tòa án tôn giáo ngừng hoạt động và sinh hoạt giải trí, đạo Calvin được được cho phép truyền bá. Trong khi cơ quan ban ngành sở tại Tây Ban Nha nhượng bộ thì bộ phận quí tộc ở miền nam lại thỏa hiệp với chúng. Quí tộc phong kiến lo sợ trước sức mạnh mẽ và tự tin của phong trào cách mạng của quần chúng nên đã từ bỏ quyền lợi dân tộc bản địa để bảo vệ quyền lợi giai cấp bằng phương pháp phối phù phù hợp với quân chính phủ nước nhà để đàn áp những cuộc khởi nghĩa của nhân dân, còn đại diện của tư sản trong liên minh Calvin thì lại thỏa mãn với quyền lợi trên nên đứng ra dãn hòa, lôi kéo quần chúng ngưng bạo động. Chính quyền Tây Ban Nha tận dụng tình hình không thống nhất trong phong trào, đã phái Elbe sang thi hành một chính sách thống trị khắc nghiệt hơn. Albe đã lập ra Hội đồng tra xét bạo động để thanh trừng những người dân khởi nghĩa. Trong thời gian Albe cai trị đã có 8.000 người bị giết chết, trong đó có cả bá tước Egmont và de Horns. Ngoài ra, Albe còn phát hành một chủ trương thuế khắc nghiệt, đặc biệt sắc thuế 10% đánh vào những món hàng bán ra. Chế độ thuế này đã bóp nghẹt nền kinh tế tài chính của Hà Lan.
2. Giai đoạn 2: 1572 - 1684:
Trước sự thống trị tàn bạo của Albe, phong trào cách mạng của Netherlands phát triển thành hai khuynh hướng: khuynh hướng họat động đa phần nhờ vào ngoại viện qua vai trò của VinHem dOrarge và khuynh hướng hoạt động và sinh hoạt giải trí du kích của quần chúng nhân dân qua việc tổ chức những đội du kích với 2 tên gọi Ðội ăn mày trên rừng và Ðội ăn mày trên biển.
Hoạt động của phong trào cách mạng ở Netherlands trong quá trình này đa phần là những cuộc đấu tranh vũ trang giữa nhân dân Netherlands và cơ quan ban ngành sở tại Tây Ban Nha. Hoạt động du kích của quần chúng nhân dân ngày càng mở rộng và giành được những thắng lợi to lớn, nhiều tỉnh ở miền bắc nước ta được giải phóng. Trước tình hình đó, một lần nữa tư sản và quí tộc lại liên minh với nhau để đoạt những thành quả của cách mạng qua việc ủng hộ VinHem dOrange lên nắm quyền hành chính tối cao và tổng chỉ huy quân đội. Năm 1576, một hội nghị ba cấp được triệu tập ở Ghente để thành lập một liên minh chống Tây Ban Nha. Tuy nhiên, trong hội nghị Ghente, do đa số đại biểu là quí tộc tăng lữ thiên chúa giáo và tư sản bảo thủ miền Nam nên hội nghị chưa xử lý và xử lý những vấn đề của cách mạng: không đề cập đến vấn đề thủ tiêu chính sách phong kiến ruộng đất và không nêu vấn đề độc lập dân tộc bản địa.
Sau Hội nghị, những đại biểu miền Nam thành lập Ðồng minh Arras, tuyên bố phục tùng quyền thống trị của Tây Ban Nha. Hành động phản bội của bọn quí tộc miền Nam đã ảnh hưởng xấu đến tiến trình cách mạng.
Ðể đối phó với tình hình trên, những tỉnh miền Bắc thành lập Ðồng minh Utretch ngày 23.1.1579. "Ðồng minh Utretch" đã thành lập một "Liên hiệp những tỉnh", có một khối mạng lưới hệ thống tiền tệ, đo lường chung và một tổ chức quân sự, một chủ trương đối ngoại thống nhất; có cơ quan quản lý chung là Họp báo Hội nghị ba cấp.
Năm 1581, trong một phiên họp của "Ðồng minh Utretch", Philippe II bị lên án là bạo chúa và bị phế truất. Tuy chưa chính thức tuyên bố, nhưng những tỉnh miền bắc nước ta Netherlands được tổ chức thành một nước Cộng hòa, được gọi là tên gọi là Các tỉnh liên hiệp, về sau thay bằng tên của tỉnh lớn số 1 và quan trọng nhất trong liên hiệp là Holland. Ðó là thành quả lớn lao của cuộc đấu tranh lâu dài của nhân dân Netherlands chống Tây Ban Nha.
Sau khi tuyên bố nền Cộng hòa, Hà Lan ký hiệp ước liên minh với Anh, Pháp để chống lại Tây Ban Nha. Cuộc đấu tranh còn kéo dãn nhiều năm, gây tổn thất nặng nề cho Tây Ban Nha. Cuối cùng năm 1609, Tây Ban Nha phải ký với Hà Lan một hiệp ước hòa bình trong vòng 12 năm, thừa nhận sự độc lập của Hà Lan. Sau khi hiệp định hết hạn, trận chiến tranh lại tiếp tục. Mãi đến năm 1648, Tây Ban Nha mới chính thức thừa nhận nền độc lập của Các tỉnh liên hiệp.
- Những mốc lớn trong cuộc đấu tranh của nhân dân Netherlands ?
III. TÍNH CHẤT VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ
TOP
Cuộc đấu tranh của nhân dân Netherlands lúc đầu chỉ là những yêu cầu giảm nhẹ sự cai trị của cơ quan ban ngành sở tại Tây Ban Nha, nhưng thái độ ngoan cố của cơ quan ban ngành sở tại Tây Ban Nha làm cho nhân dân bất mãn. Họ đã đứng dậy tự vũ trang, chống lại sự thống trị của Tây Ban Nha một cách nhất quyết. Cuộc khởi nghĩa này trở thành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa. Cuộc đấu tranh này đồng thời còn là một cuộc cách mạng tư sản vì nó đã lật đổ phong kiến nước ngoài, phát triển tinh thần dân tộc bản địa, dân chủ, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Tuy nhiên cuộc cách mạng vẫn còn nhiều hạn chế: cách mạng chỉ thắng lợi ở tỉnh miền Bắc, những tỉnh miền nam vẫn nằm trong khuôn khổ của Netherlands thuộc Tây Ban Nha. Ngay sau khi thắng lợi, giai cấp tư sản miền bắc nước ta vẫn chưa trưởng thành. Chính quyền thực tế nằm trong tay tầng lớp trên của giai cấp tư sản gồm những chủ công trường thi công thủ công, thương nhân và bọn cho vay vốn nặng lãi link với một bộ phận quí tộc để nắm cơ quan ban ngành sở tại. Ở nông thôn, nông dân vẫn không còn ruộng đất, quyền hành và sự bóc lột của địa chủ vẫn còn.
Tuy còn những hạn chế, nhưng khởi nghĩa ở Netherlands vẫn có một ý nghĩa quan trọng. Ðó là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới, báo hiệu cho một phương thức sản xuất mới được thiết lập trên thế giới. Nó là mốc mở đầu cho lịch sử cận đại thế giới. Nhờ cách mạng tư sản mà đến thế kỷ XVII, Hà Lan trở thành nước tư bản chủ nghĩa tiên tiến nhất trên thế giới.
- Kết quả và ý nghĩa của CM Hà Lan?
Bài
1 : CÁCH MẠNG TƯ SẢN ANH
TOP
Thế kỷ XVII, ở Anh nền kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh trong những ngành nông nghiệp, công nghiệp, thương nghiêp. Sự phát triển này bị chính sách phong kiến ngưng trệ, do đó, một cuộc cách mạng tư sản đã bùng nỗ để lật đổ quan hệ sản xuất lỗi thời, mở đường cho lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa phát triển. Cách mạng Anh là cuộc CMTS thứ hai trên thế giới sau CM Hà Lan, nhưng có ý nghĩa quan trọng đối với quá trình hình thành CNTB trên phạm vi toàn châu Âu.
I. NHỮNG TIỀN ÐỀ CỦA CÁCH MẠNG
TOP
1. Sự phát triển của kinh tế tài chính TBCN trong nông nghiệp và công thương nghiệp:
1.1. Nông nghiệp:
Ðặc điểm lớn số 1 của nền nông nghiệp Anh là hình thái sản xuất tư bản chủ nghĩa xâm nhập rất sớm trong nông thôn Anh. Những biến hóa to lớn trong nông thôn Anh đã ra mắt vào thế kỉ XV-XVI. Do sự phát triển của công nghiệp len dạ, nhu yếu về lông cừu ngày một tăng , nghề nuôi cừu đặc biệt có lợi cho nên vì thế một số trong những địa chủ đã khoanh những ruộng đất của tớ và công xã thành một hàng rào chung, biến những ruộng đất bị khoanh thành những đồng cỏ chăn nuôi cừu để tự mình marketing thương mại hoặc cho chủ nuôi cừu thuê. Ðây là hiện tượng kỳ lạ rào đất cướp ruộng (Inclosure) của bọn địa chủ Anh. Kết quả là nông dân bị đuổi đi hàng đoàn, bị tước đoạt ruộng đất, trở thành những người dân không nhà cửa, phiêu bạt khắp nơi. Hiện tượng rào đất cướp ruộng cũng làm nảy sinh ở Anh một tầng lớp quí tộc mới, đó là những quí tộc phong kiến đã tư sản hóa qua những hoạt động và sinh hoạt giải trí marketing thương mại của tớ.
Như vậy nền kinh tế tài chính nông nghiệp phong kiến ở Anh chuyển trở thành kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa thông qua bạo lực đối với nông dân, đây là phương thức tích lũy nguyên thủy của chủ nghĩa tư bản trong buổi đầu của chủ nghĩa tư bản.
1.2. Công thương nghiệp.
Từ thế kỷ XVI, những ngành công nghiệp ở Anh phát triển mạnh, đặc biệt là ngành len, dạ. Việc sản xuất len, dạ mang tính chất chất chất tư bản chủ nghĩa thể hiện ở sự phát triển của những CTTC. Giữa thế kỷ XVI, số lượng len bán ra ngoài chiếm 80% hàng xuất khẩu của Anh. Anh trở thành nước đáp ứng len cho những thị trường bên phía ngoài (Hà Lan, Pháp, Ðức, Ý...).
Ngoài ra, những ngành công nghiệp khác cũng phát triển như dệt vải, bông, giấy, tơ lụa, thủy tinh....
Trong công nghiệp nặng: ngành khai thác mỏ đạt những thành tựu đáng kể: thế kỷ XVII, Anh sản xuất 4/5 sản lượng than đá châu Âu.Ngoài ra, những ngành khai quặng sắt, đồng, chì, kẽm... tăng từ 6 - 8 lần.
Thương nghiệp phát triển mạnh, đặc biệt là ngoại thương. Thương nhân Anh đi khắp nơi marketing thương mại, gây ảnh hưởng lớn từ Ðại Tây Dương đến châu Phi, từ châu Á... châu Mỹ. Trong ngoại thương, thương nhân Anh thu được một số trong những lời khổng lồ nhờ việc marketing thương mại nô lệ.. Trung tâm mậu dịch và tài chính lớn của Anh là khu City. Nhiều thành phố lớn mọc lên, làm thay đổi bộ mặt nước Anh.
Như vậy, trước cách mạng nền kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa đã phát triển, nhưng những luật lệ của chính sách phường hội, cơ quan ban ngành sở tại chuyên chế, và sự bóc lột phong kiến đối với nông dân là những yếu tố ngăn trở sự phát triển ấy. Yêu cầu xã hội là đánh đổ chính sách phong kiến lỗi thời, tạo điều kiện thuận lợi cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
- Phân tích những tiền đề của CM Anh. Từ đó rút ra nguyên nhân sâu xa và nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cách mạng.
2. Chế độ chính trị và tình hình xã hội.
2.1.Chế độ chính trị:trước cách mạng Anh theo chính thể quân chủ chuyên chế, ngưòi đại diện cho chêa đọ phong kiến lúc bấy giờ là Charles I.
2.2. Sự phân hóa giai cấp trong xã hội: do sự phát triển của nền kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa, đến thế kỷ XVII, xã hội Anh phân hóa thành những giai cấp sau:
-Giai cấp tư sản: đại diện cho PTSX mới tiến bộ. Giai cấp tư sản bị phân hóa thành những tầng lớp có quyền lợi rất khác nhau: (thương nhân lớn - trung - nhỏ, những chủ CTTC lớn- nhỏ) Nhìn chung, giai cấp tư sản có thế lực kinh tế tài chính nhưng không còn thế lực về chính trị, nên muốn giành lấy địa vị thống trị về chính trị.
-Do sự phát triển của chủ nghĩa tư bản trong nông nghiệp, một số trong những địa chủ marketing thương mại theo lối tư bản chủ nghĩa, từ đó xuất hiện trong xã hội Anh tầng lớp quí tộc mới . Quí tộc mới liên minh ngặt nghèo với tư sản để chống lại chính sách chuyên chế.
- Nông dân: bị phân hóa thành những tầng lớp rất khác nhau: nông dân tự do, tá điền, cố nông. Nông dân Anh lao động cực khổ và phải đóng góp nhiều trách nhiệm và trách nhiệm phong kiến nặng nề, vì vậy nông dân là lực lượng đa phần trong cuộc đấu tranh chống phong kiến.
-Ðối lập với tầng lớp quí tộc mới làì quí tộc phong kiến với nguồn sinh sống đó đó là địa tô và lương bổng chức vụ. Chúng nhờ vào nhà vua để duy trì sự bóc lột của tớ. Quí tộc phong kiến ra sức bảo vệ trật tự phong kiếïn, vì vậy họ trở thành đối tượng của cách mạng.
Mâu thuẫn đa phần trong xã hội Anh là xích míc giữa quí tộc phong kiến với giai cấp tư sản và quí tộc mới. Mâu thuẫn này thể hiện xích míc giữa LLSXTBCN tiến bộ và QHSX phong kiến lỗi thời.
2.2. Vấn đề tôn giáo.
Trước cách mạng, Anh có hai tôn giáo lớn:
-Anh giáo: nhờ vào lí thuyết của đạo Cơ đốc, nhưng về tổ chức thì tách khỏi giáo hội La Mã. Vua Anh nắm cả thế quyền lẫn thần quyền. Anh giáo là công cụ thống trị tinh thần của giai cấp phong kiến.
-Thanh giáo là tôn giáo cải cách, nhờ vào giáo lý của Calvin, chống lại giáo hội Anh, giai cấp tư sản và quí tộc mới đang lên nhờ vào tôn giáo này làm vũ khí đấu tranh.
3. Tình thế cách mạng.
Giữa thế kỷ XVII, Anh đặt dưới sự cai trị của Vương triều Stuart mà người đại diện là James I, rồi đến Charles I. Chế độ quân chủ chuyên chế này chuyển từ thời kỳ được sự ủng hộ của quốc hội dưới triều Tudor sang thời kỳ xung đột công khai minh bạch với quốc hội.
Quốc hội được triệu tập liên tục trong trong năm 1625, 1626, 1628 vì vua cần tiền. Trong trong năm này; đã xảy ra sự xung đột giữa nhà vua và quốc hội vì quốc hội khước từ những đề nghị của nhà vua. Vua đóng cửa QH, và cai trị trong 11 năm không cần QH. Năm 1640 vì cần tiền để tiến hành trận chiến tranh với Scotland, vua triệu tập QH , nhưng quốc hội không thỏa mãn những đề nghị của nhà vua, xích míc giữa nhà vua và quốc hội tiếp tục ra mắt, sự xung đột giữa phe nhà vua và phe quốc hội làm cho tình thế cách mạng chín muồi, cách mạng tất yếu sẽ bùng nổ.
II. DIỄN BIẾN CỦA CÁCH MẠNG
TOP
Chia làm 2 quá trình:
Giai đoạn I: 1642 - 1660
Giai đoạn II: 1688 - 1689
Giữa hai quá trình có thuở nào gian cách mạng bị gián đoạn gọi là thời kỳ phục hồi vương triều Stuart.
1. Giai đoạn I: 1642 - 1660
1.1 Nội chiến lần I: 1642-1646.
Nội chiến bùng nổ do sự ngoan cố của giai cấp thống trị cũ: chính nhà vua là người gây ra nội chiến. Nội chiến cũng là một cuộc đấu tranh quyết liệt và phức tạp giữa chủ nghĩa tư bản đang phát triển và chính sách phong kiến chuyên chế đang tan rã.
Buổi đầu, phe nhà vua chiếm ưu thê,ú dữ thế chủ động tấn công và thắng liên tục, chiếm 3/ 4 đất đai. Phe quốc hội thất bại vì quân đội còn yếu về giải pháp, một phần vì tư tưởng bảo thủ của những cấp chỉ huy. Phái Trưởng Lão đang chi phối quốc hội, chủ trương chính sách quân chủ lập hiến nên ngập ngừng trong hành vi, muốn thỏa hiệp với nhà vua. Giữa lúc đó, một lực lượng mới xuất hiện, đó là quân đội của Oliver Cromwell, một người thuộc phái Ðộc lập, đại diện cho quí tộc mới, nhất quyết chống phong kiến.
Quân đội của Cromwell có tính kỷ luật cao và lòng dũng cảm. Ngoài bộ binh, Cromwell còn chú trọng tổ chức kị binh. Quân đội mới đã góp thêm phần lớn vào những trận chiến chống nhà vua, đặc biệt là trận Naseby ngày 14-6-1645. Phe nhà vua bị đánh bại, Charles I phải trốn lên Scotland, nhưng bị người Scotland giữ lại và nộp cho quốc hội Anh. Ðầu 1646, nội chiến kết thúc.
Sau khi đánh bại nhà vua, Quốc hội nắm quyền chính trị tối cao. Qúi tộc mới và tư sản nắm cơ quan ban ngành sở tại đã thông qua quốc hội để thi hành chủ trương ruộng đất chống lại nông dân. Ruộng đất của địa chủ phong kiến chuyển hàng loạt sang tay giai cấp tư sản và qúi tộc mới, song sự bóc lột phong kiến đối với nông dân vẫn không biến thành thủ tiêu (nông dân vẫn phải nộp thuế 1/ 10, thuế rượu, muối, vải). Vì thế, khi nội chiến kết thúc, tư tưởng bất mãn lan tràn trong nhân dân toàn nước, đó là nguồn gốc sinh ra phái San bằng (Nivelers) mà John Lilburne là lãnh tụ. Phái San bằng trở thành một phái chính trị độc lập, đại diện cho quần chúng nhân dân khởi đầu tham gia đấu tranh chính trị, đề ra những yêu cầu phản ảnh quyền lợi của giai cấp tiểu tư sản thành thị, nông thôn... Ðặc biệt, họ đã soạn ra một cương lĩnh chính trị với tên gọi Thỏa ước của nhân dân đòi giải tán "quốc hội dài", đòi phổ thông đầu phiếu, tự do tín ngưỡng, đánh thuế tài sản, thủ tiêu mọi đặc quyền có tính chất phân biệt đẳng cấp... Phái San bằng đã góp thêm phần đẩy cách mạng tiến tới chỗ tiêu diệt chính sách quân chủ.
Ðại tư sản và quí tộc mới lớp trên không thích cách mạng tiếp tục phát triển, lo ngại trước tinh thần cách mạng của quần chúng nên định giải tán quốc hội. Vì vậy, trước áp lực của phái San Bằng và quần chúng nhân dân, Cromwell đã lập Hội đồng toàn quân để đối phó lại: Quân đội trong hội đồng toàn quân đòi khai trừ những lãnh tụ phái Trưởng Lão, giải tán những lực lượng vũ trang do quốc hội tổ chức, nhưng quốc hội cự tuyệt và chống lại. Dưới áp lực của phái San Bằng, những chỉ huy của phái Ðộc Lập cho quân tiến vào thủ đô Luân đôn, những lãnh tụ phái Trưởng Lão bỏ trốn, một số trong những theo phái Ðộc Lập. Phái Ðộc Lập chiếm ưu thế trong quốc hội.
1.2. Nội chiến lần hai.(1648.)
Trong khi nội bộ quốc hội và quân đội xích míc và xung đột với nhau, thì ngày xuân năm 1648, bọn bảo hoàng nổi dậy ở một số trong những nơi. Trước tình hình này, với sự dữ thế chủ động của phái San bằng, phái Ðộc Lập liên minh với phái San bằng đẩy lùi quân phản động, nội chiến lần II kết thúc.(1648)
Dưới áp lực của quân đội và nhân dân, những người dân chủ trương nền Cộng hòa trong phái Ðộc Lâp đã đem Charles I ra xử tử ngày 30 - 1 - 1649. Anh trở thành nước Cộng hòa.
1.2.1. Chế độ Cộng Hòa:
Việc xử tử Charles I đánh dấu sự sụp đổ của chính sách quân chủ phong kiến và sự thắng lợi của cách mạng. Ngày 19-5-1649, nền Cộng hòa được chính thức tuyên bố.
-Ðối nội: thực chất chính sách cộng hòa là nền chuyên chính tư sản trong tay những tướng lĩnh phái Ðộc lập dưới danh nghĩa nghị viện, vì những sĩ quan trong quân đội nắm những chức vụ quan trọng. Quyền lập pháp thuộc hạ viện, quyền hành pháp thuộc một nội những do nghị viện bầu ra trong thời hạn 1 năm.
Chính phủ Cộng hòa ra lệnh bán đất đai của Giáo hội và những quí tộc bảo hoàng, cho những người dân tiêu dùng hưởng những đặc quyền phong kiến cũ: phần lớn tài sản chuyển vào tay quí tộc mới và giai cấp tư sản. Chế độ bóc lột phong kiến đối với nông dân vẫn giữ lại cũng như hàng loạt những trách nhiệm và trách nhiệm phong kiến khác. Trong tình hình đó, phái Ðào đất (Diggers) xuất hiện: biểu lộ cuộc đấu tranh vì ruộng đất của nông dân. Ðại biểu cho phái Ðào đất là W.Stelley, một tiểu thương bị bần hàn hóa. Những người Ðào đất ü chủ trương chống chính sách tư hữu và Phục hồi chính sách công hữu. Phái Ðào đất muốn xây dựng một xã hội cộng sản nhưng chưa tồn tại điều kiện để thực hiện nên việc làm của tớ có tính chất ngoạn mục. Tuy nhiên, phong trào này là đỉnh cao của phong trào nông dân trong cách mạng Anh. Cuối 1651, chính phủ nước nhà phái quân đội đến đàn áp và dập tắt phong trào.
Ngoài ra, Cromwell còn đàn áp cả phái San bằng vì họ đòi thực hiện những yêu sách trong bản Thỏa ước nhân dân. Tiêu diệt phái San bằng và Ðào đất, chính Cromwell đã sẵn sàng sẵn sàng để tiêu diệt chính sách cộng hòa, dọn đường cho việc thiết lập chính sách độc tài thành viên của tớ.
-Ðối ngoại: Từ khi nắm cơ quan ban ngành sở tại, Cromwell đã sẵn sàng sẵn sàng những cuộc viễn chinh xâm lược Ireland và Scotland. Những cuộc viễn chinh này ngay từ đầu đã có tính chất phản động nhằm mục đích bóc lột, đàn áp tàn khốc Ireland.
Giai cấp Tư sản Anh còn muốn đoạt bá quyền mậu dịch trên biển nên gây trận chiến tranh với Hà Lan. Chiến tranh kết thúc có lợi cho Anh, Anh buộc Hà Lan phải công nhận đạo luật hàng hải do Anh đặt ra.
1.2.2. Chế độ Bảo hộ.
Ðàn áp được Ireland và Scotland, thắng lợi Hà Lan, giai cấp tư sản Anh nhận thấy càng phải có một cơ quan ban ngành sở tại mạnh để tiếp tục xâm lược những nước, chống những phần tử phản động còn sót lại, và chống cả những yêu cầu dân chủ của nhân dân. Chúng muốn thiết lập một chính sách độc tài mạnh mẽ và tự tin.: Cromwell ra mặt công kích và dùng quân đội giải tán quốc hội.Ngày 12 - 12 - 1653, Cromwell được tôn làm Bảo hộ công và từ 1655 trở đi, ông cai trị hoàn toàn không còn quốc hội.
Thực chất của chính sách bảo lãnh là nền độc tài quân sự của thành viên Cromwell, bảo vệ quyền lợi cho bọn có của, chống lại quần chúng nhân dân.
2. Sự phục hồi Vương triều Stuart 1660 - 1688.
Ngày 3-9-1658, Oliver Cromwell chết, trao quyền cho con là Richard Cromwell, một người bất tài, không còn uy tín nên không được phục tùng, ở đầu cuối bị buộc phải từ chức.
Cuối năm 1659 đầu 1660, tình hình Luân đôn rối loạn, dân chúng nổi dậy, bọn có của hoảng sợ, yêu cầu thiết lập một cơ quan ban ngành sở tại ổn định hơn. Monk, một tướng có quan hệ với triều đình Stuart, được bọn địa chủ và tư sản ủng hộ, đã thương lượng với Charles II, (con của Charles I) để phục hồi chính sách phong kiến. Vương triều Stuart được phục hồi. Sau khi nắm cơ quan ban ngành sở tại, Charles II khủng bố những người dân tham gia cách mạng,û cai trị rất là phản động.
3. Giai đoạn 2: cuộc chính biến 1688 - 1689.
Năm 1685 Charles II chết, em là James II lên thay, tiếp tục củng cố thế lực phong kiến. Y dùng những thủ đoạn trả thù với những địch thủ ở nghị viện, bí mật nhận viện trợ của Pháp, thu thuế mà không triệu tâp quốc hội... Giai cấp tư sản và quí tộc mới thất vọng với vương triều Stuart .Họ thấy nên phải thay đổi giai cấp thống trị khác để phục vụ quyền lợi giai cấp họ.
Vì thế, giai cấp tư sản và quí tộc mới tìm cách nhờ vào VinHem dOrange (Quốc trưởng Hà Lan) để chống với James II, lập nên một cơ quan ban ngành sở tại mới. Nhận lời mời của quốc hội Anh, VinHem mang quân sang Anh tiến vào London. Ngày 13.2.1689, Vinhem lên ngôi vua Anh. Ðó là cuộc chính biến 1688-1689. Cuộc chính biến này sẽ không còn nhân dân tham gia, không đẩy cách mạng tiến lên, nhưng nó có ý nghĩa ở chỗ xác định lại cuộc cách mạng tư sản Anh, củng cố quyền lợi của giai cấp tư sản và qúi tộc mới, thủ tiêu chính sách quân chủ chuyên chế, thiết lập chính sách quân chủ lập hiến.
- Ý nghĩa lịch sử của trong năm 1649, 1689 trong tiến trình của CM?
Cuộc cách mạng này là cuộc cách mạng tư sản vì nó lật đổ quan hệ sản xuất phong kiến, ngưng trệ sự phát triển của lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển ở Anh.
Cách mạng được tiến hành dưới sự lãnh đạo của một liên minh tư sản và quí tộc mới, nông dân là động lực cơ bản của cách mạng.Tuy nhiên, trong quá trình diễn biến của cách mạng, giai cấp thống trị đã phản bội đồng minh của tớ, không xử lý và xử lý vấn đề ruộng đất cho nông dân .Vì thế cách mạng còn mang tính chất chất chất bảo thủ. Một đặc điểm nữa là cuộc đấu tranh cách mạng ra mắt dưới hình thức tôn giáo, vì những phe phái tập trung trong hai tôn giáo lớn là Anh giáo và Thanh giáo.
-- Vì sao CM Anh mang tính chất chất bảo thủ ?
-- Những đặc điểm của CM Anh?
Bài 2 :
CHIẾN TRANH GIÀNH ÐỘC LẬP CỦA CÁC BANG THUỘC ÐỊA ANH Ở BẮC MỸ (1775 - 1783)
I. TÌNH HÌNH CÁC BANG THUỘC ÐỊA TRƯỚC CÁCH MẠNG
TOP
1. Sự phát triển của nền kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa ở Bắc Mỹ.
1.1. Công- thương nghiệp:
Giữa thế kỷ XVIII, 13 bang thuộc địa ở Bắc Mỹ đã có một nền kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa tương đối phát triển. Mặc dù bị cơ quan ban ngành sở tại ngưng trệ, nền kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa ở Mỹ phát triển nhanh nhờ những điều kiện thuận lợi: tài nguyên thiên nhiên phong phú và lao động di dân hăng say.
Thủ công nghiệp phát triển tự do, không biến thành chính sách phường hội hạn chế, số công trừơng thủ công ngày càng tăng, những công xưởng tư bản chủ nghĩa khởi đầu xuất hiện, lao động máy móc thay thế cho lao động thủ công. Các bang đã tự túc được nông phẩm và hoàn toàn có thể xuất khẩu một số trong những lượng lớn ngũ cốc, da thú, bơ, sữa, thuốc lá ... Công nghiệp đóng tàu khá phát triển nhờ nguồn lợi thiên nhiên về gỗ (30% tàu Anh đóng ở Bắc Mỹ). Các ngành công nghiệp khai mỏ, luyện sắt, thép... và những ngành công nghiệp khác ví như: dệt vải, dệt len, thuộc da... cũng phát triển.
Thương nghiệp cũng phát triển, mang lại nhiều nguồn lợi to lớn cho giai cấp tư sản Bắc Mỹ, đặc biệt trong lãnh vực ngoại thương: trong vòng 50 năm Tính từ lúc 1700-1750, giá trị hàng xuất khẩu tăng 5 lần (từ 265.783 lên 1.044.591. bảng).
Sự vững mạnh mẽ và tự tin của nền kinh tế tài chính thuộc địa làm Anh lo sợ, tìm mọi phương pháp để ngưng trệ. Giai cấp tư sản non trẻ của thuộc địa đang phát triển ngày càng tăng cường thế lực của tớ và bước đầu và trở thành một lực lượng đối kháng với tư sản chính quốc.
1.2. Kinh tế nông nghiệp:
Vào thế kỉ XVII-XVIII, Anh xem Bắc Mỹ là vùng nông nghiệp phụ thuộc vào chính quốc, trách nhiệm của nước Mỹ là đáp ứng nguyên vật liệu và lương thực cho chính quốc. Trong nông nghiệp có hai vùng kinh tế tài chính phát triển đó là:
Miền Bắc và tây bắc: kinh tế tài chính trại chủ giữ vị trí đa phần. Những trại chủ là những nông dân khai khẩn nhờ vào sức lao động của chính họ, không biến thành chính sách phong kiến ràng buộc; để có thêm thu nhập, họ làm những nghề thủ công.
Ở miền Nam: chính sách nô lệ đồn điền của chủ nô chiếm địa vị thống trị. Kinh tế đồn điền của miền Nam nhờ vào lao động của nô lệ và gắn sát với chủ nghĩa tư bản. Sự bóc lột nô lệ ở những đồn điền miền Nam không khác gì thời cổ đại: nô lệ thao tác 18-19 giờ/ ngày; không được phép bỏ đồn điền và không được tụ tập. Họ bị đặt ra ngoài vòng pháp luật và không còn quyền phản kháng. Hàng triệu nô lệ đã chết trên đất Hiệp chủng quốc để làm giàu cho những chủ đồn điền.
2. Chính sách cai trị của Anh.
Thực dân Anh chia những thuộc địa Bắc Mỹ thành 2 loại: loại I gồm 5 bang được hưởng quyền tự trị rộng rãi, loại II là 8 bang còn sót lại do chính phủ nước nhà Anh trực tiếp cai trị. Ở mỗi bang, thống đốc nắm quyền chỉ huy quân đội, chọn nhân viên cấp dưới hành chính. Quyền bầu cử rất hạn chế: chỉ có những thương nhân, địa chủ mới có quyền bầu cử, nô lệ da đen, da trắng và người Indians không còn quyền bầu cử.
Giai cấp thống trị xem thuộc địa là nguồn đáp ứng nguyên vật liệu và thị trường cho họ, nên tìm mọi phương pháp để buộc kinh tế tài chính thuộc địa lệ thuộc vào kinh tế tài chính chính quốc. Nhưng sự phát triển kinh tế tài chính mạnh mẽ và tự tin ở Bắc Mỹ làm Anh lo ngại, vì thế Anh đưa ra một loạt giải pháp nhằm mục đích hạn chế sự marketing thương mại của giai cấp tư sản Bắc Mỹ. Những chủ trương này làm hại đến quyền lợi của chủ nô, tư sản, và trong cả nhân dân thuộc địa, vì vậy họ phản kháng lại cơ quan ban ngành sở tại Anh và đó cũng là nguyên nhân sâu xa dẫn đến trận chiến tranh giành độc lập. Nói một cách khác, nguyên nhân của trận chiến tranh là vì sự xung đột giữa giai cấp thống trị Anh với tư sản Bắc Mỹ và những tầng lớp nhân dân thuộc địa.
3. Nguyên nhân trực tiếp của cuộc trận chiến tranh.
Với sự phát triển kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa ở Bắc Mỹ, giai cấp thống trị Anh tìm cách ngưng trệ nó bằng việc phát hành một số trong những những đạo luật khắt khe, buộc nhân dân Bắc Mỹ phải thi hành. Năm 1699 cấm xuất cảng len từ đất Mỹ, chỉ được cho phép bán tại nơi sản xuất. Năm 1776, nghị viện Anh ra quyết định buộc phải đưa sang hải cảng Anh những sản phẩm & hàng hóa từ thuộc địa muốn xuất cảng sang những nước khác, nghiêm cấm việc marketing thương mại đường... Ngoài ra, năm 1763 vua Anh còn phát hành đạo luật cấm khai khẩn đất đai ở phía tây dãy Alleghenies, điều này đụng chạm đến quyền lợi của những người dân Indians và dân tự do.
Ðến 1765, cơ quan ban ngành sở tại Anh lại ban bố luật thuế tem: mọi sách vở phải đến cơ quan trước bạ để chịu thuế. Việc ban bố đạo luật này coi như vi phạm đến cơ quan ban ngành sở tại những bang, vì những bang đòi phải có sự đồng ý của nhân dân thuộc địa. Thực chất của vấn đề thuế tem là quyền hạn của thuộc địa. Một đại hội bàn về thuế tem được triệu tập tại New york. Ðại hội yêu cầu quốc hội Anh bãi bỏ những đạo luật vừa phát hành đồng thời phát động một phong trào tẩy chay hàng Anh. Trước sự phản kháng của nhân dân thuộc địa, quốc hội Anh buộc phải bãi bỏ thuế tem.
Tháng 10. 1773, ba chiếc tàu chở chè của công ty Ðông Âún vào cảng Boston, nhân dân Boston cải trang làm người Indians, tấn công 3 chiếc tàu và ném những thùng chè xuống biển (trị giá 100.000 bảng). Chính phủ Anh ra lệnh đóng cửa cảng Boston, không cho tàu buôn vào. Tướng Gages được cử sang làm tổng tư lệnh quân đội Anh ở Bắc Mỹ.
Tháng 4. 1774 cơ quan ban ngành sở tại Anh lại phát hành những đạo luật khác gây ra một phong trào chống Anh rộng rãi trong quần chúng và thúc đẩy trận chiến tranh bùng nổ.
?- Nguyên nhân của CTGÐL của những thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ ?
II. DIỄN BIẾN CỦA CHIẾN TRANH
TOP
1. Giai đoạn I: (1775 - 1777)
1.1. Ðại hội lục địa lần I: (1774)
Trước sự phát triển của những hoạt động và sinh hoạt giải trí cách mạng của nhân dân, những người dân lãnh đạo phong trào cách mạng ở Mỹ thấy nên phải có một hội nghị để biểu lộ ý chí chung. Vì vậy họ triệu tập Hội nghị lục địa lần I ngày 5.9. 1774 ở Philadelphia. Trong hội nghị đã ra mắt sự đấu tranh giữa hai phái ôn hòa và cấp tiến. Ða số đại biểu vẫn chủ trương ôn hòa với chính quốc, cho nên vì thế về mặt chính trị, giai cấp tư sản chưa đi đến quan điểm dứt khoát, còn về mặt kinh tế tài chính thì những giải pháp cứng rắn đều được thông qua. (Ðại biểu những bang nhất trí hành vi tẩy chay hàng Anh trong tất cả những bang). Hội nghị đã gởi lên vua Anh một bản kiến nghị đòi xóa bỏ những đạo luật vô lý của cơ quan ban ngành sở tại Anh, nhưng quốc hội Anh không đáp ứng môt yêu cầu nào của hội nghị. Tuy vậy, hội nghị lục địa lần I có một ý nghĩa lớn vì nó đã thống nhất những lực lượng đấu tranh chống lại chính quốc.
1.2. Ðại hội lục địa lần II. (1775)
Sau những cuộc giao tranh đầu tiên, sự phát triển của tình hình chính trị và quân sự cuối 1774 và 1775 đã đưa nhân dân Bắc Mỹ đến một quá trình mới: đấu tranh vũ trang. Nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của giai cấp tư sản đã đứng về một phía, chống lại lực lượng của Anh.
Giai cấp tư sản tuy có tư tưởng cách mạng, nhưng đa số vẫn chiến đấu với tinh thần tự do, họ sợ phong trào quần chúng và lo ngại trước lực lượng của chính quốc. Trước tình hình đó, quần chúng nhân dân đòi phải tổ chức thống nhất những bang và hoạt động và sinh hoạt giải trí theo sự chỉ huy chung. Do đó, hội nghị lục địa lần II triệu tập ngày 10.5.1775 với mục tiêu xử lý và xử lý những vấn đề rõ ràng của trận chiến tranh.
Trong đại hội lục địa II vẫn ra mắt sự đấu tranh giữa 2 phe, những người dân cách mạng triệt để đề ra những giải pháp nhất quyết nhưng không được sự ủng hộ.Những người phái hữu tuy chống Anh nhưng lại phản đối việc li khai với cơ quan ban ngành sở tại và đề ra những giải pháp thỏa hiệp. Thái độ thiếu nhất quyết của dại hội là thái độ thiếu nhất quyết của những phần tử tư sản.Tuy nhiên, Ðại hội đã làm được một việc quan trọng là xây dựng được một lực lượng quân sự do Gcorge Washington chỉ huy.
1.3.Tuyên ngôn độc lập (1776 ) - Hiến pháp 1781.
Chính sách hiếu chiến của giới cầm quyền Anh và những thất bại quân sự làm cho giai cấp tư sản ở Bắc Mỹ phải chuyển biến trong việc lãnh đạo cách mạng. Tư sản Bắc Mỹ phải qua một đoạn đường dài đấu tranh mới đi đến quan điểm đòi độc lập hoàn toàn.
Ðầu 1776, Thomas Paine đã ra một bản luận văn quân sự lôi kéo lật đổ nền thống trị của Anh, thành lập chính sách cộng hòa. Jefferson đã nhờ vào bản luận văn quân sự để soạn thảo Tuyên ngôn độc lập, và ngày 4.7.1776 Tuyên ngôn độc lập được đại hôi lục địa thông qua. Trong thời gian từ tháng 6 đến tháng 7.1776, những bang lần lượt tuyên bố độc lập.
Bằng lời văn trang trọng, Tuyên ngôn nêu rõ: Mọi người đều sinh ra bình đẳng. Tạo hóa đã ban cho họ những quyền bất khả xâm phạm, trong đó có quyền sống, quyền tự do và mưu cầu niềm sung sướng... Bản Tuyên ngôn còn nêu rằng chỉ nhân dân mới có quyền thiết lập cơ quan ban ngành sở tại, đứng lên đấu tranh khi quyền lợi bị chà đạp. Bản Tuyên ngôn còn lên án vua Anh và tuyên bố quyền độc lập của những quốc gia, quyền gia nhập liên minh, marketing thương mại, kí kết hiệp ước...
Ðây là một văn kiện có tính chất tiến bộ thời bấy giờ, nó thể hiện tính chất dân chủ, tự do, nêu cao nguyên tắc độc lập lãnh thổ của nhân dân.
? Tư tưởng cơ bản của TNÐL?
1.4. Thắng lợi ban đầu của cách mạng.
Quân đội của Bắc Mỹ được thiết lập do George Washington chỉ huy, trong buổi ban đầu đã chiến đấu với những điều kiện vô cùng gian truân: quân nhu, súng ống, đạn dược đều thiếu thốn. Trong lúc đó, một số trong những thương nhân Boston lại đáp ứng vũ khí và lương thực cho quân đội Anh. Tuy vậy, quân Anh vẫn không giành được thắng lợi tuy nhiên có trang bị vật chất đầy đủ vì phải đương đầu với một quân địch ẩn hiện khắp nơi: nhân dân Bắc Mỹ áp dụng giải pháp phân tán, du kích. Các tầng lớp nhân dân lao động Mỹ cũng triệt để ủng hộ kháng chiến, dân nô lệ da đen đã chiến đấu dũng cảm vì họ bảo vệ quyền lợi của tớ. Sau những đợt tấn công quyết liệt của quân Anh, quân Bắc Mỹ đã đẩy lùi được và thắng lớn ở trận Sarratoga vào giữa 1777.Chiến thắng này đã làm thay đổi cục diện trận chiến tranh.
2. Giai đoạn 2 của trận chiến tranh (1777 - 1781).
Ðặc điểm chung: thời kỳ này còn có sự tham gia của những lực lượng bên phía ngoài.Về đối nội: mang tính chất chất dân chủ hơn trước đây.
Trong trong năm đầu sau trận Sarratoga, tình hình trận chiến tranh vẫn chưa tồn tại những thay đổi lớn. Quân đội Bắc Mỹ gặp nhiều trở ngại vất vả về vũ khí và trang bị, phải chiến đấu trong những điều kiện thiếu thốn. Ðến tháng 11.1781, quân đội Bắc Mỹ mới thắng lợi rực rỡ ở Yorktown. Chiến thắng này mang một ý nghĩa quyết định: nó cổ vũ cho quần chúng nhân đấu tranh mạnh mẽ và tự tin hơn, đồng thời một phong trào phản chiến ở Anh nổ ra. Trước tình hình đó, Anh đồng ý thương lượng với Bắc Mỹ. Hiệp ước Versailles được ký tháng 9.1783, Anh phải công nhận nền độc lập của những bang thuộc địa. Trước đó ít lâu, Ðại hội lục địa đã thông qua một hiến pháp cho Bắc Mỹ, ngày một. 3. 1781 HP có hiệu lực hiện hành: quyền hạn của cơ quan ban ngành sở tại trung ương bị hạn chế, những bang có quyền rộng rãi: qui định thuế má, ngân sách, tổ chức, quân đội và hạm đội riêng...
III. ÐẤU TRANH GIAI CẤP SAU CHIẾN TRANH
TOP
1. Cuộc khởi nghĩa của dân nghèo 1786 - 1789.
Sau trận chiến tranh, nước Cộng hòa trẻ tuổi lâm vào cảnh tình trạng trở ngại vất vả: lạm phát, thuế khóa nặng nề, giá sinh hoạt tăng vọt, ngân sách nghèo nàn, kinh tế tài chính bị tàn phá; môt số tư sản và địa chủ giàu lên nhờ trận chiến tranh, trong khi đó đời sống binh lính và nhân dân càng bấp bênh.Trước tình hình như vậy, nhân dân lao động tiếp tục đấu tranh đòi quyền sống, ruộng đất và tự do dân chủ. Năm 1785, có những cuộc khởi nghĩa của dân nghèo thành thị, nông dân. Ðến năm 1786, phong trào phủ rộng rộng rãi ra.
Một cuộc khởi nghĩa lớn lúc bấy giờ là khởi nghĩa của những người dân nghèo ở bang Massachusettes, có công nhân, trại chủ, binh lính giải ngũ tham gia. Người lãnh đạo là Daniel Shace, một trại chủ nghèo nguyên là đại úy trong quân đội. Cuộc khởi nghĩa kéo dãn từ tháng 9/ 1786 đến tháng 2/ 1787. Những người khởi nghĩa đã đề ra một chương trình hành vi: phân phối ruộng đất công minh, thủ tiêu nợ nần, xử án công minh.... Cuộc khởi nghĩa thu hút dân nghèo và những bang lân cận. Giai cấp tư sản dùng mọi lực lượng để đàn áp và dập tắt phong trào, Shace bị xử tử.
2. Hiến pháp 1787.
Sau trận chiến tranh, nhiều yếu tố về kinh tế tài chính và chính trị đã thúc đẩy giai cấp tư sản phải củng cố cơ quan ban ngành sở tại trung ương . Từ 25.5 -17. 9.1787, đại hội đại biểu những bang được triệu tập ở Philadelphia để sửa đổi hiến pháp và tháng 9.1789, hiến pháp mới được thông qua với một số trong những sửa đổi có hiệu lực hiện hành đến ngày này.
Theo hiến pháp mới, cơ quan ban ngành sở tại trung ương được tăng cường, nhưng những bang vẫn giữ quyền tự trị rộng rãi trong những vấn đề có tính chất địa phương.
Hành pháp: Tổng thống đứng đầu chính phủ nước nhà, nhiệm kỳ 4 năm, quyền hạn Tổng thống rất rộng.
Lập pháp: thuộc về Quốc hội. Quốc hội gồm hai viện :
-Thượng viện: đại diện những bang, nhiệm kỳ 6 năm, cứ 2 năm phải bầu lại 1/3 nghị sĩ.
-Hạ viện: đại diện nhân dân liên bang, nhiệm kỳ 2 năm.
Tư pháp: giao cho Tòa án tối cao liên bang, những thành viên trong tòa án tối cao do Tổng thống cử và giữ chức vụ suốt đời.
Hiến pháp còn những mặt tiêu cực: chỉ những người dân dân có tài năng sản mới được bầu cử, nô lệ và người Indians không còn quyền bầu cử; chính sách nô lệ vẫn còn duy trì. Một hạn chế khác là muốn bầu cử phải có thời hạn cư trú nhất định trong một địa phương nào đó.
Hiến pháp 1787 thực chất là sự việc thỏa hiệp giữa hai tầng lớp tư sản miền Bắc và chủ nô miền Nam, tư sản miền Bắc phải nhân nhượng phần nào với chủ nô miền Nam để chống lại phong trào dân chủ của nhân dân. Ðây là một hiến pháp của giai cấp tư sản. Trong chính sách mới này, cơ quan ban ngành sở tại nằm trong tay tư sản công thương nghiệp miền Bắc và chủ nô miền Nam.
IV. TÍNH CHẤT VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ
TOP
Nhân dân những thuộc địa đã đấu tranh giành độc lập trong 6 năm, thu nhiều thắng lợi. Kết quả lớn số 1 là thủ tiêu nền thống trị của Anh, giành độc lập hoàn toàn và thiết lập một quốc gia tư sản ở Bắc Mỹ với 13 bang: New Hamsphire, Massachussetts, Connecticut, Rhodes Island, NewYork, Pensylvania, New Jersey, Maryland, Delaware, Virginia, Carolina North, Carolina South, Georgia.
Ðây là một cuộc trận chiến tranh giành độc lập, nhưng cuộc trận chiến tranh này sẽ không riêng gì có xử lý và xử lý trách nhiệm giải phóng dân tộc bản địa mà còn xử lý và xử lý những trách nhiệm kinh tế tài chính và xã hội của một cuộc cách mạng tư sản, nó chống lại chính sách phong kiến do bọn thực dân Anh thiết lập và chống lại những biểu lộ khác của chủ nghĩa thực dân đang ngăn trở sự phát triển của công, thương nghiệp tư bản chủ nghĩa. Nó giải phóng Mỹ khỏi chủ nghĩa thưc dân Anh, đưa tư sản và chủ nô lên nắm cơ quan ban ngành sở tại, mở đường cho kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa Mỹ phát triển mạnh.
Cuộc cách mạng do giai cấp tư sản lãnh đạo, quần chúng nhân dân là lực lượng quyết định, gồm có nô lệ, công nhân, nông dân... Nhưng khi cách mạng thành công, giai cấp tư sản đã không đáp ứng những yêu cầu của nhân dân: không xử lý và xử lý ruộng đất cho họ, chính sách nô lệ vẫn còn duy trì...
Cách mạng tư sản ở Mỹ có một ý nghĩa lịch sử lớn lao: thiết lập một quốc gia tư sản độc lập, đem lại sự tiến bộ cho dân tộc bản địa, mở ra con phố phát triển tư bản chủ nghĩa trong nền kinh tế tài chính. Ðồng thời, phong trào giải phóng dân tộc bản địa của nhân dân Bắc Mỹ đã kích thích và ảnh hưởng đến phong trào đấu tranh của nhân dân những nước khác.
? Vì sao Lê Nin nói " Cuộc CTGÐL thực sự là một cuộc CM" ?
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Cách mạng tư sản Mỹ thời cận đại
