Thủ Thuật về Đối tượng nghiên cứu và phân tích của nhân học Mới Nhất
Hoàng Quốc Trung đang tìm kiếm từ khóa Đối tượng nghiên cứu và phân tích của nhân học được Cập Nhật vào lúc : 2022-09-01 08:10:12 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi đọc tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Đề cương nhân học đại cương
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (194.15 KB, 33 trang )
NHÂN HỌC ĐẠI CƯƠNG
CÂU 1: Định nghĩa, đối tượng nghiên cứu và phân tích và phân ngành của nhân học
1. Định nghĩa:
Nhân học là một ngành khoa học nghiên cứu và phân tích một cách toàn diện về con người
Về mặt thuật ngữ: Thuật ngữ Nhân học (Anthropology) – bắt nguồn từ từ
“anthropo” (trong tiếng Hi Lạp nghĩa là lồi người) & “logia” (“tri thức về”,
“nghiên cứu và phân tích về” cái gì đó)
Nhân học là ngành học về loài người và tổ tiên trực tiếp của loài người
2. Đối tượng nghiên cứu và phân tích:
Đối tượng nghiên cứu và phân tích là con người, bao quát nhiều khía cạnh, từ sinh học đến văn
hóa, kinh tế tài chính, xã hội, chính trị, nghệ thuật và thẩm mỹ, sức khỏe, luật pháp, ở những không khí và
thời gian rất khác nhau
Tính tồn diện của nhân học thể hiện ở việc tích hợp những kiến thức và kỹ năng sinh học với văn
hóa để phân tích và lý giải về con người trong một quan hệ của nhiều khía
cạnh gồm cả sinh học và văn hóa trên những địa bàn đa dạng (từ hiệp hội nông dân
nông thôn đến đô thị), trong một khung cảnh thời gian rộng nhất (từ tổ tiên con
người hàng triệu năm về trước-gồm có những lồi vượn tiền con người- tới hơm nay),
với cả hai mục tiêu nghiên cứu và phân tích cơ bản và ứng dụng thực tiễn
3. Phân ngành nhân học:
3.1
Nhân học hình thể
một nghành gắn sát với khoa học tự nhiên nghiên cứu và phân tích về sự tiến hóa của con
người và sự đa dạng của con người cũng như những loài vượn có họ hàng với con
người. Trong nghành nó lại được phân thành những chuyên ngành nhỏ:
Cổ nhân học: tập trung vào nghiên cứu và phân tích sự tiến hóa của con người. Thông qua việc
xem xét, sử dụng những kĩ thuật xác định niên đại, phân loại va so sánh những hóa thạch,
những phần xương và những vật thể khác để lại từ những quá trình trước => những nhà cổ nhân
học tái tạo lại q trình tiến hóa và những lối sống của tổ tiên lồi người, tìm hiểu về mối
link giữa con người tân tiến với tổ tiên của tớ.
Linh trưởng học: Nghiên cứu về những lồi động vật linh trường cùng dòng với con
người (vượn, khỉ, đười ươi, tinh tinh,…) trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống tự nhiên của chúng để
xem xét những nét tương đồng và khác lạ Một trong những loài động vật này và loài người.
Nghiên cứu về sự đa dạng của loài người đương đại: tập trung nghiên cứu và phân tích về sự đa
dạng hình thể của những nhóm người rất khác nhau thơng qua việc xét nghiệm những yếu tố như
kích cỡ khung hình, màu da, màu tóc, nhóm máu,...nhằm mục đích tìm hiểu xem những nhóm người đã
phát triển ntn, những đặc tính hình thể đã thích nghi với môi trường tự nhiên thiên nhiên sống xq ra sao
Nhân học pháp y: ứng dụng những tri thức nhân chủng học đề phục vụ những vấn đề pháp
luật (Vd: Nghiên cứu xương để tìm hiểu cái thơng tin về giới tính, tuổi, ngun nhân
chết,…nhằm mục đích phục vụ cho cơng tác nhận dạng con người trong điều tra, giám định…)
3.2 Khảo cổ học
Nghiên cứu về những hiện vật (những vật chất của những xã hội cũ cịn sót lại) còn sót lại từ
những xã hội trong quá khứ - những xã hội đã chết, để tìm hiểu về lối sống, lịch sử tiến
hóa của những xã hội này. Có 2 chuyên ngành khảo cổ học chính:
Khảo cổ học tiền sử: tập trung nghiên cứu và phân tích những xã hội cổ xưa chưa tồn tại chữ viết =>
như vậy chữ viết được xem là mốc xác định một xã hội có lịch sử hay chưa tồn tại lịch
sử
Khảo cổ học lịch sử: nghiên cứu và phân tích về những nền văn minh cổ đại đã có chữ viết
Ví dụ: văn minh Hi Lạp – La Mã,...
3.3 Nhân học ngôn từ
Là một nghành nghiên cứu và phân tích cấu trúc, lịch sử và mối liên hệ của ngôn từ với bối
cảnh xã hội, toàn cảnh văn hóa. Được phân thành 4 chuyên nhành nhỏ:
Ngôn ngữ lịch sử: so sánh và phân loại những ngôn từ rất khác nhau để mày mò về
những mối liên hệ lịch sử. Họ cũng so sánh và phân tích những cấu trúc ngữ pháp, âm
thanh để tìm hiểu về mối link, nguồn gốc, sự biến hóa của những ngữ hệ rất khác nhau
=> giúp tất cả chúng ta mày mò những con phố di tán của những xã hội qua thời gian,
xác định độ tin cậy của những tài liệu khảo cổ.
Ngơn ngữ cấu trúc: Tìm hiểu về cấu trúc của những hình thái ngữ pháp như chúng
đang tồn tại lúc bấy giờ. Họ so sánh những hình thái ngữ pháp, những cấu trúc ngơn ngữ,
tìm hiểu mối liên hệ giữa ngôn từ và tư tưởng của những nhóm hay tộc người khác
nhau
Ngơn ngữ học tộc người: nghiên cứu và phân tích quan hệ giữa 1 ngôn từ với văn hóa
tộc người
Ngơn ngữ xã hội: tìm hiểu việc sử dụng ngơn ngữ trong những nền văn hóa hay trong
những toàn cảnh xã hội rất khác nhau.Trong hầu hết những xã hội, những nhóm người thuộc những
tầng lớp hay địa vị xã hội rất khác nhau sử dụng ngôn từ rất khác nhau.
3.4 Nhân học văn hóa :
Khái niệm:
Có nhiều tên gọi rất khác nhau: nhân học văn hóa (Bắc Mỹ), nhân học xã hội
(Pháp, Anh), nhân học văn hóa-xã hội.
Là một trong những nghành cơ bản của nhân học, nghiên cứu và phân tích về văn hóa và xã
hội lồi người
Đối tượng: Nghiên cứu những dạng thức của hành vi, tư tưởng và cảm xúc của con
người, coi con người là sinh vật sản sinh ra văn hóa và truyền dạy văn hóa
Đặc điểm: Kết nối dân tộc bản địa chí và dân tộc bản địa học trong những xã hội và văn hóa quả đât
để lý giải những tương đồng và dị biệt mang tính chất chất văn hóa và xã hội => phương
pháp đặc biệt quan trọng là so sánh
Dân tộc chí: những ghi chép về một hiệp hội rõ ràng, một xã hội rõ ràng hoặc
một văn hóa rõ ràng nhờ vào thơng tin thu thập được từ điền dã
Dân tộc học: xem xét, diễn dịch, phân tích và so sánh những tài liệu dân tộc bản địa
chí thu được đối với những xã hội rất khác nhau để rút ra những khái quát về văn
hóa và xã hội
Khái niệm văn hóa:
Là một phức hợp rộng gồm có tri thức, niềm tin, đạo đức, nghệ thuật và thẩm mỹ, luật pháp,
phong tục và bất kỳ kĩ năng và thói quen nào con người học được với tư cách là
thành viên của một xã hội -Edward B Tylor
Thuộc tính của văn hóa:
Tương đối văn hóa: là quan điểm nhận định rằng khơng có nền văn hóa cao hơn hay
thấp hơn. Vì văn hóa đại diện cho những khối mạng lưới hệ thống niềm tin và sự thích ứng độc
đáo của những xã hội rất khác nhau
=> tương hỗ cho những nhà nhân học một phương tiện nghiên cứu và phân tích nhằm mục đích tránh bị rơi
vào tình trạng áp đặt những giả thuyết hay giá trị vị chủng vào đối tượng nghiên
cứu của tớ
Văn hóa là học hỏi: vh khơng phải tự nhiên mà có, phải học mới biết=> vh là
1 trong những yếu tố làm con người khác với động vật
Văn hóa là chia sẻ: vh gồm có những thói quen, hiểu biết và hành xử mà con
người trong xã hội chia sẻ với nhau, mang tính chất chất hiệp hội chứ khơng phải cá
nhân (vh là mẫu số chung cho những thành viên trong xã hội , khiến hành vi những
thành viên hoàn toàn có thể “nhận diện” được bởi những thành viên khác trong xã hội)
Văn hóa nhờ vào những hình tượng (hành vi, những vật thể…). Các hình tượng xâm
nhập vào mọi khía cạnh của văn hóa (đời sống xã hội, tơn giáo, chính trị và
kinh tế tài chính, ngơn ngữ)
Dạng thức của văn hóa: vh vật thể (sp hữu hình của xã hội lồi người:Vd) và
vh phi vật thể (sp vơ hình của xã hội lồi người: giá trị, niềm tin, tín ngưỡng,
chuẩn mực…)
Đa dạng văn hóa: qua chiều dài lịch sử, con người thể hiện rõ một sự đa dạng
văn hóa. Nhưng nhiều nghiên cứu và phân tích ở thế kỷ 19 thường rơi vào chủ nghĩa vị
chủng nghĩa là coi xa hội mình là trung tâm và đề cao những giá trị, chuẩn mực
và niềm tin của xã hội mình hơn những xã hội khác. Điều này thê hiện rõ nhất
trong nhân học trong những nghiên cứu và phân tích của những nhà nhân học theo quan điểm
tiến hóa luận đơn tuyến thê kỷ 19
Gồm nhiều chuyên ngành hẹp: nhân học xã hội; nhân học chính trị; nhân học tơn
giáo; nhân học giới; thân tộc, mái ấm gia đình, luật pháp, nhận thức,...
3.5
Nhân học ứng dụng:
Là một phân ngành mới được phát triển mới gần đây
Dùng thông tin và tri thức của chuyên ngành nhân học khác nhằm mục đích xử lý và xử lý những vấn
đề thực tế của đời sống, phục vụ những đơn vị bên ngồi mơi trường học thuật =>
Chức năng nghiên cứu và phân tích ứng dụng và can thiệp
Nhà nghiên cứu và phân tích NHƯD là người biện hộ cho nhóm xã hội thiệt thịi, thúc đẩy những
chủ trương của chính phủ nước nhà và nhà nước => đóng vai trị là người cấp tin cho những nhà
hoạch định chủ trương; phát triển tài liệu về nhóm người, dân tộc bản địa; trung gian giữa
chủ trương nhà nước và người dân địa phương
CÂU 2: Thế nào là “điền dã dân tộc bản địa học”?
Trong nghiên cứu và phân tích nhân học, điền dã dân tộc bản địa học là một phần quan trọng và bắt buộc
Điền dã: là khoảng chừng thời gian những nhà nhân học ở trên thực địa, tham gia vào hiệp hội
được nghiên cứu và phân tích, sử dụng một chuỗi những phương pháp nghiên cứu và phân tích để thu thập tài liệu vốn
liên quan mật thiết tới tính chân xác, độ tin cậy, đạo đức nghề nghiệp trong việc tìm hiểu
về những vấn đề nhà nhân học muốn mày mò.
Tuy nhiên, không phải ngay từ buổi sơ khai của ngành học những nhà nhân học đã quan tâm
đến điền dã dân tộc bản địa học trong những cơng trình nghiên cứu và phân tích của tớ.
- Chỉ từ đầu thế kỷ XX, trong nỗ lực phê bình những nhà tiến hóa luận đơn tuyến thế kỷ
XIX, Bronislaw Manislowski ở nước Anh và Franz Boas ở nước Mỹ cực lực phê phán
kiểu nghiên cứu và phân tích ghế bành, nhờ vào tài liệu thứ cấp và nhận định rằng nghiên cứu và phân tích nhân học
phải nhờ vào nền tảng điền dã dân tộc bản địa học trong thuở nào gian dài.
- Nghiên cứu của Franz Boas và đặc biệt là của Bronislaw Malinowski đã sản sinh ra
điền đã dân tộc bản địa học và làm cho điền dã dân tộc bản địa học trở thành một phần quan trọng
trong nghiên cứu và phân tích nhân học.
Điểm nổi bật trong những tiếp cận của những nhà nhân học là họ nhấn mạnh vấn đề đến những khảo sát
rõ ràng trên những địa bàn có số lượng giới hạn, hay nghiên cứu và phân tích vấn đề lớn trên địa bàn nhỏ với
thời gian điền dã dài hạn
Nghiên cứu nhân học mang tính chất chất thực nghiệm cao
Thơng qua điền dã dân tộc bản địa học, nhà nhân học thu được tài liệu nghiên cứu và phân tích của tớ gọi
là tài liệu dân tộc bản địa học. Đây khơng phải những tài liệu có sẵn trong những trung tâm tàng trữ
mà là vì nhà nhân học tự tạo cho mình nhờ quá trình điền dã
Trong quá trình điền dã, nhà nhân học sử dụng một loạt những phương pháp định tính và
định lượng để thu thập tài liệu. Cụ thể, có những phương pháp sau:
1. Quan sát tham gia
- Là phương pháp nghiên cứu và phân tích cơ bản và độc đáo nhất của nhân học: hoàn toàn có thể tạm hiểu là
tham gia vào hiệp hội được nghiên cứu và phân tích để quan sát, thu thập tài liệu dân tộc bản địa học.
Thông qua quan sát trực tiếp trong thuở nào gian dài, nhà nhân học mơ tả đúng chuẩn và
rõ ràng về những vấn đề xã hội/đối tượng nghiên cứu và phân tích (gồm có vị trí địa lí, khơng
gian, văn hóa, xã hội, hoạt động và sinh hoạt giải trí kinh tế tài chính, tổ chức chính trị,..)
- Mục tiêu: người nghiên cứu và phân tích quan sát sự kiện khi nó đang ra mắt mà khơng làm ảnh
hưởng đến tình huống xã hội tự nhiên đó. Để đạt được hiệu suất cao, người nghiên cứu và phân tích
thiết yếu lập quan hệ thân thiện và tin cậy với người đáp ứng thông tin ở thực địa.
- Các kĩ năng của một người xem tham gia:
1. Biết quan sát và lắng nghe
2. Biết tương tác với mọi người
3. Từ bỏ cảm hứng ưu việt hơn người khác
4. Tạo nên một sự ngây ngô thiết yếu
5. Hãy là người tử tế và có khiếu vui nhộn thì càng tốt
6. Biết ghi chép tài liệu
- Các quá trình của quan sát tham gia:
1. Chọn đề tại
2. Chọn địa bàn nghiên cứu và phân tích
3. Thâm nhập địa bàn nghiên cứu và phân tích
4. Gây dựng quan hệ và tìm người đáp ứng thông tin
5. Ghi chép tài liệu điền dã
6. Phân tích và viết kết quả nghiên cứu và phân tích
2. Phỏng vấn
- Phỏng vấn bán cấu trúc: là những cuộc nói chuyện dưới dạng hội thoại giữa nhà nghiên
cứu và người đáp ứng thơng tin. Mục đích là tương hỗ cho nhafnnhaan học thu thập được
những nguồn tài liệu về những vấn đề cần nghiên cứu và phân tích. Để mang lại hiệu suất cao nên chuẩn
bị những thắc mắc về vấn đề đang tìm hiểu, tuy nhiên tránh việc mang bảng thắc mắc ra để
hỏi người đáp ứng thơng tin
- Phỏng vấn có cấu trúc: hay cịn gọi là “bảng hỏi” là một dạng phỏng vấn có cấu trúc,
nghĩa là hỏi những câu giống nhau đối với tất cả mọi người. Bảng hỏi thường được
tiến hành ở quá trình giữa hoặc sau của nghiên cứu và phân tích điền dã. Để thực hiện loại phỏng
vấn này nhà nhân học phải cộng tác chặt ché với người đáp ứng thông tin. Nếu cộng
đồng nghiên cứu và phân tích đơng thì nhà nhân học phải chọn một số trong những lượng nhất định để điều tra
theo cách chọn mẫu ngẫu nhiên
- Bảng hỏi: bảng hỏi tốt là bảng hỏi được hình thành trực tiếp từ những hiểu biết trên
cơ sở điền dã dân tộc bản địa học về hiệp hội khảo sát
Nên được thiết kế sau khi đã tiến hành điền dã dân tộc bản địa học ở hiệp hội nghiên
cứu, nghĩa là đã có những hiểu biết thiết yếu về hiệp hội, về con người và vấn
đề cần khảo sát bằng bảng hỏi
Bảng hỏi có cấu trúc chỉ có ích khi nó nắm bắt được thực tiễn của con người được
nghiên cứu và phân tích
Các bước xd bảng hỏi: thu thập tài liệu định tính liên quan đến đề tài nghiên cứu và phân tích
-> phân tích tài liệu định tính và sử dụng và sử dụng tài liệu này để xd bảng hỏi
Lợi thế: tất cả mọi người được hỏi đều phải trả lời những thắc mắc giống nhau
khiến nhà nghiên cứu và phân tích hoàn toàn có thể so sánh Một trong những nhóm và những địa bàn
Đặt dưới dạng đúng hay sai để đánh giá những giá trị và niềm tin văn hóa, hoặc có
thể gồm có những thắc mắc liên quan đến xếp hạng theo Lever hoặc dưới những
dạng khác
Câu hỏi hoàn toàn có thể được sửa đổi cho phù phù phù hợp với độ tuổi, giới tính, tộc người, ngôn
ngữ, mặc dầu chúng đều đề cập đến một khối thông tin giống nhau
3. Người đáp ứng thông tin
- Nhà nhân học nhờ vào người đáp ứng thông tin để lấy tài liệu
- Người đáp ứng thông tin là bất kỳ ai trong hiệp hội nghiên cứu và phân tích hiểu biết về vấn
đề được nghiên cứu và phân tích và hoàn toàn có thể đáp ứng thơng tin hữu ích về chủ đề đó cho nhà
nghiên cứu và phân tích
- Người đáp ứng tin chính: sau khi quan sát, phỏng vấn nhiều người đáp ứng thông
tin nhà nhân học thường đi sâu khai thác thông tin ở một số trong những người dân biết nhiều về chủ
đề nghiên cứu và phân tích. đó là người đáp ứng tin chính
- Nhà nghiên cứu và phân tích nhờ vào khơng chỉ người đáp ứng tin chính mà cịn là những nguồn
tài liệu rất khác nhau, những người dân đáp ứng thông tin rất khác nhau và tập trung vào một
số người đáp ứng thơng tin chính
4. Ghi chép thực địa
- Khi quan sát, phỏng vấn nhà nhân học phải ghi chép lại tài liệu
- Họ ghi lại những gì họ nghe, nhìn thấy và cảm nhận được cùng những phân tích, đánh
giá của tớ
- Có nhiều kiểu và cahs viết tài liệu điền dã rất khác nhau tùy thuộc vào kĩ năng và
kinh nghiệm tay nghề trực tiếp của từng người nghiên cứu và phân tích
- Robert G. Burgess nhận định rằng hầu hết những nhà nghiên cứu và phân tích ủng hộ việc sd máy ghi âm
đê ghi chép tài liệu. tuy nhiên, máy ghi âm không phát huy tác dụng trong mọi tình
huống đặc biệt là những vấn đề tế nhị
- Cách tốt hơn là dùng một cuốn sổ tay nhỏ ghi chép với số lượng hạn chế cá thông
tin quan trọng do người đáp ứng thông tin trả lời, ví dụ như những từ khóa, khái
niệm, số lượng
5. Khảo sát tài liệu thành văn
- Ngoài nguồn tài liệu thu thập được qua phỏng vaansm quan sát, bảng hỏi còn một
nguồn tài liệu thành văn dưới những dạng rất khác nhau ở địa bàn nghiên cứu và phân tích mà nhà
nhân học quan tâm khai thác: báo coa, văn tự, bia, gia phả… -> đáp ứng thông tin
không kém phần quan trọng về chủ đề nghiên cứu và phân tích
- Nghiên cứu phả hệ, thu thập những tài liệu về lịch sử cuộc sống đối tượng nghiên cứu và phân tích,
vẽ map -> có thêm tài liệu quan trọng về những xã họi, hiệp hội mình nghiên cứu và phân tích
Có 2 loại tài liệu thu được sau q trình điền dã là tài liệu định tính và định lượng
- Tài liệu định tính là tất cả nhiều chủng loại tài liệu được thể hiên dưới dạng những số lượng , có
thể cân, đo, đong, đếm được. Chẳng hạn, những số liệu thống kê, điều tra tương hỗ cho nhà
nhân học hiểu biết về vị trí địa lý, dân cư, đất đai, mức sống… của hiệp hội mình
nghiên cứu và phân tích
- Tài liệu định tính là những tài liệu khơng thể hiện dưới dạng số lượng mà đa phần là sự việc
miêu tả, từ ngữ, tranh ảnh
Đạo đức nghiên cứu và phân tích:
Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu và phân tích nhân học rất quan trọng, vì thế nhà nhân học phải tuân
thủ những quy ước đạo đức của ngành học.
- Điều đó nghĩa là nhà nhân học khơng được làm gì có hại cho hiệp hội được
nghiên cứu và phân tích hay thành viên người đáp ứng thông tin.
- Trong hầu hết những nghiên cứu và phân tích, nhà nhân học giấu tên hay đổi tên người đáp ứng
thông tin để tránh những ảnh hưởng tiêu cực đến họ.
- Những ghi chép và mô tả dân tộc bản địa học cũng đòi hỏi phải trung thực, tránh gian dối
Xử lý tài liệu và viết kết quả nghiên cứu và phân tích:
- Sau khi đã có tài năng liệu, nhà nhân học thường rời địa bàn nghiên cứu và phân tích trở về nơi mình
thao tác để xử lý tài liệu
- Một số nhà nhân học hoàn toàn có thể xử lý sơ bộ tài liệu ngay lúc còn ở địa bàn nghiên cứu và phân tích.
Nhưng việc xử lý một cách có khối mạng lưới hệ thống hầu hết được những nhà nhân học tiến hành sau
khi đã kết thúc nghiên cứu và phân tích điền dã
- Các nguồn tài liệu thu thâp được nhà nhân học phân loai, phân tích, đánh giá, trong đó
thể hiện rõ đâu là quan điểm của người được nghiên cứu và phân tích và đâu là phần diễn giải của
nhà nhân học
- Các nguồn tài liệu được xuất bản cũng khá được nhà nhân học tham khảo thêm để so
sánh, đối chiếu và đáp ứng toàn cảnh cho tài liệu thực địa của tớ
- Sau khi đã xử lý xong, kết quả nghiên cứu và phân tích được viết thành những báo cáo hội thảo chiến lược, bài
viết hay chuyên khảo dân tộc bản địa học
Một điểm đáng để ý quan tâm là nhân học đề cao so sánh. Nghĩa là những nhà nhân học thu thập tài
liệu và so sánh tài liệu trước khi đi đến những kết luận có tính khái qt hóa . Chúng ta
khơng chỉ nhờ vào tài liệu của một nghiên cứu và phân tích trường hợp để đưa ra những tuyên bố diễn
giải và kết luận về một vấn đề nào đó, mà nên phải so sánh với những nghiên cứu và phân tích khác đã
được thực hiện về những vấn đề tương tự trước khi đi đến những kết luận chung
CÂU 3: Khái niệm “chủng tộc”, nguyên nhân hình thành , những đặc điểm và tiêu chí phân
loại chủng tộc. Tại sao phải chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc?
1. Khái niệm
Từ chủng tộc có nguồn gốc từ tiếng La tinh “ratio”, có nghĩa tương tự như lồi, hay
loại hoặc thứ.
Chủng tộc là một khái niệm được những nhà nhân học sử dụng để ám chỉ một nhóm người
có những đặc điểm sinh học khác những nhóm người khác. Cho đến nay, có quá nhiều định
nghĩa rất khác nhau về chủng tộc. Trước đây, quan niệm về chủng tộc chỉ đơn thuần là một
tập hợp những thành viên cùng lồi có chung một hình thái. Từ trong năm 1970, những học giả
Liên Xô cũ nhận định rằng yếu tố địa lí có vai trị quan trọng trong q trình hình thành
chủng tộc và dẫn đến thuyết địa lí chủng tộc. Đồng thời những nhà nghiên cứu và phân tích cũng phát
hiện ra những yếu tố sinh học trong việc hình thành chủng tộc.
Với những kết quả nghiên cứu và phân tích đó, một quan niệm hay định nghĩa về chủng tộc được nhiều
người đồng ý là: Chủng tộc là một tập hợp các quần thể hay các quần thể mà ta
quen gọi là các nhóm người có những nét tương đồng về sinh lý, hình thể bên ngoài và
quá trình hình thành các yếu tố này có liên quan đến một khu vực địa lý nhất định.
Những đặc điểm hình thể mang tính di truyền.
2. Nguyên nhân hình thành chủng tộc
Điều kiện tự nhiên
- Sự thích nghi với những điều kiện tự nhiên: điều kiện tự nhiên nhiên được nói tới ở đây
là những yếu tố như địa lý, khí hậu, mơi trường sống trong quá trình hình thành chủng
tộc. Các nhà nghiên cứu và phân tích phát hiện rằng một số trong những đặc điểm nhân chủng như màu da, độ
cong của tóc… là kết quả thích nghi của con người với những điều kiện tự nhiên rõ ràng
- Tuy nhiên, sự thích nghi này chỉ xảy ra khi con người nằm trong q trình hồn thiện
về mặt xã hội, cịn khi lồi người Homosapiens xuất hiện thì những điều kiện tự nhiên
trở thành yếu tố trung tính, khơng tác động đến q trình hình thành những đặc điểm
chủng tộc
Nội hơn
- Do những nhóm người sống khác lạ với nhau trong quá trình hình thành con người , tức
bị cách biệt bởi không khí địa lý , cộng với thực tế là số lượng những nhóm người cịn
ít, ở một số trong những nhóm người, con người nội hôn với nhau
- Theo những nhà sinh học, nếu nội hơn ra mắt trong vịng 50 thế hệ thì sẽ làm biến hóa
một số trong những đặc điểm nhân chủng
Sự lai giống Một trong những nhóm người
- Trong q trình phát triển của loài người, sự tiếp xúc và giao lưu Một trong những nhóm/
chủng tộc ngày càng ngày càng tăng thơng qua hơn nhân và quan hệ tình dục, dẫn đến xuất
hiện nhiều chủng quy mô lai
- Kết quả nghiên cứu và phân tích đã cho tất cả chúng ta biết khơng còn chủng tộc nào thuần khiết về dòng máu mà
đã có sự lai căng với nhau
3. Đặc điểm phân loại chủng tộc
- Căn cứ vào điều kiện địa lý và khí hậu, đặc biệt đóng vai trị quan trọng ở quá trình sơ
khai của quả đât khi con người lệ thuộc bị động vào môi trường tự nhiên thiên nhiên tự nhiên. Tuy
nhiên, không thể chỉ địa thế căn cứ vào điều kiện này
- Căn cứ vào quan hệ huyết thống lâu dài trong phạm vi một hiệp hội người nhất
định tách biệt với những hiệp hội người khác mà ở đó có những quy mô nhân chủng
khác được hình thành trong điều kiện lúc bấy giờ
4. Tiêu chí phân loại chủng tộc
1. Cấu tạo sắc tố (Melanin): màu da, tóc, mắt
2. Dạng tóc: thẳng, sóng, xoăn
3. Lớp lông trên khung hình
4. Khuôn mặt: rộng, hẹp, trung bình
5. Hình dạng mắt( mí lót): khơng có, ít, trung bình, nhiều
6. Dạng mũi(sống/ lỗ mũi): cao, thấp, trung bình
7. Dạng mơi: mỏng dính, vừa, dày, rất dày
8. Dạng đầu: dài, trung bình, ngắn, quá ngắn
9. Tầm vóc: nam < 166,9 cm, nữ < 155,9 cm => Cao, trung bình, thấp (ví dụ người
picme/busmen/ainu)
10.Tỉ lệ thân thể: dài (mình ngắn, người mẫu)
11.Răng - lõm răng cửa: hình xẻng/núm
12.Đường vân tay: xốy, móc, vịng cung
Kết quả có 4 chủng tộc là:
- Đại chủng Mongoloist, cư trú ở Đông Á, Đông Nam Á, Trung Á, Siberia và châu Mỹ, đặc
điểm nhân chủng:
Da sáng màu hoặc ngăm đen, mắt và tóc đen
Hình tóc thẳng và cứng
Lơng trên người ít phát triển
Mũi rộng trung bình, gốc mũi thấp hoặc cao trung bình
Mơi dày
Mặt đầy, gò má cao, đầu tròn hoặc ngắn…
- Đại chủng Oropoist, phân bố đa phần ở lục địa châu Âu, Bắc Phi, Bắc Ấn Độ, đặc điểm:
Da sáng màu hoặc ngăm
Tóc mềm thẳng hoặc sóng.
Lơng trên người rất phát triển
Gốc mũi hẹp, sống mũi cao, lỗ mũi thẳng.
Tầm vóc cao, đầu trịn hoặc ngắn.
- Đại chủng Negroist, phân bố ở phần châu Phi, đặc điểm:
Tóc xoăn, da đen
Lơng trên người ít phát triển
Mơi dày
Mũi rộng
Tầm vóc cao
- Đại chủng Australiot, phân bố ở châu Úc, một phần ở Nam Á, đặc điểm:
Tóc sóng hoặc xoắn
Lơng trên người phát triển mạnh
Da đen hoặc nâu đen
Mũi rộng
Tầm vóc trung bình
5. Chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc vì:
- Liên Hợp Quốc định nghĩa phân biệt chủng tộc là bất kể một sự phân biệt, vô hiệu,
số lượng giới hạn hay thiên vị nào nhờ vào chủng tộc , sắc tố, dòng dõi, dân tộc bản địa, hoặc nguồn
gốc tộc người với mục tiêu nào đó, hoặc để gây ảnh hưởng, vơ hiệu hóa hoặc làm yếu
sự cơng nhận, sự thụ hưởng vê kinh tế tài chính, văn hóa, xã hội hay bất kể nghành nào khác
của đời sống công cộng
- Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc liên quan đến niềm tin và hành vi nhận định rằng có sự
rất khác nhau quan trọng và cố hữu Một trong những nhóm người và sự rất khác nhau này hoàn toàn có thể đo
đếm được bằng sự “hạ đẳng” hay “thượng đẳng” của một hay những nhóm người so với
những nhóm người khác
- Phải chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc vì:
Con người dân có cùng xuất phát điểm là người vượn và có một quãng đường đi lên như
nhau. Do vậy kĩ năng của con người là ngang nhau. Không một chủng tộc nào
thiếu năng lực sáng tạo. Nhiều nền văn minh cổ đại rực rỡ như AC, LH, TQ… đều
do người da màu sáng tạo nên. Hay trong thời trung cổ khi những quốc gia châu Âu
mới hình thành thì ở châu Phi đã có nhiều nền văn hóa rực rỡ
Sự tồn tại những dân tộc bản địa lỗi thời hiện tại có nguyên nhân từ hậu quả của lịch sử,
của áp bức giai cấp và những áp bức dân tộc bản địa-chủng tộc
Sự xuất hiện những đặc điểm chủng tộc là kết quả của sự việc thích nghi với điều kiện tự
nhiên trong q trình hình thành và phát triển, khơng có ý nghĩa quyết định tới đời
sống con người
Tất cả những chủng tộc đều hoàn toàn có thể như nhau trong việc chinh phục tự nhiên,
tái tạo xã hội và sáng tạo ra những hình thức kỹ thuật, văn hóa
Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc trong quá khứ đã dẫn đến nhưng cuộc thảm sát diệt
chủng, trận chiến tranh xâm lược, kiềm hãm kĩ năng con người gây đau thương và trở
thành vết nhơ trong lịch sử quả đât.
Từ đầu thế kỷ XX, chủ nghĩa phân biệt chủng tộc khởi đầu bị tẩy chay và giờ đây phân
biệt chủng tộc bị xem là vi phạm quyền con người
Như vậy, phân biệt chủng tộc là một quan điểm khơng khoa học, khơng mang tính chất chất
nhân văn, và bất bình đẳng
CÂU 4: Khái niệm “tộc người”, những tiêu chí xác định thành phần tộc người trên thế giới
và Việt Nam?
1. Khái niệm “tộc người”:
Tộc người là khái niệm nói về 1 nhóm người dân có chung lịch sử, văn hóa, nguồn gốc tổ
tiên.
Vào thế kỷ XIX: khái niệm tộc người đã bị diễn giải sai trong những nền văn hóa phương
Tây. Một trong những khía cạnh của sự việc diễn giải khơng đúng này là sự việc lẫn lộn giữa
“chủng tộc” và “văn hóa” khi nhận định rằng những đặc tính nhân chủng là những đặc điểm có
quan hệ với những yếu tố quyết định đến những đặc điểm văn hóa và ứng xử
Vào đầu thế kỷ XX, một trong những phát hiện cơ bản trong những nghiên cứu và phân tích của nhà nhân
học người Mỹ là Franz Boas và những nhà nhân học thuộc thế hệ sau ơng là
“những đặc tính hình thể” của một tộc người khơng có mối liên hệ với cách ứng xử,
hay đặc trưng văn hóa hoặc ngơn ngữ rõ ràng nào của tộc người. Nói cách khác,
ngơn ngữ và văn hóa của một người rõ ràng nào đó khơng phải là vì thừa kế thơng
qua những di truyền về mặt sinh học
Chính văn hóa chứ khơng phải những yếu tố sinh học lý giải về sự rất khác nhau
trong cách ứng xử của những tộc người. Một thành viên tiếp nhận ngơn ngữ và văn hóa
của tớ thơng qua tiếp biến văn hóa bằng việc học hỏi ngôn từ, học hỏi những
hình tượng, những giá trị, những chuẩn mực, những niềm tin trong mơi trường sống của
mình
Đến trong năm 1960, những nhà nhân học và những nhà khoa học xã hội sử dụng khái
niệm tộc người để nói về những đặc trưng và di sản văn hóa của mỗi thành viên hay nhóm
người mà khơng hàm ý gì đến những đặc tính hình thê của tớ
Trong định nghĩa lúc bấy giờ, tất cả chúng ta nhấn mạnh vấn đề đến khía cạnh khách quan và chủ quan
của tộc người:
Khía cạnh khách quan của tộc người gồm có những đặc trưng văn hóa hữu hình (có
thể quan sát được) và những hình tượng chung của một tộc người. Tức là nó hoàn toàn có thể
gồm có một ngơn ngữ nào đó, hay một truyền thống tôn giáo của tộc người, hoặc
liên quan đến quần áo, sở thích ăn uống hoặc những đặc tính có ý thức khác
Khía cạnh chủ quan của tộc người liên quan đến niềm tin của tộc người về tổ tiên
mình. Tức là họ hoàn toàn có thể tin rằng tộc người của tớ có chung một vị tổ, có chung
nguồn gốc mái ấm gia đình, hoặc địa vực cư trú. Trong một số trong những trườn hợp họ hoàn toàn có thể tin
rằng những thành viên của nhóm hay tộc người của tớ có chung một số trong những đặc tính
hình thể nào đó. Khía cạnh chủ quan này của những tộc người liên quan đến cái mà
tất cả chúng ta gọi là “tất cả chúng ta cảm thấy”, hoặc ý thức tộc người. Ý thức này sẽ không
nhất thiết phải đúng về mặt khoa học hay thực tiễn.Đây là một sự nhận dạng mang
tính chủ quan của những thành viên về tộc người, về nguồn gốc tổ tiên và về lịch sử của
mình
2. Các tiêu chí xác định tộc người trên thế giới:
(6 tiêu chí)
Lãnh thổ
Đặc trưng sinh hoạt văn hóa
Tâm lý tộc người
Cơ sở kinh tế tài chính
Tên gọi
Ngôn ngữ
3. Các tiêu chí xác định tộc người ở Việt Nam:
<3 tiêu chí cơ bản được sử dụng để xác định thành phần tộc người ở Việt Nam từ đầu
những năm 1960>
Ngôn ngữ:
- ngôn từ của một tộc người hoàn toàn có thể biến hóa theo thời gian vì thế những nhà nghiên cứu và phân tích
lập luận rằng ngôn từ tộc người được xem xét ở đây là tiếng mẹ đẻ.
- Khi đó, nếu cùng một tộc người thì ngơn ngữ về cơ bản phải chung về ngữ âm, từ
vựng, ngữ pháp cũng như có chung lịch sử phát triển.
- Ngơn ngữ được xem là yếu tố quan trọng nhưng không bao giờ là duy nhất để xác
định thành phần tộc người vì những bộ phận trong một tộc người hoàn toàn có thể nói rằng những thứ tiếng
rất khác nhau hoặc nhiều tộc người dân có cùng chung một loại ngơn ngữ. Tuy nhiên ở Việt
Nam thì đây là một yếu tố được thể hiện khá rõ nét.
Các đặc trưng văn hóa:
- là những thành tựu về vật chất và tinh thần được tích lũy trong quá trình đấu tranh
sinh tồn, lao động, sáng tạo làm ra bản sắc văn hóa riêng thể hiện qua phong tục, tín
ngưỡng, lễ hội, trang phục, nhà cửa, văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ tuyền thống.
- Ở Việt Nam thì bản sắc văn hóa là yếu tố rõ ràng, dễ phân biệt nhất,
Ý thức tộc người:
- Là sự tự nhận mình là người thuộc dân tộc bản địa nào.
- Đây được xem là tiêu chí quan trọng nhất, có tính chất cốt lõi, mang ý nghĩa quyết định
để xác định thành phần dân tộc bản địa. Và nó ngày càng trở nên đáng tin cậy trong xu
thế chung những dân tộc bản địa xích lại gần nhau, xảy ra sự giao lưu văn hóa và những bản sắc
truyền thống.
Ba yếu tố trên có quan hệ khăng khít, tương hỗ update chi nhau, trong đó tiêu chí ý thức tộc
người là tiêu chí cơ bản, quan trọng nhất góp thêm phần xác định những tộc người trên lãnh thổ Việt
Nam.
Lưu ý, tất cả chúng ta khơng sử dụng tiêu chí lãnh thổ và kinh tế tài chính vì đặc điểm hình thành và phát
triển xã hội của Việt Nam có nhiều điểm đặc biệt. Ví dụ như có sự tương đồng giữa nền tảng
kinh tế tài chính là nông nghiệp, hay những tộc người sống xen kẽ nhau trong một khu vực dẫn đến khó
tách bạch hồn tồn.
CÂU 5: Khái niệm “ngơn ngữ”, nguồn gốc và sự phát triển của ngôn từ
1. Khái niệm:
Ngôn ngữ được nghe biết là một trong những phát minh lớn số 1 của loài người. Là một
khối mạng lưới hệ thống liên lạc phức tạp và linh hoạt
Vai trị: Nền văn hóa quả đât khó hoàn toàn có thể chuyển tải từ thế hệ trước sang thế hệ sau
nếu không còn ngơn ngữ đóng vai trị như một phương tiện truyền dẫn những tín hiệu, niềm
tin, ý tưởng, sáng tạo hay những phát hiện mới
Nghiên cứu về ngôn từ đã xuất hiện từ lâu trong nhân học và giờ đây đã trở thành
một trong năm nghành nghiên cứu và phân tích chính của nhân học
Hai định nghĩa về ngơn ngữ:
- Ngôn ngữ là khối mạng lưới hệ thống những hình tượng với ý nghĩa chuẩn để những thành viên của một xã
hội liên lạc với nhau
- Ngôn ngữ là một khối mạng lưới hệ thống liên lạc của con người gồm có những âm thanh, từ vị, ngữ
pháp được phối hợp lại thành câu. Ngôn ngữ là một phần của văn hóa, ra đời do yêu
cầu liên lạc với nhau trong quá trình lao động và môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường
Ngôn ngữ tồn tại trước khi một thành viên sinh ra và được những thành viên của xã hội chia
sẻ. Như vây, như một phần của văn hóa, ngôn từ vượt qua thành viên. Các thành viên
của một xã hội học ngơn ngữ thơng qua q trình tiếp biến văn hóa. Nếu khơng có
ngơn ngữ, con người khơng thể đã có được tính nhân văn độc đáo của tớ
Khi những nhà ngơn ngữ nói đến ngơn ngữ, họ thường đề cập đến những ngơn ngữ nói.
Nhưng ngơn ngữ nói chỉ là một hình thức liên lạc. Một trong những vấn đề nhà nhân học
quan tâm là những khối mạng lưới hệ thống liên lạc của động vật khác với khối mạng lưới hệ thống liên lạc của con người
ra làm sao. Ngồi ngơn ngữ nói, con người con liên lạc với nhau bằng những cử chỉ và
những tín hiệu phi âm thanh.
1. Nguồn gốc:
Có hai thắc mắc được đặt ra. Một là “Ngôn ngữ có nguồn gốc từ đâu và nó phát triển
ra làm sao?”. Hai là “Vì ngơn ngữ là một phần của văn hóa, vậy văn hóa có trước hay
ngơn ngữ có trước và chúng ảnh hưởng đến nhau ra làm sao?”. Qua nhiều thế kỷ, những
nhà triết học, ngôn từ học và nhà nhân học hình thể đã đưa ra nhiều giả thuyết để lý
giải về nguồn gốc của ngôn từ:
(1) Một lý thuyết ban đầu, được gọi là “bow-wow” nhận định rằng ngôn từ của con người
phát triển khi con người bắt chước những âm thanh của tự nhiên như tiếng nước chảy,
tiếng chó sủa, tiếng gió kêu, lợn kêu…trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường tự nhiên. Trên cơ sở đó, ngơn
ngữ của con người phát triển.
(2) Một quan điểm khác của những nhà tư tưởng phương Tây thế kỷ 18 giả định rằng
ngôn từ ra đời do con người thỏa thuận với nhau.
(3) Quan điểm thứ 3 của Cơ Đốc giáo nhận định rằng Chúa tạo ra ngôn từ như đã tạo ra con
người
(4) Quan điểm thứ 4 của những nhà khoa học Marxist:
- Lao động là tác nhân đã biến vượn thành người. Chính lao động và sự phát triển của
não, của tư duy con người, đã làm sản sinh ra ngôn từ
- Tuy nhiên, ngay từ đầu, ngôn từ chưa phải đa hoàn thiện và phức tạp như hơm nay,
mà nó đã trải qua một q trình phát triển lâu dài cùng với quá trình lao động và sự
hồn thiện về hình thể, tư duy của con người để phát triển như lúc bấy giờ.
- Như vậy, ngôn từ là một phạm trù của lịch sử chứ không phải tự nhiên. Nghĩa là
ngôn từ ra đời và phát triển được như đến ngày hôm nay là vì một q trình quy đổi
lâu dài chứ khơng phải tự nhiên mà có
- Như vậy, ngơn ngữ và tộc người không đồng nhất với nhau. Một tộc người hoàn toàn có thể có
hơn một ngơn ngữ. trái lại, hoàn toàn có thể có nhiều tộc người hay chủng tộc dùng chung
một ngơn ngữ
- Ngôn ngữ ra đời là sản phẩm của tập thể, của hiệp hội hay xã hội chứ không phải
sản phẩm của một thành viên con người. Thường thì thành viên là người phải tuân thủ ngôn
ngữ của hiệp hội mình vì đó là tiếng nói của hiệp hội để tiếp xúc với nhau-gọi là
ngôn từ tộc người
- Ngôn ngứ rất khó bị mất đi bởi tác động của một thể chế chính trị hay ý muốn chủ
quan của một thành viên nào
(5) Cách lý giải 5 thông qua phân tích sinh học của ngơn ngữ (Biology of language
- Sự phát triển của những hiệu suất cao của cục óc người dân có liên quan đến ngơn ngữ
- Bộ óc tập trung hàng triệu nơ-ron thần kinh thiết yếu cho việc nhận, tiềm ẩn và xử
lý thơng tin
- Bộ óc người và tiếng nói:
+ bán cầu não trái kiểm sốt kĩ năng ngôn từ, bán cầu não phải liên quan đến
định hướng không khí, ước lượng…
+ bán cầu não trái: khu vực Broca- việc sản xuất âm, phát âm và những kĩ năng ngữ
pháp, khu vực Wernicke-việc hiểu ý nghĩa của ngơn từ, câu và có vị trí quan trọng
đối với việc đọc và nghe
- Cấu trúc hình thể: cấu trúc hồn chỉnh của hình thể, đặc biệt là của khối mạng lưới hệ thống những cơ
quan âm thanh như khoang miệng, họng, lưỡi, môi, răng… của con người là tác nhân
tạo nên kĩ năng ngôn từ
1. Sự phát triển:
Theo thời gian, ngôn từ biến hóa dưới nhiều hình thức rất khác nhau. Một ngơn ngữ có
thể được phát triển rộng ra, mất đi hoặc phân thành những nhóm ngơn ngữ nhỏ
Biến đổi trong ngơn ngữ cịn gồm có những biến hóa về từ vựng, ý nghĩa, âm thanh, ngữ
pháp
Ngôn ngữ thường biến hóa song không biến hóa giống kiếu một cuộc cách mạng:
- Ngôn ngữ biến hóa nhanh ở những xã hội tân tiến có tình độ cơng nghệ cao
- Sự biến hóa của ngôn từ do nhiều yếu tố và quy luật xã hội tác động. Trong quá trình
biến hóa, ngơn ngữ dễ vay mượn hoặc hình thnahf những từ mới, những khái niệm mới
- Trong khi biến hóa, từ vựng thường biến hóa nhanh hơn để theo kịp những biến hóa trong
đời sống con người. Ngữ pháp và cách phát âm cũng biến hóa, song biến hóa chậm
hơn
- Biến đổi trong ngôn từ phản ánh những điều chỉnh trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường hằng ngày của những
thành viên trong xã hội. Các xã hội phức tạp có ngơn ngữ nói với số lượng từ vựng
nhiều. Cùng với đó sự phức tạp trong từ vựng và ngữ pháp cũng nhiều hơn nữa ở những xã
hội đơn giản hay nguyên thủy
Ngôn ngữ liên quan đến việc sử dụng từ để tiếp xúc, liên lạc với nhau
-
-
Chữ viết chỉ liên quan đến những ký tự được sử dụng để diễn đạt những từ của một ngôn
ngữ dưới dạng hoàn toàn có thể nhìn thấy được
Con người hoàn toàn có thể ghi chép lại những từ ngữ và âm thanh một cách có hiệu suất cao từ
khoảng chừng 6k năm cách ngày này
Chữ viết trước tiên ra đời dưới dạng ký tự tượng hình. Sau đó mới phát triển thnahf
nhiều chủng loại chữ tân tiến hơn được cấu trúc theo những quy định rất khác nhau
Ngơn ngữ là một phần của văn hóa, mà ngơn ngữ lại thường xun biến hóa, cho nên vì thế ta
có ít nhất một dẫn chứng để nói rằng văn hóa khơng bao giờ đứng n, mag nó biến
đổi theo môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường con người và theo ngôn từ
Đối với những nhà nhân học, không thể nghiên cứu và phân tích ngôn từ một cách tách biệt khỏi
văn hóa. Quan điểm này nhấn mạnh vấn đề đến việc nghiên cứu và phân tích ngơn ngữ trong một bối
cảnh văn hóa, xã hội rõ ràng
Thực tế cuộc thỏa luận về những ảnh hưởng của ngơn ngữ đối với văn hóa hay ngược lại,
đã ra mắt nhiều thập kỷ:
Benjamin L. Whorf nhận định rằng một ngơn ngữ buộc người nói ngơn ngữ đó nhận thức
về thế giới theo một cách riêng
Giả thuyết Sapir-Whorf nhận định rằng ngôn từ tạo nên nhận thức của tất cả chúng ta về thực
tiễn
Ludwig Wittgenstein nhận định rằng số lượng giới hạn về ngôn từ quyết định số lượng giới hạn về một thế
giới của một thành viên
Ngồi ra ngơn ngữ cịn có quan hệ tới lịch sử dân tộc bản địa, tộc người
Các ngôn từ phát triển rất đa dạng và được phân phân thành những ngữ hệ. Ngữ hệ là
một nhóm những ngơn ngữ có cùng một nguồn gốc. Chúng có chung một khối mạng lưới hệ thống ký
hiệu, quy tắc ngữ pháp. Chúng chỉ rất khác nhau về từ vựng và cách phát âm. Nguyên
nhân hình thành những ngữ hệ được cho là vì chia tách bộ lạc hoặc thiên di. Hiện nay
trên thế giới có nhiều ngữ hệ rất khác nhau. Ở VN có 4 ngữ hệ gồm Nam Á, Thái, Nam
Đảo và Tạng-Miến
CÂU 6: Phân biệt giới và giới tính, phân tích những yếu tố ảnh hưởng đến vai trò của giới
1. Phân biệt giới và giới tính:
- Giới là sự việc phân biệt giữa nam và nữ nhờ vào yếu tố sinh học
- Giới là sự việc cấu trúc văn hóa quy định những tính cách và đặc tính của nam và nữ
- Vì những nhà nhân học nghiên cứu và phân tích sinh học, xã hội và văn hóa, họ đứng ở một vị trí độc
đáo để nói về tự nhiên (những khuynh hướng sinh học) và về giáo dưỡng như thể những yếu
tố quyết định ững xử của con người
- Các vấn đề tự nhiên và giáo dưỡng nảy sinh khi những nhà khoa học thảo luận về vai trò
của giới và giới tính cũng như bản năng sinh dục của con người. Nam giới và nữ giới
có gen khac nhau. Nữ có NST XX, nam có NST XY, người cha sẽ quyết định giới tính
của con mình
- Tuy nhiên con người khơng phải lúc nào thì cũng hoàn thiện với số lượng NST này
- Sự khác lạ về NST được thể hiện rõ nét nhất trong những khác lạ vê hình thể và
hoocmon.
- Tính lưỡng tính liên quan đến khác lạ sinh học giữa nam và nữ. Nhưng những khác
biệt nêu trên được gọi là những khác lạ về giới tính, tức là những khác lạ về gen và hình
thể giữa nam và nữ
- Liên quan đến giới, một vấn đề đặt ra là liệu những khác lạ về giới tính có tạo ra những
khác lạ khác? Chúng tạo ra những tác động gì đối với việc nam và nữ cư xử và được
đối xử ra làm sao trong những xã hội rất khác nhau? Các nhà nhân học đã phát hiện ra cả
những nét tương đồng và dị biệt về vai trò của nam và nữ, tức về giới, trong những xã hội
rất khác nhau.
- Nam giới thường có xu hướng hung dữ hơn nữ giới, nhiều khác lạ về ứng xử và thái
độ Một trong những giới được quy định bởi văn hóa hơn là bởi giới tính-sinh học
+ những khác lạ về giới tính là những khác lạ về sinh học
+ những khác lạ về giới là những khác lạ liên quan đến những đặc điểm văn hóa ở nam
và nữ
- Sự phân biệt giới tính thể hiện sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận những nguồn lực và
những quyền lợi khác giữa nam và nữ
- Vai trò của giới rất khác nhau vì mơi trường, kinh tế tài chính kế hoạch thích nghi và quy mô
thể chế chính trị
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến vai trò giới:
Vai trò giới: Là những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt và trách nhiệm mà nền văn hóa phó thác cho từng giới.
Các yếu tố ảnh hưởng đến vai trò giới:
- Thân tộc :
Các quy định về dòng dõi của thân tộc và quy định về hình thức cư trú có ảnh
hưởng đến giới.
Biểu hiện: hình thức cư trú đằng nhà chồng thường gắn sát với chính sách dịng dõi
phụ hệ, và vì thế, làm cho phái mạnh ở những xã hội thực hành hình thức cư trú này
được hưởng địa vị xã hội cao. Giới của tớ sở hữu tài sản và đưa ra những quyết định
quan trọng của nhóm.
- Hệ tư tưởng
Hệ tư tưởng quy định những giá trị của một nền văn hóa và phục vụ cho nhiều mục
đích khác.
Hệ thống giá trị của một nền văn hóa được tạo dựng trên nền tảng của khối mạng lưới hệ thống
niềm tin của nó mà khối mạng lưới hệ thống niềm tin này trong nhiều xã hội nuôi dưỡng nhận
thức về vai trò giới.
- Các nguồn lực kinh tế tài chính Yếu tố có ảnh hưởng nhiều nhất có lẽ rằng là những nguồn lực kinh
tế.
Các nguồn lực kinh tế tài chính có tác động quan trọng đến giới bắt nguồn từ sự phân công
lao động. Phân công lao động liên quan đến những yếu tố như chính sách sản xuất, sở
hữu tài sản và vai trò của giới. Việc nắm giữ những tài nguyên qúy hiếm do giới
quyết định có liên hệ đến địa vị và quyền lực trong xã hội.
Phổ biến là sự việc phân công lao động giữa nam và nữ trong những việc làm chính: sản
xuất, việc nhà và chăm sóc con cháu. Trong nhiều xã hội, đóng góp của nam và nữ
đối với sinh tồn ngang bằng nhau, nhưng nữ giới lại phải thao tác nhà nhiều hơn nữa,
và đảm nhiệm việc làm chăm sóc con cháu gồm có cả việc cho con bú.
Một trong những khía cạnh quan trọng nhất của phân công lao động là sự việc khác
biệt giữa nam và nữ trong việc tìm kiếm sinh nhai. Nói cách khác, sự khác lạ về
kĩ năng và vai trò kinh tế tài chính làm cho phân tầng giới sâu sắc hơn. Nhiều nghiên cứu và phân tích
nhân học đã chỉ ra những tác động của yếu tố kinh tế tài chính đối với phân tầng giới.
Phân tầng giới là sự việc phân hạng hay phân biệt giữa vị trí của nam và nữ trong vấn
đề tự do thành viên, quyền con người, uy tín, và thâm nhập những nguồn lực xã hội
khác.
Sự phân tầng giới thể hiện ở nhiều điểm, một trong những điểm rõ nhất là về lãnh
đạo chính trị. Trong hầu hết những xã hội trên thế giới, dù xã hội phụ hệ hay mẫu hệ,
dù tân tiến hay truyền thống, phái mạnh thường là những người dân nắm giữ hầu hết
những chức vụ quan trọng trong những nghị trường.
Các nhà nhân học quan tâm đến sự đa dạng về mức độ phân tầng giới trong những xã
hội và những nền văn hóa rất khác nhau. Nhiều người đặt thắc mắc rằng tại sao ở một
số xã hội nữ giới lại sở hữu nhiều quyền lợi và có ảnh nhiều hơn nữa nữ giới ở một số trong những
xã hội khác?
o Một cách lý giải phổ biến là vì nguyên nhân kinh tế tài chính: khi phụ nữ có đóng góp
nhiều cho kinh tế tài chính mái ấm gia đình thì địa vị của tớ được nâng cao. Theo lý thuyết này,
trong những xã hội săn bắt, hái lượm, và trồng trọt, người phụ nữ có địa vị rất thấp
vì hầu hết những cơng việc tìm kiếm sinh kế như săn, bắt, và những việc làm nông
nghiệp nặng nhọc khác, đều đa phần do phái mạnh thực hiện. Vì thế, phái mạnh là
người đóng vai trị chủ yếu trong việc tìm kiếm sinh kế cho mái ấm gia đình và xã hội.
o Một lý thuyết khác nhận định rằng trong một số trong những xã hội, trận chiến tranh có vị trí quan trọng
và đa phần do phái mạnh tham gia. Các nghiên cứu và phân tích hạau thuẫn cho quan điểm lý
thuyết này nhận định rằng vai trò của phái mạnh trong trận chiến tranh và việc nắm giữ
nguồn lực kinh tế tài chính tạo cơ sở để họ sở hữu nghị trường chính trị. Vì thế, vai trò
quan trọng của phái mạnh trong trận chiến tranh làm cho họ đã có được địa vị cao hơn nữ
giới.
o Quan điểm lý thuyết thứ ba lập luận rằng ở những xã hội phân chia đẳng cấp
chính trị, phái mạnh có địa cao hơn nữ giới. Giống như lý thuyết về trận chiến tranh,
lập luận này hàm ý rằng việc phái mạnh sở hữu nghị trường là cơ sở để họ có
vị trí cao hơn nữ giới.
Tóm lại, qua phần ra mắt trên, chúng tá đã biết được một số trong những khía cạnh và
nguyên nhân làm phân tầng giới. Nếu tất cả chúng ta biết được khía cạnh nào, hay những
khía cạnh nào, có ảnh hưởng nhiều nhất thì hoàn toàn có thể tìm ra được giải pháp làm
giảm bất bình đẳng giới, nếu như tất cả chúng ta muốn.
CÂU 7: Định nghĩa “mái ấm gia đình”, những hình thức và hiệu suất cao mái ấm gia đình
Định nghĩa “mái ấm gia đình”:
- Là một trong những tổ chức cơ bản trong đời sống hiệp hội của con người, một
thiết chế xã hội đặc thù
- Được hình thành, tồn tại và phát triển trên cơ sở quan hệ hôn nhân gia đình, huyết thống, nuôi
dưỡng và giáo dục Một trong những thành viên
- Gia đình tồn tại phổ biến trong những xã hội và những nền văn hóa rất khác nhau. Vì vậy
khơng có một định nghĩa cho mái ấm gia đình áp dụng chung cho những nền văn hóa
- Trước đây: Các định nghĩa về mái ấm gia đình trước đây thường nhận định rằng mái ấm gia đình là một
nhóm xã hội gồm có những thành viên có quan hệ máu mủ và hơn nhân với nhau có
chung những bổn phận về kinh tế tài chính, chia sẻ việc nuôi con và cùng ở dưới một mái nhà. =>
Định nghĩa kiểu này thường thiên về những nền văn hóa phương Tây tân tiến
- Tiêu chí cùng cư trú trở nên có vấn đề trong một số trong những nền văn hóa vì phụ nữ và
con cháu sống ở một chỗ còn người chồng lại sống ở nơi khác, nhưng cả hai đều
tạo nên một đơn vị kinh tế tài chính và chia sẻ việc nuôi dậy con cháu.
- Tiêu chí cùng có bổn phận ni dậy con cháu cũng không đúng trong một số trong những
trường hợp. Trong một số trong những xã hội mẫu hệ, con cháu theo dòng mẹ và người cha có
thể ở cùng với mẹ hoặc khơng nhưng khơng có trách nhiệm kinh tế tài chính và xã hội
đối với con của tớ và lại sở hữu trách nhiện với con cháu của chị hoặc em gái
mình vì họ cùng dịng dõi
- Một điểm quan trọng là tính lưỡng đơi hay quan hệ 2 bên của mái ấm gia đình : trong hầu hết
những TH thông thường, mái ấm gia đình là một đơn vị xã hội, có bố và mẹ cùng với đó là quan
hệ họ 2 bên nội và ngoại
- Gia đình đã có nhiều biến hóa song khơng làm mất đi đi ngun tắc 2 bên của nó
Các hình thức mái ấm gia đình:
(1) Gia đình huyết tộc:
- Quan hệ hơn nhân xây dựng theo thế hệ tạo thành nhóm hơn nhân nhất định mà chỉ
trong số lượng giới hạn đó mới được cho phép quan hệ tính giao (cấm quan hệ trực hệ)
- Tồn tại trong xã hội gọi là chính sách quần hôn: không xác định được cha của đứa tre, vai
trò của phụ nữ rất lớn như lãnh đạo, quyết định vấn đề quan trọng. Đây là hình thức
hơn nhân của chính sách mẫu hệ.
(2) Gia đình đối ngẫu:
- Thu hẹp phạm vi tính giao trong nhóm (cấm giữa anh hoặc em trai với chị hoặc em
gái do cùng một mẹ sinh ra, nhưng không cấm giữa anh, chị, em họ hàng chú bác và
những người dân họ hàng xa khác)
- Trong mái ấm gia đình đối ngẫu: hơn nhân theo từng cặp
- Gia đình đối ngẫu chưa tồn tại như một đơn vị kinh tế tài chính độc lập, chỉ là đơn vị hôn phối
nên thị tộc vẫn là đơn vị kinh tế tài chính chính chi phối mọi hoạt động và sinh hoạt giải trí xã hội
(3) Gia đình một vợ hoặc một chồng:
- Hôn nhân 1 vợ hoặc 1 chồng nhờ vào cơ sở kinh tế tài chính là sự việc xuất hiện chính sách tư hữu. Do
vậy mái ấm gia đình đối ngẫu trở thành một đơn vị kinh tế tài chính độc lập trong thị tộc làm chính sách thì
tộc tan rã.
- Gia đình thành viên: con lấy họ cha, thừa kế tài sản của người cha -> chính sách phụ quyền
thay thế chính sách mẫu quyền
- Lưu ý: 1 vợ 1 chồng chỉ đối với đàn bà, khơng đối với đàn ơng
Gia đình đa thê
- Là một người chồng cùng một lúc có nhiều người vợ
- Lưu ý: quan hệ Một trong những bà vợ: người vợ cả thường có vai trị hịa hợp những MQH giữa
những bà vợ nên nắm giữ nhiều quyền lực
VD: ở Papua New Guinea, bà vợ cả cịn phân cơng và giám sát những bà vợ lẽ trong
nhiều cơng việc
Gia đình đa phu
- Cho phép một phụ nữ cùng một lúc có nhiều người chồng
- Chế độ đa phu rất hiếm, tồn tại ít hơn chính sách đa thê
- Nguyên nhân đa phần của chính sách đa phu là vì sự mất cân đối giới tính
(4) Gia đình hạt nhân
- Tổ chức thoe quan hệ giữa vợ chồng và những con sống chung dưới một mái nhà
- Gắn chặt với đơn vị kinh tế tài chính độc lập
- Có tính năng động và di tán -> phù phù phù hợp với xã hội săn bắt, hái lượm và xh cơng
nghiệp hóa.
(5) Gia đình mở rộng
- Gồm nhiều mái ấm gia đình hạt nhân như ơng bà, bố mẹ và con cháu cùng sống chung dưới
một mái nhà hay trong một hộ mái ấm gia đình
- Đa dạng hơn về thể loại so với mái ấm gia đình hạt nhân
- Dựa trên cơ sở quan hệ họ hàng hoặc huyết thống đứng đầu
- Có sự link bền chặt về quan hệ họ hàng và dòng máu
- Tổ chức dưới dạng mái ấm gia đình mẫu hệ (Ê-đê,…), mái ấm gia đình phụ hệ (Kinh, Hoa, Dao,…)
(6) Gia đình đơn thân
- Xuất hiện nhiều trong những xã hội công nghiệp tân tiến
- Nguyên nhân: ly hôn, một số trong những phụ nữ không thích kết hôn song vẫn sinh con và ni
con
Chức năng mái ấm gia đình:
(1) Chức năng sản xuất ra con người:
- Hoạt động sinh đẻ con người: tái sản xuất, duy trì nịi giống, ni dưỡng và nâng cao
thể lực và trí lực cho thành viên; đảm bảo tái sản xuất nguồn lao động cho xã hội
Chức năng này đáp ứng nhu yếu tự nhiên chính đáng của con người và nhu yếu
tồn tại chung của xã hội
(2) Chức năng kinh tế tài chính và tổ chức đời sống xã hôi
- Hoạt động marketing thương mại, tiêu dùng của mái ấm gia đình nhằm mục đích thoaar mãn nhu yếu ăn, mặc, ở, đi
lại của những thành viên
- Tạo tiền đề và cơ sở vật chất cho việc tổ chức đời sống xã hội của mái ấm gia đình
(3) Chức năng giáo dục
- Nội dung giáo dục toàn diện, gồm có
Tri thức
Kinh nghiệm
Đạo đức và lối sống
Nhân cách
Thẩm mỹ
Ý thức hiệp hội
- Phương pháp đa dạng
- Là thành tố của giáo dục xã hội nói chung
(4) Chức năng thỏa mãn nhu yếu tâm-sinh lý, tình cảm của mái ấm gia đình
Hiểu biết, cảm thơng, chia sẻ tình cảm của cha mẹ và con cháu, đáp ứng nhu yếu tâmsinh lý vợ và chồng -> sống sáng sủa, khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần
Tạo tiền đề thiết yếu cho thái độ, hành vi tích cực trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường mái ấm gia đình và xã hội
CÂU 8: Định nghĩa “thân tộc”, phân tích những hiệu suất cao cơ bản của thân tộc
1. Định nghĩa
Là những quan hệ giữa con người với nhau nhờ vào cơ sở huyết thống và hơn
nhân. Nghĩa là, quan hệ thân tộc có hai loại, một loại được thiết lập trên cơ sở hôn
nhân và một loại được thiết lập trên cơ sở huyết thống.
Trong những xã hội rất khác nhau, quan hệ thân tộc có vai trị khơng giống nhau
trong việc tạo nên cơ sở cho những cấu trúc xã hội, kinh tế tài chính và chính trị
Dù cho vai trị chính thống của thân tộc rất khác nhau trong những xã hội rất khác nhau,
những quan hệ thân tộc nhìn chung bao hàm ý tưởng về những quyền lợi và bổn
phận Một trong những người dân dân có quan hệ thân tộc với nhau
Nó cịn bao hàm những ý tưởng văn hóa về việc con người được sinh ra ra làm sao, ý
nghĩa và bản chất của những quan hệ của một người với những người dân khác trong
xã hội
Bên cạnh khái niệm thân tộc cịn có hàng loạt những thuật ngữ về thân tộc mà
tất cả chúng ta cần để ý quan tâm, như: Dịng tộc, cư trú, hơn nhân, mái ấm gia đình
2. Chức năng cơ bản của thân tộc
Mục tiêu:
Dù những quan hệ thân tộc rõ ràng rất khác nhau, tiềm năng của thân tộc hầu như giống nhau
trên toàn thế giới
Khái niệm:
Thân tộc là một kết qủa của những quan hệ huyết thống và hôn nhân gia đình phức tạp của
mỗi xã hội và những truyền thống quy định cách ứng xử của con người với nhau trong
một xã hội
2 cách phân tích hiệu suất cao thân tộc:
Cách thứ nhất xác định 3 hiệu suất cao chính đối với những thành viên trong một xã hội.
o Chức năng thứ nhất là những hệ thân tộc có hiệu suất cao tập hợp con người trong xã
hội lại thành những nhóm, gọi là những nhóm thân tộc hay đúng chuẩn hơn là những tổ
chức thân tộc
o Chức năng thứ hai của thân tộc là hiệu suất cao điều chỉnh ứng xử của những thành
viên trong xã hội. Vì mỗi thành viên trong xã hội đều phải ứng xử phù phù phù hợp với vai
trị của tớ trong xã hội và đặc biệt là trong một tổ chức thân tộc
Một khía cạnh khác của hiệu suất cao này là thân tộc quy định ứng xử của
con người liên quan đến địa vị của một thành viên trong một xã hội. Bạn sinh ra
trong một nhóm thân tộc, và dĩ nhiên bạn sẽ có một vị trí trong nhóm đó. Các
nhà nhân học gọi đây là địa vị được gán cho. Các hình thức địa vị được gán
cho khác liên quan đến giới tính, tuổi tác, tộc người, v.v
Một người hoàn toàn có thể giành được địa vị của tớ bằng nhiều cách thức rất khác nhau,
ví dụ như phát triển những kỹ năng nghề nghiệp của tớ thành bà đỡ, thầy
thuốc, bà mối, thợ thủ công, v.v. Các địa vị này là những địa vị giành được, khác
với những địa vị gán cho
Như vậy, vai trò của một thành viên trong xã hội là với địa vị và vị trí của tớ thì
người đó cần đóng vai và ứng xử ra làm sao với mọi người trong xã hội và
trong nhóm thân tộc
o Chức năng thứ ba của thân tộc là đảm bảo bảo mật thông tin an ninh cho những thành viên của một
nhóm thân tộc. An ninh này được thể hiện dưới nhiều hình thức rất khác nhau, có
thể là kinh tế tài chính như cho vay vốn tiền khi cần, chia sẻ lương thực thực phẩm, hay giúp
nhau thu hoạch mùa vụ. An ninh hoàn toàn có thể là việc giúp sức nhau trong những việc làm
hằng ngày như trông con, cháu, giúp những việc nhà khác. Tổ chức thân tộc cũng
tạo ra những hậu thuẫn và bảo mật thông tin an ninh cho những thành viên trong nhóm vào những dịp
quy đổi quan trọng của cuộc sống như sinh, cưới, ly dị, chết. Các rõ ràng về
những dạng bảo mật thông tin an ninh này và những vai trị của từng người trong một nhóm thân tộc khác
nhau Một trong những nhóm thân tộc và những nền văn hóa
Cách thứ hai lại phân tích 4 bốn hiệu suất cao từ những góc nhìn hơn nhân, kinh tế tài chính, chính
trị và tôn giáo
o Thứ nhất là hiệu suất cao quy định hôn nhân gia đình. Các quan hệ thân tộc quy định một
người hoàn toàn có thể kết hơn với ai và khơng được phép kết hôn với ai.
o Thứ hai là hiệu suất cao kinh tế tài chính. Các thành viên trong dịng họ thường phải có bổn
phận giúp sức lẫn nhau khi gặp trở ngại vất vả về kinh tế tài chính.
o Thứ ba là hiệu suất cao chính trị. Trong nhiều xã hội, người cao tuổi, thủ lĩnh, hay
trưởng họ có vai trị quan trọng đối với những nhóm thân tộc do uy tín và trách
nhiệm của tớ được dịng họ phó thác cho. Vì thế, một trong những hiệu suất cao chính
trị của quan hệ thân tộc là xử lý và xử lý trận chiến tranh, tranh chấp Một trong những thành viên
trong nhóm hay Một trong những thành viên của nhóm với thành viên của nhóm khác.
Bên cạnh đó cịn phải kể tới việc phân chia đất đai và những tài sản khác của dòng
họ.
o Thứ tư là hiệu suất cao tơn giáo. Một số dịng họ cịn có tín ngưỡng hay tục thờ tổ
tiên riêng
CÂU 9: Định nghĩa “hơn nhân”, trình bày những hình thức hôn nhân gia đình và cư trú sau hôn
nhân
1. Định nghĩa:
Bất kể thái độ của những xã hội đối với quan hệ giữa nam và nữ ra làm sao, hôn
nhân tồn tại phổ biến ở hầu hết những xã hội trên thế giới. Tính phổ biến của hơn
nhân khơng nghĩa là bất kể ai trong bất kể xã hội nào thì cũng kết hơn, song hầu
hết mọi người lập mái ấm gia đình một lần trong cuộc sống.
Thêm vào đó, hơn nhân ra mắt rất đa dạng ở những xã hội rất khác nhau ngoại trừ một
điều đặc biệt giống nhau là tất cả những xã hội đều không được cho phép một ai kết hơn với
bố mẹ hay anh em ruột của tớ.
Các định nghĩa “hôn nhân gia đình”:
Định nghĩa chung: hôn nhân gia đình là sự việc đồng thuận của hai người khác giới về
việc cùng sống chung, cùng chia sẻ kinh tế tài chính, cùng phụ trách sinh đẻ và
-
-
-
-
-
ni dậy con cháu và thiết lập MQH tình cảm giữa bà con họ hàng giữa bên vợ
và bên chồng
Định nghĩa của Leach:
Xác lập tư cách làm cha hợp pháp của một người đàn ông đối với con cháu của một người
phụ nữ và tư cách làm mẹ hợp pháp của một người phụ nữ đối với con cháu của một người
đàn ông
Xác lập tư thế độc quyền của một hoặc hai người trong quan hệ tình dục đối với người kia
Dành hco một hoặc cả hai người quyền sd sức lao động của người kia
Dành cho một hoặc cả hai người quyền định đoạt tài sản của người kia
Thành lập một quỹ tài sản chung nhằm mục đích đáp ứng quyền lợi của con cháu
Thiết lập quan hệ tình cảm quan trọng về phương diện xã hội giữa hai vợ chồng và bà con
họ hàng 2 bên
2. Các hình thức hơn nhân
(1) Hơn nhân hỗn tạp
Hình thức phối ngẫu khơng cố định và thắt chặt, khơng hạn chế chế và chuẩn hóa hơn nhân, hiện
tượng ra mắt ở quá trình hôn mang của tổ tiên lồi người
(2) Hơn nhân huyết thống (hơn nhân nội tộc):
Hôn nhân diệt trừ quan hệ tạp hôn của nam nữ không cùng lứa tuổi
(3) Hôn nhân ngoại tộc (hôn nhân gia đình ngoại tộc):
Nam nữ cùng thế hệ Một trong những bộ tộc rất khác nhau hoàn toàn có thể kết hơn với nhau
(4) Hơn nhân đối ngẫu
Một phụ nữ hoàn toàn có thể chon 1 người đàn ơng trong nhóm người đàn ơng làm chồng, 1
người đàn ơng hoàn toàn có thể chọn một người phụ nữ trong nhóm phụ nữ là vợ
(5) Hơn nhân 1 vợ 1 chồng
Ra đời cùng với sự xác lập của chính sách phụ hệ và tài sản thừa kế khi vai trò người đàn ơng
được nâng cao trong sản xuất, mái ấm gia đình và xã hội
(6) Hôn nhân đa thê
Là trường hợp phái mạnh cùng lúc có nhiều vợ
Kinh tế đóng vai trị quan trọng
Hình thức hơn nhân này giúp người đàn ơng giành được địa vị cao hơn qua việc có nhiều
bà vợ, và có nhiều con cháu
Có mặt ở những xã hội tiền cơng nghiệp nên phải có sức người để lao động. Nhiều con cháu cũng
đồng nghĩa với việc có nhiều tiềm năng lao động. Vì thế có nhiều vợ thường đem lại những
quyền lợi kinh tế tài chính, tăng quyền lợi chính trị
Các mặt tiêu cực của hôn nhân gia đình đa thê: VD phải mất nhiều tiền của để trang trải cho nhiều
căn phòng, nhiều hộ; ghen tng thường là một khía cạnh tiêu cực khác; một số trong những đàn ông
nghèo hoặc yếu thế không thể lấy được vợ
(7) Hôn nhân đa phu
Là một người phụ nữ cùng lúc hoàn toàn có thể lấy nhiều chồng
Có rất ít nền văn hóa thực hành tục này hoàn toàn có thể là vì thiếu phụ nữ vì tục giết con gái khi
mới sinh. Một nguyên do khác được những nhà nhân học đề cập đến là vì nguyên nhân kinh tế tài chính
Hôn nhân đa phu huynh đệ: những anh em trai cưới chung một người phụ nữ làm vợ ( người
Tibet Tây Tạng ở phía bắc Nepal)
(8) Hơn nhân mở, hơn nhân thử, hơn nhân đồng tính:
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Đối tượng nghiên cứu và phân tích của nhân học
