Kinh Nghiệm về Dưới đây là đoạn trích trong truyện ngắn Chiếc lược ngà đến lúc chia tay, mang balo lên vai Chi Tiết
Lê My đang tìm kiếm từ khóa Dưới đây là đoạn trích trong truyện ngắn Chiếc lược ngà đến lúc chia tay, mang balo lên vai được Cập Nhật vào lúc : 2022-04-06 08:37:07 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tham khảo Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.2 Dàn ý & 18 bài văn mẫu lớp 9 hay nhất
Nội dung chính- Cảm nhận tình cảm cha con trong truyện Chiếc lược ngàDàn ý chi tiếtCảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 1Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 2Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 3Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 4Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 5Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 6Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 7Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 8Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 9Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 10Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 11Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 12Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 13Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 14Cảm nhận tình cảm cao đẹp của cha con ông SáuCảm nhận tình cảm cha con ông Sáu trong thực trạng chiến tranhCảm nhận vẻ đẹp tình cảm cha con trong Chiếc lược ngà và Lão HạcCảm nhận tình cha con qua truyện ngắn Chiếc lược ngàVideo liên quan
Với 18 bài Cảm nhận về tình cảm cha con trong truyện Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng, kèm theo 2 dàn ý rõ ràng, sẽ giúp những em cảm nhận sâu sắc hơn về tình cha con sâu nặng trong Chiếc lược ngà.
Chiếc lược ngà là câu truyện cảm động về tình cha con trong trận chiến tranh bom đạn, đã lấy đi biết bao nước mắt của người đọc. Qua đó, cũng cho tất cả chúng ta thấy dù trận chiến tranh có quyết liệt đến đâu cũng không thể hủy hoại được tình cảm mái ấm gia đình, tình cảm con người. Mời những em cùng theo dõi 18 bài văn cảm nhận tình cha con trong nội dung bài viết dưới đây:
Cảm nhận tình cảm cha con trong truyện Chiếc lược ngà
1. Mở bài
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: Tác phẩm là câu truyện cảm động về tình cha con trong trận chiến tranh.
2. Thân bài
a) Cảnh ngộ của cha con ông Sáu
b) Tình cảm của cha con ông Sáu
* Trước khi bé Thu nhận cha
-Tình cảm ông Sáu dành riêng cho con:
- Nỗi nhớ mong, sự vồ vập khi mới gặp con và sự đau đớn khi bị con bé chối từ.Những nỗ lực của ông Sáu để thân mật con, để con gọi một tiếng “ba”.Sự cáu giận, nỗi bất lực của ông khi phải đánh con.
- Tình cảm của bé Thu dành riêng cho cha:
- Em cương quyết không sở hữu và nhận ông Sáu là ba khi thấy ông rất khác với người trong tấm hình chụp chung với má.Em phản ứng một cách quyết liệt, thậm chí còn xấc xược, bướng bỉnh để bảo vệ tình yêu em dành riêng cho ba.Em ân hận, trằn trọc không ngủ được khi được ngoại giảng giải.
- Cảnh con nhận cha và cuộc chia tay đẫm nước mắt.
* Phần còn sót lại của câu truyện
- Ông Sáu ở mặt trận không nguôi nhớ thương con, ân hận vì đã trót đánh con bé. Ông dồn tất cả tình yêu con để tự tay làm chiếc lược ngà tặng con như lời ông đã hứa lúc chia tay.Trước khi chết, ông Sáu vẫn cố dồn chút sức lực ở đầu cuối để gửi lại chiếc lược, nhờ đồng đội trao tận tay cho con gái ông.Bé Thu lớn lên đã đi tiếp con phố của cha như để nối dài mãi tình cha con bất tử.
* Ý nghĩa của hình tượng chiếc lược ngà
- Là cầu nối giữa hai cha con ông Sáu.Tượng trưng cho tình cha con bất tử.
=>Tóm lại: Qua “Chiếc lược ngà”, người đọc nhận ra hậu quả tình thẩn không nhỏ mà trận chiến tranh gây ra. Nó phẩn nào làm sứt mẻ, mất mát tình cảm mái ấm gia đình, là niềm đau nhức nhối, dai dẳng trong lòng con người. Đây là đóng góp quan trọng của tác giả.
Truyện còn tương hỗ người đọc nhận ra đời sống tình cảm mãnh liệt của con người Việt Nam. Chiến tranh dù quyết liệt đến đâu cũng không hủy hoại được tình cảm mái ấm gia đình, tình cảm con người.
c) Nghệ thuật truyện
- Tình huống truyện bất thần, độc đáo, éo lePhân tích tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc.Câu chuyện được Tính từ lúc ngôi thứ nhất, người kể xưng “tôi” xuất hiện và tận mắt tận mắt chứng kiến toàn bộ câu truyện có tác dụng rõ rệt trong việc vừa kể chuyện vừa bày tỏ sự đồng cảm với những nhân vật và thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm.Lối kể chuyện tự nhiên, giàu cảm xúc.Hình ảnh giản dị mà giàu sức gợi, có ý nghĩa hình tượng cao.
3. Kết bài
- Khẳng định sức sống, sức mê hoặc của tác phẩm trong dòng chảy văn học tân tiến Việt Nam, mảng đề tài tình cảm mái ấm gia đình và trận chiến tranh.Khẳng định vai trò, ý nghĩa của tình cảm mái ấm gia đình đối với từng người
Dàn ý rõ ràng
I. Mở bài
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: Tác phẩm là câu truyện cảm động về tình cha con trong trận chiến tranh.
II. Thân bài
1. Tình cảm của cha con ông Sáu
a. Trước khi bé Thu nhận cha
-Tình cảm ông Sáu dành riêng cho con:
- Nỗi nhớ mong, sự vồ vập khi mới gặp con và sự đau đớn khi bị con bé chối từ.Những nỗ lực của ông Sáu để thân mật con, để con gọi một tiếng "ba".Sự cáu giận, nỗi bất lực của ông khi phải đánh con.
- Tình cảm của bé Thu dành riêng cho cha:
- Em cương quyết không sở hữu và nhận ông Sáu là ba khi thấy ông rất khác với người trong tấm hình chụp chung với má.Em phản ứng một cách quyết liệt, thậm chí còn xấc xược, bướng bỉnh để bảo vệ tình yêu em dành riêng cho ba.Em ân hận, trằn trọc không ngủ được khi được ngoại giảng giải.Cảnh con nhận cha và cuộc chia tay đẫm nước mắt.
b. Phần còn sót lại của câu truyện
- Ông Sáu ở mặt trận không nguôi nhớ thương con, ân hận vì đã trót đánh con bé. Ông dồn tất cả tình yêu con để tự tay làm chiếc lược ngà tặng con như lời ông đã hứa lúc chia tay.Trước khi chết, ông Sáu vẫn cố dồn chút sức lực ở đầu cuối để gửi lại chiếc lược, nhờ đồng đội trao tận tay cho con gái ông.Bé Thu lớn lên đã đi tiếp con phố của cha như để nối dài mãi tình cha con bất tử.
c. Ý nghĩa của hình tượng chiếc lược ngà
- Là cầu nối giữa hai cha con ông Sáu.Tượng trưng cho tình cha con bất tử.
=>Tóm lại:
Qua “Chiếc lược ngà",người đọc nhận ra hậu quả tình thẩn không nhỏ mà trận chiến tranh gây ra. Nó phần nào làm sứt mẻ, mất mát tình cảm mái ấm gia đình, là niềm đau nhức nhối, dai dẳng trong lòng con người. Đây là đóng góp quan trọng của tác giả - Truyện còn tương hỗ người đọc nhận ra đời sống tình cảm mãnh liệt của con người Việt Nam. Chiến tranh dù quyết liệt đến đâu cũng không hủy hoại được tình cảm mái ấm gia đình, tình cảm con người.
2. Nghệ thuật truyện
- Tình huống truyện bất thần, độc đáo, éo lePhân tích tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc.Câu chuyện được Tính từ lúc ngôi thứ nhất, người kể xưng "tôi" xuất hiện và tận mắt tận mắt chứng kiến toàn bộ câu truyện có tác dụng rõ rệt trong việc vừa kể chuyện vừa bày tỏ sự đồng cảm với những nhân vật và thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm.Lối kể chuyện tự nhiên, giàu cảm xúc.Hình ảnh giản dị mà giàu sức gợi, có ý nghĩa hình tượng cao.
III. Kết bài:
- Khẳng định sức sống, sức mê hoặc của tác phẩm trong dòng chảy văn học tân tiến Việt Nam, mảng đề tài tình cảm mái ấm gia đình và trận chiến tranh.Khẳng định vai trò, ý nghĩa của tình cảm mái ấm gia đình đối với từng người.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 1
Nhắc tới tình cảm mái ấm gia đình người ta thường nói tới tình mẫu tử, nhưng có thứ tình cảm cũng không thua kém gì là tình phụ tử. Truyện ngắn "chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng là truyện ngắn hay khắc họa tính cách nhân vật và tình cảm cha con sâu sắc.
Ông Sáu, một hình tượng đẹp về người cha quyết tử cả cuộc sống để gìn giữ tình cha con bất diệt, dù trận chiến tranh, hình thức bên phía ngoài thì tình cảm đó chưa bao giờ phai nhạt trong người đàn ông này.
Nhớ con, thương con vô hạn, Sau tám năm xa nhà đi kháng chiến, bé Thu lên tám tuổi thì ông Sáu người cha xa biệt con từng ấy thời gian giờ mới có dịp về phép thăm nhà, gặp mặt đứa con gái đầu lòng mà ông vô cùng thương nhớ,ông nghĩ rằng đó là động lực để ông nỗ lực chiến đấu. Khi vừa cập bờ tàu, nhìn thấy Thuồng đã vội cất tiếng gọi con cùng với điệu bộ "vừa bước, vừa khom người đưa tay chờ đón con", có lẽ rằng thời điểm hiện nay ông rất vui và xúc động, niềm sung sướng, tin rằng đứa con sẽ đến với mình. Nhưng oái oăm thay bé Thu đã từ chối, chạy và kêu thét lên gọi má khiến ông Sáu vô cùng buồn bã, thất vọng, đau đớn.
Và Trong hai ngày phép ở lại cùng con ngắn ngủi, ông Sáu đã làm rất là của tớ không đi đâu chỉ quanh quẩn ở nhà với con, chăm sóc con nhưng bé Thu không sở hữu và nhận cha khiến ông vô cùng buồn, ... nhưng ông sẵn lòng tha thứ cho con. Ông cứ nghĩ về tới nhà con sẽ chạy lại ôm ông và chia sẻ với ông những điều mà ông xa nó trong từng ấy thời gian nhưng tình yêu thương của người cha dành riêng cho con trở nên bất lực khi ông Sáu đánh con bé một chiếc vào mông vì nó đã hất miếng trứng cá mà ông gắp ra khỏi bát cơm làm cơm văng tung toé, rồi nó bỏ đi sang nhà ngoại, vừa đi vừa vùng vằng, đánh đổ một số trong những thứ đồ kêu loạng choạng để báo cho ông biết là hãy để nó yên.
Nhưng rồi, cuộc vui nào thì cũng phải tàn, dù không được con bé đồng ý và yêu thương, nhưng đối với ông thời gian ngắn ngủi đó cũng khiến ông vơi đi nỗi nhớ về con sau 8 năm xa cách đằng đẵng. Cho đến lúc chia tay, ông nhìn con trìu mến lẫn buồn rầu "đôi mắt của người cha giàu tình thương yêu, độ lượng, có phần thất vọng, sợ con không đón nhận tình cảm của tớ. Nhưng rồi như có một thứ sức mạnh nào khiến bé Thu gọi ông là cha trong tiếng khóc nghẹn ngào, em hôn lên tất cả những gì em với tới và hôn ngay vào vết thẹo trên khuôn mặt ông,trước cử chỉ của bé Thu, "anh Sáu một tay ôm con, một tay rút khăn lau nước mắt rồi hôn lên mái tóc con". Có thể nói rằng những giọt nước mắt của hai cha con đang rơi đó là giọt nước mắt sung sướng, niềm sung sướng của một người cha cảm nhận được tình ruột thịt từ con mình.
Đặc biệt tình cảm ông dành riêng cho con gái của tớ là lúc con đã dành thời gian rảnh rỗi của tớ để làm cho con cháu lược ngà, tình cảm của ông Sáu với con đã được thể hiện tập trung và sâu sắc ở phần sau của truyện, khi ông Sáu ở trong rừng, tại khu địa thế căn cứ.
Dù đã xa con thật rồi, nhưng khi về địa thế căn cứ, ông lại sở hữu cảm hứng nỗi nhớ thương xen lẫn sự day dứt, ân hận ám ảnh ông suốt nhiều ngày vì ông đã đánh con khi nóng giận. Ông không nghĩ mình sẽ đánh con vì ông đúng là một người cha hiền lành, nhân hậu, biết nâng niu tình cảm cha con, nhưng có lẽ rằng ông quá yêu con, bất lực nên ông mới hành vi như vậy. Rồi lời dặn của đứa con: "Ba về, ba mua cho con một cây lược ngà nghe ba!" đã thúc đẩy ông nghĩ đến việc làm một chiếc lược ngà dành riêng cho con. Chứng tỏ ông rất chiều con và luôn giữ lời hứa hẹn với con. => Đó là biểu lộ tình cảm trong sáng và sâu nặng của người cha.
Ông đã niềm sung sướng biết bao nhiêu khi tìm được khúc ngà, anh vui sướng như đứa trẻ được quà, rồi để hết tâm trí, công sức của con người vào việc làm cây lược, cưa răng, chuốt bóng, khắc chữ... tỉ mỉ, cần mẫn, công phu. Lòng yêu con đã biến người chiến sỹ thành một nghệ nhân - nghệ nhân chỉ sáng tạo một tác phẩm duy nhất trong cuộc sống. Cho nên nó không riêng gì có là chiếc lược xinh xắn và quý giá mà đó là chiếc lược kết tụ tất cả tình phụ tử mộc mạc mà đằm thắm, sâu xa, đơn sơ mà kỳ diệu làm thế nào! Chiếc lược ngà ??? thiêng liêng đã làm dịu nỗi ân hận và ánh lên niềm kỳ vọng khắc khoải sẽ có ngày anh Sáu được hội ngộ con, trao tận tay nó món quà kỷ niệm này.
Nhưng trận chiến tranh thật tàn nhẫn, nó là thứ độc ác khiến tình cảm cha con sâu nặng trở thành thứ tình cảm thật đáng thương, anh không kịp đưa cho đứa con gái của tớ cây lược ngà đến tận tay cho con, người cha ấy đã quyết tử trong một trận càn. Trước khi vĩnh biệt con,ông vẫn không quên nhờ người đưa cho con gái giúp ông, ông Sáu vẫn nhớ chiếc lược, đã chuyển nó cho những người dân bạn như một cử chỉ chuyển giao sự sống, một sự uỷ thác, là ước nguyện ở đầu cuối của người bạn thân: ước nguyện của tình phụ tử. Điều đó đúng như ông Ba nói: "chỉ có tình cha con là không thể chết được". Đó là vấn đề trăng trối không lời, nó rõ ràng và thiêng liêng hơn hết một lời di chúc.
Có lẽ trận chiến tranh là thứ khiến tất cả chúng ta xa cách nhau, nó gây ra cho đồng loại những nỗi đau về thể xác và tâm hồn. Ông Sáu quả là một người cha chịu nhiều thiệt thòi nhưng vô cùng độ lượng và tận tụy vì tình yêu thương con. Một người cha để bé Thu suốt đời yêu quý và tự hào.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 2
Nguyễn Quang Sáng quê ở An Giang, ông hầu như chỉ viết về môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường và con người Nam Bộ. "Chiếc lược ngà" là một tác phẩm tiêu biểu của ông. Bằng việc sáng tạo tình huống bất thần mà tự nhiên, hợp lý, truyện đã thể hiện thật cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp của cha con ông Sáu trong cảnh ngộ éo le của trận chiến tranh.
Trong trận chiến tranh, con người phải chịu nhiều mất mát, thiệt thòi, quyết tử về tình cảm mái ấm gia đình. Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến khi con gái đầu lòng mới tròn một tuổi. Sau tám năm xa cách ông mới có dịp trở về thăm nhà, nhưng trớ trêu thay, Thu không sở hữu và nhận ông là ba. Phút đầu gặp gỡ, Thu ngờ vực, lảng tránh, thậm chí còn sợ hãi bỏ chạy vì: "vết thẹo bên má phải cứ mọi khi anh xúc động thì nó lại đỏ ửng lên, giật giật trông rất dễ sợ ". Trong những ngày ông Sáu ở nhà, Thu cương quyết không sở hữu và nhận ông là cha tuy nhiên ông đã tìm mọi phương pháp để thân mật, vỗ về cô nàng. Có những lúc, lâm vào cảnh thế bí, nó cũng chỉ nói trổng:"Vô ăn cơm", "cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái", "cơm sôi rồi, nhão giờ đây". . . Trong bữa cơm, ông Sáu âu yếm gắp cho con miếng trứng cá to, không ngờ bé phản ứng một cách quyết liệt: "bất thần hắt miếng trứng cá ra khỏi bát làm cơm bắn tung toé cả ra mâm". Bị ông Sáu đánh vào mông, Thu bỏ về nhà ngoại và còn " cố ý làm cho dây lòi tói khua rổn rảng ". . . Sự ương ngạnh, bướng bỉnh của Thu không hoàn toàn đáng trách bởi em còn quá nhỏ để hiểu được sự éo le, khắc nghiệt trong thực trạng xa cách của trận chiến tranh và những người dân lớn trong mái ấm gia đình cũng còn chưa kịp sẵn sàng sẵn sàng cho em đón nhận những kĩ năng không bình thường đó. Em không sở hữu và nhận ông Sáu là cha vì ông có vết thẹo dài trên má rất khác bức hình chụp chung với má mà em biết. Điều đó chứng tỏ tình cảm của Thu dành riêng cho ba thật sâu sắc -em chỉ thể hiện tình yêu sâu sắc của tớ với ba lúc biết chắc đó là ba.
Buổi sáng ở đầu cuối trước khi ông Sáu lên đường, thái độ của Thu đột ngột thay đổi. Trong đêm bỏ về nhà ngoại Thu đã được bà lý giải về vết thẹo. Bé hiểu ra, ân hận và hụt hẫng vô cùng:"nghe bà kể, nó nằm im lăn lộn và thỉnh thoảng lại thở dài như người lớn". Phút chia tay "vẻ mặt nó sầm lại buồn rầu, cái vẻ buồn trên khuôn mặt ngây thơ của con bé trông thật dễ thương". Khi ông Sáu nhìn con để chào từ biệt, "đôi mắt mênh mông của con bé bỗng xôn xao"tình cha con bị dồn nén lâu nay chợt bùng lên mạnh mẽ và tự tin, quay quồng, nôn nả. Nó thét lên gọi ba"tiếng kêu của nó như tiếng xé, xé sự im re và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa". Hành động của Thu cũng thay đổi "nó nhảy thót lên, dang cả hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó. Nó hôn ba nó cùng khắp, hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài trên má của ba nó nữa". . . Tất cả những hành vi, thái độ đó của Thu đều bắt nguồn từ tình cảm dành riêng cho những người dân ba mà bé hằng yêu kính, tôn thờ và không còn ai hoàn toàn có thể thay thế được. Tình cảm của Thu thật mạnh mẽ và tự tin, sâu sắc và cũng dứt khoát, rạch ròi. Ở Thu khởi sắc cứng cỏi đến ương ngạnh nhưng vẫn khởi sắc ngây thơ, hồn nhiên của con trẻ. Bằng tâm hồn nhạy cảm, một trái tim nhân hậu và tấm lòng chan chứa yêu thương đối với trẻ em, Nguyễn Quang Sáng dường như đã cảm nhận đến tận cùng những biểu lộ tình cảm của nhân vật để miêu tả một cách sinh động và tinh tế.
Nhân vật chính thứ hai trong tác phẩm là nhân vật ông Sáu. Tình cảm của ông đối với con gái nhỏ được biểu lộ phần nào trong chuyến về thăm nhà. Khi xuồng còn chưa kịp cập bờ, trông thấy con ông đã vội vàng "nhảy lên bờ, khom người, hai tay đưa về phía trước, miệng lắp bắp :ba đây con ! ba đây con. "Những tưởng bé Thu sẽ ào tới, ôm lấy cổ ba cho thoả những tháng ngày xa cách. Nhưng không, ông hẫng hụt, bất thần khi thấy:"bé tròn mắt ngơ ngác nhìn rồi sợ hãi bỏ chạy ". Thời gian ở nhà không nhiều nếu không muốn nói là rất ít nên ông Sáu không đi đâu xa, suốt ngày chỉ tìm cách thân mật, vỗ về con, mong con gọi một tiếng ba mà không được. Có lúc giận quá ông đã đánh con. Lúc chia tay tình yêu mãnh liệt của bé Thu khiến ông cảm động "một tay ôm con, tay kia lấy khăn chấm nước mắt ". Cảm động và đau đớn hơn lúc biết rằng đây là lần đầu tiên và cũng là lần ở đầu cuối anh được nghe tiếng ba thân thương từ cô con gái nhỏ, chính bới sau đó, chẳng bao giờ anh hoàn toàn có thể trở về được nữa! Trong những ngày ở khu địa thế căn cứ, anh ân hận vì đã trót đánh con. Nhớ lời con dặn, khi tìm được một khúc ngà anh vui mừng như trẻ nhỏ "mặt anh hớn hở như một đứa trẻ được quà".
Những ngày sau đó bao nhiêu tình cảm yêu quí, nhớ thương con anh dồn cả vào việc làm cây lược. Anh cặm cụi "cưa từng răng lược, thận trọng, tỉ mỉ và cố công như một người thợ bạc"để rồi khi chiếc lược hoàn thành xong, anh còn khắc lên đó dòng chữ nhỏ "Yêu nhớ tặng Thu con của ba". . . Những lúc nhớ con anh mang cây lược ra mài lên tóc mình cho cây lược thêm óng mượt :"Cây lược ngà ấy chưa chải được mái tóc dài của con nhưng nó như tháo gỡ được phần nào tâm trạng của anh". Có lẽ những lúc ấy anh mong có một lần về phép thăm nhà để anh tự tay mình cầm cây lược chải tóc cho con. . . Đau đớn thay trận chiến tranh khiến anh chẳng bao giờ hoàn toàn có thể trở về bên con gái anh được nữa. Anh bị quyết tử trong một trận càn. Trước lúc quyết tử, "dường như chỉ có tình cha con là không thể chết", anh cầm cây lược trao cho bạn với niềm mong mỏi không hề tồn tại thể cất được thành lời. Từ lúc ấy, cây lược bằng ngà đã trở thành kỷ vật, thành hình tượng thiêng liêng của tình phụ tử. Những dòng ở đầu cuối của truyện khép lại trong nỗi buồn mênh mông mà chứa chan ý nghĩa nhân văn sâu sắc.
Chủ đề của chuyện không mới lạ, nhưng tác giả thành công bởi đã khai thác tình cha con trong những tình huống éo le cảm động. Cách lựa chọn ngôi kể, tạo lập tình huống bất thần mà tự nhiên, hợp lý cùng với việc miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật tinh tế, sâu sắc đặc biệt là tâm lý trẻ thơ đã giúp văn bản đã có được vị trí riêng trong lòng độc giả.
Câu chuyện về chiếc lược bằng ngà không riêng gì có nói lên tình cha con sâu nặng thắm thiết mà còn gợi cho những người dân đọc suy ngẫm và thấm thía những mất mát đau thương mà trận chiến tranh đã gây ra cho bao nhiêu mái ấm gia đình. Bởi vậy mà em càng thêm trân trọng môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường hoà bình mà tất cả chúng ta đang có ngày hôm nay.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 3
Nguyễn Quang Sáng là nhà văn Nam bộ chuyên viết về môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường của nhân dân miền Nam trong hai cuộc kháng chiến và khi đất nước hòa bình. Chiếc lược ngà là truyện ngắn được ông sáng tác vào năm 1966, thời kỳ cuộc kháng chiến chống Mỹ ra mắt vô cùng ác liệt. Trong thực trạng gay cấn ấy, nhà văn đã gửi gắm nhiều giá trị nhân văn vào tác phẩm, một trong những giá trị đó đó đó là tình cảm cha con anh Sáu và bé Thu đầy xót xa và cảm động.
Câu chuyện kể về thực trạng của anh Sáu và bé Thu đoàn tụ sau tám năm xa cách. Ngày từ mặt trận trở về, con bé không sở hữu và nhận anh là cha vì vết sẹo in dài trên má. Đến lúc bé Thu hiểu ra mọi chuyện thì anh Sáu lại phải lên đường. Niềm vui đoàn viên chưa trọn vẹn kéo theo những nỗi luyến tiếc khắp đoạn đường hành quân sau đó. Ở khu địa thế căn cứ, anh dành tất cả tình cảm yêu thương tỉ mỉ mài khúc ngà voi quý hiếm thành chiếc lược định bụng sẽ làm quà tặng tặng nhân ngày trở về. Thế nhưng mong ước ấy đành dang dở vì bom đạn quân địch đã hạ gục anh giữa rừng cùng chiếc lược ngà gửi lại đồng đội mang về cho con. Đọc Chiếc lược ngà, ta mới cảm nhận được tình cảm mái ấm gia đình đặc biệt là tình cảm cha con cao đẹp đến nhường nào. Đó là thứ tình cảm thiêng liêng mà không một thứ bom đạn nào hoàn toàn có thể tiêu diệt được.
Tình cảm của anh Sáu đối với con đã thể hiện ngay từ chuyến về phép thăm nhà sau tám năm mong mỏi được gặp con. Trong suốt đoạn đường về nhà, đã không dưới một lần anh hồ hởi mong ngóng được gặp con, thậm chí khi thấy con bé đang chơi trước nhà anh “nhảy lên bờ khi xuồng còn chưa kịp cập bờ”, “bước những bước dài” để nhanh đến bên con: “Thu! Con!”.
Tiếng gọi ngắn gọn nhưng đã chất chứa và dồn nén suốt tám năm trời để ngày hôm nay mới có dịp bật ra thành tiếng. Thế nhưng ngược lại với những gì anh chờ đón, đứa con chẳng những không mừng rỡ, không ôm chầm lấy anh mà “khóc thét lên” gọi mẹ. Những hành vi ấy khiến người lính kiên cường trên mặt trận bất giác hụt hẫng, buông thõng cả hai tay.
Từ khi về, anh chẳng muốn đi đâu, chỉ quanh quẩn ở nhà với mong ước được thân mật con hơn, với mong ước con gọi anh một tiếng “Ba”, chỉ một tiếng thôi cũng đủ để xoa dịu nỗi lòng tám năm đợi chờ đằng đẵng. Nhưng anh càng muốn xích lại gần thì con bé lại càng rời xa anh. Anh dùng mọi cách, từ quan tâm, giúp sức đến dồn con bé vào “đường cùng” thậm chí có khi tức giận, anh đánh con bé và quát rằng: “Sao mày lì thế” nhưng cũng chẳng thay đổi được nó. May mắn thay, ở đầu cuối thì con bé cũng hiểu được vết sẹo găm trên má của ba nó, nhận ra được tình cảm yêu thương mà “người đàn ông lạ” dành riêng cho nó để rồi vỡ òa hai tiếng “Ba ơi!” vào ngày tiễn anh trở lại địa thế căn cứ chiến đấu. Và cũng tại đây, tình cảm sâu nặng của anh được tập trung biểu lộ nhiều nhất.
Nỗi nhớ con đau đáu suốt những ngày ở địa thế căn cứ. Lời hứa mang về cho con gái chiếc lược đó đó là vấn đề anh muốn bù đắp cho con. Cái hôm vào rừng sâu, tìm được đoạn ngà voi quý hiếm, anh vui mừng hớt hải chạy về, hớn hở khoe với bạn như đứa trẻ vừa được nhận quà. Làm chiếc lược cho bé trai Thu trở thành việc làm duy nhất mà anh làm trong những lúc rảnh rỗi. Anh bắt tay vào chiếc lược với niềm say mê, sự công phu đặc biệt. Lấy vỏ đạn 20 ly làm một cây cưa nhỏ, anh “cưa từng chiếc răng lược, thận trọng, tỉ mỉ và cố công như người thợ bạc”. Không lâu sau thì chiếc lược hoàn thành xong, anh nâng niu nó như nâng niu đứa con gái nhỏ bé của tớ, lúc nào rảnh rỗi anh cũng “mài lên tóc” để chiếc lược thật bóng, thật đẹp. Không chỉ vậy “trên sống sống lưng lược có khắc một dòng chữ nhỏ mà ông đã gò sống lưng, tẩn mẩn khắc từng nét: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Có lẽ mọi khi mài chiếc lược lên tóc, anh đều tưởng tượng ra cảnh chiếc xuồng con chưa cập bờ, con bé đã ra đón anh ở gốc cây trước cửa, sẽ ôm anh, hôn anh và vui mừng khôn xiết khi thấy chiếc lược bằng ngà mà anh làm tặng. Nhưng đau đớn thay, anh quyết tử lúc còn chưa kịp trao tay con gái chiếc lược ngà mà chỉ kịp trăn trối nhờ đồng đội thực hiện lời hứa hẹn thay anh.
Nói về bé Thu, cô là đứa trẻ tám tuổi nhưng mạnh mẽ và tự tin dù có phần ngang bướng. Thu không sở hữu và nhận anh Sáu là cha bởi vết sẹo trên má và cũng tuyệt nhiên không gọi anh là “ba” dù tất cả mọi người đều bảo đây là ba nó. Trong tiềm thức của đứa trẻ tám tuổi này, ba nó là một người đàn ông lành lặn – không còn vết sẹo trên mặt, hình ảnh ấy in sâu vào tâm trí của con bé để rồi khi nó không sở hữu và nhận anh là cha vì vết sẹo trên má chứng tỏ không một ai hoàn toàn có thể thay thế hình ảnh người cha trong lòng nó. Mạnh mẽ là vậy nhưng khi nghe đến bà ngoại kể về vết sẹo trên mặt ba, biết rằng đây đó đó là người nó dành tình thương và đợi chờ suốt nhiều năm dài đằng đẵng, con bé trở về nhà trong tâm thế của một đứa con tiễn cha về địa thế căn cứ. Ngày hôm ấy, “con bé như bị bỏ rơi, lúc đứng vào ngóc ngách nhà cửa, lúc đứng tựa cửa và cứ nhìn mọi người đang vây quanh ba nó. Vẻ mặt của nó có cái gì hơi khác, nó không bướng bỉnh hay nhăn mày cau có nữa, vẻ mặt nó sầm lại buồn rầu, cái vẻ buồn trên khuôn mặt ngây thơ của con bé trông rất dễ thương. Với đôi mi dài uốn cong, và như không bao giờ chớp, đôi mắt nó như to hơn, cái nhìn của nó không ngơ ngác, không lạ lùng, nó nhìn với vẻ nghĩ ngợi sâu xa”. Còn anh cũng không đủ can đảm đến từ biệt con mình, chỉ nhìn với vẻ ái ngại rồi bảo “Thôi! Ba đi nghe con!”. Câu nói ấy như giọt nước làm tràn ly, con bé òa khóc, vừa chạy đến bên anh vừa mếu máo gọi “Ba… a…. a… !”. Tiếng kêu của nó như tiếng xé, xé sự im re và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa. Đến đây người đọc mới hiểu được con bé tha thiết muốn gọi tiếng ba đến nhường nào, tiếng gọi mà tám năm nay cả anh Sáu và bé Thu đều mong đợi ở đầu cuối cũng khá được cất thành lời.
Thu là một đứa trẻ đầy tình cảm, những hành vi của nó thời điểm hiện nay khác hoàn toàn với những ngày đầu khi anh Sáu trở về. Trái ngược nhưng lại nhất quán chính bới nó quá yêu ba nó, qua nhớ ba nó và nó không được cho phép bất kể ai hoàn toàn có thể thay thế hình ảnh của ba nó. Nên khi hiểu được nguyên nhân, nó muốn giữ ba ở lại, muốn thời gian ngắn ngủi còn sót lại kéo dãn mãi mãi. Thế nhưng thời gian cha con đoàn viên chỉ từ được tính bằng phút giây ngắn ngủi. Nó ôm chầm lấy anh, “hôn lên mặt, lên tóc, lên cả vết sẹo trên má của anh”, dường như nó hiểu ra ba nó vẫn là ba của nó, vết sẹo ấy không những không làm ba mất đi mà còn làm ba trở nên đáng nể trong lòng nó. Có lẽ vì vậy mà sau này, khi lớn lên, Thu tiếp tục bước tiếp bước chân của ba trên hành trình dài bảo vệ Tổ quốc. Cô bé tám tuổi ngang bướng ngày nào giờ trở thành cô giao liên nhanh nhẹn, linh hoạt, lặng lẽ, âm thầm chiến đấu trả thù cho Tổ quốc, cho mái ấm gia đình, cho tình cha con bất diệt.
Thông qua điểm nhìn của bác Ba, Nguyễn Quang Sáng đã miêu tả nội tâm nhân vật một cách sâu sắc và hợp lý, mỗi nhân vật có một giọng điệu riêng, ngôn từ riêng, tính cách riêng mang đậm đặc trưng Nam Bộ với diễn biến tâm lý phù hợp để từ tức giận bé Thu người đọc chuyển sang cảm thông và vỡ òa trong nghẹn ngào xúc động. Cái đáng nể ở đây đó đó là việc tác giả đã miêu tả nội tâm của bé Thu – một đứa trẻ tám tuổi, đầy mạnh mẽ và tự tin nhưng cũng luôn có thể có phần bướng bỉnh rất trẻ con, không làm “lão hóa” nhân vật của tớ mà vẫn giữ được sự trong sáng, đáng yêu. Phải là người dân có sự quan sát tinh tế và gắn bó với đời sống nhân dân đặc biệt là người dân Nam Bộ, tác giả mới hoàn toàn có thể thể hiện được những nỗi niềm cảm xúc như vậy.
Nguyễn Quang Sáng đã rất tài tình khi khắc họa tình cảm chân thành của anh Sáu và bé Thu. Đó là tình cảm cha con sâu nặng, là tiếng hát trong trẻo cất lên giữa tiếng đạn bom gào thét. Đọc “Chiếc lược ngà”, ta trân trọng hơn những người dân thân trong gia đình yêu cạnh bên mình, trân trọng hơn tình cảm phụ tử gắn bó bền chặt. Tình cảm cha con dù có thế nào thì cũng vẫn luôn là những tình cảm chân thành nhất, yêu thương nhất.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 4
Truyện "Chiếc lược ngà" (Nguyễn Quang Sáng) được viết trong cuộc kháng chiến chống Mỹ nhưng đa phần tập trung nói về tình người trong cảnh ngộ éo le của trận chiến tranh. Đoạn trích "Chiếc lược ngà" thể hiện tình cha con thắm thiết, sâu nặng của ông Sáu và bé Thu.
Ông Sáu về thăm nhà sau bao năm ở chiến khu với cái tình của người cha nôn nao, cháy bỏng khát khao được gặp con. Nhưng ngay từ khoảng chừng thời gian ngắn đầu, điều mà ông lâu nay mong đợi được nghe con gái gọi tiếng "Ba!" không được đền đáp. Đứa trẻ hoàn toàn ngơ ngác, lạnh lùng, đối xử với ông như người xa lạ. Với lòng mong nhớ con, ông càng đón chờ tình cảm của con, nó càng cố ý cự nự. Điều đó, khiến ông đau đớn "hai tay buông xuống như bị gãy". Có những tình huống, tưởng chừng thế nào nó cũng chịu thua, không ương ngạnh được nữa, phải gọi tiếng "Ba". Nhưng nó vẫn không chịu cất tiếng "Ba" mà ông Sáu chờ đón.
Hành động trẻ con, nói năng cộc lốc, ngang ngạnh của Thu dành riêng cho Ba khiến ông Sáu, bạn ông Sáu và khắp cơ thể đọc đau lòng và suy nghĩ. Khi có mái ấm gia đình, niềm sung sướng được làm cha, tiếng gọi "Ba" của đứa con gái yêu chưa dành riêng cho ông khiến ông "khổ tâm đến nỗi không khác được, chỉ biết nhìn con vừa khẽ lắc đầu vừa cười".
Phản ứng tâm lý của Thu là hoàn toàn tự nhiên. Thu còn quá bé để hoàn toàn có thể hiểu tình thế éo le xảy ra trong trận chiến tranh. Bản thân người lớn cũng chưa ai sẵn sàng sẵn sàng cho Thu ứng phó với không bình thường. Điều đó, người đọc cảm được tình cảm chân thực, sâu sắc, mãnh liệt Thu dành riêng cho ba - người mà Thu biết trên ảnh, người cha được cô nàng ghi sâu trong lòng từ tấm ảnh, không phải người đàn ông xưng là "ba".
Đến khi được bà ngoại tháo gỡ thắc mắc trong lòng, về lai lịch vết thẹo, Thu vỡ lẽ đó thực là ba mình. Trăn trở dằn vặt, cùng tình yêu, khát khao lâu nay mong gặp mặt cha dồn nén, bùng nổ kinh hoàng, quyết liệt vào giờ phút trước khi người cha lên đường. Tiếng "Ba... a... a... ba!" vỡ ra từ sâu thẳm lòng cô nàng. Tiếng kêu mà ba nó chờ đón bao năm ròng. Tiếng kêu làm nhói tim mọi người. Ông Sáu sung sướng, niềm sung sướng nghẹn lời, không cầm được nước mắt. Thu vồ vập, cuống quít, níu giữ cha, níu giữ yêu thương lâu nay nó mong đợi. "Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa", "hai tay nó xiết chặt lấy cổ, chắc nó nghĩ hai tay không thể giữ được ba nó, nó dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó, và đôi vai nhỏ bé của nó run run".
Đối với người cha, đó là tiếng "ba" đầu tiên và cũng là tiếng yêu thương ở đầu cuối ông được nghe từ con! Ở chiến khu, ông nỗ lực rất là, thận trọng, tỉ mỉ làm cho con chiếc lược ngà. Ông đặt vào đấy tất cả tình cảm cha con. Chiếc lược trở thành vật thiêng, an ủi ông "tháo gỡ phần nào tâm trạng", nuôi dưỡng tình cha con. Ông thường xuyên "lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng, thêm mượt". Lòng yêu con đã biến người chiến sỹ thành một nghệ nhân - nghệ nhân chỉ sáng tạo ra một tác phẩm duy nhất trong đời. Trước khi nhắm mắt xuôi tay, ông Sáu vẫn nhớ chiếc lược, nhờ bạn chuyển lại cho con - cử chỉ chuyển giao đó là một ước nguyện giữ gìn muôn đời tình cảm cha con, ruột thịt.
Truyện "Chiếc lược ngà" đã diễn tả một cách cảm động tình cha con thắm thiết, sâu nặng của cha con ông Sáu trong thực trạng éo le của trận chiến tranh. Hình ảnh cây lược được gắn vào đó một trái tim thổn thức tình ruột thịt, xác định giá trị nhân bản sâu sắc, cao đẹp thiêng liêng!
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 5
Một người cha cũng quan trọng như một người mẹ. Nếu bà mẹ là những anh hùng trong việc nuôi dưỡng những đứa trẻ, thì những ông bố lại sở hữu ý nghĩa vô cùng quan trọng đến việc phát triển nhân cách và tình cảm của đứa trẻ. Tôi đã từng rơi nước mắt trước những tình cảm cha con thật cảm động và cao thượng… Người cha, với biết bao gánh nặng cuộc sống không còn ai khổ bằng, với bao nhiêu công ơn lớn lao mà mây trời lồng lộng cũng không phủ kín. Đừng bao giờ nghĩ rằng tình phụ tử không thiêng liêng và cao cả, không ấm áp và đẹp đẽ như tình mẫu tử, nếu ai có những suy nghĩ đó thì chắc như đinh sẽ có một quan điểm khác về tình cha con qua truyện ngắn “Chiếc lược ngà”, được nhà văn Nguyễn Quang Sáng khắc họa thành công nhân vật bé Thu thật ấn tượng và tinh tế, nổi bật hơn là tình cảm cha con rất là sâu nặng, thiêng liêng và cao đẹp dù là trong cảnh ngộ éo le của trận chiến tranh khắc nghiệt.
Câu chuyện kể về ông Sáu – người chiến sỹ xa nhà sau 8 năm mới có dịp về quê thăm con. Bé Thu không sở hữu và nhận ra cha nó vì vết sẹo trên mặt làm ông rất khác với bức hình chụp với má mà nó đã từng nghe biết, vì thế nó đối xử với ông như một người xa lạ và rất là lạnh lùng. Đến khi nó nhận ra ông Sáu là ba, khi tình cảm cha con như bỗng nổi dậy trong người nó thì đó cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. Ở địa thế căn cứ, nhớ đến lời hứa hẹn với con, ông Sáu đã dồn hết tình yêu thương, và sự mong nhớ con vào chiếc lược ngà mà ông đã tỉ mỉ làm miệt mài từng cái răng cho cây lược ngà chỉ có một hàng răng thưa, hay gò sống lưng, tẩn mẩn với từng nét “Yêu nhớ tặng Thu con của ba” trên sống lược để tặng cho con gái nhỏ bé của tớ. Nhưng rủi ro, trong một trận càn lớn của quân Mĩ – ngụy, ông Sáu đã quyết tử. Trước khi nhắm mắt, ông chỉ từ kịp trao chiếc lược ngà cho những người dân bạn thân – bác Ba – nhân vật kể chuyện.
Bé Thu – hình tượng nhân vật trọng tâm trong câu truyện, được tác giả khắc họa một cách cực nhạy bén và tinh tế. Thu là một cô nàng rất đậm cá tính, bướng bỉnh và gan góc, nhưng lại giàu tình cảm. Thái độ của nó trái ngược hoàn toàn với những ngày đầu khi ông Sáu trở về thăm nhà và lúc ông Sáu sắp ra đi, song trái ngược mà vẫn nhất quán. Có lẽ chỉ vì quá yêu ba, quá khát khao được có ba nên khi nhận định đó không phải là ba của tớ thì nó nhất định không chịu nhận ông Sáu, nhất định không chịu gọi ông Sáu một tiếng “ba” dù chỉ một lần. Nó cứng đầu thế đấy, bởi lẽ trong tâm trí của nó chỉ có duy nhất hình ảnh người cha trong tấm ảnh mà nó vẫn thường thấy mỗi ngày, chứ không phải bộ dạng của ông Sáu giờ đây. Người cha không được đứa con nhìn nhận bởi vết sẹo trên má làm mặt ông bị biến dạng và khác trước đây quá nhiều… Chính vết sẹo ấy là dấu tích không mong ước của trận chiến tranh tàn khốc mà Thu thì còn quá nhỏ để hoàn toàn có thể cảm nhận và hiểu được điều đó – hiểu được sự quyết liệt của bom lửa đạn, hiểu được cái cay xé của mùi thuốc súng, hiểu được sự gian truân, vất vả trong cảnh trận chiến tranh khắc nghiệt mà người lính phải trải qua… Nhưng cũng chính từ sự kiên định, thẳng thắn, bản lĩnh và lập trường vững chắc đó đã phần nào thể hiện được hình ảnh một cô nàng giao liên dũng cảm sau này.
Tác giả tỏ ra am hiểu tâm lý trẻ con, với tất cả sự trân trọng và yêu mến rất thiêng liêng, rất đẹp đẽ dành riêng cho những tâm tư, tình cảm vô giá ấy. Bé Thu, một cô nàng mạnh mẽ và tự tin, bướng bỉnh, nhưng dù sao thì nó vẫn là một đứa trẻ 8 tuổi – với tất cả sự hồn nhiên, ngây thơ và đáng yêu. Khi nó bị ông Sáu đánh vì cái tính ngang ngạnh, thật ngạc nhiên vì nó đã “cầm đũa, gấp lại cái trứng cá để vào chén, rồi lặng lẽ đứng dậy, bước ra khỏi mâm”, dường như nó sợ ông Sáu sẽ thấy được những giọt nước mắt trong chính tâm tư của nó… “Xuống bến, nó nhảy xuống xuồng, mở lòi tói cố làm cho dây lòi tói khua rổn rảng, khua thật to, rồi lấy dầm bơi qua sông”, trong một loạt hành vi đó, dường như có điểm đối lập giữa một bên là sự việc già dặn và cứng cỏi, tuy nhiên với một khía cạnh khác, nó lại muốn được yêu thương , vỗ về. Từ đó, rõ ràng cho ta thấy được cái tính cố chấp rất hồn nhiên, rất trẻ con của nó đã được khắc họa một cách rất thực và thân mật qua nhiều rõ ràng.
Và rồi đến lúc nó nhận ra ông Sáu là cha, nhận ra được cái lỗi của chính mình… thì thật khó để người khác hoàn toàn có thể phủ nhận rằng nó là một cô nàng giàu tình cảm. Có ai ngờ được một đứa trẻ phải xa cha mình từ lúc gần đầy một tuổi, rồi 8 năm ròng rã trôi qua vô tình… thế mà nó vẫn luôn vun đắp, ấp ủ một tình yêu mãnh liệt đến bất tận dành riêng cho những người dân cha thân yêu của nó. Tình yêu đó đã đánh bại được thời gian, đánh bại luôn cả khoảng chừng cách giữa cha và con mà khoảng chừng thời gian ấy đã tạo nên. Tình yêu thương dành riêng cho cha của một đứa bé mới chỉ 8 tuổi và lại dạt dào và sắc nét đến thế! Dẫu rằng người cha thân thương mà nó vẫn hằng mong chưa hề mang lại cho nó sự nâng niu, săn sóc, hay một bàn tay rộng ấm áp tình thương đến bên ân cần và che chở cho nó… Chỉ những điều đơn giản thế thôi mà ông Sáu vẫn chưa hề làm được, thì mơ gì đến việc ông làm cho nó một món đồ chơi, kể cho nó nghe một câu truyện, hay tâm sự và sẻ chia với nó những nụ cười, nỗi buồn từ khi nó đến với thế giới này… tất cả đều quá xa vời với nó. Nó dường như không còn một kỷ niệm hay một chút ít ấn tượng gì về cha của nó, nhưng chắc chắn là, đã nhiều lần nó tự tưởng tượng ra hình ảnh người cha của nó là một người tài giỏi ra làm sao, cao lớn và có một vòng tay rộng lớn, ấm áp để ôm nó vào lòng ra sao… Tình yêu mãnh liệt của nó đã ngăn không cho nó nhận người đàn ông lạ trên mặt có vết sẹo như vậy kia. Mãi đến ngày ông Sáu phải lên đường, thì đứa bé bướng bỉnh và cứng cỏi của ngày ngày hôm qua “như bị bỏ rơi”, “lúc đứng vào ngóc ngách nhà cửa, lúc đứng tựa cửa và cứ nhìn mọi người đang vây quanh ba nó” – dường như đó là lúc nó thèm muốn cái tình cảm ấm áp của mái ấm gia đình, nó muốn ông Sáu nhận ra sự hiện hữu của nó trong lúc ấy, nó muốn chạy lại hôn ba nó lắm, nhưng chẳng hiểu sao lại sở hữu một chiếc gì đó ngăn nó lại và làm cho nó cứ mãi đứng yên. Đến phút chia tay, ông Sáu mới nhìn sang và chào nó với một giọng khe khẽ “Thôi! Ba đi nghe con!” – thật lạ… sao chỉ là một lời chào vẻn vẹn trong bốn từ thế kia? sao ông không dặn dò hay nhắn nhủ đến nói một điều gì? có lẽ rằng nào sự phũ phàng mà nó dành riêng cho ông Sáu, đã làm cho ông thất vọng và tổn thương lắm nên mới như vậy? Rồi đến khi tiếng kêu của nó thét lên “Ba… a… a… ba!”, “tiếng kêu của nó như xé, xé sự im re và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa”… Đến lúc ấy, mọi người mới nhận ra rằng, nó thèm muốn được gọi tiếng “ba” đến nhường nào. Tiếng “ba” mà nó đã cất lên trong nghẹn ngào, tiếng “ba” mà nó đã đè nén sau bao nhiêu năm cách biệt… nghe mới thật thiêng liêng làm thế nào! – Đó là tiếng kêu như vỡ tung ra từ đáy lòng của nó, “nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt cổ ba nó”, “nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai, và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa”… Tất cả những điều đó đã thể hiện được một tình yêu mãnh liệt lên đến mức điểm cao trào nhất của đứa con dành riêng cho ba nó, khiến mọi người xung quanh ai cũng không cầm được nước mắt trước cảnh tượng đầy xót xa ấy… Điều đó càng chứng tỏ được tình cảm của Thu dành riêng cho ba thật sâu sắc - Nó chỉ thể hiện tình yêu sâu sắc của tớ với ba lúc biết chắc đó là ba.
Bên cạnh hình ảnh bé Thu, hình ảnh ông Sáu được ra mắt là người lính trận chiến tranh, vì trách nhiệm cao cả mà phải tham gia chiến đấu, bỏ lại mái ấm gia đình, quê hương, đặc biệt là tình cảm yêu thương con đến tha thiết. Tình cảm ấy được biểu lộ phần nào trong chuyến về quê thăm nhà. Khi xuồng còn chưa kịp cập bờ, trông thấy con ông đã vội vàng “nhảy lên bờ, khom người, hai tay đưa về phía trước, miệng lắp bắp: “ba đây con! ba đây con.” Cứ ngỡ rằng bé Thu sẽ chạy ào tới, ôm lấy cổ ba cho thỏa những tháng ngày xa cách. Nhưng không, ông hụt hẫng, bất thần khi thấy: “bé tròn mắt ngơ ngác nhìn rồi sợ hãi bỏ chạy ”. Thời gian ở nhà không nhiều nếu không muốn nói là rất ít nên ông Sáu không đi đâu xa, suốt ngày chỉ tìm cách thân mật, vỗ về con, mong con gọi một tiếng ba mà không được. Có lúc giận quá ông đã đánh con. Lúc chia tay, tình yêu mãnh liệt của bé Thu đã khiến ông cảm động “một tay ôm con, tay kia lấy khăn chấm nước mắt ” – những giọt nước mắt khan hiếm của một cuộc sống từng trải nhiều gian truân vất vả, xong lại rơi khi lần đầu tiên ông cảm nhận được sự ấm áp của cha con thực sự! Đau đớn hơn lúc biết rằng đây là lần đầu tiên và cũng là lần ở đầu cuối ông được nghe tiếng ba thân thương từ cô con gái nhỏ, chính bới sau đó, chẳng bao giờ ông hoàn toàn có thể trở về được nữa! Trong những ngày ở khu địa thế căn cứ, ông ân hận vì đã trót đánh con. Nhớ mãi lời con dặn: “Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba!”, đó là mong ước đơn sơ của con gái nhỏ bé trong khoảng chừng thời gian ngắn cha con từ biệt. Nhưng đối với ông thì đó là mơ ước đầu tiên và cũng là duy nhất, nên nó cứ mãi thôi thúc trong lòng ông. Lúc tìm được một khúc ngà, ông đã vui mừng “hớn hở như một đứa trẻ được quà”. Ngày qua ngày, ông cặm cụi “cưa từng răng lược, anh còn khắc lên đó dòng chữ nhỏ “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”…Những lúc nhớ con ông lại mang cây lược ra mài lên tóc mình cho cây lược thêm óng mượt, tuy rằng chiếc lược ấy chưa chải được mái tóc của bé Thu nhưng lại tháo gỡ được tâm trạng của ông thời điểm hiện nay. Ông đã nâng niu chiếc lược như nâng niu đứa con nhỏ bé của tớ. Lòng yêu con đã biến một người chiến sỹ trở thành một nghệ nhân sáng tạo tài tình, dù chỉ sáng tạo một tác phẩm duy nhất trong đời. Có lẽ những lúc ấy ông mong có một lần về phép thăm nhà để tự tay mình cầm cây lược chải tóc cho con… Đau đớn thay trận chiến tranh khiến ông chẳng bao giờ hoàn toàn có thể trở về bên con gái được nữa. Ông bị quyết tử trong một trận càn lớn, nhưng “dường như chỉ có tình cha con là không thể chết”, ông cầm cây lược trao cho những người dân bạn thân với niềm mong mỏi không hề tồn tại thể cất được thành lời… Từ lúc ấy, cây lược bằng ngà đã trở thành kỷ vật, thành hình tượng thiêng liêng của tình phụ tử. Những dòng ở đầu cuối của truyện khép lại trong nỗi buồn mênh mông mà chứa chan ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Câu chuyện như một lời tố cáo trận chiến tranh phi nghĩa gây đổ máu vô ích, làm nhà nhà ly tán,người người xa nhau vĩnh viễn. Song cái tất cả chúng ta thấy lại không còn sự bi lụy ma là sức mạnh,lòng căm thù đã biến Thu trở thành một cô giao liên dũng cảm,mạnh mẽ và tự tin, đã gắn bó với cuộc sống con người mất mát xích lại gần nhau để cùng đứng lên hát tiếp bài ca thắng lợi, Chủ đề của chuyện không mới lạ, nhưng tác giả thành công bởi đã khai thác tình cha con trong những tình huống éo le và cảm động. Cách lựa chọn ngôi kể, tạo lập tình huống bất thần mà tự nhiên, hợp lý cùng với việc miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc đặc biệt là tâm lý trẻ thơ, hơn thế nữa lãi có giọng văn dung di, cảm động đã giúp truyện đã có được vị trí riêng trong lòng độc giả .
Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” là một áng văn bất hủ ca tụng tình phụ tử giản dị mà thiêng liêng, với những con người giàu tình cảm và đẹp đẽ,như nhân vật bé Thu và ông Sáu. Câu chuyện không riêng gì có ca tụng tình cha con sâu nặng thắm thiết, mà còn gợi cho tất cả chúng ta những suy ngẫm và thấm thía được tình sự đau thương, mất mát của trận chiến tranh tàn khốc gây ra… Vì thế mà ta càng quý môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường thanh bình của ngày ngày hôm nay, quý tình cha cao thượng và vĩ đại. Mỗi người đều lưu giữ trong trái tim mình hình ảnh một người cha, hãy biết trân trọng tình yêu và sự quyết tử vô điều kiện mà cha đã dành riêng cho ta. Vòng đời mới ngắn ngủi làm thế nào, đừng mãi sống ích kỷ – chỉ biết nhận tình cảm thương yêu từ cha mẹ mà chẳng bao giờ đền đáp lại. Nếu bạn còn cha, và một người cha đúng nghĩa thì hãy cảm ơn thượng đế vì bạn đã được sinh ra trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường này!
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 6
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng sinh năm 1932, quê ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang. Năm 1945, ông tập kết ra Bắc và khởi đầu viết văn. Ông viết nhiều thể loại: truyện ngắn, tiểu thuyết, ngữ cảnh phim; đề tài chính; trận chiến đấu của nhân dân Nam Bộ. Chiếc lược ngà viết năm 1966, khi tác giả hoạt động và sinh hoạt giải trí ở mặt trận Nam Bộ thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, là truyện ngắn xuất sắc viết về tình cha con và nỗi đau trận chiến tranh do quân giặc gieo rắc thời chống Mỹ thông qua nhân vật ông Sáu và bé Thu.
Truyện đã thể hiện tình cha con sâu sắc của hai cha con ông Sáu trong hai tình huống. Tình huống thứ nhất, hai cha con gặp nhau sau tám năm xa cách, nhưng thật trớ trêu là bé Thu không sở hữu và nhận cha, đến lúc em nhận ra và biểu lộ tình cảm thắm thiết thì ông Sáu phải ra đi. Đây là tình huống cơ bản thể hiện sâu sắc tình cảm của bé Thu dành riêng cho những người dân cha thân yêu. Tình huống thứ hai, ở khu địa thế căn cứ, ông Sáu dồn tất cả tình yêu thương và mong nhớ đứa con vào việc làm cây lược ngà để tặng con, nhưng ông đã quyết tử lúc còn chưa kịp trao món quà ấy cho con gái. Tình huống này thể hiện sâu sắc tình cảm của người cha đối với con.
Tình yêu của bé Thu đối với cha được thể hiện thật đặc biệt. Gặp lại con sau nhiều năm xa cách với bao nỗi nhớ thương nên ông Sáu không kìm được nỗi vui mừng trong phút đầu nhìn thấy con. Nhưng thật trớ trêu, đáp lại sự vồ vập của người cha, bé Thu lại tỏ ra ngờ vực, lảng tránh và ông Sáu càng muốn gần con thì đứa con lại càng tỏ ra lạnh nhạt, xa cách. Tâm lí và thái độ ấy của Thu đã được biểu lộ qua hàng loạt những cụ ông cụ bà thể mà người kể chuyện quan sát và thuật lại rất sinh động. Khi mới gặp ông Sáu, cô nàng hốt hoảng, mặt tái đi, rồi vụt chạy và kêu thét lên. Những ngày ông Sáu ở nhà, bé Thu chỉ gọi trống không với ông mà không chịu gọi cha, nhất định không chịu nhờ ông chắt nước nồi cơm to đang sôi. Bữa cơm, Thu liền hất cái trứng cá mà cha nó gắp cho. Cuối cùng, khi bị ông Sáu tức giận đánh cho một chiếc thì bỏ về nhà bà ngoại, khi xuống xuồng còn cố ý khua cái dây cột xuồng kêu rổn rảng thật to.
Sự ương ngạnh ấy của cô nàng hoàn toàn không đáng trách. Trong thực trạng xa cách và trắc trở của trận chiến tranh, nó còn quá nhỏ bé để hoàn toàn có thể hiểu được những tình thế khắc nghiệt, éo le của đời sống và người lớn cũng không còn ai kịp sẵn sàng sẵn sàng cho nó những kĩ năng không bình thường, nên nó không tin ông Sáu là ba nó chỉ vì trên mặt ông có thêm vết sẹo, khác với hình ba mà nó được biết. Phản ứng tâm lý của em là hoàn toàn tự nhiên, nó còn chứng tỏ em có đậm cá tính mạnh mẽ và tự tin, tình cảm của em sâu sắc, chân thực, em chỉ yêu ba khi tin chắc đó đúng là ba. Trong cái cứng đầu của em có chứa cả sự tự tôn trẻ thơ về một tình yêu dành riêng cho những người dân cha khác – người trong tấm hình chụp với má em.
Nhưng trong buổi sáng ở đầu cuối, trước phút ông Sáu phải lên đường, thái độ và hành vi của bé Thu đã đột ngột thay đổi hoàn toàn. Lần đầu tiên Thu cất tiếng gọi ba mà tiếng kêu như tiếng xé, rồi nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhan như một con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó, nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa, hai tay nó siết chặt lấy cổ, chắc nó nghĩ hai tay không thể giữ được ba nó, nó dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó, và đôi vai nhỏ bé của nó run run.
Sở dĩ có sự biến hóa đột ngột như vậy trong thái độ và hành vi của bé Thu là vì trong đêm bỏ về nhà bà ngoại, Thu đã được bà lý giải về vết thẹo làm thay đổi khuôn mặt ba nó. Sự nghi ngờ lâu nay được giải toả và ở cô nàng nảy sinh một trạng thái như thể sự việc ân hận, hụt hẫng: Khi nghe bà kể nó nằm im, lăn lộn và thỉnh thoảng lại thở dài như người lớn. Vì thế, trong giờ phút chia tay với cha, tình yêu và nỗi nhớ mong với người cha xa cách đã bị dồn nén lâu nay, nay bùng ra thật mạnh mẽ và tự tin và quay quồng, nôn nả, có xen lẫn cả sự hối hận. Chứng kiến những biểu lộ tình cảm ấy trong cảnh ngộ cha con ông Sáu phải chia tay, có người không cầm được nước mắt và người kể chuyện thì cảm thấy như có bàn tay ai nắm lấy trái tim mình.
Đó là tình cảm thật sâu sắc, mạnh mẽ và tự tin nhưng cũng thật dứt khoát, rạch ròi. Ở Thu còn tồn tại nét đậm cá tính là sự việc cứng cỏi đến mức tưởng như ương ngạnh, nhưng Thu vẫn là một đứa trẻ với tất cả nét hồn nhiên, ngây thơ của con trẻ.
Qua những diễn biến tâm lí của bé Thu được miêu tả trong truyện, ta thấy tác giả tỏ ra rất am hiểu tâm lý trẻ em và diễn tả rất sinh động với tấm lòng yêu mến, trân trọng những tình cảm trẻ thơ.
Nhân vật chính thứ hai trong tác phẩm là nhân vật ông Sáu. Tình cảm của ông đối với con gái nhỏ được biểu lộ phần nào ở tình huống thứ nhất, trong chuyến về thăm nhà. Cũng như bao người khác ông Sáu đi theo tiếng gọi của quê hương đã lên đường chiến đấu, để lại người vợ và đứa con thân yêu. Sự xa cách càng làm dâng lên trong ông nỗi nhớ nhung tha thiết đứa con gái mà khi ông đi nó gần đầy một tuổi. Nỗi nhớ ấy đã trở thành niềm khao khát, mơ ước cháy bỏng trong lòng ông. Chính vì vậy mỗi lần vợ lên thăm là một lần ông hỏi “Sao không cho con bé lên cùng?’’. Không gặp được con ông đành ngắm con qua ảnh vậy... Mặc dầu tấm ảnh đó đã rách nát, cũ kỹ lắm rồi, nhưng ông luôn giữ gìn nó vô cùng thận trọng, coi nó như một báu vật. Và tám năm trời là trong năm tháng dài đằng đẵng ấy cũng làm tăng lên trong lòng người cha nỗi nhớ nhung, mong đợi, ông Sáu ao ước gặp con.
Thế rồi niềm ao ước ấy đã trở thành hiện thực. Ông Sáu được nghỉ phép. Ngày về thăm con, trên xuồng mà ông Sáu cứ nôn nao khắp cơ thể. Ông đang nghĩ tới đứa con, nghĩ tới khoảng chừng thời gian ngắn hai cha con gặp nhau ra làm sao. Những điều ấy choán hết tâm trí ông. Khi xuồng vừa cập bờ, ông Sáu đã nhón chân nhảy thót lên bờ. Hẳn vì quá xúc động nên lúc ấy ông Sáu đã có những cử chỉ mà ngay khắp cơ thể bạn của ông cũng không ngờ tới “giọng anh tập bập run run”, ông dang hai tay chờ đó con và sải những bước dài đến gần con. Tưởng rằng con bé sẽ chạy tới nhào vào lòng ông nhưng không ngờ bỗng nó hét lên “má...má” và bỏ chạy. Hành động của con bé khiến ông sững sờ. Bao yêu thương, mong đợi mà ông dồn nén lâu nay dường như tan biến hết chỉ từ lại trong ông là nỗi đau khổ vô bờ.
Nỗi đau ấy còn dày vò ông trong suốt ba ngày ở nhà. Ba ngày ở nhà ông Sáu không đi đâu xa mà chỉ quanh quẩn ở nhà chơi với con. Ông muốn dùng lời nói, hành vi của tớ để bù đắp những mất mát về tình cảm cho con bé. Dường như ông muốn bằng những cử chỉ và lời nói yêu thương tràn đầy âu yếm, ông sẽ xoa dịu đi những nghi ngờ, xóa tan những lạnh lùng của con bé đối với ông. Người cha muốn ôm con và có lẽ rằng chắc ông cũng mong đứa con gái của tớ hoàn toàn có thể chạy sà vào lòng. Thế nhưng không... những gì ông từng mơ ước, từng suy nghĩ, giờ chỉ như giấc mơ không thật bởi chính thái độ của Thu đối với ba nó. Khi mẹ bảo nó gọi bố vào ăn cơm thì con bé đã nói trổng: “Vô ăn cơm!”. Câu nói của con bé như đánh vào tâm can ông, nhưng ông vẫn ngồi im vờ vịt không nghe, chờ nó gọi “Ba vô ăn cơm.” Thế nhưng Thu vẫn bướng bỉnh không chịu gọi ba, đã vậy còn bực dọc nói mấy câu “Cơm chín rồi!” và “Con kêu rồi mà người ta không nghe”. Đến thời điểm hiện nay ông chỉ biết “nhìn con bé vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi.”
Dường như sự lạnh lùng và bướng bỉnh của bé Thu đã làm tổn thương những tình cảm đang trào dâng tha thiết nhất trong lòng ông. Vì quá yêu thương con nên ông Sáu không cầm nổi cảm xúc của tớ. Trong bữa cơm, cưng con, ông gắp cho nó cái trứng cá nhưng bất thần nó hất tung cái trứng ra khỏi chén cơm. Giận quá, ông đã vung tay đánh và quát nó. Có lẽ việc đánh con bé là nằm ngoài những mong ước của ông. Tất cả cũng chỉ là vì ông quá yêu thương con. Có thể coi việc bé Thu hất cái trứng ra khỏi chén như một ngòi nổ làm bùng lên những tình cảm mà lâu nay ông dồn nén và chất chứa trong lòng.
Song đến khoảng chừng thời gian ngắn ở đầu cuối, trước khi ông Sáu đi xa thì tình cảm thiêng liêng ấy bỗng cháy bùng lên. Lúc ra đi, chân ông ngập ngừng không thích bước. Hẳn rằng ông Sáu muốn ôm con, hôn con nhưng sợ nó lại quẫy đạp và bỏ chạy nên ông chỉ đứng đấy nhìn nó với cặp mắt trìu mến xen lẫn buồn rầu. Trong ánh mắt của ông, chất chứa bao yêu thương mà ông muốn trao gửi tới con. “Thôi ba đi nghe con”. Cũng chính khoảng chừng thời gian ngắn ấy, ông nghe thấy từ con tiếng gọi “Ba... a.... a... ba”. Tiếng gọi bật lên sau bao năm kìm nén, chờ đón khắc khoải. Đó cũng là cái tiếng ba mà ông Sáu đã chờ đón suốt tám năm trời xa con, đã chờ đón suốt mấy ngày về bên con, ông đã tưởng chẳng thể còn được nghe thì bất thần nó thét lên. Nó vỡ ra còn lòng người đọc thì nghẹn lại. Người cha không cầm nổi nước mắt vì bất thần, vì sung sướng, vì thương yêu và vì cả sự éo le của tình cảm nữa. Hạnh phúc đến với ông quá đột ngột khiến cổ ông nghẹn lại. Không kìm được xúc động, ông Sáu đã khóc. Giọt nước mắt của ông là giọt nước mắt của vui sướng, niềm sung sướng. Và không thích cho con thấy mình khóc, ông Sáu một tay ôm con một tay rút khăn lau nước mắt rồi hôn lên mái tóc con... Thế là con bé đã gọi ông bằng ba. Ai hoàn toàn có thể ngờ được một người lính đã dày dạn nơi mặt trận và quen với cái chết cận kề lại là người vô cùng mềm yếu trong tình cảm cha con. Sau bao năm tháng mong đợi, đau khổ, ông Sáu đã được đón nhận một nụ cười vô bờ. Bây giờ ông hoàn toàn có thể ra đi với một yên tâm lớn rằng ở quê nhà có một đứa con gái thân yêu luôn chờ đón, từng giây từng phút mong ông quay về.
Tình cảm của ông Sáu dành riêng cho bé trai Thu trở nên mãnh liệt hơn, cao cả, thiêng liêng và cảm động hơn bao giờ hết ở tình huống thứ hai của câu truyện, lúc ông Sáu ở rừng. Ông tự tay làm chiếc lược ngà cho con gái. “Ba về! Ba mua cho con một chiếc lược nghe ba!”, đó là mong ước đơn sơ của đứa con gái nhỏ bé trong khoảng chừng thời gian ngắn cha con từ biệt. Nhưng đối với người cha ấy, đó là mong ước đầu tiên và cũng là duy nhất nên nó cứ thôi thúc trong lòng. Kiếm cho con cây lược trở thành bổn phận của người cha, thành tiếng gọi cầu khẩn của tình phụ tử trong lòng. Ông bỗng lóe lên một sáng kiến lớn: làm lược cho con bằng ngà voi quý hiếm. Có lẽ không đơn thuần vì ở rừng rú chiến khu, ông không thể mua được cây lược nên làm lược từ ngà voi quý hiếm là một cách khắc phục trở ngại vất vả. Mà cao hơn thế, sâu hơn thế, ngà voi quý hiếm là thứ quý hiếm - chiếc lược cho con của ông phải được làm bằng thứ quý giá ấy. Và ông không thích mua, mà muốn tự tay mình làm ra. Ông sẽ đặt vào trong đấy tất cả tình cha con của tớ.
Kiếm được ngà voi quý hiếm, mặt ông “hớn hở như một đứa trẻ được quà”. Vậy đấy, khi người ta hoá thành con trẻ lại đó đó là lúc người ta đang hiện lên cái tư cách người cha cao quý của tớ. Rồi ông “ngồi cưa từng chiếc răng lược, thận trọng tỉ mỉ và khổ công như người thợ bạc”, “gò sống lưng tẩn mẩn khắc từng chữ: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Ông thường xuyên “lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng thêm mượt”. Lòng yêu con đã biến người chiến sỹ trở thành một nghệ nhân - nghệ nhân chỉ sáng tạo ra một tác phẩm duy nhất trong đời cho nên vì thế chiếc lược ngà đã kết tinh trong nó tình phụ tử mộc mạc mà đằm thắm sâu xa, đơn sơ mà kỳ diệu làm thế nào!
Nhưng ngày ấy đó vĩnh viễn không bao giờ đến nữa. Ông không kịp đưa chiếc lược ngà đến tận tay cho con thì người cha ấy đó hi sinh trong một trận đánh lớn của giặc. Nhưng “hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được”. Không còn đủ sức trăn trối điều gì, tất cả tàn lực ở đầu cuối chỉ từ cho ông làm được một việc “đưa tay vào túi, móc cây lược” đưa cho những người dân bạn chiến đấu thân thiết và cứ nhìn bạn hồi lâu. Nhưng đó là vấn đề trăn trối không lời, nó rõ ràng là thiêng liêng hơn hết một lời di chúc, bởi đó là sự việc uỷ thác, là ước nguyện ở đầu cuối của người bạn thân, ước nguyện của tình phụ tử! Bắt đầu từ khoảng chừng thời gian ngắn ấy, chiếc lược ngà của tình phụ tử đó biến người đồng đội thành một người cha - người cha thứ hai của cô nàng Thu.
Câu chuyện về chiếc lược ngà không riêng gì có nói lên tình cha con thắm thiết, sâu nặng, mà còn gợi cho những người dân đọc nghĩ đến và thấm thía những mất mát đau thương, éo le mà trận chiến tranh gây ra cho bao nhiêu con người, bao nhiêu mái ấm gia đình.
Truyện Chiếc lược ngà diễn tả một cách cảm động tình cha con thắm thiết, sâu nặng của cha con ông Sáu trong thực trạng éo le của trận chiến tranh. Qua đó, tác giả xác định và ca tụng tình cảm cha con thiêng liêng như một giá trị nhân bản sâu sắc, nó càng cao đẹp trong những cảnh ngộ trở ngại vất vả. Truyện thành công nổi bật ở nghệ thuật và thẩm mỹ xây dựng tình huống bất thần mà tự nhiên, hợp lý, ở ngòi bút miêu tả tâm lí và tính cách nhân vật, nhất là nhân vật trẻ em.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 7
Một trong những thứ tình cảm thiêng liêng nhất của con người - tình phụ tử. Và nếu ai đó đã từng một lần đọc truyện ngắn “Chiếc lược ngà”, sẽ cảm nhận được sâu sắc thứ tình cảm thiêng liêng đó. Truyện đã khắc họa tình cảm cha con rất là sâu nặng, thiêng liêng và cao đẹp dù là trong cảnh ngộ éo le của trận chiến tranh khắc nghiệt.
Câu chuyện kể về ông Sáu, người chiến sỹ xa nhà sau 8 năm mới có dịp về quê thăm con. Con gái ông- bé Thu không sở hữu và nhận ra cha nó vì vết sẹo trên mặt làm ông rất khác với bức hình chụp với má mà nó đã từng nghe biết. Nó đối xử với ông như một người xa lạ và rất là lạnh lùng. Đến khi nó nhận ra ông Sáu là ba, khi tình cảm cha con như bỗng nổi dậy trong người nó thì đó cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. Ở địa thế căn cứ, nhớ đến lời hứa hẹn với con, ông Sáu đã dồn hết tình yêu thương, và sự mong nhớ con vào chiếc lược ngà mà ông đã tỉ mỉ làm miệt mài từng cái răng cho cây lược ngà chỉ có một hàng răng thưa, hay gò sống lưng, tẩn mẩn với từng nét “Yêu nhớ tặng Thu con của ba” trên sống lược để tặng cho con gái nhỏ bé của tớ. Nhưng rủi ro, trong một trận càn lớn của quân Mĩ – ngụy, ông Sáu đã quyết tử. Trước khi nhắm mắt, ông chỉ từ kịp trao chiếc lược ngà cho những người dân bạn thân bác Ba nhân vật kể chuyện.
Bé Thu, hình tượng nhân vật trọng tâm trong câu truyện, được tác giả khắc họa một cách cực nhạy bén và tinh tế. Thu là một cô nàng rất đậm cá tính, bướng bỉnh và gan góc, nhưng lại giàu tình cảm. Thái độ của nó trái ngược hoàn toàn với những ngày đầu khi ông Sáu trở về thăm nhà và lúc ông Sáu sắp ra đi, song trái ngược mà vẫn nhất quán. Có lẽ chỉ vì quá yêu ba, quá khát khao được có ba nên khi nhận định đó không phải là ba của tớ thì nó nhất định không chịu nhận ông Sáu, nhất định không chịu gọi ông Sáu một tiếng “Ba” dù chỉ một lần. Nó cứng đầu thế đấy, bởi lẽ trong tâm trí của nó chỉ có duy nhất hình ảnh người cha trong tấm ảnh mà nó vẫn thường thấy mỗi ngày, chứ không phải bộ dạng của ông Sáu giờ đây. Người cha không được đứa con nhìn nhận bởi vết sẹo trên má làm mặt ông bị biến dạng và khác trước đây quá nhiều. Chính vết sẹo ấy là dấu tích không mong ước của trận chiến tranh tàn khốc mà Thu thì còn quá nhỏ để hoàn toàn có thể cảm nhận và hiểu được điều đó, hiểu được sự quyết liệt của bom lửa đạn, hiểu được cái cay xé của mùi thuốc súng, hiểu được sự gian truân, vất vả trong cảnh trận chiến tranh khắc nghiệt mà người lính phải trải qua. Nhưng cũng chính từ sự kiên định, thẳng thắn, bản lĩnh và lập trường vững chắc đó đã phần nào thể hiện được hình ảnh một cô nàng giao liên dũng cảm sau này.
Tác giả tỏ ra am hiểu tâm lý trẻ con, với tất cả sự trân trọng và yêu mến rất thiêng liêng, rất đẹp đẽ dành riêng cho những tâm tư, tình cảm vô giá ấy. Bé Thu dù là một cô nàng mạnh mẽ và tự tin, bướng bỉnh, nhưng vẫn chỉ là một đứa trẻ 8 tuổi với tất cả sự hồn nhiên, ngây thơ và đáng yêu. Khi nó bị ông Sáu đánh thì nó đã “cầm đũa, gấp lại cái trứng cá để vào chén, rồi lặng lẽ đứng dậy, bước ra khỏi mâm”, dường như nó sợ ông Sáu sẽ thấy được những giọt nước mắt trong chính tâm tư của nó. “Xuống bến, nó nhảy xuống xuồng, mở lòi tói cố làm cho dây lòi tói khua rổn rảng, khua thật to, rồi lấy dầm bơi qua sông”, trong một loạt hành vi đó, dường như có điểm đối lập giữa một bên là sự việc già dặn và cứng cỏi, tuy nhiên với một khía cạnh khác, nó lại muốn được yêu thương, vỗ về. Từ đó, rõ ràng cho ta thấy được cái tính cố chấp rất hồn nhiên, rất trẻ con của nó đã được khắc họa một cách rất thực và thân mật qua nhiều rõ ràng.
Và rồi đến lúc nó nhận ra ông Sáu là cha, nhận ra được cái lỗi của chính mình, thì thật khó để người khác hoàn toàn có thể phủ nhận rằng nó là một cô nàng giàu tình cảm. Có ai ngờ được một đứa trẻ phải xa cha mình từ lúc gần đầy một tuổi, rồi 8 năm ròng rã trôi qua vô tình, thế mà nó vẫn luôn vun đắp, ấp ủ một tình yêu mãnh liệt đến bất tận dành riêng cho những người dân cha thân yêu của nó. Tình yêu đó đã đánh bại được thời gian, đánh bại luôn cả khoảng chừng cách giữa cha và con mà khoảng chừng thời gian ấy đã tạo nên. Tình yêu thương dành riêng cho cha của một đứa bé mới chỉ 8 tuổi và lại dạt dào và sắc nét đến thế! Dẫu rằng người cha thân thương mà nó vẫn hằng mong chưa hề mang lại cho nó sự nâng niu, săn sóc, hay một bàn tay rộng ấm áp tình thương đến bên ân cần và che chở cho nó. Chỉ những điều đơn giản thế thôi mà ông Sáu vẫn chưa hề làm được, thì mơ gì đến việc ông làm cho nó một món đồ chơi, kể cho nó nghe một câu truyện, hay tâm sự và sẻ chia với nó những nụ cười, nỗi buồn từ khi nó đến với thế giới này, tất cả đều quá xa vời với nó. Nó dường như không còn một kỷ niệm hay một chút ít ấn tượng gì về cha của nó, nhưng chắc chắn là, đã nhiều lần nó tự tưởng tượng ra hình ảnh người cha của nó là một người tài giỏi ra làm sao, cao lớn và có một vòng tay rộng lớn, ấm áp để ôm nó vào lòng ra sao. Tình yêu mãnh liệt của nó đã ngăn không cho nó nhận người đàn ông lạ trên mặt có vết sẹo như vậy kia. Mãi đến ngày ông Sáu phải lên đường, thì đứa bé bướng bỉnh và cứng cỏi của ngày ngày hôm qua “như bị bỏ rơi”, “lúc đứng vào ngóc ngách nhà cửa, lúc đứng tựa cửa và cứ nhìn mọi người đang vây quanh ba nó” dường như đó là lúc nó thèm muốn cái tình cảm ấm áp của mái ấm gia đình, nó muốn ông Sáu nhận ra sự hiện hữu của nó trong lúc ấy, nó muốn chạy lại hôn ba nó lắm, nhưng chẳng hiểu sao lại sở hữu một chiếc gì đó ngăn nó lại và làm cho nó cứ mãi đứng yên. Đến phút chia tay, ông Sáu mới nhìn sang và chào nó với một giọng khe khẽ “Thôi ! Ba đi nghe con !” thật lạ, sao chỉ là một lời chào vẻn vẹn trong bốn từ thế kia ? sao ông không dặn dò hay nhắn nhủ đến nói một điều gì? có lẽ rằng nào sự phũ phàng mà nó dành riêng cho ông Sáu, đã làm cho ông thất vọng và tổn thương lắm nên mới như vậy ? Rồi đến khi tiếng kêu của nó thét lên “Ba… a… a… ba!”, “tiếng kêu của nó như xé, xé sự im re và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa”. Đến lúc ấy, mọi người mới nhận ra rằng, nó thèm muốn được gọi tiếng “ba” đến nhường nào. Tiếng “ba” mà nó đã cất lên trong nghẹn ngào, tiếng “ba” mà nó đã đè nén sau bao nhiêu năm cách biệt, nghe mới thật thiêng liêng làm thế nào!. Đó là tiếng kêu như vỡ tung ra từ đáy lòng của nó, “nó vừa kêu vừa chạy sấn tới, nhanh như một con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt cổ ba nó”, “nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai, và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa”. Tất cả những điều đó đã thể hiện được một tình yêu mãnh liệt lên đến mức điểm cao trào nhất của đứa con dành riêng cho ba nó, khiến mọi người xung quanh ai cũng không cầm được nước mắt trước cảnh tượng đầy xót xa ấy. Điều đó càng chứng tỏ được tình cảm của Thu dành riêng cho ba thật sâu sắc. Nó chỉ thể hiện tình yêu sâu sắc của tớ với ba lúc biết chắc đó là ba.
Bên cạnh hình ảnh bé Thu, hình ảnh ông Sáu được ra mắt là người lính trận chiến tranh,vì trách nhiệm cao cả mà phải tham gia chiến đấu, bỏ lại mái ấm gia đình, quê hương, đặc biệt là tình cảm yêu thương con đến tha thiết. Tình cảm ấy được biểu lộ phần nào trong chuyến về quê thăm nhà. Khi xuồng còn chưa kịp cập bờ, trông thấy con ông đã vội vàng “nhảy lên bờ, khom người, hai tay đưa về phía trước, miệng lắp bắp: “Ba đây con ! ba đây con.” Cứ ngỡ rằng bé Thu sẽ chạy ào tới, ôm lấy cổ ba cho thỏa những tháng ngày xa cách. Nhưng không, ông hụt hẫng, bất thần khi thấy: “bé tròn mắt ngơ ngác nhìn rồi sợ hãi bỏ chạy ”. Thời gian ở nhà không nhiều nếu không muốn nói là rất ít nên ông Sáu không đi đâu xa, suốt ngày chỉ tìm cách thân mật, vỗ về con, mong con gọi một tiếng ba mà không được. Có lúc giận quá ông đã đánh con. Lúc chia tay, tình yêu mãnh liệt của bé Thu đã khiến ông cảm động “một tay ôm con, tay kia lấy khăn chấm nước mắt”, những giọt nước mắt khan hiếm của một cuộc sống từng trải nhiều gian truân vất vả, song lại rơi khi lần đầu tiên ông cảm nhận được sự ấm áp của cha con thực sự! Đau đớn hơn lúc biết rằng đây là lần đầu tiên và cũng là lần ở đầu cuối ông được nghe tiếng ba thân thương từ cô con gái nhỏ, chính bới sau đó, chẳng bao giờ ông hoàn toàn có thể trở về được nữa! Trong những ngày ở khu địa thế căn cứ, ông ân hận vì đã trót đánh con. Nhớ mãi lời con dặn: “Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba!”, đó là mong ước đơn sơ của con gái nhỏ bé trong khoảng chừng thời gian ngắn cha con từ biệt. Nhưng đối với ông thì đó là mơ ước đầu tiên và cũng là duy nhất, nên nó cứ mãi thôi thúc trong lòng ông. Lúc tìm được một khúc ngà, ông đã vui mừng “hớn hở như một đứa trẻ được quà”. Ngày qua ngày, ông cặm cụi “cưa từng răng lược, anh còn khắc lên đó dòng chữ nhỏ “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Những lúc nhớ con ông lại mang cây lược ra mài lên tóc mình cho cây lược thêm óng mượt, tuy rằng chiếc lược ấy chưa chải được mái tóc của bé Thu nhưng lại tháo gỡ được tâm trạng của ông thời điểm hiện nay. Ông đã nâng niu chiếc lược như nâng niu đứa con nhỏ bé của tớ. Lòng yêu con đã biến một người chiến sỹ trở thành một nghệ nhân sáng tạo tài tình, dù chỉ sáng tạo một tác phẩm duy nhất trong đời. Có lẽ những lúc ấy ông mong có một lần về phép thăm nhà để tự tay mình cầm cây lược chải tóc cho con. Đau đớn thay trận chiến tranh khiến ông chẳng bao giờ hoàn toàn có thể trở về bên con gái được nữa. Ông bị quyết tử trong một trận càn lớn, nhưng “dường như chỉ có tình cha con là không thể chết”, ông cầm cây lược trao cho những người dân bạn thân với niềm mong mỏi không hề tồn tại thể cất được thành lời. Từ lúc ấy, cây lược bằng ngà đã trở thành kỷ vật, thành hình tượng thiêng liêng của tình phụ tử. Những dòng ở đầu cuối của truyện khép lại trong nỗi buồn mênh mông mà chứa chan ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Câu chuyện như một lời tố cáo trận chiến tranh phi nghĩa gây đổ máu vô ích, làm nhà nhà ly tán, người người xa nhau vĩnh viễn. Song cái tất cả chúng ta thấy lại không còn sự bi lụy ma là sức mạnh,lòng căm thù đã biến Thu trở thành một cô giao liên dũng cảm,mạnh mẽ và tự tin, đã gắn bó với cuộc sống con người mất mát xích lại gần nhau để cùng đứng lên hát tiếp bài ca thắng lợi, Chủ đề của chuyện không mới lạ, nhưng tác giả thành công bởi đã khai thác tình cha con trong những tình huống éo le và cảm động. Cách lựa chọn ngôi kể, tạo lập tình huống bất thần mà tự nhiên, hợp lý cùng với việc miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc đặc biệt là tâm lý trẻ thơ, hơn thế nữa lãi có giọng văn dung di, cảm động đã giúp truyện đã có được vị trí riêng trong lòng độc giả .
Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” đó đó là một tác phẩm ca tụng tình phụ tử giản dị mà thiêng liêng, với những con người giàu tình cảm và đẹp đẽ, như nhân vật bé Thu và ông Sáu.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 8
Tình cảm mái ấm gia đình vẫn là một đề tài hay trong văn học, có quá nhiều những tác phẩm thành công viết về đề tài này. Khi đọc “Bếp lửa” của Bằng Việt ta được sống lại môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường êm đềm bên người bà. Còn đến với “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố ta được chìm trong tình mẹ con sâu nặng. Thì ở “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng, tất cả chúng ta lại cảm nhận được tình cha con sâu sắc.
Nhà văn Nguyễn Quang sáng đã xây dựng một thực trạng thật éo le của hai cha con ông Sáu. Sau tám năm xa cách vợ con để tham gia chiến đấu, lúc nào ông Sáu cũng nuôi trong mình kỳ vọng là được về thăm nhà. Thế rồi cái ước mơ đó đã trở thành hiện thực, ông được về thăm nhà thăm vợ con. Nhưng ông càng kỳ vọng bao nhiêu thì càng thất vọng bấy nhiêu. Bé Thu - con gái ông đã không sở hữu và nhận ra cha chính bới cái vết thẹo dài trên má. Điều này làm cho ông Sáu đau lòng nhưng ông mặc dầu vậy vẫn không làm thay đổi tình yêu thương con. Khi đọc tác phẩm, có lẽ rằng người đọc sẽ thấy trong mình sục sôi lòng chán ghét trận chiến tranh, không những làm cho biết thêm thêm bao nhiêu con người ngã xuống mà còn gây lên những trớ trêu mà trong cả những đứa trẻ thơ ngây, hồn nhiên cũng phải gánh chịu. Hành động chạy vụt đi của bé Thu khi đó cũng chỉ là xuất phát từ tình yêu mà bé dành riêng cho cha, vì người cha trước mặt rất khác với người cha trong ảnh. Nhưng vết thẹo dài trên mặt ấy chỉ là bức cản tạm thời, nó đã không che lấp được tình cha con. Trước lúc ra đi, ông Sáu nhìn con đầy trìu mến: “Thôi ba đi nghe con”. Rồi tự nhiên, Thu chạy đến ôm chầm lấy ba nó và kêu lên tiếng: “Ba”. Tiếng kêu như tiếng xé, xé sự im re và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa. Tiếng kêu bật lên sau bao năm kìm nén, chờ đón khắc khoải. Đó cũng là cái tiếng ba mà ông Sáu đã chờ đón suốt tám năm trời xa con, đã chờ đón suốt mấy ngày về bên con. Người cha ấy thời điểm hiện nay không cầm nổi nước mắt vì bất thần, vì sung sướng. Cùng với tiếng gọi ba là liên tục những hành vi: “Vừa kêu vừa chạy xô tới nhanh như một con sóc, nó nhảy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó, làn tóc tơ sau ót nó dựng đứng lên”. “Vừa ôm chặt lấy cổ ba, nó vừa nói trong tiếng khóc: “Ba...ba...không cho ba đi nữa, ba ở nhà với con””. Thu hôn anh Sáu và “hôn cả vết thẹo dài trên má của ba”. Và khi nghe đến anh Sáu nói “Ba đi rồi ba về với con”, cô nàng hét lên “Không” và “hai tay siết chặt cổ, dang cả hai chân quặp chặt lấy ba, đôi vai nhỏ run run”. Nó mếu máo “Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba…”.
Trong những ngày tháng ở mặt trận, ông Sáu vẫn đau đáu nhớ đến lời hứa hẹn với con. Khi tìm được ngà voi quý hiếm, mặt ông “hớn hở như một đứa trẻ được quà”. Rồi ông “ngồi cưa từng chiếc răng lược, thận trọng tỉ mỉ và khổ công như người thợ bạc”, gò sống lưng tẩn mẩn khắc từng chữ: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Ông thường xuyên “lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng thêm mượt”. Chiếc lược ấy đó đó là cầu nối cho tình cảm cha con của ông Sáu, và cũng minh chứng cho tình phụ tử bất diệt. Nhưng còn chưa kịp đưa cho đứa con của tớ thì ông Sáu đã quyết tử trên mặt trận. Trước khi chết, người cha ấy vẫn dùng chút hơi thở ở đầu cuối của tớ, nhờ đồng đội trao tận tay cho đứa con gái. Qua “Chiếc lược ngà", người đọc nhận ra hậu quả tình thẩn không nhỏ mà trận chiến tranh gây ra. Nó phần nào làm sứt mẻ, mất mát tình cảm mái ấm gia đình, là niềm đau nhức nhối, dai dẳng trong lòng con người. Đây là đóng góp quan trọng của tác giả - Truyện còn tương hỗ người đọc nhận ra đời sống tình cảm mãnh liệt của con người Việt Nam. Chiến tranh dù quyết liệt đến đâu cũng không hủy hoại được tình cảm mái ấm gia đình, tình cảm con người. Tình cha con sâu nặng đã vượt lên trên tất cả sự đau thương mất mát để được bên nhau. Tuy chỉ là những khoảng chừng thời gian ngắn ngắn ngủi nhưng tiềm ẩn là những kỷ niệm khó quên trong tâm hồn bé Thu và ông Sáu.
Góp phần làm ra thành công của truyện phải kể tới việc xây dựng một tình huống truyện bất thần, độc đáo nhưng cũng đầy éo le, kết phù phù hợp với phân tích tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc. Câu chuyện được Tính từ lúc ngôi thứ nhất, người kể xưng “tôi” xuất hiện và tận mắt tận mắt chứng kiến toàn bộ câu truyện có tác dụng rõ rệt trong việc vừa kể chuyện vừa bày tỏ sự đồng cảm với những nhân vật và thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm.
Tóm lại, khi đọc tác phẩm “Chiếc lược ngà”, Nguyễn Quang sáng đã cho những người dân đọc thấy được tình cảm cha con thật giản dị nhưng cũng đầy sâu sắc.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 9
Ngày ngày hôm nay, tất cả chúng ta đang được sống trong một đất nước hòa bình và được sự dìu dắt của mẹ cha. Chúng ta hoàn toàn có thể tạm quên được chăng những trang sử hào hùng của đất nước nhưng có lẽ rằng không thể quên được những bùi ngùi giấu tận đáy lòng của những người dân cha ra đi chiến đấu để lại quê hương đứa con thân yêu. Và tình cảm thiêng liêng ấy được thể hiện trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của nhà văn Nguyễn Quang Sáng.
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng sinh năm 1932, quê ở huyện An Giang. Các tác phẩm của Nguyễn Quang Sáng thuộc nhiều thể loại với nhiều tác phẩm nổi tiếng. Nhưng những tác phẩm của ông đa phần chỉ viết về môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường và con người Nam Bộ trong hai cuộc kháng chiến cũng như sau hoà bình. Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng là một truyện ngắn viết về tình phụ tử sâu nặng của cha con ông Sáu sau trận chiến tranh. Đây là một câu truyện rất là giản dị nhưng cũng đầy sâu sắc. Truyện được sáng tác vào năm 1966, khi tác giả đang hoạt động và sinh hoạt giải trí ở mặt trận Nam Bộ. Đoạn trích trong sách giáo khoa kể về ông Sáu - một người lính xa nhà. Mãi đến khi con gái lên tám, anh mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Bé Thu - con gái anh không sở hữu và nhận cha, trái lại đã đối xử lạnh nhạt, thậm chí là vô lễ với cha. Điều đó làm anh Sáu đau lòng, nhưng anh vẫn yêu thương con bằng một thứ tình cảm chân thành. Chỉ đến khoảng chừng thời gian ngắn chia tay, Thu mới chịu nhận cha. Em ôm chặt lấy cha không thích cha con phải xa nhau. Mọi người ngỡ ngàng sửng sốt. Hóa ra, khi nhìn thấy trên mặt anh Sáu có vết sẹo lớn, Thu đã không sở hữu và nhận ra người cha trong tấm hình chụp chung với mẹ. Chỉ khi bà ngoại lý giải, Thu mới hiểu ra mọi chuyện. Tiếng “Ba” lâu này vẫn dồn nén tự nhiên được thốt lên và lời hứa hẹn mua cho Thu một cây lược. Ở khu địa thế căn cứ, ông Sáu dồn hết tình cảm nhớ con vào việc làm một chiếc lược bằng. Nhưng chưa thể trao cho con, thì ông đã ngã xuống trong một trận chiến đấu. Trước lúc nhắm mắt ông còn kịp trao cây lược cho những người dân bạn, gửi về tận tay cho con. Truyện được viết theo lời kể qua cái nhìn của ông Ba - nhân vật “tôi”. Tuy đây là một đề tài khá phổ biến trong văn chương nhưng chính vì thế mà giá trị nhân văn của truyện càng trở nên sâu sắc.
Truyện xoay quanh một kỉ vật đơn sơ mà vô giá ấy là chiếc lược ngà. Nhưng suốt cả câu truyện, suốt những quãng đời, suốt cả cuộc sống ấy chỉ có một tiếng kêu, một tiếng kêu bình dị và thiêng liêng số 1 cõi đời này: tiếng cha. Câu chuyện “Chiếc lược ngà” đã kể lại thật cảm động về cuộc gặp gỡ và những tình cảm của cha con anh Sáu. Hình ảnh anh Sáu đã để lại trong lòng người đọc nỗi cảm thông, yêu mến và những ấn tượng sâu sắc.
Giống như những người dân khác, anh Sáu cũng đi theo tiếng gọi của tổ quốc, để lại vợ và đứa con gái còn nhỏ ở lại. Sự xa cách làm cho nỗi nhớ con luôn day dứt trong lòng ông, cũng như mong ước hội ngộ con luôn thường trực. Thế rồi niềm ao ước ấy đã trở thành hiện thực. Ông Sáu được đơn vị cho nghỉ phép. Ngày được trở về nhà, ở trên xuồng mà ông Sáu cứ cảm thấy nôn nao. Ông nghĩ tới khoảng chừng thời gian ngắn hai cha con được gặp nhau. Điều ấy đã choán hết tâm trí ông. Khi xuồng vừa cập bờ, ông Sáu đã nhón chân nhảy thót lên bờ.
Khi nhìn thấy con, ông Sáu đã dang hai tay chờ đón con và sải những bước dài đến gần con. Tưởng rằng con bé sẽ chạy tới nhào vào lòng nhưng không ngờ bỗng nó hét lên “Má… má” và bỏ chạy. Hành động của con bé khiến ông Sáu cảm thấy sững sờ.
Nỗi đau ấy còn dày vò ông trong suốt khoảng chừng thời gian ở nhà. Ba ngày ở nhà, ông Sáu quyết không đi đâu xa mà chỉ quanh quẩn trong nhà cùng Thu. Ông muốn dùng những lời nói và hành vi để bù đắp những thiếu thốn về tình cảm cho con bé. Nhưng vẫn không thể xoay chuyển được thái độ của Thu đối với ba nó. Khi mẹ bảo nó gọi bố vào ăn cơm thì con bé lại nói trống không: “Vô ăn cơm!”. Câu nói ấy như đánh vào tâm can ông Sáu, nhưng ông vẫn ngồi im vờ vịt không nghe, chỉ chờ đón tiếng gọi “Ba vô ăn cơm”. Nhưng Thu vẫn bướng bỉnh không chịu gọi mà còn nói thêm “Cơm chín rồi!” và quay ra nói với má: "Con kêu rồi mà người ta không nghe". Đến thời điểm hiện nay ông chỉ biết “nhìn con bé vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi”. Nhưng thực ra trong lòng ông Sáu lại đầy những thắc mắc: “Tại sao thế nhỉ? Thu làm vậy là sao? Ba nó sao nó không chịu nhận? Nhìn nó tôi như có cảm hứng nó cự nự, quyết không chịu gọi ba. Thái độ này thật không đúng với tình cha con xa cách lâu nay, hay con bé đang giận ba vẩn vơ gì đó chăng?”
Đặc biệt, cao trào của câu truyện càng nâng cao khi mẹ dặn phải trông nồi cơm, nhưng ở nhà chỉ có Thu và ba nó. Thu còn bé, không thể tự nhấc nồi để chắt nước. Tình thế này khiến người đọc cứ ngỡ rằng Thu sẽ phải chịu thua và phải gọi ba đến giúp. Nhưng nó vẫn không chịu cất lên cái tiếng mà ba nó mong! Dường như sự lạnh lùng và bướng bỉnh của bé Thu đã làm tổn thương những tình cảm đang trào dâng tha thiết nhất trong lòng ông Sáu. Vì quá yêu thương con nên anh Sáu không cầm nổi cảm xúc của tớ. Trong bữa cơm, ở đầu cuối với mái ấm gia đình, ông Sáu đã gắp cho nó cái trứng cá nhưng bất thần nó hất tung cái trứng ra khỏi chén cơm. Giận quá, anh đã vung tay đánh và quát nó. Có lẽ, đọc đến đây, nhiều người sẽ nghĩ Thu là một đứa trẻ ương bướng. Nhưng thực ra hành vi của Thu lại thể hiện một tình yêu thương với người cha của tớ. Vì đối với Thu lúc giờ đây, thì cha đẹp lắm. Người cha thời điểm hiện nay của Thu lại sở hữu một vết sẹo trên mặt, điều ấy khiến cô nàng nghi ngờ. Chỉ khi được bà ngoại giảng thích về cái thẹo trên má ba, thì Thu mới vỡ lẽ đó thực là ba mình. Hình ảnh người cha thân yêu trên ảnh, người cha kính mến mà cô ghi sâu trong lòng, đến lúc ấy mới nhập vào người đang xưng ba có vết thẹo dài đây. Nhưng chỉ ngày mai là ba nó sẽ lại ra đi, không biết bao giờ mới trở về. Song đến khoảng chừng thời gian ngắn ở đầu cuối, người đọc như được vỡ òa trong xúc động. Trước lúc ra đi, ông Sáu nhìn con đầy trìu mến: “Thôi ba đi nghe con”. Rồi tự nhiên, Thu chạy đến ôm chầm lấy ba nó và kêu lên tiếng: “Ba”. Tiếng kêu như tiếng xé, xé sự im re và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa. Tiếng kêu bật lên sau bao năm kìm nén, chờ đón khắc khoải. Đó cũng là cái tiếng ba mà ông Sáu đã chờ đón suốt tám năm trời xa con, đã chờ đón suốt mấy ngày về bên con. Người cha ấy thời điểm hiện nay không cầm nổi nước mắt vì bất thần, vì sung sướng. Cùng với tiếng gọi ba là liên tục những hành vi: “Vừa kêu vừa chạy xô tới nhanh như một con sóc, nó nhảy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó, làn tóc tơ sau ót nó dựng đứng lên”. “Vừa ôm chặt lấy cổ ba, nó vừa nói trong tiếng khóc: “Ba...ba...không cho ba đi nữa, ba ở nhà với con””. Thu hôn anh Sáu và “hôn cả vết thẹo dài trên má của ba”. Và khi nghe đến anh Sáu nói “Ba đi rồi ba về với con”, cô nàng hét lên “Không” và “hai tay siết chặt cổ, dang cả hai chân quặp chặt lấy ba, đôi vai nhỏ run run”. Nó mếu máo “Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba…”.
Trong những ngày tháng ở mặt trận, ông Sáu vẫn đau đáu nhớ đến lời hứa hẹn với con. Khi tìm được ngà voi quý hiếm, mặt ông “hớn hở như một đứa trẻ được quà”. Rồi ông “ngồi cưa từng chiếc răng lược, thận trọng tỉ mỉ và khổ công như người thợ bạc”, gò sống lưng tẩn mẩn khắc từng chữ: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Ông thường xuyên “lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng thêm mượt”. Chiếc lược ấy đó đó là cầu nối cho tình cảm cha con của ông Sáu, và cũng minh chứng cho tình phụ tử bất diệt. Nhưng còn chưa kịp đưa cho đứa con của tớ thì ông Sáu đã quyết tử trên mặt trận. Trước khi chết, người cha ấy vẫn dùng chút hơi thở ở đầu cuối của tớ, nhờ đồng đội trao tận tay cho đứa con gái. Qua “Chiếc lược ngà", người đọc nhận ra hậu quả tình thẩn không nhỏ mà trận chiến tranh gây ra. Nó phần nào làm sứt mẻ, mất mát tình cảm mái ấm gia đình, là niềm đau nhức nhối, dai dẳng trong lòng con người. Đây là đóng góp quan trọng của tác giả - Truyện còn tương hỗ người đọc nhận ra đời sống tình cảm mãnh liệt của con người Việt Nam. Chiến tranh dù quyết liệt đến đâu cũng không hủy hoại được tình cảm mái ấm gia đình, tình cảm con người.
Góp phần làm ra thành công của truyện phải kể tới việc xây dựng một tình huống truyện bất thần, độc đáo nhưng cũng đầy éo le, kết phù phù hợp với phân tích tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc. Câu chuyện được Tính từ lúc ngôi thứ nhất, người kể xưng “tôi” xuất hiện và tận mắt tận mắt chứng kiến toàn bộ câu truyện có tác dụng rõ rệt trong việc vừa kể chuyện vừa bày tỏ sự đồng cảm với những nhân vật và thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm.
Qua phân tích trên, hoàn toàn có thể thấy “Chiếc lược ngà” đó đó là một câu truyện cảm động về tình phụ tử. Có lẽ, khi khép trang sách lại, từng người đọc vẫn còn nhớ mãi đến khung cảnh chia tay đầy xúc động của cha con ông Sáu.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 10
“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”
Có lẽ đối với từng người, tình cảm mái ấm gia đình luôn là thiêng liêng nhất. Và khi đọc truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của nhà văn Nguyễn Quang Sáng, tất cả chúng ta lại càng cảm nhận được điều đó một cách sâu sắc hơn qua tình cảm cha con của ông Sáu.
Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” được sáng tác vào năm 1966, khi tác giả đang hoạt động và sinh hoạt giải trí ở mặt trận Nam Bộ. Đoạn trích trong sách giáo khoa kể về ông Sáu - một người lính xa nhà. Mãi đến khi con gái lên tám, anh mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Bé Thu - con gái anh không sở hữu và nhận cha, trái lại đã đối xử lạnh nhạt, thậm chí là vô lễ với cha. Điều đó làm anh Sáu đau lòng, nhưng anh vẫn yêu thương con bằng một thứ tình cảm chân thành. Chỉ đến khoảng chừng thời gian ngắn chia tay, Thu mới chịu nhận cha. Em ôm chặt lấy cha không thích cha con phải xa nhau. Mọi người ngỡ ngàng sửng sốt. Hóa ra, khi nhìn thấy trên mặt anh Sáu có vết sẹo lớn, Thu đã không sở hữu và nhận ra người cha trong tấm hình chụp chung với mẹ. Chỉ khi bà ngoại lý giải, Thu mới hiểu ra mọi chuyện. Tiếng “Ba” lâu này vẫn dồn nén tự nhiên được thốt lên và lời hứa hẹn mua cho Thu một cây lược. Ở khu địa thế căn cứ, ông Sáu dồn hết tình cảm nhớ con vào việc làm một chiếc lược bằng. Nhưng chưa thể trao cho con, thì ông đã ngã xuống trong một trận chiến đấu. Trước lúc nhắm mắt ông còn kịp trao cây lược cho những người dân bạn, gửi về tận tay cho con. Truyện được viết theo lời kể qua cái nhìn của ông Ba - nhân vật “tôi”.
Ông Sáu cũng như những người dân khác đi theo tiếng gọi của tổ quốc và phải xa mái ấm gia đình. Sự xa cách làm cho nỗi nhớ con luôn day dứt trong lòng ông, cũng như mong ước hội ngộ con luôn thường trực. Thế rồi niềm ao ước ấy đã trở thành hiện thực. Ông được đơn vị cho nghỉ phép. Ngày được trở về nhà, ở trên xuồng mà ông Sáu cứ cảm thấy nôn nao. Ông nghĩ tới khoảng chừng thời gian ngắn hai cha con được gặp nhau. Khi xuồng vừa cập bờ, ông Sáu đã nhanh gọn lên bờ để gặp con.
Khi nhìn thấy con, ông Sáu đã dang hai tay chờ đón con và sải những bước dài đến gần con. Tưởng rằng con bé sẽ chạy tới nhào vào lòng nhưng không ngờ bỗng nó hét lên “Má… má” và bỏ chạy. Hành động của con bé khiến ông Sáu cảm thấy sững sờ.
Nhưng không riêng gì có có mỗi lúc ấy, nỗi đau ấy còn dày vò ông trong suốt khoảng chừng thời gian ở nhà. Ba ngày ở nhà, ông Sáu quyết không đi đâu xa mà chỉ quanh quẩn trong nhà cùng Thu. Ông muốn dùng những lời nói và hành vi để bù đắp những thiếu thốn về tình cảm cho con bé. Nhưng vẫn không thể xoay chuyển được thái độ của Thu đối với ba nó. Khi mẹ bảo nó gọi bố vào ăn cơm thì con bé lại nói trống không: “Vô ăn cơm!”. Câu nói ấy như đánh vào tâm can ông Sáu, nhưng ông vẫn ngồi im vờ vịt không nghe, chỉ chờ đón tiếng gọi “Ba vô ăn cơm”. Nhưng Thu vẫn bướng bỉnh không chịu gọi mà còn nói thêm “Cơm chín rồi!” và quay ra nói với má: "Con kêu rồi mà người ta không nghe". Đến thời điểm hiện nay ông chỉ biết “nhìn con bé vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi”. Nhưng thực ra trong lòng ông Sáu lại đầy những thắc mắc: “Tại sao thế nhỉ? Thu làm vậy là sao? Ba nó sao nó không chịu nhận? Nhìn nó tôi như có cảm hứng nó cự nự, quyết không chịu gọi ba. Thái độ này thật không đúng với tình cha con xa cách lâu nay, hay con bé đang giận ba vẩn vơ gì đó chăng?”
Đoạn cao trào là lúc Thu phải trông nồi cơm sắp sôi cho mẹ, chỉ có nó và ba ở nhà. Khi nồi cơm sôi, Thu còn bé, không thể tự nhấc nồi để chắt nước. Tình thế này khiến người đọc cứ ngỡ rằng Thu sẽ phải chịu thua và phải gọi ba đến giúp. Nhưng nó vẫn không chịu cất lên cái tiếng mà ba nó mong. Trong bữa cơm ở đầu cuối của ông Sáu với mái ấm gia đình, ông Sáu đã gắp cho nó cái trứng cá nhưng bất thần nó hất tung cái trứng ra khỏi chén cơm. Giận quá, ông đã vung tay đánh và quát nó. Nếu đọc đến cảnh này, nhiều người sẽ thấy Thu thật ương bướng. Nhưng thực ra hành vi của Thu lại thể hiện một tình yêu thương sâu sắc với cha. Vì đối với Thu lúc giờ đây, thì cha đẹp lắm. Người cha thời điểm hiện nay của Thu lại sở hữu một vết sẹo trên mặt, điều ấy khiến cô nàng nghi ngờ. Chỉ khi được bà ngoại giảng thích về cái thẹo trên má ba, thì Thu mới vỡ lẽ đó thực là ba mình. Hình ảnh người cha thân yêu trên ảnh, người cha kính mến mà cô ghi sâu trong lòng, đến lúc ấy mới nhập vào người đang xưng ba có vết thẹo dài đây. Nhưng chỉ ngày mai là ba nó sẽ lại ra đi, không biết bao giờ mới trở về. Song đến khoảng chừng thời gian ngắn ở đầu cuối, người đọc như được vỡ òa trong xúc động. Trước lúc ra đi, ông Sáu nhìn con đầy trìu mến: “Thôi ba đi nghe con”. Rồi tự nhiên, Thu chạy đến ôm chầm lấy ba nó và kêu lên tiếng: “Ba”. Tiếng kêu như tiếng xé, xé sự im re và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa. Tiếng kêu bật lên sau bao năm kìm nén, chờ đón khắc khoải. Đó cũng là cái tiếng ba mà ông Sáu đã chờ đón suốt tám năm trời xa con, đã chờ đón suốt mấy ngày về bên con. Người cha ấy thời điểm hiện nay không cầm nổi nước mắt vì bất thần, vì sung sướng. Cùng với tiếng gọi ba là liên tục những hành vi: “Vừa kêu vừa chạy xô tới nhanh như một con sóc, nó nhảy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó, làn tóc tơ sau ót nó dựng đứng lên”. “Vừa ôm chặt lấy cổ ba, nó vừa nói trong tiếng khóc: “Ba...ba...không cho ba đi nữa, ba ở nhà với con””. Thu hôn anh Sáu và “hôn cả vết thẹo dài trên má của ba”. Và khi nghe đến anh Sáu nói “Ba đi rồi ba về với con”, cô nàng hét lên “Không” và “hai tay siết chặt cổ, dang cả hai chân quặp chặt lấy ba, đôi vai nhỏ run run”. Nó mếu máo “Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba…”.
Trong những ngày tháng ở mặt trận, ông Sáu vẫn đau đáu nhớ đến lời hứa hẹn với con. Khi tìm được ngà voi quý hiếm, mặt ông “hớn hở như một đứa trẻ được quà”. Rồi ông “ngồi cưa từng chiếc răng lược, thận trọng tỉ mỉ và khổ công như người thợ bạc”, gò sống lưng tẩn mẩn khắc từng chữ: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Ông thường xuyên “lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng thêm mượt”. Chiếc lược ấy đó đó là cầu nối cho tình cảm cha con của ông Sáu, và cũng minh chứng cho tình phụ tử bất diệt. Nhưng còn chưa kịp đưa cho đứa con của tớ thì ông Sáu đã quyết tử trên mặt trận. Trước khi chết, người cha ấy vẫn dùng chút hơi thở ở đầu cuối của tớ, nhờ đồng đội trao tận tay cho đứa con gái. Qua “Chiếc lược ngà", người đọc nhận ra hậu quả tình thẩn không nhỏ mà trận chiến tranh gây ra. Nó phần nào làm sứt mẻ, mất mát tình cảm mái ấm gia đình, là niềm đau nhức nhối, dai dẳng trong lòng con người. Đây là đóng góp quan trọng của tác giả - Truyện còn tương hỗ người đọc nhận ra đời sống tình cảm mãnh liệt của con người Việt Nam. Chiến tranh dù quyết liệt đến đâu cũng không hủy hoại được tình cảm mái ấm gia đình, tình cảm con người.
Góp phần làm ra thành công của truyện phải kể tới việc xây dựng một tình huống truyện bất thần, độc đáo nhưng cũng đầy éo le, kết phù phù hợp với phân tích tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc. Câu chuyện được Tính từ lúc ngôi thứ nhất, người kể xưng “tôi” xuất hiện và tận mắt tận mắt chứng kiến toàn bộ câu truyện có tác dụng rõ rệt trong việc vừa kể chuyện vừa bày tỏ sự đồng cảm với những nhân vật và thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm.
Tóm lại, truyện ngắn “Chiếc lược ngà” đó đó là một trong những truyện ngắn tiêu biểu viết về tình cảm mái ấm gia đình. Nguyễn Quang Sáng đã xây dựng được một câu truyện đầy cảm động về tình cha con.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 11
Nguyễn Quang Sáng quê ở huyện Chợ Mới tỉnh An Giang. Trong kháng chiến chống Pháp, ông là bộ đội hoạt động và sinh hoạt giải trí ở mặt trận Nam Bộ. Từ sau 1954 tập kết ra miền Bắc, Nguyễn Quang Sáng khởi đầu viết văn. Những năm chống Mĩ, ông trở về miền Nam tham gia kháng chiến và tiếp tục sáng tác văn học. Tác phẩm của Nguyễn Quang Sáng có nhiều thể loại như tiểu thuyết, truyện ngắn, ngữ cảnh phim và hầu như chỉ viết về môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường và con người Nam Bộ trong hai cuộc kháng chiến cũng như sau hòa bình. Truyện ngắn Chiếc lược ngà được viết năm 1966, được in trong tập truyện cùng tên. Bằng việc tạo tình huống bất thần mà tự nhiên hợp lý, đoạn trích trong truyện Chiếc lược ngà thể hiện thật cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của trận chiến tranh.
Đề tài về tình cảm mái ấm gia đình luôn là mạch nguồn cảm xúc của văn chương. Ca dao Việt Nam ngập tràn bóng hình người mẹ, người cha và tạo thành dòng chảy đi vào thơ văn tân tiến với Lời ru của mẹ (Xuân Quỳnh), Mẹ ốm (Trần Đăng Khoa), Bầm ơi! (Tố Hữu), Những cánh buồm (Hoàng Trung Thông),… Cũng từ đó, tình cảm mái ấm gia đình thiêng liêng được bồi đắp trong trái tim từng người, là sức mạnh, là niềm tin trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường. Đồng thời, tình cảm mái ấm gia đình là cái nôi sinh ra những tình cảm cao đẹp khác. Và tình cảm thiêng liêng ấy được đặt trong toàn cảnh trận chiến tranh lại càng nổi bật, đậm đà. Chiếc lược ngà là một trong số đó.
Truyện kể về ông Sáu, một nông dân Nam Bộ, yêu nước, xa nhà đi kháng chiến khi Thu - đứa con gái nhỏ bé gần đầy một tuổi. Mãi khi Thu tám tuổi, ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Bé Thu không sở hữu và nhận ra cha vì vết sẹo trên mặt ông làm ông không hề giống với người trong tấm hình mà em biết. Em cư xử với ba như người xa lạ. Đến lúc nhận ra cha, tình cha con thức dậy mãnh liệt thì cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. Ở khu địa thế căn cứ, Ông Sáu dồn hết tình cảm yêu quí, thương nhớ con vào việc làm cây lược bằng ngà voi quý hiếm để tặng đứa con gái nhỏ bé. Thế nhưng, trong một trận đánh, ông đã hi sinh. Trước lúc nhắm mắt, ông chỉ kịp trao cây lược cho những người dân bạn để gửi về cho đứa con ông yêu quý.
Truyện viết trong thực trạng trận chiến tranh ác liệt nhưng lại tập trung nói về tình người, ở đây đó đó là tình cha con sâu sắc, được thể hiện trong hai tình huống: tình huống thứ nhất là cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách, nhưng trớ trêu thay con lại không sở hữu và nhận ra cha. Đây là tình huống cơ bản của truyện. Tình huống thứ hai là sự việc việc ông Sáu dồn tất cả tình yêu để làm tặng con gái chiếc lược ngà nhưng ông lại ra đi lúc còn chưa kịp trao tận tay con gái món quà đó. Đó là toàn bộ mạch truyện mà mỗi mạch truyện biểu lộ tình cảm mãnh liệt của mỗi nhân vật. Tình cảm ấy đã vẽ nên một bức tranh buồn nhưng đẹp và thiêng liêng về tình cảm mái ấm gia đình nói chung, tình cha con nói riêng trong tình cảnh éo le vì trận chiến tranh.
Nhân vật bé Thu – một em gái tám tuổi là nhân vật thứ nhất của truyện, có một tình yêu cha thật đằm thắm, mãnh liệt. Cha đi chiến đấu biền biệt xa nhà, đến khi Thu lên tám tuổi, hai cha con mới được gặp nhau. Cô bé tóc cắt ngang vai, hồn nhiên xinh đẹp, mới nhìn ông Sáu đã nhận ra ngay con gái của tớ, vậy mà nhìn thấy cha bé Thu đã tròn mắt nhìn, ngơ ngác lạ lùng, tái mặt đi, vụt chạy và kêu thét lên: “Má! Má!”. Rồi suốt trong ba ngày cha ở nhà Thu đã không sở hữu và nhận ra cha. Tâm lí và thái độ của Thu được biểu lộ qua hàng loạt những cụ ông cụ bà thể mà người kể chuyện quan sát và thuật lại rất sinh động như: nhất định không chịu gọi ông Sáu là cha; nhất định không nhờ ông Sáu chắt giùm nước nồi cơm đang sôi to; hất cái trứng cá mà ông gắp cho; ở đầu cuối khi bị ông Sáu tức giận đánh một chiếc thì bỏ về nhà ngoại, khi xuống xuồng còn cố ý khua dây cột xuồng kêu rổn rảng thật to… Cách cư xử nói năng cộc lốc, vùng vằng, ương ngạnh, ngờ vực; cái thái độ lạnh nhạt, lảng tránh xa cách, thậm chí còn tồn tại những hành vi vô lễ với ông Sáu ấy làm cho tình cảm cha con tưởng chừng không hình thành được.
Tuy nhiên sự ương ngạnh của bé Thu lúc mới gặp cha là hoàn toàn không đáng trách. Bởi vì trong thực trạng xa cách và trắc trở của trận chiến tranh, nó còn quá nhỏ để hoàn toàn có thể hiểu được những tình thế khắc nghiệt, éo le của đời sống. Mặt khác, người lớn cũng không còn ai kịp sẵn sàng sẵn sàng cho nó đón nhận những kĩ năng không bình thường nên nó không tin ông Sáu là ba. Chỉ vì trên mặt ông có thêm vết thẹo khác với hình ba mà nó đã khắc sâu vào tâm trí. Phản ứng tâm lí của bé Thu là hoàn toàn tự nhiên. Nó chứng tỏ em có đậm cá tính mạnh mẽ và tự tin, tình cảm sâu sắc chân thực. Thu chỉ yêu ba khi tin chắc đó đúng là ba. Trong cái cứng đầu của Thu có ẩn chứa cá sự tự tôn trẻ thơ về một tình yêu dành riêng cho những người dân cha khác.
Song, đến buổi ở đầu cuối, trước khi ông Sáu phải lên đường, thái độ và hành vi của bé Thu đã đột ngột thay đổi hoàn toàn. Tình phụ tử thiêng liêng đã cháy bùng lên. Khi nhìn thẳng đối diện với người cha “đôi mắt mênh mông của con bé bỗng xôn xao”. Đằng sau đôi mắt mênh mông, xôn xao đó là biết bao ý nghĩ, tình cảm đang xáo động trong lòng. Có được sự xôn xao đó trong đôi mắt là kết quả của tất cả một đêm “lăn lộn, thở dài như người lớn ở nhà ngoại”. Nó lăn lộn, nó thở dài có lẽ rằng vì nó ân hận, quá giận mình, rất thương ba và mong cho trời chóng sáng để hoàn toàn có thể chạy về nhà.
Lần đầu tiên, lúc không còn ai ngờ tới, Thu cất tiếng gọi ba. Đó là tiếng kêu như tiếng xé, xé không khí và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa. Đó là tiếng ba Thu đã kìm nén bao năm nay. Tiếng ba như vỡ tung ra từ đáy lòng nó. Và đau đớn thay, đây là tiếng gọi ba đầu tiên cũng là tiếng gọi ở đầu cuối trong cuộc sống cô nàng. Sau tiếng gọi ba là một loạt những hành vi “nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một con sóc, nó nhảy thót lên, giang hay tay ôm chặt lấy cổ ba nó rồi nó hôn ba nó cùng khắp, hôn cả vết thẹo dài trên má của ba”. Tất cả những hành vi đó đều biểu lộ một tình cảm ruột thịt nồng nàn là nỗi mong nhớ bùng lên thật mãnh liệt, quay quồng, nôn nả có xen lẫn sự hối hận. Và khi nghe đến ông Sáu nói: “Thôi, ba đi nghe con”, nó đã thét lên “Không!” rồi “hai tay siết chặt cổ ba nó, dang cả hai chân câu chặt lấy ba, đôi vai nhỏ bé rung rung”, bé Thu khóc. Đó là tiếng khóc của sự việc xót xa ân hận vì lỗi lầm của tớ, vì thương ba đau khổ. Khi hiểu ra mọi lẽ, khi nhận ra cha thì đã quá muộn. Do đó tất cả mọi hành vi của Thu đối với cha như muốn đền bù những hụt hẫng đã qua. Chứng kiến những biểu lộ tình cảm ấy, trong cảnh ngộ cha con ông Sáu phải chia tay, có người không cầm được nước mắt. Riêng bác Ba – người kể chuyện cảm thấy như có bàn tay cứ nắm lấy trái tim mình. Nhà văn viết không nhiều nếu không muốn nói là rất ít, chỉ bằng một nét chấm phá đó thôi nhưng đủ cho ta xúc động trước nỗi niềm và tâm trạng của nhân vật.
Tóm lại, tình cảm của bé Thu đối với cha thật sâu sắc, mạnh mẽ và tự tin, thật dứt khoát rạch ròi. Thu là đứa trẻ có đậm cá tính cứng cỏi đến mức ương ngạnh nhưng hồn nhiên, ngây thơ, đáng yêu. Giờ đây, Thu không riêng gì có yêu ba, em còn tự hào về ba. Chính niềm yêu thương và tự hào ấy đã trở thành sức mạnh thôi thúc và rèn giũa để sau này Thu trở thành cô giao liên mưu trí, dũng cảm gan dạ. Qua những diễn biến tâm trạng, tình cảm của bé Thu, ta thấy tác giả tỏ ra rất am hiểu tâm lí trẻ thơ và quan trọng hơn bởi ông có tấm lòng yêu mến, trân trọng những tình cảm trẻ thơ đó.
Vì trận chiến đấu chung của dân tộc bản địa, ông Sáu đã quyết tử niềm sung sướng mái ấm gia đình, xa vợ, xa con, rồi những thương tích trong trận chiến tranh. Suốt tám năm ròng, xa mái ấm gia đình đi chiến đấu, mấy ngày về thăm nhà ít ỏi, ông phải trái qua nỗi đau về tinh thần vì đứa con gái duy nhất mà ông hằng mong nhớ không chịu nhận ông là cha. Hẳn người đọc tất cả chúng ta không thể quên được hành vi của ông Sáu khi mới về thăm nhà: “Cái tình người cha cứ nôn nao trong con người anh, không thể chờ xuồng cập bờ, anh nhảy thót lên bờ, chạy lại bên con, giọng lập bập run run Ba đây con !”. Thế nhưng đáp lại tình cảm ấy của ông là nỗi sợ hãi thảng thốt kêu cứu của con. Ông như chết lặng đi trông thật đáng thương, tội nghiệp. Suốt ba ngày ở nhà, ông không đi đâu, chỉ tìm cách thân mật, vỗ về con, nhưng càng an ủi vỗ về thì con càng lạnh nhạt, xa cách. Cho đến phút ở đầu cuối, trước lúc chia tay, ông mới được hưởng niềm niềm sung sướng của người cha, đó là nghe con gọi mình là ba và được đón nhận những cử chỉ, hành vi yêu thương nồng nhiệt của con gái. Quá bất thần, xúc động, niềm sung sướng, ông lén con lau vội những giọt nước mắt vừa sung sướng vừa đau đớn, xót xa.
Vì trách nhiệm đối với đất nước, ông không thể ở lại với con. Trở về khu địa thế căn cứ, ông mang nỗi ân hận đã đánh con và lời con dặn trước lúc chia tay vào việc làm một chiếc lược ngà tặng con. Chỉ tìm được khúc ngà voi quý hiếm, ông đã vô cùng sung sướng, dành hết tâm trí, công sức của con người vào làm chiếc lược: “Những lúc rỗi, anh cưa từng chiếc răng lược thận trọng, tỉ mỉ, kì công như một người thợ bạc. Trên sống sống lưng lược có khắc dòng chữ Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Chiếc lược ấy chưa chải được mái tóc con nhưng như gỡ được phần nào tâm trạng của ông. Nó trở thành vật thiêng, an ủi ông, nuôi dưỡng trong ông tình cha con và sức mạnh chiến đấu. Hàng đêm, ông nhìn ngắm chiếc lược, mài nó lên tóc cho thêm bóng thêm mượt. Tác giả không miêu tả rõ nhưng người đọc vẫn tưởng tượng được cái kỉ vật nhỏ bé mà thiêng liêng ấy. Đó cũng là hình tượng trắng trong, quý giá, bất diệt của tình cha con giữa ông Sáu và bé Thu. Do đó, trước lúc hi sinh, không đủ sức nói một lời trăng trối, ông vẫn nhớ tới chiếc lược và chuyển giao nó cho những người dân bạn như một cử chỉ chuyển giao sự sống, một ước nguyện gìn giữ muôn đời tình cha con ruột thịt. Điều đó đúng như ông Ba đã nói: “Có lẽ chỉ có tình cha con là không thể chết được”. Chiếc lược ngà – kỉ vật của người cha – kỉ vật của người đã khuất mãi mười năm sau mới tìm được địa chỉ, mới được trao lại cho đứa con gái nhỏ bé để “tình cha con không chết”. Và hơn thế nữa, nó đang sống lại trong sự sống của người bạn, người đồng chí với bé Thu. Như vậy, câu truyện Chiếc lược ngà không riêng gì có ca tụng tình cha con đậm đà sâu nặng bất diệt, ca tụng tình đồng chí đồng đội mà còn gợi cho những người dân đọc thấm thía những nỗi đau thương mất mát, éo le mà trận chiến tranh gieo xuống cho bao con người, bao mái ấm gia đình trên đất nước Việt Nam.
Chiến tranh! Hai tiếng vang lên nghe thật thương tâm, cũng chính vì hai tiếng đó mà bao người phải khổ đau. Chiến tranh tàn khốc, gây ra những cuộc sinh ly tử biệt, vợ xa chồng, cha xa con, con xa nhà. Chiến tranh không thể tha thứ khi đã cướp đi sinh mạng, xương máu của biết bao người con Việt Nam, và cũng chính trong trận chiến tranh ấy, những tình cảm thiêng liêng nhất của cuộc sống không thể nào thể hiện ra hết được, tình yêu đôi lứa, tình đồng chí đồng đội, tình yêu quê hương và đặc biệt nhất là tình cảm mái ấm gia đình.
Chúng ta đã từng cảm động biết bao trước tình bà cháu ấm áp, thấm thía trong Bếp lửa của Bằng Việt (1963). Bài thơ là lời của người cháu ở nơi xa nhớ về người bà tần tảo, chịu thương chịu khó, giàu đức hi sinh, cùng những kỉ niệm tuổi thơ êm đềm bên bà – dù bị bóng đen ghê rợn của nạn đói năm 1945 bao trùm nhưng bà và nhà bếp lửa vẫn “chờn vờn” mỗi sớm, vẫn “ấp iu nồng đượm” mỗi ngày. Hay Khúc hát ru những em bé lớn trên sống lưng mẹ (Nguyễn Khoa Điềm) dạt dào tình yêu con của người mẹ Tà Ôi… Còn Y Phương, qua bài thơ Nói với con đã đem đến cho ta vẻ đẹp tình cha con thắm thiết trong lời dặn chân thành, mộc mạc mang đậm chất Tày. Bài thơ như thể một khúc tâm tình của người cha, thể hiện lòng yêu thương con của người miền núi và mong ước thế hệ con cháu phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương.
Trong Chiếc lược ngà, Nguyễn Quang Sáng đã phát hiện ra vẻ đẹp tình cha con thiêng liêng trong thực trạng trận chiến tranh ác liệt. Tiếng gọi ba đầu tiên cũng là tiếng gọi ba ở đầu cuối, cái ôm đầu tiên của hai cha con cũng là cái ôm ở đầu cuối. Thế nhưng dù thời gian có ít ỏi, dù bên nhau không nhiều nếu không muốn nói là rất ít nhưng sợi dây tình cảm cha con giữa ông Sáu và bé Thu vẫn mãi vững bền, không bom đạn nào hoàn toàn có thể chia cắt.
Trang sách khép lại mà sao hình ảnh hai cha con ông Sáu và những tình cảm của tớ vẫn còn để lại ấn tượng trong lòng người đọc. Điều gì đã làm ra sức sống, sức mê hoặc của những nhân vật cũng như của truyện ? Trước hết, đó là vì tác giả đã xây dựng được một diễn biến ngặt nghèo, hợp lý, đã tạo được những tình huống éo le, cảm động. Thứ hai là nhờ nghệ thuật và thẩm mỹ miêu tả tâm lí, tính cách nhân vật tài tình, giọng kể nhẹ nhàng, đằm thắm, cách kể quá khứ xen hiện tại. Ngoài ra, cách chọn ngôi kể cũng là một nghệ thuật và thẩm mỹ đặc sắc của truyện. Kể theo ngôi thứ nhất, bác Ba vừa là người kể chuyện vừa là nhân vật trong câu truyện nên càng có tác dụng làm cho câu truyện như thực và dễ đi vào lòng người.
Đoạn trích truyện ngắn Chiếc lược ngà đã thể hiện thật cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của trận chiến tranh. Nguyễn Quang Sáng đã khắc tạc thành công tình nghĩa cao đẹp Một trong những con người Việt Nam luôn trường tồn mãi mãi dẫu có trải qua quyết liệt của trận chiến tranh.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 12
Nguyễn Quang Sáng sinh năm 1932, quê ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, ông tham gia bộ đội và hoạt động và sinh hoạt giải trí ở mặt trận Nam Bộ. Từ sau năm 1954, tập kết ra Bắc, ông khởi đầu viết văn. Trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ, ông trở về Nam Bộ tham gia kháng chiến và tiếp tục sáng tác văn học với nhiều thể loại: truyện ngắn, tiểu thuyết, ngữ cảnh phim.
Qua nhiều tác phẩm, ông đã xác định một phong cách độc đáo đậm đà chất Nam Bộ từ việc xây dựng khung cảnh thiên nhiên cho tới khắc họa tính cách con người. Một trong những văn bản tiêu biểu nhất cho phong cách nghệ thuật và thẩm mỹ của ông đó đó là tác phẩm “Chiếc lược ngà” được viết năm 1966, tại mặt trận Nam Bộ trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ của nhân dân ta đang ra mắt quyết liệt. Truyện là một hình tượng cao đẹp cho tình cha con trong thực trạng éo le, quyết liệt của trận chiến tranh.
“Chiếc lược ngà” là một câu truyện cảm động giữa ông Sáu và bé Thu. Ông Sáu đi kháng chiến, khi có dịp trở về thăm nhà thì con gái ông đã lên tám tuổi. Bé Thu không sở hữu và nhận ông là cha vì vết sẹo dài trên má khiến khuôn mặt ông không hề in như trong tấm hình chụp chung với má mà bé Thu đã biết. Đến khi bé nhận ra thì cũng là lúc ông Sáu phải lên đường nhận trách nhiệm mới. Vào khu địa thế căn cứ, nhớ lời con, ông Sáu đã làm một chiếc lược bằng ngà voi quý hiếm để tặng con nhưng ông đã bị hi sinh trong một trận càn của địch. Đó không riêng gì có là cảnh ngộ éo le của cha con ông Sáu, mà còn là một sự thiệt thòi, mất mát của đồng bào miền Nam trong cuộc kháng chiến đầy gian truân của dân tộc bản địa.
Trong thực trạng đầy quyết liệt và éo le của trận chiến tranh, ta vẫn phát hiện được tình cảm của người cha dạy lên trong lòng ông Sáu khi ông được dịp trở về thăm nhà. Xuồng chưa đỗ lại nhưng khi mới nhìn thấy con gái, ông Sáu đã “nhún chân nhảy thót lên, xô chiếc xuồng tạt ra” rồi “bước vội vàng những bước dài” và gọi to tên con gái. Anh mường tượng trong đầu cảnh đứa con gái nhỏ bé sẽ mừng rỡ “chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh” để rồi “anh vừa bước, vừa khom người đưa tay đón chờ con”. Nhưng có ngờ đâu cô con gái nhỏ bé khi nghe đến anh gọi lại ngơ ngác, lạ lùng, giật mình hoảng sợ rồi với khuôn mặt tái đi, nó vụt chạy và hét lên trên cầu cứu má. Lúc ấy, anh cảm thấy đau đớn tột cùng, sự bất thần hiện rõ trên khuôn mặt anh. Anh như bị dội gáo nước lạnh từ chính vì sự sợ hãi, lạ lùng của đứa con gái yêu mà anh hằng ngày mong được gặp. “Hai tay anh buông xuống như bị gãy”, tâm trạng anh thời điểm hiện nay thật đau đớn và thất vọng tột cùng.
Rồi những ngày ở nhà, ông Sáu tha thiết muốn nghe một tiếng gọi ba từ chính cô con gái nhỏ bé nhưng sao khó quá. Chưa bao giờ ông được nghe một tiếng ba mà chỉ nghe được những lời nói “trổng” của bé Thu. Ông muốn chăm sóc, yêu thương, vỗ về bé nhưng ông chỉ nhận lại một thái độ cự tuyệt, ngang bướng đến không ngờ. Ngay cả khi anh gắp miếng trứng cá vàng to, phần ngon nhất của con cá cho bé trai thì bé lại hất văng tung tóe ra mầm mà không một lời xin lỗi. Giận con, anh liền đánh vào mông bé mà không kịp suy nghĩ. Ông chỉ thấy buồn, đau khổ và bất lực trước thái độ ương bướng của con chứ không hề giận con, đã cho tất cả chúng ta biết ông là một người cha yêu thương con tha thiết. Ông cảm thấy ân hận khi đã trót đánh con cũng nói lên sự vị tha trong lòng ông.
Tuy yêu thương con là vậy nhưng ông được hưởng tình yêu từ con quá ít. Chỉ đến những khoảng chừng thời gian ngắn ở đầu cuối lúc chia tay, ông mới được hưởng niềm sung sướng làm cha khi bé Thu bất thần gọi to ông Sáu một tiếng “ba” như xé toạc bầu không khí lúc bấy giờ. Khỏi phải nói lúc ấy ông Sáu xúc động và niềm sung sướng đến nhường nào. Ông ôm chặt lấy bé Thu rồi rút khăn lau nước mắt nhưng không để bé nhìn thấy. Nhưng phút giây niềm sung sướng ấy quá ngắn ngủi, vì trách nhiệm ông lại phải từ biệt đứa con gái yêu dấu của tớ để lên đường.
Hứa với con, ở chiến khu, ông đã tìm được một mảnh ngà voi quý hiếm và làm một cây lược cho bé trai. Bao nhiêu tình cảm yêu thương, nhớ nhung, ông dồn hết vào việc làm chiếc lược ngà, món quà kỉ niệm ông đã hứa tặng con gái ngày ra đi: lúc rảnh rỗi anh ngồi cưa từng chiếc răng lược cho tới lúc hoàn thành xong, những đêm nhớ con anh lấy cây lược ra ngắm nghía. Ông nâng niu chiếc lược ngà, ngắm nghía nó, mài lên mái tóc cho cây lược thêm bóng mượt, “cây lược ngà ấy chưa chải được mái tóc của con, nhưng nó như tháo gỡ được phần nào tâm trạng của anh”.
Chiếc lược ngà đối với ông không riêng gì có là chiếc lược thông thường, mà là vật kỉ niệm, mang tâm hồn, tiềm ẩn biết bao tình thương nỗi nhớ của ông đối với cô con gái nhỏ bé. Chiếc lược là niềm an ủi, động viên ông trong những tháng ngày gian truân. Đó cũng là hình tượng của tình thương yêu, săn sóc của người cha dành riêng cho con gái thật thiêng liêng, sâu nặng và bất diệt. Cho dù đến khi ông không hề nữa thì tình yêu ấy cũng không bao giờ bị mất đi trong lòng ông. Chỉ đến khi bác Ba – bạn của ông hứa sẽ trao tận tay chiếc lược cho con gái ông thì ông mới yên lòng nhắm mắt đi xuôi. Những việc làm trên của ông cho ta thấy được tình yêu thương con của ông thật sâu đậm và thiết tha.
Còn về phía bé Thu, bé không sở hữu và nhận ba chính bới bé rất yêu ba mình. Thu là một đứa bé mới có tám tuổi, còn quá nhỏ để nhớ mặt ba mình. Nên khi ông Sáu gọi tên nó ở gần bến thì nó bất thần, hoảng sợ như phản xạ tự nhiên của nhiều đứa trẻ khác. Sau đó, bé nhìn anh Sáu với cặp mắt xa lạ và cảnh giác, dứt khoát không chịu đến gần ba thể hiện sự ngây thơ của bé.
Những ngày anh Sáu ở nhà, bé rất ngang ngạnh và ương bướng mặc cho những người dân lớn khuyên nhủ, tạo mọi tình thế bắt buộc (chắt nước nồi cơm, gọi ba vào ăn cơm,…) để bé phải gọi ba, nhận anh Sáu là ba mình nhưng đều thất bại bởi sự thông minh nhưng bướng bỉnh của bé.
Bé Thu luôn từ chối mọi sự quan tâm của anh Sáu. Anh Sáu càng vỗ về, yêu thương con bao nhiêu thì bé Thu lại càng đẩy ra, xa lánh và thờ ơ với anh bấy nhiêu. Lúc anh Sáu nổi nóng đánh con vì cái khao khát của người cha muốn được cảm nhận tình cha con được đưa đến đỉnh điểm thì bé Thu lại phản ứng gan lì và quyết liệt (bé không khóc mà bỏ về nhà bà ngoại). Tất cả những hành vi đó của một đứa trẻ như bé Thu cũng rất dễ hiểu chính bới bé vẫn còn nhỏ, chưa thể biết trận chiến tranh đã tàn phá quyết liệt ra làm sao, đã tàn phá và làm biến dị khuôn mặt hiền từ của người cha mình ra sao để rồi với trí óc non nớt, bé chỉ yêu và dành hết tình cảm cho những người dân cha có khuôn mặt hiền từ, phúc hậu như trong tấm ảnh chụp với má. Còn anh Sáu, tuy tốt với bé thật đấy nhưng bé không thích đón nhận bởi bé nghĩ ông ấy không phải cha mình mà là một người xấu đang tìm mọi cách dụ dỗ, mua chuộc để bé phải gọi ông ấy là ba. Bé không can tâm bởi bé chỉ có một người cha duy nhất mà thôi. Bé không yêu ai khác ngoài cha mình. Để rồi khi sang bà ngoại, được nghe ngoại lý giải về vết sẹo của anh Sáu là vì trận chiến tranh gây ra thì lúc ấy, bé mới thực sự ân hận và căm thù trận chiến tranh ghê gớm. Buổi sáng hôm sau, Thu được bà ngoại đưa về nhà nhưng không đủ can đảm lại gần vì trót làm ba giận nên nó chỉ im re một cách khó hiểu, “vẻ mặt nó sầm lại, buồn rầu, nhìn với vẻ nghĩ ngợi sâu xa”.
Đến lúc anh Sáu nói tiếng ở đầu cuối chia tay nó để lên đường thì ngoài sự tưởng tượng của mọi người, nó đã kêu lên tiếng: “Ba…a…a…ba!” như xé ruột, là tiếng kêu vỡ tung từ đáy lòng nó, tiếng kêu mà nó cố đè nén từ bao năm nay. Bây giờ, tình cha con giữa anh Sáu và nó trỗi dậy thật mãnh liệt. “Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa”. Tình yêu thương cha sâu sắc được bé thể hiện một cách thật cảm động. Bé bảo cha phải hứa mua cho bé trai chiếc lược với mong ước cha sẽ trở về với bé lần nữa nhưng có ngờ đâu đó đó đó là lời hứa hẹn ở đầu cuối và cũng là duy nhất mà anh thực hiện cho bé trai.
Qua đây, ta nhận ra vẻ đẹp tâm hồn của bé Thu: yêu thương ba nhưng rạch ròi xấu tốt, đậm cá tính mạnh mẽ và tự tin nhưng ương bướng, đặc biệt là tình cảm dành riêng cho ba là vô bờ bến. Anh Sáu cũng vậy, là một người cha rộng lượng và yêu con hết mực.
“Chiếc lược ngà” là một bài ca về tình phụ tử, là một câu truyện cảm động về tình cảm cha con ruột thịt trong thực trạng éo le của trận chiến tranh. Câu chuyện xác định một ý nghĩa lớn lao, tình nghĩa con người, tình cha con, tình đồng đội, sự gắn bó những thế hệ là cội nguồn của sức sống mạnh mẽ và tự tin, bền chắc, kiên cường mà cũng rất đỗi nhuần nhị, nhân hậu, thiết tha của những con người trên mảnh đất nền Nam Bộ. Với nghệ thuật và thẩm mỹ miêu tả tâm lí tính cách nhân vật đặc sắc, xây dựng tình huống truyện bất thần và tự nhiên, một lần nữa, ta hoàn toàn có thể xác định rằng Nguyễn Quang Sáng là cây bút truyện ngắn xuất sắc về đề tài trận chiến tranh.
Đọc những trang viết của ông, ta cảm nhận được sự quyết liệt của trận chiến tranh và sự mất mát to lớn của đồng bào ta. Đó là cảnh ngộ éo le của mỗi mái ấm gia đình, vì trận chiến tranh mà cha con không được nhận nhau, vì trận chiến tranh mà con mãi mãi không được gặp cha nữa. Nguyễn Quang Sáng cho ta thấy rõ được tội ác của trận chiến tranh phi nghĩa, đồng thời đề cao tình phụ tử, sự quyết tử thầm lặng của con người Việt Nam trong quá trình giữ nước.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 13
Đối với nhân dân ta, tình cảm mái ấm gia đình luôn là thứ tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ nhất. Trong trong năm tháng trận chiến tranh, mái ấm gia đình phải chia lìa thì tình cảm ấy lại càng thiêng liêng, đáng trân trọng hơn. Trong truyện ngắn Chiếc lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng, tình phụ tử thiêng liêng sâu nặng được thể hiện vô cùng chân thực và cảm động, làm thổn thức trái tim biết bao thế hệ bạn đọc.
Câu chuyện kể về cha con ông Sáu sau hơn tám năm xa cách mới có thời cơ hội ngộ nhau, chỉ vì vết thẹo dài trên mặt ông Sáu mà bé Thu nhất quyết không sở hữu và nhận ba. Những ngày sau đó Thu luôn thờ ơ với ông. Khi nhận ra ba thì cũng là lúc ông phải lên đường trở về đơn vị. Những ngày ở khu địa thế căn cứ, ông Sáu dốc sức làm chiếc lược ngà như đã hứa với con, nhưng ông đã quyết tử trước khi trao món quà ấy cho bé trai Thu.
Nghe theo tiếng gọi của tổ quốc lên đường nhập ngũ, những ngày ở mặt trận ông da diết nhớ mái ấm gia đình đặc biệt là cô con gái nhỏ. Sau bao năm xa cách, ông được trở về nhà thăm mái ấm gia đình, ông khao khát gặp con và được nghe tiếng con gọi mình là ba. Bởi vậy, khi về gần đến nhà, thoáng thấy bóng con, không chờ xuồng cập bờ ông đã vội vàng nhảy lên bờ, tiếng ông gọi con thật tha thiết, thân thương: “Thu! Con”. Nhưng ngược lại với mong đợi của ông, đứa con ngơ ngác, hốt hoảng rồi bỏ chạy. Thật đáng thương cho tình cảnh của ông, đôi tay ông buông thõng xuống như bị gãy. Suốt ba ngày nghỉ phép, ông ở nhà cùng con để vun đắp tình cảm với mong mỏi con sẽ cất tiếng gọi ba. Nhưng ông càng nỗ lực bao nhiêu thì nó lại càng tìm cách đẩy ông ra xa bấy nhiêu. Bị con cự tuyệt trong lòng ông rất buồn, nhưng không trách con, chỉ buồn vì trận chiến tranh chia cắt mà mái ấm gia đình ông phải chịu tình cảnh éo le. Giờ phút lên đường, ông muốn chạy lại ôm con lần cuối, nhưng vì sợ con cự tuyệt nên ông chỉ nhìn dám Thu từ xa. Và khi ông nghe tiếng con gọi “ba” ông đã xúc động mà bật khóc “không thích cho con thấy mình khóc, anh Sáu một tay ôm con, một tay rút khăn lau nước mắt, rồi hôn lên mái tóc của con”. Đó là giọt nước mắt niềm sung sướng gắn với tình yêu thương con sâu nặng. Tình cảm sâu nặng của ông Sáu với con còn được tác giả thể hiện đầy cảm động khi ông ở khu địa thế căn cứ. Vẫn ghi nhớ lời hứa hẹn với con gái, khi tìm được mảnh ngà, ông kỳ công mài thành lược cho con: “Những lúc rỗi, anh cưa từng chiếc răng lược, thận trọng, tỉ mỉ và cố công như người thợ bạc”. Bao nhiêu tình yêu thương con ông dồn cả vào việc làm chiếc lược và khắc dòng chữ đầy yêu thương: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Cây lược ngà đó đó là kết tinh của tình phụ tử mộc mạc, đơn sơ mà đậm sâu. Nhưng rồi, trận chiến tranh lại một lần nữa cướp đi thời cơ ông được gặp con, trong một trận càn lớn, ông bị thương nặng và quyết tử. Trước khi mất ông không đủ sức trăng trối điều gì nhưng tình cha con thì không thể chết, bằng chút sức lực ông lấy chiếc lược trao lại cho những người dân đồng đội. Nó là sự việc ủy thác, là ước nguyện thiêng liêng của tình phụ tử.
Đối với bé Thu, tình yêu thương cha cũng khá được thể hiện thật đặc biệt. Thoạt đầu, khi thấy ông Sáu gọi mình là con, có những hành vi vồ vập, bé Thu tỏ ra lảng tránh, lạnh nhạt, xa cách ông. Dù trong ba ngày, ông Sáu tìm mọi phương pháp để thân thiết với con, nhưng Thu lại tìm mọi phương pháp để đẩy ông ra. Thu nhìn cha bằng cặp mắt xa lạ và cảnh giác, nhất quyết không chịu gọi ba, dù mẹ đã nhiều lần nhắc nhở. Sự bướng bỉnh ấy thể hiện rõ nhất lúc anh Sáu gắp cho nó cái trứng cá, nó đã hất văng ra khỏi chén cơm. Đây là hành vi mang tính chất chất chất quyết liệt, cự tuyệt mọi quan tâm, chăm sóc của anh Sáu. Bị cha nổi giận đánh vào mông, bé Thu không khóc nó bỏ dở bữa cơm và bỏ sang nhà ngoại ở. Những cử chỉ, hành vi đó của bé Thu không đáng trách hoàn toàn, vì Thu còn nhỏ, chưa hiểu hết những tàn phá mà trận chiến tranh gây ra với con người. Đồng thời thái độ đó của em đã và đang cho tất cả chúng ta biết một tình yêu thương cha mãnh liệt sâu sắc, em chỉ nhận cha khi người đó giống với trong tấm hình chụp chung với má. Ngoài ra, em sẽ không sở hữu và nhận bất kể ai làm cha của tớ. Cái ương ngạnh, bướng bỉnh của em cũng thể hiện tình yêu thương cha sâu nặng, tha thiết.
Mọi nghi ngờ của em chỉ được giải tỏa khi nghe đến những lời bà lý giải. Đồng thời đó cũng là lúc tình cảm phụ tử bùng lên mãnh liệt trong em, nhất là buổi sáng em về nhà, nhìn ba đang đón tiếp mọi người, chỉ dám đứng từ xa nhìn ba, không đủ can đảm đến gần người mà em vô cùng mong nhớ yêu thương. Nhưng khoảng chừng thời gian ngắn anh Sáu sẵn sàng sẵn sàng đi, bao nhiêu tình cảm dồn nén lâu nay nay được bung ra quyết liệt, tiếng gọi ba: Ba… a… a… ba! Tiếng kêu của nó như tiếng xé, xé tan sự im re, xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa và tiếng nói hòa trong tiếng khóc nức nở: “Ba! Không cho ba đi nữa! Ba ở nhà với con”. Tất cả mọi người đều vô cùng xúc động và thương cảm cho thực trạng éo le của hai cha con. Những lời níu kéo của bé Thu cũng không thể níu giữ anh Sáu ở lại. Khoảnh khắc niềm sung sướng của hai cha con thật ngắn ngủi, điều ấy càng khắc đậm sâu hơn những khắc nghiệt và éo le mà trận chiến tranh gây ra.
Tạo nên sự thành công cho tác phẩm, trước hết là ở việc Nguyễn Quang Sáng đã lựa chọn một tình huống truyện tự nhiên, hợp lý. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật chân thực, sâu sắc và cảm động. Ngôn ngữ đậm dấu ấn Nam Bộ, giàu cảm xúc. Tất cả những yếu tố đó đã góp thêm phần tạo nên thành công cho tác phẩm.
“Chiếc lược ngà” là câu truyện cảm động về tình cha con trong thực trạng trận chiến tranh ác liệt. Tác phẩm là bài ca ca tụng tình cảm mái ấm gia đình trong thực trạng trận chiến tranh éo le, chính trong thực trạng này tình cảm mái ấm gia đình lại càng thiêng liêng và đáng trân trọng hơn bao giờ hết. Mỗi tất cả chúng ta cũng phải yêu quý, giữ gìn và bảo vệ tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ này.
Cảm nhận tình cha con trong Chiếc lược ngà - Mẫu 14
Có câu nói: “Những tình cảm đẹp sẽ là động lực mạnh mẽ và tự tin trong tâm hồn từng người!”. Vì lòng yêu cha, một cô nhỏ bé mới tám tuổi nhưng nhất quyết không sở hữu và nhận người khác làm bố,mặc dầu bị đánh. Vì lòng thương con, một người chiến sỹ dù ở xa trường vẫn luôn cặm cụi làm một chiếc lược để tặng đứa con gái nhỏ bé. Có người nhận xét rằng tình phụ tử không thể ấm áp và đẹp đẽ như tình mẫu tử. Song nếu đọc truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng, hoàn toàn có thể bạn sẽ phải có cái nhìn khác mới mẻ và chân thực hơn. Câu chuyện khắc họa hình ảnh một nhân vật bé Thu đầy ấn tượng và tinh tế, hơn thế lại ca tụng tình cha con thiêng liêng,vĩnh cửu dù trong trận chiến tranh.
Nguyễn Quang Sáng sinh năm 1933 ở An Giang. Thời kỳ kháng chiến chống Pháp ông tham gia bộ đội và hoạt động và sinh hoạt giải trí ở mặt trận Nam Bộ. Sau năm 1945, ông tập kết ra Bắc và khởi đầu viết văn.Có lẽ vì sinh ra và hoạt động và sinh hoạt giải trí đa phần ở miền Nam nên những tác phẩm của ông hầu như chỉ viết về môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường và con người Nam Bộ. Các tác phẩm đó đó là Chiếc lược ngà (1968), Mùa gió chướng (1975), Dòng sông thơ ấu (1985),… Nguyễn Quang Sáng có lối viết văn giản dị, mộc mạc nhưng sâu sắc, xoay quanh những câu truyện đời thường nhưng ý nghĩa. Chiếc lược ngà viết năm 1966 tại mặt trận Nam Bộ chống Mỹ, là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật và thẩm mỹ của Nguyễn Quang Sáng, xác định nghệ thuật và thẩm mỹ miêu tả tâm lý đặc sắc, xây dựng tình huống bất thần và ca tụng tình cha con thắm thiết. Vẫn viết về một đề tài dường như đã cũ song truyện mang nhiều giá trị nhân văn sâu sắc.
Câu chuyện xoay quanh tình huống gặp mặt của bé Thu và ông Sáu. Khi ông Sáu đi kháng chiến chống Pháp, lúc đó bé Thu gần đầy một tuổi. Khi ông có dịp thăm nhà thì con gái đã lên 8 tuổi. Song bé Thu lại không chịu nhận cha vì vết thẹo trên má làm ông Sáu không in như tấm hình chụp chung với má. Trong ba ngày ở nhà, ông Sáu dùng mọi phương pháp để thân mật nhưng con bé vẫn không chịu gọi một tiếng Ba. Đến khi bé Thu nhận ra cha mình thì cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. Ông hứa sẽ mang về tặng con một chiếc lược ngà. Những ngày chiến đấu trong rừng, ông cặm cụi làm chiếc lược cho con gái. Chiếc lược làm xong còn chưa kịp trao cho con gái thì ông đã hi sinh. Trước khi nhắm mắt ông chỉ kịp trao cây lược cho những người dân bạn nhờ chuyển lại cho con mình.
Hình ảnh bé Thu là nhân vật trọng tâm của câu truyện, được tác giả khắc họa rất là tinh tế và nhạy bén, là một cô nàng giàu đậm cá tính, bướng bỉnh và gan góc. Bé Thu gây ấn tượng cho những người dân đọc về một cô nàng dường như lì lợm đến ghê gớm, khi mà trong mọi tình huống em cũng nhất quyết không gọi tiếng ba, hay khi hất cái trứng mà ông Sáu gắp cho xuống, ở đầu cuối khi ông Sáu tức giận đánh một chiếc thì bỏ về nhà bà ngoại. Nguyễn Quang Sáng đã khôn khéo xây dựng nhiều tình huống thử thách đậm cá tính của bé Thu, nhưng điều khiến người đọc phải bất thần là sự việc nhất quán trong tính cách của bé, dù là bị mẹ quơ đũa dọa đánh, dù là bị dồn vào thế bí, dù là bị ông Sáu đánh, bé Thu luôn thể hiện là một con người nhất quyết, mạnh mẽ và tự tin. Có người nhận định rằng tác giả đã xây dựng tính cách bé Thu hơi thái quá, song thiết nghĩ chính thái độ ngang ngạnh đó lại là biểu lộ vô cùng đẹp đẽ mà đứa con dành riêng cho những người dân cha yêu quý. Trong tâm trí bé Thu chỉ có duy nhất hình ảnh của một người cha chụp chung trong tấm hình với má. Người cha ấy rất khác ông Sáu, không phải bởi thời gian đã làm ông Sáu già đi mà do cái thẹo trên má. Vết thẹo, dấu tích của trận chiến tranh đã hằn sâu làm biến dạng khuôn mặt ông Sáu. Có lẽ trong thực trạng xa cách và trắc trở của trận chiến tranh, nó còn quá bé để hoàn toàn có thể nghe biết sự quyết liệt của bom lửa đạn, nghe biết cái cay xè của mùi thuốc súng và sự khắc nghiệt của môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường người chiến sỹ. Cái cảm hứng đó không đơn thuần là sự việc bướng bỉnh của một cô nàng đỏng đảnh, nhiễu sách mà là sự việc kiên định, thẳng thắn, có lập trường bền chặt, thể hiện phần nào đó tính cách cứng cỏi ngoan cường của cô gian liên giải phóng sau này.
Nhưng xét cho cùng, cô nàng ấy có bướng bỉnh, gan góc, tình cảm có sâu sắc, mạnh mẽ và tự tin thế nào thì vẫn chỉ là một đứa trẻ mới 8 tuổi, với tất cả nét hồn nhiên, ngây thơ của con trẻ. Nhà văn tỏ ra rất am hiểu tâm lý của trẻ thơ và diễn tả rất sinh động với tấm lòng yêu mến và trân trọng một cách đẹp đẽ, thiêng liêng những tâm tư tình cảm vô giá ấy. Khi bị ba đánh, bé Thu cầm đũa gắp lại cái trứng cá để vào chén rồi lặng lẽ đứng dậy, bước ra khỏi mâm. Có cảm hứng bé Thu sợ ông Sáu sẽ nhìn thấy những giọt nước mắt trong chính tâm tư của tớ? Hay bé Thu dường như lờ mờ nhận ra mình có lỗi? Lại một loạt hành vi tiếp theo: Xuống bến nó nhảy xuống xuồng, mở lòi tói, cố làm cho dây lòi tói khua rổn rảng, khua thật to, rồi lấy dầm bơi qua sông. Bé Thu bỏ đi lúc bữa cơm nhưng lại sở hữu ý tạo tiếng động gây sự để ý quan tâm. Có lẽ cô nàng muốn mọi người trong nhà biết bé sắp đi, mà chạy ra vỗ về, dỗ dành. Có một sự đối lập trong những hành vi của bé Thu, giữa một bên là sự việc cứng cỏi, già dặn hơn tuổi, nhưng ở khía cạnh khác cô nàng vẫn mong được yêu quý vỗ về. Song khi chiều đó, mẹ nó sang dỗ dành mấy nó cũng không chịu về, cái đậm cá tính cố chấp một cách trẻ con của bé Thu được tác giả khắc họa vừa thân mật, vừa tinh tế. Dù như vậy thì bé Thu vẫn chỉ là một đứa trẻ 8 tuổi hồn nhiên, dẫu có vẻ như như cứng rắn và mạnh mẽ và tự tin trước tuổi.
Ở đoạn cuối, khi mà bé Thu nhận ra cha, thật khó để phủ nhận bé Thu là đứa bé giàu tình cảm. Tình cha con trong Thu giữ gìn lâu nay nay, giờ trỗi dậy, vào cái khoảng chừng thời gian ngắn mà cha con phải tạm biệt nhau. Có ai ngờ một cô nàng không được gặp cha từ năm 1 tuổi vẫn luôn vun đắp một tình yêu bền chắc và mãnh liệt với cha mình, dù người cha ấy chưa hề bồng bế nó, cưng nựng nó, săn sóc, chăm sóc cho nó, làm cho nó một món đồ chơi Tính từ lúc lúc nó khởi đầu làm quen với môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường. Nó gần như thể chưa tồn tại chút ấn tượng nào về cha, song chắc nhiều lần nó đã tự tưởng tượng hình ảnh người cha nó tài giỏi nhường nào, cao lớn nhường nào, có vòng tay rộng để ôm nó vào lòng ra sao? Tình cảm mãnh liệt trong nó ngăn không cho nó nhận một người đàn ông lạ kia làm bố. Khi đến ngày ông Sáu phải đi, con bé cứng cỏi mạnh mẽ và tự tin ngày hôm nào lại như thể bị bỏ rơi, lúc đứng ở ngóc ngách nhà cửa, lúc đứng tựa cửa và cứ nhìn mọi người vây quanh ba nó, dường như nó thèm khát cái sự ấm áp của tình cảm mái ấm gia đình, nó cũng muốn chạy lại và ôm hôn cha nó lắm chứ, nhưng lại sở hữu cái gì chặn ngang cổ họng nó, làm nó cứ đứng nguyên ở ấy, ước mong cha nó sẽ nhận ra sự xuất hiện của nó. Và rồi đến khi cha nó chào nó trước khi đi, có cảm hứng mọi tình cảm trong lòng bé Thu bỗng trào dâng. Nó không nén nổi tình cảm như trước đây nữa, nó bỗng kêu hét lên “Ba…, vừa kêu vừa chạy xô đến nhanh như một con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó,” Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc,hôn cổ,hôn vai, hôn cả vết thẹo dài trên má của ba nó nữa.Tiếng kêu “Ba” từ sâu thẳm trái tim bé Thu, tiếng gọi mà ba nó đã dùng mọi phương pháp để ép nó gọi trong mấy ngày qua,tiếng gọi ba thân mật lần đầu tiên trong đời nó như thể nó là đứa trẻ mới bi bô tập nói,tiếng gọi mà ba nó tha thiết được nghe một lần. Bao nhiêu mơ ước, khao khát như muốn vỡ òa ra trong một tiếng gọi cha. Tiếng gọi ấy không riêng gì có khiến ba nó bật khóc mà còn mang một giá trị thiêng liêng với nó. Lần đầu tiên nó cảm nhận mơ hồ về niềm sung sướng của một đứa con có cha. Dường như bé Thu đã lớn lên trong đầu óc non nớt của nó. Ngòi bút nhà văn xác định một nhân vật giàu tình cảm, có đậm cá tính mạnh mẽ và tự tin, nhất quyết nhưng vẫn hồn nhiên, ngây thơ: nhân vật bé Thu.
Không chỉ khắc họa thành công nhân vật bé Thu, truyện ngắn Chiếc lược ngà ca tụng tình cha con sâu đậm mà đẹp đẽ. Bên cạnh hình ảnh bé Thu, hình ảnh ông Sáu được ra mắt là người lính trận chiến tranh, vì trách nhiệm cao cả mà phải tham gia chiến đấu, bỏ lại mái ấm gia đình, quê hương, và đặc biệt ông là tình nhân con tha thiết. Sau ngần ấy năm tham gia kháng chiến, ông Sáu vẫn luôn nung nấu khao khát cháy bỏng là được gặp con và nghe con gọi một tiếng cha. Nhưng cái ngày hội ngộ con thì lại nảy sinh một nỗi éo le là bé Thu không sở hữu và nhận cha. Ông Sáu càng muốn thân mật thì dường như sự lạnh lùng, bướng bỉnh của con bé làm tổn thương những tình cảm da diết nhất trong lòng ông. Còn gì đau đớn hơn một người cha giàu lòng thương con mà bị chính đứa con gái ấy từ chối. Có thể coi việc bé Thu hất cái trứng ra khỏi chén như một ngòi nổ làm bùng lên những tình cảm mà lâu nay nay ông dồn nén, chứa chất trong lòng. Có lẽ ông biết rằng tôi cũng không đúng vì suốt bảy năm trời chẳng thể về thăm con,chẳng làm gì được cho con, nên nhân những ngày này ông muốn bù đắp cho con phần nào. Giá gì không còn cái thảm kịch ấy, giá gì bé Thu nhận ra ông Sáu sớm hơn, thì hoàn toàn có thể ông Sáu và bé Thu sẽ có nhiều thời gian vui vẻ, niềm sung sướng. Nhưng sợ rằng một câu truyện như vậy sẽ chẳng thể gây được cảm động cho những người dân đọc với những xúc cảm rất khác nhau, có những lúc dồn nén, có những lúc lại thương xót, có những lúc lại mừng mừng tủi tủi cho ông Sáu khi mà bé Thu cất tiếng gọi Ba”, tiếng gọi muộn màng nhưng lại sở hữu ý nghĩa đẹp đẽ! Ai hoàn toàn có thể ngờ được một người lính dạn dày nơi mặt trận,quen với cái chết cận kề lại là người vô cùng yếu mềm trước con gái mình. Những giọt nước mắt khan hiếm của một cuộc sống từng trải nhiều gian truân vất vả, sống lại rơi khi lần đầu tiên ông cảm nhận được sự ấm áp của cha con thực sự! (“Không ghìm được xúc động và không thích cho con thấy mình khóc, anh Sáu một tay ôm con, một tay rút khăn lau nước mắt).” Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba!”, đó là mong ước đơn sơ của con gái nhỏ bé trong khoảng chừng thời gian ngắn cha con từ biệt. Nhưng đối với người cha thì đó là mơ ước đầu tiên và duy nhất, nên nó cứ thôi thúc trong lòng ông. Tình cảm ông Sáu dành riêng cho bé trai Thu trở nên thiêng liêng, cao cả và mãnh liệt hơn biết bao khi ông tự tay làm chiếc lược ngà cho con. Khi ông Sáu túm được khúc ngà sung sướng như trẻ con vớ được quà. Ông thận trọng tỉ mỉ,”Ông gò sống lưng khắc từng nét. Một loạt hành vi cảm động như xác định tình cha con sâu đậm. Tất cả tình yêu, nỗi nhớ con dồn cả vào việc làm làm chiếc lược ấy. Ông nâng niu chiếc lược như nâng niu đứa con nhỏ bé của tớ. Lòng yêu con đã biến một người chiến sỹ trở thành một nghệ nhân sáng tạo tài tình, dù chỉ sáng tạo một tác phẩm duy nhất trong đời. Cuối truyện có rõ ràng ông Sáu đưa tay vào túi, móc lấy cây lược, đưa cho bác Ba và nhìn một hồi lâu. Ông Sáu hi sinh mà không kịp trăn trối điều gì, chỉ có một ánh mắt với niềm ước nguyện cháy bỏng mong người bạn của tớ sẽ là người thực hiện nốt lời hứa hẹn duy nhất của tớ với con. Tình cảm của ông sáu khiến người ta phải thấy ấm lòng và cảm động sâu sắc.
Người mất, người còn nhưng kỷ vật duy nhất, gạch nối giữa cái mất mát và sự tồn tại, chiếc lược ngà vẫn còn ở đây. Chiếc lược ngà là kết tinh tình phụ tử mộc mạc, đơn sơ mà đằm thắm, kỳ diệu, là hiện hữu của tình cha con bất tử giữa ông Sáu và bé Thu; và là minh chứng tận mắt tận mắt chứng kiến lòng yêu thương vô bờ bến của ông Sáu với con. Có thể chiếc lược ấy chưa chải được mái tóc của bé Thu nhưng lại tháo gỡ được tâm trạng của ông. Chiếc lược ngà xuất hiện đánh dấu một kết cấu vòng tròn cho câu truyện,và cũng là bài ca đẹp tồn tại vĩnh cửu của tình cha con.
Cái mất mát lớn số 1 mà thiên truyện ngắn đề cập là những người dân đã khuất, là tổ ấm mái ấm gia đình không hề trọn vẹn. (Người đọc hoàn toàn có thể phát hiện tình huống này một lần nữa ở truyện Chuyện người con gái Nam Xương). Đó thật sự là tội ác,những đau thương mất mát mà trận chiến tranh tàn bạo đã gây ra. Chính trận chiến tranh đã làm cho con người phải xa nhau, trận chiến tranh làm khuôn mặt ông Sáu biến dạng, trận chiến tranh khiến cuộc gặp gỡ của hai cha con vô cùng éo le, bị thử thách, rồi một lần nữa trận chiến tranh lại khắc nghiệt để ông Sáu còn chưa kịp trao chiếc lược ngà đến tận tay cho con mà đã phải quyết tử trên mặt trận. Câu chuyện như một lời tố cáo trận chiến tranh phi nghĩa gây đổ máu vô ích, làm nhà nhà ly tán, người người xa nhau vĩnh viễn. Song cái tất cả chúng ta thấy lại không còn sự bi lụy mà là sức mạnh, lòng căm thù đã biến Thu trở thành một cô giao liên dũng cảm,mạnh mẽ và tự tin, đã gắn bó với cuộc sống con người mất mát xích lại gần nhau để cùng đứng lên hát tiếp bài ca thắng lợi,
Chiếc lược ngà như một câu truyện cổ tích tân tiến, thành công trong việc xây dựng hình tượng bé Thu và gửi gắm thông điệp đẹp về tình cha con. Nhân vật ông Ba - người kể chuyện hay đó đó là nhà văn Nguyễn Quang Sáng, phải là người từng trải, sống hết mình vì cách mạng kháng chiến của quê hương, gắn bó máu thịt với những con người giàu tình yêu, nhân hậu mà rất kiên cường, quật cường, nhà văn mới hoàn toàn có thể nhập hồn được vào những nhân vật, sáng tạo nhiều hình tượng với những cụ ông cụ bà thể sinh động, bất thần, hơn thế nữa lại sở hữu giọng văn dung dị,cảm động!
Chiến tranh là hiện thực đau xót của quả đât, nhưng từ chính trong gian truân quyết liệt, có những thứ tình cảm đẹp vẫn nảy nở: tình đồng chí, tình yêu đôi lứa, tình cảm mái ấm gia đình, và cả tình của một người cha với con gái. Truyện ngắn Chiếc lược ngà là một áng văn bất hủ ca tụng tình phụ tử giản dị mà thiêng liêng,với những con người giàu tình cảm và đẹp đẽ, như nhân vật bé Thu.
Cảm nhận tình cảm cao đẹp của cha con ông Sáu
Nguyễn Quang Sáng là một trong những nhà văn tiêu biểu của nền văn học cách mạng Việt Nam. “Chiếc lược ngà” là tác phẩm gắn sát với tên tuổi của ông. Truyện viết về tình cảm mái ấm gia đình, tình cảm cha con trong trận chiến tranh thật cảm động mà sâu sắc. Bằng việc sáng tạo tình huống bất thần mà tự nhiên, hợp lý, truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng đã thể hiện thật cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của trận chiến tranh.
Truyện xoay quanh hai nhân vật: ông Sáu và bé Thu. Tham gia kháng chiến, ông Sáu bị thương, vết thương để lại trên khuôn mặt ông một vết thẹo lớn. Vì vết thẹo ấy, trong lần về thăm nhà ông Sáu đã phải chịu nỗi đau tinh thần: đứa con gái ông hằng thương nhớ, khát khao gặp mặt suốt bảy năm đằng đẵng lại vì vết thẹo mà không chịu nhận cha tuy nhiên lần gặp con này là thời cơ thân mật, yêu thương duy nhất của ông vì ông sẵn sàng sẵn sàng tập kết ra Bắc, không biết lúc nào quay lại.
Đó là một tình huống bất thần, éo le mà tự nhiên, hợp lý. Bé Thu đã lâu ngày không gặp cha. Hình ảnh của người cha trong tâm trí nó chỉ được khắc ghi qua tấm ảnh đã cũ rồi. Người cha trong nó hiền lành lắm! Còn ông Sáu, với vết thẹo dữ dằn kia, khác thường đàn ông trong ảnh quá! Điều này gây bất thần với bé Thu vì khuôn mặt ông Sáu giờ đã quá xa lạ. Và phản ứng không sở hữu và nhận cha của Thu cũng gây bất thần cho ông Sáu bới nó hoàn toàn trái ngược với những mong ước và tưởng tượng của ông Sáu về cuộc đoàn tụ mái ấm gia đình sau nhiều năm xa cách. Nhưng nó cũng rất tự nhiên, phù phù hợp với tâm lí, tình cảm của một đứa trẻ thơ.
Tình huống càng trở nên éo le, khiến người đọc phải hồi hộp theo dõi từng trang truyện vì thời gian ông Sáu ở nhà không nhiều nếu không muốn nói là rất ít và dù chỉ từ một ngày nữa, đứa bé vẫn quyết không sở hữu và nhận cha. Có thể coi đó là tình huống thử thách, thử thách để con nhận cha, cha chứng tỏ với con. Qua tình huống này, tình cha con sâu nặng và cao đẹp càng được thể hiện rõ nét hơn.
Tình cha con sâu nặng và cao đẹp được xác định trong cảnh ngộ trận chiến tranh. Tình cảm cha con được thể hiện qua cả hai nhân vật, đặc biệt là nhân vật ông Sáu. Tác giả không để ý quan tâm đến khắc họa phần anh hùng trong cuộc sống ông Sáu mà chỉ chú trọng khắc họa chân dung người cha với những tình cảm sâu sắc, cao đẹp và những nỗi đau, xấu số trong cuộc sống ông. Hơn 7 năm trời hai cha con bé Thu không được gặp nhau. Cha con chỉ nhận ra nhau qua tấm hình. Lúc còn ở rừng, ông Sáu nhớ thương con vô cùng. Lúc nào ông cũng khao khát được gặp con, được sống trong tình yêu của con.
Ba ngày nghỉ phép ở nhà, ông khao khát tình cảm của con bao nhiêu thì thực tế lại phũ phàng bấy nhiêu. Con bé hoàn toàn lạnh lùng trước mọi tình cảm vồ vập của cha. Ông càng xích lại gần, nó càng lùi xa. Ông càng chiều thương, nó càng lẩn tránh. Ông càng mong được nghe tiếng ba, nó càng cố ý lẩn tránh.
Ngọn lửa nồng nàn của lòng cha cứ bị những đối xử xa lánh, ương ngạnh, của nó chối từ kể cả khi nó bị lâm vào cảnh thế bí “nồi cơm sôi sùng sục”, kể cả những lời giảng giải của mẹ, nó cũng nhất quyết không chịu cất lên cái tiếng mà ba nó mong đợi. Điều đó làm ông Sáu thực sự đau lòng, ông chỉ biết lắc đầu cam chịu bởi tình cảm rất khó gì gượng ép. Ông nỗ lực tìm mọi phương pháp để chuyện trò, vỗ về con, gắp trứng cá cho con nhưng không thành. Cơn giận và việc đánh con cũng xuất phát từ nỗi đau khổ của một người cha bị con cự tuyệt. Phút chia tay con tren bến sông, niềm niềm sung sướng khi được bé Thu gọi “ba” khiến anh bật khóc.
Khi ở chiến khu, ông thương nhớ con, ân hận vì tôi đã đánh con. Bao nhiêu tình cảm yêu thương, nhớ nhung ông dồn vào việc làm chiếc lược ngà, món quà kỉ niệm ông đã hứa tặng con gái ngày ra đi: “Lúc rảnh rỗi anh ngồi cưa từng chiếc răng lược cho tới lúc hoàn thành xong, những đêm nhớ con anh lấy cây lược ra ngắm nghía”. Lòng yêu con đã biến người chiến sỹ thành một nghệ nhân chỉ sáng tạo ra một sản phẩm duy nhất trong đời. Cho nên cây lược ngà kết tinh trong nó tình phụ tử: mộc mạc mà đằm thắm, sâu sa, đơn sơ mà kỳ diệu.
Chiếc lược ngà đối với ông là vật kỉ niệm, vật mang tâm hồn, tiềm ẩn biết bao tình thương, nỗi nhớ của ông đối với con gái yêu. Chiếc lược là niềm an ủi, động viên ông trong những ngày tháng gian truân. Có thể nói, chiếc lược ngà là hình tượng tình cảm cha con – một tình cảm thiêng liêng, sâu nặng và bất diệt. Khi bị thương nặng, biết không thể sống được, ông đã dồn tất cả tàn lực của tớ làm một việc: “đưa tay vào túi móc cây lược đưa lại cho ông Ba” như trao lại lời di chúc. Đó là uỷ thác, là ước nguyện ở đầu cuối đối với người bạn thân. Chỉ đến khi gửi lại chiếc lược ngà lại cho bạn với lời nhắn nhủ sẽ trao tận tay bé Thu, ông mới yên lòng nhắm mắt.
Ở nhân vật bé Thu, ban đầu, khi ông Sáu mới về, bé Thu không chịu thừa nhận cha: không chịu vâng lời ông Sáu nói, không gọi “ba”, nói trống không, hất miếng trứng cá mà ông Sáu gắp cho nó ra khỏi bát, bỏ sang nhà ngoại khi giận ông Sáu. Nhưng khi hiểu ra thì lại thấy rằng: chính thái độ ương ngạnh, ngang bướng đó lại là biểu lộ tuyệt vời của tình cảm phụ tử. Đơn giản vì vết thẹo dài trên má người đang xưng là ba đây lại rất khác với ảnh ba mình, thắc mắc thầm kín trong lòng nó.
Sau khi được bà ngoại lý giải cặn kẽ, bé Thu mới hiểu ra đó là ba mình. Tiếng thét của bé Thu “Ba…a…a…ba!” tiềm ẩn tất cả tình yêu thương, nỗi nhớ và sự ân hận. Cô nhỏ nhất định “không cho ba đi nữa”,“hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa”… Lớn lên, Thu trở thành một cô giao liên dũng cảm, cùng tham gia kháng chiến, tiếp bước con phố của cha cô, để lí tưởng của cha còn sáng mãi. Hai cha con quả “đã thành đồng chí chung câu quân hành”.
Chiếc lược ngà đó đó là hình tượng cao quý của tình cha con giữa ông Sáu và bé Thu. Tác phẩm là một bài ca cảm động về tình phụ tử thiêng liêng. Tình phụ tử được biểu lộ bằng nhiều cách thức rất khác nhau. Dù ở thực trạng nào, gặp trở ngại vất vả nào tình phụ tử cũng không thể bị chia cắt. Tình phụ tử là nguồn động lực to lớn để con người vượt qua mọi thử thách trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường. Đó là tình cảm thiêng liêng, cao quý, đáng trân trọng.
Tác phẩm có diễn biến ngặt nghèo, cách lựa chọn tình huống bất thần mà tự nhiên, hợp lý. Nhà văn đã có cách lựa chọn ngôi kể, cảnh kể và ngôn từ lời thoại phù phù phù hợp với nhân vật. Nghệ thuật viết truyện già dặn của Nguyễn Quang Sáng góp thêm phần không riêng gì có làm cho câu truyện đảm bảo tính khách quan, chân thực, tin cậy mà còn hoàn toàn dữ thế chủ động điều khiển nhịp kể và dẫn dắt nội dung câu truyện theo dòng cảm xúc của tớ.
Tình cảm cao đẹp của cha con ông Sáu đã được thể hiện cảm động và sâu sắc trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà” ở nhiều cung bậc rất khác nhau. Ngòi bút của Nguyễn Quang Sáng vừa tinh tế vừa giản dị, thể hiện sự quan sát tỉ mỉ và sự am hiểu tâm lí con người. Đặc biệt, nhà văn đã xây dựng một tình huống truyện rất éo le, cảm động; qua đó, phần nào nói lên sự ác nghiệt của trận chiến tranh. Qua tác phẩm, nhà văn muốn xác định tình cảm mái ấm gia đình là tình cảm thiêng liêng, cao quý nhất, là nguồn sức mạnh tinh thần to lớn để mỗi con người vượt lên những trở ngại vất vả, trở ngại của môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường.
Cảm nhận tình cảm cha con ông Sáu trong thực trạng trận chiến tranh
Thành công nhất của Nguyễn Quang Sáng trong truyện ngắn Chiếc lược ngà là đã thể hiện thật cảm động vẻ đẹp tình cha con trong thực trạng trận chiến tranh. Viết về chủ đề niềm sung sướng mái ấm gia đình bị chia cắt bởi trận chiến tranh và trận chiến đấu can đảm và mạnh mẽ và tự tin, kiên cường của quân và dân miền Nam có rất nhiều tác phẩm nổi bật trong thời kì này. Có thể kể tới Mẹ vắng nhà, Những đứa con trong mái ấm gia đình của Nguyễn Thi, Hòn đất của Ninh Đức,… Thế nhưng, Nguyễn Quang Sáng đã có một lựa chọn thể hiện khá độc đáo. Ông xây dựng một tình huống hiểu nhầm thú vị nhờ vào tính cách ngây thơ của trẻ thơ để làm lộ rõ những phẩm chất cao quý của nhân vật. Trong số đó, tình cảm cha con thắm thiết được khắc họa chân thành và cảm động.
Trong cảnh ngộ trận chiến tranh tình cha con bị chia cắt bởi bao nỗi nhớ thương khi xa cách, bởi sự hiểu nhầm đau khổ khi gặp gỡ. Các tình huống truyện dù đã được nhà văn tháo gỡ nhưng mọi khi đọc lại ta không khỏi hồi hộp và nghẹn ngào.
Anh Sáu sau bao năm xa cách đã rất xúc động khi hội ngộ con. Thế nên, “khi xuồng còn chưa kịp cập bờ anh đã nhanh chân nhảy thót lên” . Và rất nhanh khi ” thấy đứa trẻ trạc chừng 7, 8 tuổi, tóc ngắn ngang vai, mặc áo bông đang ngồi chơi nhà chòi dưới gốc cây xoài trước hiên nhà” bằng linh tính máu mủ ruột rà anh nhận ra ngay là Thu. “Xúc động, anh dang hai tay ra phía trước , cất tiếng gọi giọng lập bập run run ” Thu, con”. Thu bỏ chạy, kêu thét lên. Anh đứng sững đó, “hai cánh tay buông thõng như đôi cánh bị gãy”. Niềm mong đợi của anh đã không như anh mong đợi. Lần thứ nhất, anh thấy thực sự đau khổ khi đứa con duy nhất không vồ vập lấy cha nó khi anh trở về.
Anh đã đau khổ nhưng nỗ lực dằn nỗi tức giận khi con hắt hủi, vô lễ và cương quyết tỏ thái độ không sở hữu và nhận anh là cha. Vì nó là con anh, chắc như đinh rồi. Nhưng anh lại không hề nghĩ đến cái nguyên nhân khiến con không sở hữu và nhận anh. Quá vui mừng khiến anh đã quên mất việc làm đó. Anh đắm chìm trong nỗi đau thương mọi khi con gái có hành vi cự tuyệt anh.
Thu nói rằng “Vô ăn cơm” một cách trống rỗng ,vô tâm. Anh ngồi im. Thu ương bướng tự chắt nước nồi cơm sôi, “anh khe khẽ lắc đầu rồi cười. Có lẽ vì khổ tâm nhưng không khóc được nên anh phải ngồi cười mà thôi”. Anh bất lực và không còn cách nào hoàn toàn có thể khiến con bé thay đổi.
Và khi lỡ tay đánh con, anh đã hối hận, đau khổ. Anh đánh con là bởi anh quá giận. Đó là một hành vi bộc phát, đường đột và tránh việc xảy ra. Sau con giận, anh mới nhận ra điều đó. Bé Thu sang nhà ngoại tạo một khoảng chừng trống mênh mông trong lòng anh. Anh hiểu, tất cả là vì trận chiến tranh. Chiến tranh đã tạo nên cuộc ngăn cách bảy năm trời. bảy năm không còn cha ở bên khiến bé Thu không thể thuận tiện và đơn giản đồng ý lại anh chăng? Nếu điều đó là sự việc thật có lẽ rằng cũng không làm anh đau lòng đến thế.
Tình cảm cha con thắm thiết còn thể hiện sâu sắc ở nhân vật bé Thu. Vì yêu cha, Thu đã bướng bỉnh, cương quyết không sở hữu và nhận anh Sáu là cha trong ba ngày gặp gỡ. Bởi vì trong em luôn có một hình ảnh người cha đẹp như trong hình mà mẹ thường đưa cho nó xem. Cha em thật trẻ trung qua tấm hình chụp chung với mẹ. Cha em thật đẹp trong lời kể của mọi người về một người chiến sỹ đang cầm súng bảo vệ quê hương. Trong thương nhớ của hai mẹ con suốt bảy năm trời. Hình ảnh người cha đó vừa thiêng liêng vừa cao đẹp. Không có gì hoàn toàn có thể thay thế được hình ảnh người cha ấy trong lòng nó.
Khi anh Sáu trở về, gian truân làm anh già đi. Lại thêm cái vết sẹo kinh khủng làm mặt anh biến dạng. Điều này thật khác so với sự tưởng tượng của Thu. Bởi vậy, nó không tin và chán ghét kẻ đã xâm phạm đến hình ảnh người cha thiêng liêng trong lòng nó. Nó bướng bỉnh, ương ngạnh bao nhiêu chỉ để bảo vệ tiếng gọi ba thiêng liêng, bảo vệ hình ảnh người cha trong tâm hồn non nớt ngây thơ của nó mà thôi.
Còn anh Sáu, anh không hề hiểu điều đó. Trái tim anh vẫn nguyên vẹn nhưng vẻ ngoài của anh đã thay đổi quá nhiều. Tất cả mọi người cũng không còn ai nhận ra. Chỉ có bé Thu, với tâm hồn nhạy cảm của trẻ thơ mới tinh tế đến thế. Thế nhưng, bé Thu sau khi đã hiểu ra nguyên nhân của sự việc thay đổi làm cho nó không sở hữu và nhận ra cha. Đêm ấy, nó ân hận, dày vò: “Nó nằm lăn lộn, rồi thở dài như người lớn”. Vết sẹo xấu xí trên khuôn mặt cha chỉ làm cho Thu thương cha nó thêm mà thôi.
Trong giờ phút chia tay, bao nhiêu yêu thương được tác giả đặc tả vào trong đôi mắt. “Cái nhìn của nó không ngơ ngác lạ lùng mà như nghĩ ngợi sâu sa” bao nhiêu diễn biến nội tâm xáo trộn bời bời. Có nên chạy ra với cha không? Nếu không sở hữu và nhận cha ngày hôm nay thì cha lại đi biền biệt biết bao giờ hội ngộ? Khi anh Sáu đưa mắt nhìn con thì “đôi mắt mênh mông của con bé bỗng xôn xao”.
Thật bất thần niềm ân hận hụt hẫng kìm nén lâu nay chợt bùng ra trong tiếng gọi “ba” kéo dãn thật tha thiết. “Tiếng kêu như xé. Xé không khí im re. Xé ruột gan mọi người nghe thật xót xa” . Nó nhảy thót lên, dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó. Nó hôn ba nó cùng khắp. Hôn cả lên vết sẹo rồi nghẹn ngào: “không cho ba đi nữa, ba ở nhà với con” . Ôi, cái hôn đẫm nước mắt trẻ thơ tiềm ẩn bao nhiêu yêu thương và xót xa ân hận. Cô bé cứng cỏi, ương ngạnh là thế nhưng cách biểu lộ tình cảm hồn nhiên ngây thơ và chân thành biết bao.
Anh Sáu đã không thể giấu được nỗi xúc động nghẹn ngào khi con gái ôm chặt lấy ông nghẹn ngào. Anh đã khóc khi được con gọi mình là “ba” và hôn cha cùng khắp. Hôn cả lên vết sẹo. Anh sung sướng không sao kể xiết. Tất cả mọi đau khổ, hờn giận, thất vọng lâu nay chợt tan biến. Trong anh, một cảm hứng êm dịu cứ mơn man khắp khung hình. Trái tim người cha rung động mãnh liệt ngay khoảng chừng thời gian ngắn thiêng liêng ấy.
Anh Sáu mang tình thương nhớ con lên đường. Ở chiến khu, anh dồn bao nhiêu yêu thương, nhớ nhung vào việc cưa từng chiếc răng lược. Anh bày tỏ tình yêu nhớ con trong lời đề tặng: “Yêu nhớ tặng con Thu của ba” Trước khi chết, tình cha con khiến anh không nhắm mắt được và chỉ yên lòng khi ông Ba, đồng đội thân thiết hứa: “Anh yên tâm, tôi sẽ mang cây lược này về trao tận tay cho cháu” anh mới nhắm mắt đi xuôi.
Cảm nhận vẻ đẹp tình cảm cha con trong Chiếc lược ngà và Lão Hạc
Trong văn học Việt Nam và thế giới, những nhà văn, nhà thơ đã dành quá nhiều bút lực để ca tụng người mẹ – tình mẹ. Song trong thực tế, nếu “Tình mẹ bát ngát như biển Thái Bình” thì “Tình cha ấm áp như vầng thái dương”. Tình yêu thương của cha đối với con cũng không kém phần người mẹ. Hình tượng lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao và hình tượng ông Sáu, người cha, người chiến sỹ cách mạng trong truyện ngắn Chiếc lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng đã để lại trong lòng người đọc những ấn tượng đẹp về tình cha.
Lão Hạc là người nông dân nghèo, tình cảnh của lão Hạc thật bi thương. Vợ lão chết sớm, vì quá nghèo lão không còn tiền cưới vợ cho con. Con lão phẫn chí bỏ đi làm đồn điền cao su, bỏ lại lão bơ vơ cùng con chó vàng ở nhà. Lão bị ốm nặng, làng mất vé sợi, cơn lốc đi qua phá hoại hết hoa màu, tuổi già sức yếu chẳng ai muốn thuê lão thao tác nữa. Lão đành bán con chó yêu quý của lão rồi ăn củ khoai, củ ráy, rau má, bữa trai bữa ốc cho qua ngày, tới lúc không hề cái gì ăn nữa thì lão ăn bả chó tự tử. Cái chết của lão thật đau đớn thê thảm.
Tình cảnh bi thương nhưng phẩm chất của lão thật cao quý. Lão luôn day dứt vì không còn tiền cưới vợ cho con. Bao tình thương yêu, lão gửi gắm qua con chó Vàng- kỉ vật duy nhất còn sót lại của đứa con. Cách lão gọi “cậu Vàng”, cách lão chăm sóc, trò chuyện, cưng nựng…con chó Vàng. Lão ở nhà sức tàn lực kiệt nhưng vẫn bòn vườn, ki cóp dành tiền cho con để nó về cưới vợ và có chút vốn làm ăn. Lão chịu đói khổ chứ không tiêu vào số tiền tích góp, quyết chết để lại mảnh vườn cho con chứ không chịu bán. Trước khi chết, lão gửi lại ông giáo 30 đồng bạc để lo ma chay cho mình, gửi lại mảnh vườn nhờ ông giáo trông nom cho con khi nó trở về.
Lão Hạc là một người cha tốt, người cha rất mực thương con, hi sinh hết lòng vì con. Dù lâm vào cảnh cảnh cùng quẫn nhưng lão vẫn giữ mình trong sạch “đói cho sạch, rách cho thơm”, không thao tác xấu xa như Binh Tư đã nghĩ. Phẩm chất của lão thật cao quý, đáng trọng.
Đất nước lâm vào cảnh cảnh trận chiến tranh, ông Sáu cũng như bao người chiến sỹ cách mạng khác phải lìa xa vợ con, mái ấm gia đình, quê hương đi chiến đấu, bảo vệ nền hòa bình cho đất nước. Chín năm kháng mặt trận kì và đằng đẵng xa con, ông khổ sở, mong mỏi đến nôn nao cái phút giây được hội ngộ con, được ôm con vào lòng cho thỏa niềm thương nhớ. Song thật trớ trêu! Cái giờ khắc nhìn thấy con, ông càng vồ vập, nôn nả bao nhiêu thì đứa con lại lảng tránh, chối bỏ ông bấy nhiêu. Nguyễn nhân là vì trận chiến tranh đã để lại di chứng vết thẹo trên khuôn mặt ông, đã làm cho con ông không sở hữu và nhận ra cha.
Xót xa khi con nhận ra cha, cất tiếng gọi ba thì cũng là lúc cha con vĩnh viễn xa nhau. Người cha thân yêu ấy đã mang theo vào mặt trận một mong ước của con: “Ba về, ba mua cho con một cây lược nghe ba”. Ở nơi rừng rú chiến khu này tìm mua đâu cho được cây lược? Ý nghĩa nhất đó đó là tự tay cha làm cho con một chiếc lược mới hoàn toàn có thể phần nào bù đắp được tình cha những lúc vắng xa.
Ông Sáu là người cha thầm lặng, đau khổ rất mực thương con. Ở mặt trận, ông quyết dồn tâm huyết để làm cho con một cây lược. Khi tìm được khúc ngà, mặt ông “hớn hở như đứa trẻ được quà”, những lúc rỗi, ông “ngồi cưa từng chiếc răng lược, thận trọng, tỉ mỉ và khổ công như người thợ bạc”. Khi chiếc lược đã hoàn thành xong, ông tỉ mẩn gò công khắc từng nét: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Nâng niu, trân trọng như một vật báu, ông thường xuyên “lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng mượt”.
Lòng yêu con đã biến người chiến sỹ thành một nghệ nhân sáng tạo. Sáng tạo một tác phẩm thiêng liêng, cao quý duy nhất về tình cha con. Vì thế, cây lược ngà đã kết tinh trong nó tình phụ tử mộc mạc mà đằm thắm, sâu xa, đơn sơ mà thật kì diệu.
Đáng tiếc, kỉ vật thiêng liêng ấy còn chưa kịp trao cho con thì ông Sáu đã hi sinh. Tàn lực ở đầu cuối ông dồn lên đôi mắt và đưa tay vào túi, móc cây lược ra đưa cho những người dân bạn chiến đấu thân thiết nhất, như muốn nói, như muốn chuyển giao sự sống, chuyển giao ước nguyện ở đầu cuối của người cha cho những người dân đồng chí: hãy tiếp tục làm tròn bổn phận của một người cha, hãy gìn giữ mãi tình cha con ruột thịt. Ông Sáu hi sinh, nhưng tình cha con thì không bao giờ chết được. Chiến tranh, sự quyết liệt hoàn toàn có thể cướp đi tính mạng, thể xác, không thể cướp đi tình cha con cao quý, sâu nặng. Nó sẽ sống mãi trong chiếc lược ngà mà ông đã dành riêng cho con.
Hai người cha, hai thời đại, hai cảnh ngộ rất khác nhau nhưng họ có chung một phẩm chất: yêu thương con nhất mực. Lão Hạc quyên sinh để dành lại mảnh vườn cho con. Ông Sáu dồn tình yêu thương vào việc làm chiếc lược ngà. Cả hai nhân vật đều là hình tượng sáng ngời cho tình phụ tử sâu nặng: dành riêng cho con tất cả, thậm chí sẵn sàng hi sinh tất thảy vì con.
Để khắc họa tình cha con, cả hai tác phẩm đều xây dựng được những rõ ràng nghệ thuật và thẩm mỹ đặc sắc, tình huống truyện độc đáo, miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế.
Cùng viết về tình cha con nhưng hai tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao và Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng lại sở hữu những mày mò sáng tạo riêng, độc đáo. Ở “Lão Hạc”, Nam Cao mày mò tình cha con của người nông dân Bắc Bộ trước Cách mạng tháng 8 trước thử thách quyết liệt của cái đói và miếng ăn, của cảnh ngộ khốn cùng, qua đó, tác giả thể hiện niềm tin bất diệt vào vẻ đẹp, bản chất lương thiện của tớ. Ở “Chiếc lược ngà”, Nguyễn Quang Sáng khắc sâu chủ đề về tình cha con của người chiến sỹ cách mạng miền Nam trong thử thách quyết liệt của trận chiến tranh trên cả hai phương diện: tình cha với con và ngược lại, từ đó cho những người dân đọc thấy những nỗi đau tột cùng mà trận chiến tranh gây ra cho môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường con người.
Cùng viết về tình cha con nhưng cách chọn ngôi kể ở mỗi tác phẩm là rất khác nhau. Ở “Lão Hạc”, Nam Cao chọn nhân vật tôi – ông giáo là người trần thuật lại câu truyện. Nhân vật tôi mang hình bóng cái tôi của tác giả đã đi từ dửng dưng, nghi ngờ đến ngạc nhiên, thấu hiểu. Có lúc, tác giả còn xen vào những lời phản hồi trữ tình ngoại đề. Giọng điệu trần thuật của tác phẩm , do đó, cũng mang tính chất chất chất đa thanh: vừa dửng dưng lạnh lùng, vừa đằm thắm yêu thương, vừa xót xa bi phẫn… Hành trình nhận thức của nhân vật tôi cũng đó đó là hành trình dài mà người đọc mày mò những vẻ đẹp nhân cách cao cả của lão Hạc.
Trong khi đó, ở “Chiếc lược ngà”, Nguyễn Quang Sáng để nhân vật tôi là người bạn chiến đấu nhiều năm với ông Sáu kể lại câu truyện cảm động về tình cha con. Do đó, câu truyện được kể lại bằng giọng điệu thân mật, dân dã, thể hiện sự cảm thông, thấu hiểu của tình bạn, tình đồng chí, giàu tính nhân văn. – Truyện ngắn của Nguyễn Quang Sáng thấm đẫm chất Nam Bộ. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật rất tinh tế, đặc biệt là tâm lí của trẻ thơ. Truyện của Nam Cao giàu chất trữ tình và triết lí.
Lão Hạc thuộc tầng lớp nông dân cố cùng sống trong chính sách thực dân nửa phong kiến. Lão tiêu biểu cho số phận người nông dân khốn cùng trước Cách mạng tháng Tám. Cha con phải xa lìa nhau là vì đói nghèo, do xã hội thực dân nửa phong kiến dã man tàn bạo, áp bức, bóc lột làm cho đời sống của tớ lâm vào cảnh bước đường cùng.
Còn ông Sáu, cha con phải xa lìa nhau, không sở hữu và nhận ra nhau là vì trận chiến tranh. Tội ác của trận chiến tranh đã gây bao đau thương tang tóc cho từng mái ấm gia đình Việt Nam. Ông Sáu là người chiến sỹ trung thành với cách mạng, gắn bó với quê hương, đồng chí, đồng đội. Thương yêu con nhưng vì nghĩa lớn phải ra đi và bị hi sinh.
Cùng viết về tình cha con nhưng hai tác phẩm có những sáng tạo độc đáo trên là vì: bản chất của văn học (phải không ngừng nghỉ sáng tạo), do sự khác lạ của thời đại, mục tiêu sáng tác, đặc điểm sáng tác của hai tác giả. – Ý nghĩa của sự việc tương đồng và khác lạ trong việc thể hiện tình cha con ở hai tác phẩm: Sự tương đồng góp thêm phần làm ra chất nhân bản, nhân văn của văn học. Sự khác lạ làm ra vẻ đẹp phong phú, đa dạng của văn học.
Thành công của hai tác phẩm là xây dựng được hình tượng những người dân cha mẫu mực. Trong tình cảnh éo le, tình cha con càng thắm thiết, sâu nặng, để lại trong lòng người đọc những xúc động sâu xa, những giá trị nhân bản đẹp đẽ, thiêng liêng. Hai người cha, hai thời đại, hai cảnh ngộ rất khác nhau nhưng họ có chung một phẩm chất: yêu thương con nhất mực. Lão Hạc quyên sinh để dành lại mảnh vườn cho con. Ông Sáu dồn tình yêu thương vào việc làm chiếc lược ngà. Ở trong cảnh ngộ càng trở ngại vất vả thì tình cha con càng được tỏa sáng, thiêng liêng và cao quý.
Thành công của hai tác phẩm là xây dựng được hình tượng những người dân cha mẫu mực. Trong mỗi tình cảnh éo le, tình cha con càng thắm thiết, sâu nặng, để lại trong lòng người đọc những xúc động sâu xa, những giá trị nhân bản đẹp đẽ, cao cả, thiêng liêng biết mấy.
Cảm nhận tình cha con qua truyện ngắn Chiếc lược ngà
Trong mỗi tất cả chúng ta, ai mà chẳng được sống trong những khoảng chừng thời gian ngắn xúc động của tình cảm mái ấm gia đình. Đến với văn học ta càng cảm nhận rõ nét hơn sự rung cảm đến tột cùng đó. Nếu đến với "Bếp lửa" của Bằng Việt ta được sống lại môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường êm đềm bên người bà... Đến với "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố ta được chìm trong tình mẹ con sâu nặng...Thì đến với tác phẩm "Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng đã thể hiện thật cảm động tình cảm cha con của ông Sáu và bé Thu.
Dưới cây bút tài ba của nhà văn ta được đến với những tình huống vô cùng độc đáo và bất thần, qua đó càng nhấn mạnh vấn đề tình cảm cha con sâu sắc cao đẹp trong cảnh ngộ éo le. Cái cảnh ngộ đã làm bé Thu và ông Sáu trở nên xa cách và lạnh lùng.
Sau tám năm xa cách mái ấm gia đình, vợ con để đi chiến đấu lúc nào ông Sáu cũng nuôi trong mình kỳ vọng là được về thăm nhà. Thế rồi cái ước mơ đó đã trở thành hiện thực, ông được về thăm nhà, thăm vợ con. Lúc về đến nhà ông vô cùng hồi hộp được nhìn thấy đứa con sau bao năm xa cách, nhưng ông càng kỳ vọng bao nhiêu thì càng thất vọng bấy nhiêu. Bé Thu - con gái ông đã không sở hữu và nhận ra cha chính bới cái vết thẹo dài trên má. Đã làm cho ông Sáu đau lòng nhưng ông vẫn yêu thương con bằng tất cả tấm lòng. Chỉ vì cái vết thẹo mà trận chiến tranh tàn khốc đã gây ra đã tạo ra những thảm kịch đáng buồn, là bức rào ngăn cản cha con. Đọc tác phẩm, ta thấy trong mình sục sôi sự chán ghét trận chiến tranh, không những gây ra sự quyết tử đau khổ mà còn gây lên những trớ trêu mà trong cả những đứa trẻ thơ ngây, hồn nhiên cũng phải gánh chịu. Hành động chạy vụt đi của bé Thu khi đó cũng chỉ là xuất phát từ tình yêu mà bé dành riêng cho cha, vì người cha trước mặt rất khác với người cha trong ảnh mà mẹ đã chỉ. Bé cũng chỉ là nạn nhân của trận chiến tranh, không được sống thân mật, yêu thương của cha mà phải xa cha từ nhỏ. Nhưng vết thẹo dài trên mặt ấy chỉ là bức cản tạm thời, nó đã không che lấp được tình cha con. Tình cha con sâu nặng đã vượt lên trên tất cả sự đau thương mất mát để được bên nhau. Tuy chỉ là nhưng khoảng chừng thời gian ngắn ngắn ngủi nhưng tiềm ẩn là những kỷ niệm khó quên trong tâm hồn bé Thu và ông Sáu.
Mà có lẽ rằng, ta không thể không xúc động trước tình cảm yêu thương tha thiết của ông Sáu dành riêng cho đứa con gái.Ôi ! ta phải thốt lên trước những hành vi suy nghĩ của ông Sáu khi ở địa thế căn cứ. Vì nỗi nhớ thương con da diết đã khiến ông dồn hết tâm trí và sức lực những lúc dỗi dãi ông chau chuốt làm cho con một chiếc lược thật đẹp bằng ngà voi quý hiếm. Cái hình ảnh ấy cứ thấp thoáng đâu đây: "Anh cưa từng chiếc răng lược, thận trọng, tỉ mỉ và cố công như người thợ bạc". Chiếc lược đã trở thành vật thiêng liêng quý giá tiềm ẩn bao nỗi nhớ thương yêu con của ông Sáu. Ông đã từng tưởng tượng cái khoảng chừng thời gian ngắn niềm sung sướng khi được tận tay trao chiếc lược cho con nhưng tất cả đã trở thành kỷ niệm, ông Sáu đã quyết tử. Một lần nữa người đọc lại thấm thía về sự mất mát quyết tử của trận chiến tranh.
Tóm lại, khi đọc tác phẩm "Chiếc lược ngà" với diễn biến ngặt nghèo, bất thần đã đưa người đọc đến với tình cảm cha con sâu nặng nhưng vô cùng éo le trong cảnh ngộ trận chiến tranh. Qua đó Nguyễn Quang Sáng muốn gửi đến bạn đọc rằng: tình cảm cha con là một tình cảm vô cùng thiêng liêng và cao quý đối với mỗi tất cả chúng ta. Vậy nên tất cả chúng ta hãy biết trân trọng tình cảm và quý mến tình cảm ấy.
[embed]https://www.youtube.com/watch?v=5gtOypCaEIU[/embed]