Kinh Nghiệm Hướng dẫn Những trận đánh lớn nào thời Lê nổi tiếng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc bản địa ta 2022
Hä tªn bè đang tìm kiếm từ khóa Những trận đánh lớn nào thời Lê nổi tiếng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc bản địa ta được Cập Nhật vào lúc : 2022-04-15 13:57:08 . Với phương châm chia sẻ Kinh Nghiệm về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.(Bqp) - Lá»±c lượng vÅ© trang Háºu Lê trải qua 3 thá»i kỳ khác nhau, do váºy vá» tổ chức biên chế cÅ©ng có sá»± khác biệt nhất định trong các giai Ä‘oạn lịch sỠđó.
Giai Ä‘oạn thứ nhất (1418 - 1427): lá»±c lượng tham gia quân Ä‘á»™i khởi nghÄ©a - nghÄ©a quân Lam SÆ¡n, ban đầu khoảng 2 nghìn ngÆ°á»i, tá»›i khi kết thúc cuá»™c chiến tranh giải phóng chống quân Minh xâm lược, khôi phục ná»n Ä‘á»™c láºp tá»± chủ cho đất nÆ°á»›c, Quân Ä‘á»™i Lam SÆ¡n có khoảng 250 nghìn ngÆ°á»i.
Quân khởi nghÄ©a Lam SÆ¡n được tổ chức thà nh các vệ, trong đó có 14 vệ quân Thiết Ä‘á»™t, và các Ä‘á»™i thủy binh, kỵ binh (ngá»±a chiến) và tượng binh (voi chiến). Binh sỹ trong Quân Ä‘á»™i Lam SÆ¡n Ä‘á»u là những ngÆ°á»i tá»± nguyện (nghÄ©a binh), tá»± giác đứng dÆ°á»›i cá» nghÄ©a quân của Lê Lợi đê chiến đấu chống giặc ngoại xâm.
Giai Ä‘oạn thứ hai (1428 - 1527), (Lê SÆ¡): quân khởi nghÄ©a Lam SÆ¡n được tổ chức lại thà nh lá»±c lượng vÅ© trang của nhà nÆ°á»›c phong kiến trung Æ°Æ¡ng táºp quyá»n dÆ°á»›i các triá»u vua Lê, theo cÆ¡ cấu hà nh chÃnh phù hợp vá»›i bá»™ máy chÃnh quyá»n các cấp.
Quân Ä‘á»™i Háºu Lê giai Ä‘oạn nà y được tổ chức thà nh 5 đạo, theo 5 đạo hà nh chÃnh trên cả nÆ°á»›c, dÆ°á»›i dạo theo từng cấp là các trấn (lá»™), phủ, huyện (châu), xã. Quân ở má»—i đạo Ä‘á»u đặt dÆ°á»›i quyá»n cai quản của quan Hà nh khiển. Viên quan nà y cai quản má»i mặt ở địa phÆ°Æ¡ng mình, kể cả quân sá»±.
Quân Ä‘á»™i Háºu Lê được tổ chức thà nh hai lá»±c lượng: quân Cấm vệ (ở Kinh đô) và quân ở các đạo.
Quân Cấm vệ được tổ chức thà nh các quân, có 11 quân, gồm 6 quân Ngá»± tiá»n bảo vệ vua và 5 quân Thiết Ä‘á»™t bảo vệ kinh thà nh và cÆ¡ Ä‘á»™ng chiến đấu. Ngoà i ra còn má»™t số vệ, Ä‘á»™i thủy binh, tượng binh, kỵ binh và pháo binh.
Quân ở các đạo cÅ©ng được tổ chức thà nh các vệ. Má»—i đạo được biên chế từ 5 - 6 vệ. Má»—i vệ gồm 5 sở, má»—i sở có 20 Ä‘á»™i, má»—i Ä‘á»™i có 20 ngÆ°á»i. NhÆ° váºy, má»—i đạo theo biên chế nà y có số quân khoảng 10 - 20 nghìn ngÆ°á»i. Quân của các đạo đặt dÆ°á»›i quyá»n chỉ huy của quan Tổng quản. Quân Ä‘á»™i Háºu Lê dÆ°á»›i thá»i Lê Thái Tổ (1428 - 1433) có khoảng 100 nghìn ngÆ°á»i.
Thá»i kỳ nà y, nhà Lê thi hà nh má»™t chÃnh sách luân phiên binh lÃnh ở các đạo là m nhiệm vụ “trá»±c chiếnâ€. Các đạo luân phiên thÆ°á»ng trá»±c, 5 đạo chia thà nh 5 phiên, 1 phiên trá»±c trá»±c còn 4 phiên tham gia sản xuất tại địa phÆ°Æ¡ng.
Äến thá»i Lê Tháh Tông có nhiá»u cải cách vá» tổ chức hà nh chÃnh và quân Ä‘á»™i (1460 - 1496). Äặt ra chức NgÅ© phủ quân (1466) để thống nhất chỉ huy quân Ä‘á»™i ở 5 đạo trong cả nÆ°á»›c. Äến năm 1470, nhà Lê tổ chức lại các Ä‘Æ¡n vị hà nh chÃnh, chia toà n quốc ra là m 13 đạo thay vì 5 đạo trÆ°á»›c đó. Quyá»n hà nh trÆ°á»›c đó táºp chung và o má»™t chức quan Hà nh khiển nay được chia sẻ cho 3 ty, gồm có ty Thừa phụ trách các công việc vá» hà nh chÃnh, tà i chÃnh và tÆ° pháp, ty Hiến là m nhiệm vụ giám sát các công việc trong đạo; và ty Äô cai quản việc quân sá»±.
Quân Ä‘á»™i tổ chức thống nhất trong toà n quân thá»i kỳ nà y gồm các vệ. Quân Cấm vệ ở kinh đô, được biên chế dÆ°á»›i vệ có các ty, còn ở 13 đạo (thÆ°á»ng má»—i đạo có 1 vệ) có các sở Thiên há»™ và Bách há»™, vá»›i quân số khoảng 5 - 6 nghìn ngÆ°á»i. Má»™t số đạo do vị trà địa lý và có tầm quan trá»ng hÆ¡n các địa phÆ°Æ¡ng khác được tổ chức lá»±c lượng Giang hải tuần kiểm. Quân ở các đạo do ty Äô quản lý dÆ°á»›i sá»± chỉ huy trá»±c tiếp của Tổng binh sứ.
Tuy đã phân chia khá rõ nét thà nh các Ä‘Æ¡n vị bá»™ binh, thủy binh, kỵ binh và tượng, song thá»i kỳ nà y vá» cÆ¡ bản, quân Ä‘á»™i Háºu Lê vẫn là quân bá»™ và quân thủy. Quân thủy có sá»± phát triển khá nhanh chóng vá» nhiá»u mặt, nhÆ° tổ chức, số lượng tà u thuyá»n, quân số nhÆ°ng vẫn chÆ°a hình thà nh được bá»™ máy chỉ huy riêng biệt và nhiệm vụ chủ yếu là để tuần tra, váºn chuyển lÆ°Æ¡ng thá»±c và cÆ¡ Ä‘á»™ng quân Ä‘á»™i. Thá»i binh, quân thủy được tổ chức thà nh các vệ nhÆ° quân bá»™ vá»›i biên chế má»—i vệ có 10 há»a chiến thuyá»n và 2 tiểu tiêu thuyá»n (má»™t loại thuyá»n nhá» là m nhiệm vụ tuần tra, cảnh giá»›i). Trang bị vÅ© khà cho má»—i vệ thủy binh gồm có 1 há»a đồng đại tÆ°á»›ng quân (loại vÅ© khà cá»±c lá»›n Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i), 10 há»a đồng lá»›n, 12 há»a đồng hạng trung và 80 há»a đồng hạng nhá». Lá»±c lượng thủy quân trên má»—i chiến thuyá»n được phân công nhiệm vụ rất cụ thể, tá»›i từng ngÆ°á»i nhÆ° là các số trong má»™t Ä‘Æ¡n vị pháo thá»i hiện đại.
Các đơn vị pháo binh, kỵ binh và tượng binh chỉ được biên chế trong các đơn vị ở kinh đô.
Quân Ä‘á»™i Háºu Lê đã có sá»± phát triển nhanh trên phÆ°Æ¡ng diện chÃnh quy hóa bằng hệ thống Äiá»u lệnh huấn luyện và chiến đấu. Vá»›i bá»™ binh (bá»™ tráºn) gồm 42 Ä‘iá»u, vá»›i kỵ binh (mã tráºn) gồm 27 Ä‘iá»u, vá»›i thủy binh (thủy tráºn) gồm 31 Ä‘iá»u và vá»›i tượng binh (tượng tráºn) gồm 22 Ä‘iá»u.
Quân số thá»i bình trong thá»i kỳ nà y nhà Háºu Lê có khoảng 160 nghìn ngÆ°á»i, và thi hà nh má»™t chÃnh sách luân phiên thay nhau vỠđịa phÆ°Æ¡ng sản xuất để tá»± túc lÆ°Æ¡ng thá»±c, giảm gánh nặng cho ngân quỹ triá»u đình.
Thá»i ký nà y nhà Háºu Lê thi hà nh chế Ä‘á»™ tuyển quân dá»±a trên việc kiểm kê dân số và chế Ä‘á»™ láºp sổ há»™ tịch, cứ 3 năm là m má»™t lần gá»i là tiểu Ä‘iá»n và 6 năm má»™t lần gá»i là đại Ä‘iá»n. Dân Ä‘inh từ 18 tuổi trở lên được phân công là m 6 hạng:
Tráng hạng, ngÆ°á»i khá»e mạnh để bổ sung và o quân thÆ°á»ng trá»±c ở kinh đô;
Quân hạng, để là m quân dự bị;
Dân hạng, trong Ä‘iá»u kiện bình thÆ°á»ng không phải gá»i và o quân ngÅ©;
Lão hạng, những ngÆ°á»i già trên 50 tuổi;
Cố hạng, những ngÆ°á»i bị bệnh táºt, Ä‘au ốm;
Cùng hạng, lá»›p ngÆ°á»i nghèo khổ táºn đáy xã há»™i.
Giai Ä‘oạn thứ 3 (1533 - 1788), (Lê Trung HÆ°ng): đây là thá»i kỳ nhà Háºu Lê rÆ¡i và o tình trạng suy yếu, khủng hoảng chÃnh trị - xã há»™i, xảy ra hai cuá»™c ná»™i chiến Lê - Mạc (1527 - 1592), ná»™i chiến Trịnh - Nguyá»…n (1627 - 1672). Nhà Háºu Lê lúc nà y chỉ là bù nhìn, thá»±c chất quyá»n hà nh nằm trong tay các chúa Trịnh, do váºy vá» thá»±c chất quân Ä‘á»™i Háºu Lê là quân Ä‘á»™i của các chúa Trịnh.
Giai Ä‘oạn nà y quân Ä‘á»™i được tổ chức thà nh hai bá»™ pháºn, gồm: Binh thị háºu, lá»±c lượng tin cáºy của các chúa Trịnh là m nhiệm vụ bảo vệ kinh thà nh và Ngoại binh, lá»±c lượng là m nhiệm vụ cÆ¡ Ä‘á»™ng, đóng quân ở ngoà i kinh đô và các nÆ¡i hiểm yếu.
Binh thị háºu được biên chế tổ chức thà nh các Ä‘Æ¡n vị Bá»™ binh thị háºu, Thủy binh thị háºu. Trong kinh đô còn có má»™t lá»±c lượng gá»i là quân Ná»™i Ä‘iện là m nhiệm vụ bảo vệ, phục dịch vua Lê.
Ngoại binh cÅ©ng được tổ chức ra hai lá»±c lượng nhÆ° Binh thị háºu là Bá»™ binh ngoại binh và Thủy binh ngoại binh.
ÄÆ¡n vị tổ chức của quân bá»™ (kể cả Binh thị háºu và ngoại binh) là dinh (hay còn gá»i là doanh), cÆ¡, Ä‘á»™i. NhÆ°ng ba loại tổ chức biên chế nà y không có quan hệ thống thuá»™c vá»›i nhau. Số lượng biên chế cÅ©ng tùy thuá»™c và o từng loại quân. Dinh có khoảng từ 160 - 800 ngÆ°á»i, cÆ¡ có khoảng 200 - 500 ngÆ°á»i, Ä‘á»™i có khoảng 15 - 275 ngÆ°á»i.
ÄÆ¡n vị cÆ¡ sở của thủy quân là thuyá»n. Tùy từng loại thuyá»n thá»i gian nhá» và tÃnh chất mà có biên chế từ khoảng 20 - 86 ngÆ°á»i; má»™t số thuyá»n hợp lại thà nh má»™t cÆ¡ hoặc Ä‘á»™i thuyá»n. Thủy binh dÆ°á»i thá»i vua Lê chúa Trịnh có khoảng 500-600 chiến thuyá»n. Má»—i thuyá»n chiến lá»›n được trang bị 3 - 5 pháo.
Ngoà i lá»±c lượng chÃnh quy đóng ở kinh đô, các nÆ¡i hiểm yếu, quân Ä‘á»™i Háºu Lê thá»i kỳ nà y còn có các lá»±c lượng quân địa phÆ°Æ¡ng nhÆ° HÆ°Æ¡ng binh ở vùng đồng bằng được tổ chức thà nh các Tổng Ä‘oà n gồm 4 - 6 xã, má»—i xã lấy 10 ngÆ°á»i, do má»™t huyện lại chỉ huy để canh phòng tại địa phÆ°Æ¡ng; và Thổ trÆ°á»›c binh ở vùng rừng núi.
Từ 1742, Chúa Trịnh cho đặt thêm má»™t tổ chức gá»i là Vệ binh ở 4 trấn gần kinh thà nh Thăng Long, má»—i phủ được tổ chức 1 vệ gồm má»™t số cÆ¡, má»—i cÆ¡ có 400 ngÆ°á»i là má»™t số Ä‘á»™i, má»—i Ä‘á»™i có 300 ngÆ°á»i, do Tuần thủ chỉ huy. Lá»±c lượng nà y có nhiệm vụ bảo vệ địa phÆ°Æ¡ng và khi cần gá»i Ä‘i cùng quân chÃnh quy để đánh dẹp các cuá»™c nổi dáºy chống lại triá»u đình. Từ năm 1753, vệ binh được giải thể cho vá» là m ruá»™ng và chỉ được gá»i lại khi có công việc tháºt cần thiết.
Lá»±c lượng thÆ°á»ng trá»±c giai Ä‘oạn nà y của quân Ä‘á»™i Háºu Lê có khoảng 120.000 ngÆ°á»i. ChÃnh sách bổ sung quân được thá»±c hiện theo chế Ä‘á»™ binh dịch là m nghÄ©a vụ bắt buá»™c, từ 1727 bổ sung bằng chế Ä‘á»™ tuyển má»™ được trả lÆ°Æ¡ng và phục vụ trong quân ngÅ© lâu dà i đối vá»›i lá»±c lượng chÃnh quy.
Trang bị quân Ä‘á»™i Háºu Lê đã được cải tiến hÆ¡n quân Ä‘á»™i các thá»i trÆ°á»›c đó nhá» có quan hệ vá»›i má»™t số nÆ°á»›c phÆ°Æ¡ng Tây. Quân Ä‘á»™i đã được trang bị những loại vÅ© khà có nguồn gốc phÆ°Æ¡ng Tây nhÆ° súng quá sÆ¡n, đạn hồ Ä‘iệp tá» và quả nổ…
Quân Ä‘á»™i thá»i kỳ Háºu Lê đã bị quân Tây SÆ°Æ¡n đánh tan khi tiến ra Bắc Hà lần thứ nhất, năm 1789.
Bách khoa tri thức Quốc phòng toà n dân