Kinh Nghiệm về Câu thơ này gợi anh/chị liên tưởng đến khí thế của thời đại nhà trần ra sao? Mới Nhất
Cao Nguyễn Bảo Phúc đang tìm kiếm từ khóa Câu thơ này gợi anh/chị liên tưởng đến khí thế của thời đại nhà trần ra sao? được Update vào lúc : 2022-03-31 05:52:06 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
Dàn ý
1. Mở bài
- Sơ lược về tác giả Phạm Ngũ Lão.
- Giới thiệu bài thơ Thuật Hoài (Tỏ lòng).
- Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận
2. Thân bài
a. Hoàn cảnh sáng tác:
- Bài thơ được sáng tác vào năm 1284, trước khi ra mắt ra mắt cuộc kháng chiến chống quân Mông-Nguyên lần thứ hai.
b. Hai câu thơ đầu: Tái hiện một cách xúc tích và ấn tượng về vẻ đẹp của con người và quân đội thời Trần.
* Con người thời Trần:
- Nổi bật trên nền không khí rộng lớn “giang sơn” và thời gian lâu bền hơn, bền vững “mấy thu”.
- “Hoành sóc”: Tầm vóc của con người nổi bật thông qua hình ảnh cầm ngang ngọn giáo, ngọn giáo ấy dường như được đo bằng cả chiều rộng của giang sơn, chiều dài của thời gian, vô cùng hiên ngang và hùng tráng.
=> Mang vẻ kỳ vĩ, lớn lao, sánh ngang với tầm vóc vũ trụ, đặc biệt tư thế cầm ngang ngọn giáo gợi ra cho những người dân đọc về phẩm chất kiên cường, bền chắc, can đảm và mạnh mẽ và tự tin luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu, trong trách nhiệm trấn giữ non sông, bảo vệ đất nước.
* Quân đội thời Trần:
- “tam quân” tức là ba quân, là đặc trưng của những tổ chức quân đội thời xưa, thể hiện sức mạnh về cái sự đồng lòng của toàn quân, toàn dân tộc bản địa trong công cuộc kháng chiến.
- “Tam quân tì hổ khí thôn ngưu”. Phép so sánh này đã gợi ra cho những người dân đọc hai cách hiểu chính, thứ nhất là ba quân mạnh như hổ, như báo hoàn toàn có thể nuốt trôi cả một con trâu lớn. Thứ hai là sức mạnh mẽ và tự tin của ba quân như hổ báo, át cả sao Ngưu đang ngự trên trời.
=> Tổng kết lại sức mạnh mẽ và tự tin của quân đội thời Trần được tóm gọn bằng cụm từ “hào khí Đông A”.
c. Hai câu thơ cuối: Vẻ đẹp tâm hồn, lý tưởng và nhân cách cao đẹp của Phạm Ngũ Lão:
* Câu 3: Quan niệm món nợ công danh sự nghiệp:
- “Nam nhi vị liễu công danh sự nghiệp trái” ý chỉ lý tưởng, chí lớn lập công danh sự nghiệp, thể hiện qua quan niệm, nhận thức của tác giả về món nợ công danh sự nghiệp của kẻ làm trai. Quan niệm “nhập thế tích cực”.
- Đặt trong thực trạng đất nước đương thời, quân xâm lược đang ngấp nghé bờ cõi, thì cũng là lúc để cho những kẻ làm trai có thời cơ trả món nợ công danh sự nghiệp, ra sức giúp nước, giúp dân lập chí lớn. Người nam nhi phải từ bỏ những lối sống tầm thường, ích kỷ, vui vầy vợ con, ruộng vườn để xông pha trận mạc sẵn sàng quyết tử cho việc nghiệp cứu nước, cứu dân.
=> Món nợ công danh sự nghiệp trong trong nhận thức của Phạm Ngũ Lão vừa mang tư tưởng tích cực của thời đại vừa mang tinh thần dân tộc bản địa sâu sắc.
* Câu cuối: Nỗi thẹn và nhân cách cao đẹp của tác giả:
- Thấy thẹn khi nghe đến chuyện Vũ Hầu - Gia Cát Lượng, một vĩ nhân trong lịch sử Trung Hoa.
- Đứng trước, con người mang tầm vóc như vậy, thì Phạm Ngũ Lão dù rằng đã lập được rất nhiều công danh sự nghiệp nhưng vẫn cảm thấy bản thân mình quá nhỏ bé, ông ý thức được rằng món nợ công danh sự nghiệp đã trả chẳng thấm tháp vào đâu, mà vẫn còn phải nỗ lực trả nhiều hơn nữa thế thì mới xứng với phận nam nhi, xứng với Tổ quốc.
- Từ những biểu lộ trên ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Phạm Ngũ Lão trước hết là ở ý chí nỗ lực muốn theo gương người xưa lập công danh sự nghiệp cho xứng tầm, thứ hai ấy là lý tưởng, chí lớn mong ước lập được công dnah sánh ngang với nhân vật lịch sử lỗi lạc.
=> Nỗi thẹn của Phạm Ngũ Lão là nỗi thẹn của một nhà nho có nhân cách lớn, cũng là nỗi thẹn của một người dân yêu nước.
3. Kết luận
- Khái quát lại vấn đề
Bài mẫu
Phạm Ngũ Lão là một danh tướng đời Trần. Tuy xuất thân từ tầng lớp dân dã song chí lớn tài cao nên ông nhanh gọn trở thành tùy tướng số một cạnh bên Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn. Trong cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên xâm lược, Phạm Ngũ Lão cùng những tên tuổi lớn khác của triều đình đã lập nên nhiều chiến công hiển hách, góp thêm phần quan trọng tạo nên hào khí Đông A của thời đại đó:
Ông sáng tác không nhiều nếu không muốn nói là rất ít nhưng Thuật hoài là một bài thơ nổi tiếng, được lưu truyền rộng rãi vì nó bày tỏ khát vọng mãnh liệt của tuổi trẻ trong xã hội phong kiến đương thời: làm trai phải trả cho xong món nợ công danh sự nghiệp, nghĩa là phải thực hiện đến cùng lí tưởng trung quân, ái quốc.
Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu
Nam nhi vị liễu công danh sự nghiệp trái
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu
Dịch thơ tiếng Việt:
Múa giáo non sông trải mấy thu
Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu
Công danh nam tử còn vương nợ
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu.
Bài thơ được sáng tác trong toàn cảnh đặc biệt có một không hai của lịch sử nước nhà. Triều đại nhà Trần (1225 – 1400) là một triều đại lẫy lừng với bao nhiêu chiến công vinh quang, mấy lần quét sạch quân xâm lược Mông - Nguyên hung tàn ra khỏi bờ cõi, giữ vững sơn hà xã tắc, nêu cao truyền thống quật cường của dân tộc bản địa Việt.
Phạm Ngũ Lão sinh ra và lớn lên trong thời đại ấy nên ông sớm thấm nhuần lòng yêu nước, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc bản địa và nhất là lí tưởng sống của đạo Nho là trung quân, ái quốc. Ông ý thức rất rõ ràng về trách nhiệm công dân trước vận mệnh của đất nước: Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách.
Bài thơ Thuật hoài (Tỏ lòng) được làm bằng chữ Hán, theo thể thất ngôn tứ tuyệt luật Đường, niêm luật ngặt nghèo, ý tứ hàm súc, hình tượng kì vĩ, âm điệu hào hùng, sảng khoái. Hai câu thơ đầu khắc họa vẻ đẹp gân guốc, lẫm liệt, tràn đầy sức sống của những trang nam nhi - chiến binh quả cảm đang xả thân vì nước, qua đó thể hiện hào khí Đông A ngút trời của quân đội nhà Trần thời ấy.
Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu
(Dịch nghĩa: Cầm ngang ngọn giáo gìn giữ non sông đã mấy thu; dịch thơ: Múa giáo non sông trải mấy thu.)
So với nguyên văn chữ Hán thì câu thơ dịch chưa lột tả được hết chất oai phong, kiêu hùng trong tư thế của người lính đang chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Hoành sóc là cầm ngang ngọn giáo, luôn ở tư thế tấn công dũng mãnh, áp đảo quân thù. Tư thế của những người dân chính nghĩa lồng lộng in hình trong không khí rộng lớn là giang sơn đất nước trong suốt, thuở nào gian dài (giang sơn kháp kỉ thu). Có thể nói đây là hình tượng chủ yếu, tượng trưng cho dân tộc bản địa Việt quật cường, không một quân địch nào khuất phục được. Từ hình tượng ấy, ánh hào quang của chủ nghĩa yêu nước ngời tỏa sáng.
Câu thơ thứ hai: Tam quân tì hổ khí thôn Ngưu.
(Dịch nghĩa: Khí thế của ba quân mạnh như hổ báo, át cả sao Ngưu trên trời. Dịch thơ: Ba quân hùng khí át sao Ngưu), đặc tả khí thế chiến đấu và thắng lợi không gì ngăn cản nổi của quân dân ta. Tam quân tì hổ là một ẩn dụ so sánh nghệ thuật và thẩm mỹ nêu bật sức mạnh vô địch của quân ta. Khí thôn Ngưu là cách nói thậm xưng để tạo nên một hình tượng thơ kì vĩ mang tầm vũ trụ.
Hai câu tứ tuyệt chỉ mười bốn chữ ngắn gọn, cô đúc nhưng đã tạc vào thời gian một bức tượng phật đài tuyệt đẹp về người lính quả cảm trong đạo quân Sát Thát nổi tiếng đời Trần.
Là một thành viên của đạo quân anh hùng ấy, Phạm Ngũ Lão từ một chiến binh dày dạn đã trở thành một danh tướng khi tuổi còn rất trẻ. Trong con người ông luôn sôi sục khát vọng công danh sự nghiệp của đấng nam nhi thời loạn. Mặt tích cực của khát vọng công danh sự nghiệp ấy đó đó là ý muốn được chiến đấu, góp sức đời mình cho vua, cho nước. Như bao kẻ sĩ cùng thời, Phạm Ngũ Lão tôn thờ lí tưởng trung quân, ái quốc và quan niệm: Làm trai đứng ở trong trời đất, phải có danh gì với núi sông (Chí làm trai - Nguyễn Công Trứ). Bởi thế cho nên vì thế khi chưa trả hết nợ công danh sự nghiệp thì tự lấy làm hổ thẹn:
“Nam nhi vị liễu công danh sự nghiệp trái
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu
(Công danh nam tử còn vương nợ
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu).
Vũ Hầu tức Gia Cát Lượng, một quân sư tài ba của Lưu Bị thời Tam Quốc. Nhờ mưu trí cao, Gia Cát Lượng đã lập được công lớn, nhiều phen làm cho đối phương khốn đốn; vì thế ông rất được Lưu Bị tin yêu.
Lấy gương sáng trong lịch sử cổ kim soi mình vào đó mà so sánh, phấn đấu vươn lên cho bằng người, đó là lòng tự ái, lòng tự trọng đáng quý nên phải có ở một đấng nam nhi. Là một tùy tướng thân cận của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, Phạm Ngũ Lão luôn sát cánh cạnh bên chủ tướng, đồng ý xông pha nơi làn tên mũi đạn, làm gương cho ba quân tướng sĩ, dồn hết tài năng, tâm huyết để tìm ra cách đánh thần kì nhất nhằm mục đích quét sạch quân xâm lược ra khỏi bờ cõi. Suy nghĩ của Phạm Ngũ Lão rất rõ ràng và thiết thực; một ngày còn bóng quân thù là nợ công danh sự nghiệp của tuổi trẻ với giang sơn xã tắc vẫn còn vương, chưa trả hết. Mà như vậy là phận sự với vua, với nước chưa tròn, khát vọng công danh sự nghiệp chưa thỏa. Cách nghĩ, cách sống của Phạm Ngũ Lão rất tích cực, tiến bộ. Ông muốn sống xứng đáng với thời đại anh hùng.
Hai câu thơ sau âm hưởng khác hoàn toàn hai câu thơ trước. Cảm xúc hào sảng ban đầu dần chuyển sang trữ tình, sâu lắng, như lời mình nói với mình cho nên vì thế âm hưởng trở nên thâm trầm, da diết.
Phạm Ngũ Lão là một võ tướng tài ba nhưng lại sở hữu một trái tim nhạy cảm của một thi nhân. Thuật hoài là bài thơ trữ tình bày tỏ được hùng tâm tráng trí và tham vọng lớn lao của tuổi trẻ đương thời. Bài thơ có tác dụng giáo dục rất sâu sắc về nhân sinh quan và lối sống tích cực đối với thanh niên mọi thời đại. Thuật hoài đã làm vinh danh vị tướng trẻ văn võ song toàn Phạm Ngũ Lão.
Loigiaihay.com
[embed]https://www.youtube.com/watch?v=ShEcUU4B7zw[/embed]