Kinh Nghiệm Hướng dẫn Những trận đánh lớn nào thời Lê nổi tiếng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc bản địa ta 2022
Hä tªn bè đang tìm kiếm từ khóa Những trận đánh lớn nào thời Lê nổi tiếng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc bản địa ta được Cập Nhật vào lúc : 2022-04-15 13:57:08 . Với phương châm chia sẻ Kinh Nghiệm về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.(Bqp) - Lá»±c lượng vÅ© trang Háºu Lê trải qua 3 thá»i kỳ khác nhau, do váºy vá» tổ chức biên chế cÅ©ng có sá»± khác biệt nhất định trong các giai Ä‘oạn lịch sỠđó.
Giai Ä‘oạn thứ nhất (1418 - 1427): lá»±c lượng tham gia quân đội khởi nghÄ©a - nghÄ©a quân Lam SÆ¡n, ban đầu khoảng 2 nghìn ngưá»i, tá»›i khi kết thúc cuá»™c chiến tranh giải phóng chống quân Minh xâm lược, khôi phục ná»n độc láºp tá»± chá»§ cho đất nước, Quân đội Lam SÆ¡n có khoảng 250 nghìn ngưá»i.
Quân khởi nghÄ©a Lam SÆ¡n được tổ chức thà nh các vệ, trong đó có 14 vệ quân Thiết đột, và các đội thá»§y binh, kỵ binh (ngá»±a chiến) và tượng binh (voi chiến). Binh sỹ trong Quân đội Lam SÆ¡n Ä‘á»u là những ngưá»i tá»± nguyện (nghÄ©a binh), tá»± giác đứng dưới cá» nghÄ©a quân cá»§a Lê Lợi đê chiến đấu chống giặc ngoại xâm.
Giai Ä‘oạn thứ hai (1428 - 1527), (Lê SÆ¡): quân khởi nghÄ©a Lam SÆ¡n được tổ chức lại thà nh lá»±c lượng vÅ© trang cá»§a nhà nước phong kiến trung ương táºp quyá»n dưới các triá»u vua Lê, theo cÆ¡ cấu hà nh chÃnh phù hợp vá»›i bá»™ máy chÃnh quyá»n các cấp.
Quân đội Háºu Lê giai Ä‘oạn nà y được tổ chức thà nh 5 đạo, theo 5 đạo hà nh chÃnh trên cả nước, dưới dạo theo từng cấp là các trấn (lá»™), phá»§, huyện (châu), xã. Quân ở má»—i đạo Ä‘á»u đặt dưới quyá»n cai quản cá»§a quan Hà nh khiển. Viên quan nà y cai quản má»i mặt ở địa phương mình, kể cả quân sá»±.
Quân đội Háºu Lê được tổ chức thà nh hai lá»±c lượng: quân Cấm vệ (ở Kinh đô) và quân ở các đạo.
Quân Cấm vệ được tổ chức thà nh các quân, có 11 quân, gồm 6 quân Ngá»± tiá»n bảo vệ vua và 5 quân Thiết đột bảo vệ kinh thà nh và cÆ¡ động chiến đấu. Ngoà i ra còn má»™t số vệ, đội thá»§y binh, tượng binh, kỵ binh và pháo binh.
Quân ở các đạo cÅ©ng được tổ chức thà nh các vệ. Má»—i đạo được biên chế từ 5 - 6 vệ. Má»—i vệ gồm 5 sở, má»—i sở có 20 đội, má»—i đội có 20 ngưá»i. Như váºy, má»—i đạo theo biên chế nà y có số quân khoảng 10 - 20 nghìn ngưá»i. Quân cá»§a các đạo đặt dưới quyá»n chỉ huy cá»§a quan Tổng quản. Quân đội Háºu Lê dưới thá»i Lê Thái Tổ (1428 - 1433) có khoảng 100 nghìn ngưá»i.
Thá»i kỳ nà y, nhà Lê thi hà nh má»™t chÃnh sách luân phiên binh lÃnh ở các đạo là m nhiệm vụ “trá»±c chiếnâ€. Các đạo luân phiên thưá»ng trá»±c, 5 đạo chia thà nh 5 phiên, 1 phiên trá»±c trá»±c còn 4 phiên tham gia sản xuất tại địa phương.
Äến thá»i Lê Tháh Tông có nhiá»u cải cách vá» tổ chức hà nh chÃnh và quân đội (1460 - 1496). Äặt ra chức NgÅ© phá»§ quân (1466) để thống nhất chỉ huy quân đội ở 5 đạo trong cả nước. Äến năm 1470, nhà Lê tổ chức lại các đơn vị hà nh chÃnh, chia toà n quốc ra là m 13 đạo thay vì 5 đạo trước đó. Quyá»n hà nh trước đó táºp chung và o má»™t chức quan Hà nh khiển nay được chia sẻ cho 3 ty, gồm có ty Thừa phụ trách các công việc vá» hà nh chÃnh, tà i chÃnh và tư pháp, ty Hiến là m nhiệm vụ giám sát các công việc trong đạo; và ty Äô cai quản việc quân sá»±.
Quân đội tổ chức thống nhất trong toà n quân thá»i kỳ nà y gồm các vệ. Quân Cấm vệ ở kinh đô, được biên chế dưới vệ có các ty, còn ở 13 đạo (thưá»ng má»—i đạo có 1 vệ) có các sở Thiên há»™ và Bách há»™, vá»›i quân số khoảng 5 - 6 nghìn ngưá»i. Má»™t số đạo do vị trà địa lý và có tầm quan trá»ng hÆ¡n các địa phương khác được tổ chức lá»±c lượng Giang hải tuần kiểm. Quân ở các đạo do ty Äô quản lý dưới sá»± chỉ huy trá»±c tiếp cá»§a Tổng binh sứ.
Tuy đã phân chia khá rõ nét thà nh các đơn vị bá»™ binh, thá»§y binh, kỵ binh và tượng, song thá»i kỳ nà y vá» cÆ¡ bản, quân đội Háºu Lê vẫn là quân bá»™ và quân thá»§y. Quân thá»§y có sá»± phát triển khá nhanh chóng vá» nhiá»u mặt, như tổ chức, số lượng tà u thuyá»n, quân số nhưng vẫn chưa hình thà nh được bá»™ máy chỉ huy riêng biệt và nhiệm vụ chá»§ yếu là để tuần tra, váºn chuyển lương thá»±c và cÆ¡ động quân đội. Thá»i binh, quân thá»§y được tổ chức thà nh các vệ như quân bá»™ vá»›i biên chế má»—i vệ có 10 há»a chiến thuyá»n và 2 tiểu tiêu thuyá»n (má»™t loại thuyá»n nhá» là m nhiệm vụ tuần tra, cảnh giá»›i). Trang bị vÅ© khà cho má»—i vệ thá»§y binh gồm có 1 há»a đồng đại tướng quân (loại vÅ© khà cá»±c lá»›n đương thá»i), 10 há»a đồng lá»›n, 12 há»a đồng hạng trung và 80 há»a đồng hạng nhá». Lá»±c lượng thá»§y quân trên má»—i chiến thuyá»n được phân công nhiệm vụ rất cụ thể, tá»›i từng ngưá»i như là các số trong má»™t đơn vị pháo thá»i hiện đại.
Các đơn vị pháo binh, kỵ binh và tượng binh chỉ được biên chế trong các đơn vị ở kinh đô.
Quân đội Háºu Lê đã có sá»± phát triển nhanh trên phương diện chÃnh quy hóa bằng hệ thống Äiá»u lệnh huấn luyện và chiến đấu. Vá»›i bá»™ binh (bá»™ tráºn) gồm 42 Ä‘iá»u, vá»›i kỵ binh (mã tráºn) gồm 27 Ä‘iá»u, vá»›i thá»§y binh (thá»§y tráºn) gồm 31 Ä‘iá»u và vá»›i tượng binh (tượng tráºn) gồm 22 Ä‘iá»u.
Quân số thá»i bình trong thá»i kỳ nà y nhà Háºu Lê có khoảng 160 nghìn ngưá»i, và thi hà nh má»™t chÃnh sách luân phiên thay nhau vỠđịa phương sản xuất để tá»± túc lương thá»±c, giảm gánh nặng cho ngân quỹ triá»u đình.
Thá»i ký nà y nhà Háºu Lê thi hà nh chế độ tuyển quân dá»±a trên việc kiểm kê dân số và chế độ láºp sổ há»™ tịch, cứ 3 năm là m má»™t lần gá»i là tiểu Ä‘iá»n và 6 năm má»™t lần gá»i là đại Ä‘iá»n. Dân Ä‘inh từ 18 tuổi trở lên được phân công là m 6 hạng:
Tráng hạng, ngưá»i khá»e mạnh để bổ sung và o quân thưá»ng trá»±c ở kinh đô;
Quân hạng, để là m quân dự bị;
Dân hạng, trong Ä‘iá»u kiện bình thưá»ng không phải gá»i và o quân ngÅ©;
Lão hạng, những ngưá»i già trên 50 tuổi;
Cố hạng, những ngưá»i bị bệnh táºt, Ä‘au ốm;
Cùng hạng, lá»›p ngưá»i nghèo khổ táºn đáy xã há»™i.
Giai Ä‘oạn thứ 3 (1533 - 1788), (Lê Trung Hưng): đây là thá»i kỳ nhà Háºu Lê rÆ¡i và o tình trạng suy yếu, khá»§ng hoảng chÃnh trị - xã há»™i, xảy ra hai cuá»™c ná»™i chiến Lê - Mạc (1527 - 1592), ná»™i chiến Trịnh - Nguyá»…n (1627 - 1672). Nhà Háºu Lê lúc nà y chỉ là bù nhìn, thá»±c chất quyá»n hà nh nằm trong tay các chúa Trịnh, do váºy vá» thá»±c chất quân đội Háºu Lê là quân đội cá»§a các chúa Trịnh.
Giai Ä‘oạn nà y quân đội được tổ chức thà nh hai bá»™ pháºn, gồm: Binh thị háºu, lá»±c lượng tin cáºy cá»§a các chúa Trịnh là m nhiệm vụ bảo vệ kinh thà nh và Ngoại binh, lá»±c lượng là m nhiệm vụ cÆ¡ động, đóng quân ở ngoà i kinh đô và các nÆ¡i hiểm yếu.
Binh thị háºu được biên chế tổ chức thà nh các đơn vị Bá»™ binh thị háºu, Thá»§y binh thị háºu. Trong kinh đô còn có má»™t lá»±c lượng gá»i là quân Ná»™i Ä‘iện là m nhiệm vụ bảo vệ, phục dịch vua Lê.
Ngoại binh cÅ©ng được tổ chức ra hai lá»±c lượng như Binh thị háºu là Bá»™ binh ngoại binh và Thá»§y binh ngoại binh.
ÄÆ¡n vị tổ chức cá»§a quân bá»™ (kể cả Binh thị háºu và ngoại binh) là dinh (hay còn gá»i là doanh), cÆ¡, đội. Nhưng ba loại tổ chức biên chế nà y không có quan hệ thống thuá»™c vá»›i nhau. Số lượng biên chế cÅ©ng tùy thuá»™c và o từng loại quân. Dinh có khoảng từ 160 - 800 ngưá»i, cÆ¡ có khoảng 200 - 500 ngưá»i, đội có khoảng 15 - 275 ngưá»i.
ÄÆ¡n vị cÆ¡ sở cá»§a thá»§y quân là thuyá»n. Tùy từng loại thuyá»n thá»i gian nhá» và tÃnh chất mà có biên chế từ khoảng 20 - 86 ngưá»i; má»™t số thuyá»n hợp lại thà nh má»™t cÆ¡ hoặc đội thuyá»n. Thá»§y binh dưá»i thá»i vua Lê chúa Trịnh có khoảng 500-600 chiến thuyá»n. Má»—i thuyá»n chiến lá»›n được trang bị 3 - 5 pháo.
Ngoà i lá»±c lượng chÃnh quy đóng ở kinh đô, các nÆ¡i hiểm yếu, quân đội Háºu Lê thá»i kỳ nà y còn có các lá»±c lượng quân địa phương như Hương binh ở vùng đồng bằng được tổ chức thà nh các Tổng Ä‘oà n gồm 4 - 6 xã, má»—i xã lấy 10 ngưá»i, do má»™t huyện lại chỉ huy để canh phòng tại địa phương; và Thổ trước binh ở vùng rừng núi.
Từ 1742, Chúa Trịnh cho đặt thêm má»™t tổ chức gá»i là Vệ binh ở 4 trấn gần kinh thà nh Thăng Long, má»—i phá»§ được tổ chức 1 vệ gồm má»™t số cÆ¡, má»—i cÆ¡ có 400 ngưá»i là má»™t số đội, má»—i đội có 300 ngưá»i, do Tuần thá»§ chỉ huy. Lá»±c lượng nà y có nhiệm vụ bảo vệ địa phương và khi cần gá»i Ä‘i cùng quân chÃnh quy để đánh dẹp các cuá»™c nổi dáºy chống lại triá»u đình. Từ năm 1753, vệ binh được giải thể cho vá» là m ruá»™ng và chỉ được gá»i lại khi có công việc tháºt cần thiết.
Lá»±c lượng thưá»ng trá»±c giai Ä‘oạn nà y cá»§a quân đội Háºu Lê có khoảng 120.000 ngưá»i. ChÃnh sách bổ sung quân được thá»±c hiện theo chế độ binh dịch là m nghÄ©a vụ bắt buá»™c, từ 1727 bổ sung bằng chế độ tuyển má»™ được trả lương và phục vụ trong quân ngÅ© lâu dà i đối vá»›i lá»±c lượng chÃnh quy.
Trang bị quân đội Háºu Lê đã được cải tiến hÆ¡n quân đội các thá»i trước đó nhá» có quan hệ vá»›i má»™t số nước phương Tây. Quân đội đã được trang bị những loại vÅ© khà có nguồn gốc phương Tây như súng quá sÆ¡n, đạn hồ Ä‘iệp tá» và quả nổ…
Quân đội thá»i kỳ Háºu Lê đã bị quân Tây Sươn đánh tan khi tiến ra Bắc Hà lần thứ nhất, năm 1789.
Bách khoa tri thức Quốc phòng toà n dân