Thủ Thuật về Nghiên cứu khoa học trong ngành luật Chi Tiết
Dương Minh Dũng đang tìm kiếm từ khóa Nghiên cứu khoa học trong ngành luật được Cập Nhật vào lúc : 2022-05-13 16:26:02 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi tham khảo Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Trân trọng cảm ơn người tiêu dùng đã đóng góp vào khối mạng lưới hệ thống tài liệu mở. Chúng tôi cam kết sử dụng những tài liệu của những bạn cho mục tiêu nghiên cứu và phân tích, học tập và phục vụ hiệp hội và tuyệt đối không thương mại hóa khối mạng lưới hệ thống tài liệu đã được đóng góp.
Many thanks for sharing your valuable materials to our open system. We commit to use your countributed materials for the purposes of learning, doing researches, serving the community and stricly not for any commercial purpose.
Mấy suy nghĩ về hoạt động và sinh hoạt giải trí nghiên cứu và phân tích khoa học của
sinh viên Trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh
NGUYỄN VĂN VÂN
TS. GV Khoa Luật Thương mại trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh
Hoạt động nghiên cứu và phân tích khoa học của sinh viên (NCKHSV) Trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh là một trong những hoạt động và sinh hoạt giải trí mang tính chất chất truyền thống và là thế mạnh mẽ và tự tin của Trường. Liên tục trong nhiều năm, sinh viên (SV) của Trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh đạt được nhiều giải của Thành Đoàn TP Hồ Chí Minh và của Bộ Giáo dục đào tạo và Đào tạo.
Để thực hiện tốt trách nhiệm của một trung tâm đào tạo và nghiên cứu và phân tích khoa học pháp lý, tuyên truyền kiến thức và kỹ năng pháp luật ở phía nam, phát huy thế mạnh truyền thống của Nhà trừơng, công tác thao tác NCKHSV nên phải đầu tư hơn thế nữa. Sẽ không còn những nhà nghiên cứu và phân tích lớn trong nghành khoa học pháp lý nếu không còn những khởi đầu bằng niềm say mê với việc làm tìm tòi nghiên cứu và phân tích từ lúc còn là một SV trên giảng đường.
Bài viết này sẽ không còn tham vọng đi sâu phân tích, luận bàn về phương pháp nghiên cứu và phân tích khoa học hoặc đánh giá tổng kết hoạt động và sinh hoạt giải trí NCKHSV mà chỉ nêu ra vài suy nghĩ tản mạn xung quanh vấn đề rõ ràng về NCKHSV để những đồng nghiệp trẻ, SV cùng trao đổi.
1/ Quan niệm, nhận thức về hoạt động và sinh hoạt giải trí NCKHSV
Khoa học pháp lý là một trong những ngành khoa học xã hội, cũng như những ngành khoa học xã hội- nhân văn khác, kết quả nghiên cứu và phân tích trong khoa học pháp lý hoàn toàn có thể được nhìn nhận, đánh giá theo những quan điểm rất khác nhau nhiều lúc trái ngược nhau tại mỗi thời điểm rõ ràng, Ngoài ra, việc ứng dụng kết quả nghiên cứu và phân tích vào thực tiễn không như những khoa học tự nhiên, tức hiệu suất cao mang lại không tức thì và rõ ràng. Trong suy nghĩ của quá nhiều SV là chỉ có những ngành tự nhiên mới là khoa học vì vậy phần lớn SV không mặn mà với việc nghiên cứu và phân tích trong nghành pháp lý.
Một số SV khác nghĩ rằng NCKH chỉ là việc làm của những nhà nghiên cứu và phân tích “cây cao bóng cả” ở những Viện nghiên cứu và phân tích mà không phải là việc làm của một SV thông thường. Số còn sót lại coi NCKH như một công tác thao tác xã hội, một phong trào nhằm mục đích mang điểm thi đua về cho Chi đoàn, cho lớp.
Niềm say mê nghiên cứu và phân tích của SV không được khơi nguồn, hâm nóng, bởi trong quá trình giảng dạy giáo viên đã vắt kiệt những kiến thức và kỹ năng và hiểu biết của tớ truyền đạt cho SV. SV tiếp nhận kiến thức và kỹ năng ấy như thể một chuẩn mực duy nhất đúng và đã là tận cùng mà hầu như không hề vấn đề gì phải suy nghĩ, phát triển hoặc tìm tòi nghiên cứu và phân tích. Sự độc lập và kĩ năng suy nghĩ, sáng tạo, niềm đam mê nghiên cứu và phân tích của SV từ từ thay thế bằng sự tiếp thu bị động.
2/ Về hình thức tổ chức NCKHSV
Xuất phát từ nhận thức rằng NCKHSV mang tính chất chất thời vụ (mỗi năm 1 lần) dành riêng cho SV năm thứ 3 &4 và chỉ gói gọn trong khuôn khổ thực hiện một đề tài khoảng chừng 40-60 trang, nộp cho Phòng NCKH và bảo vệ trước Hội đồng. Hoạt động NCKH nên phải được hiểu theo nghĩa rộng hơn gồm có những việc làm tìm tòi nghiên cứu và phân tích như việc sẵn sàng sẵn sàng một báo cáo cho buổi thảo luận, tóm tắt một bài báo, cuốn sách; nhận xét khoa học; bài báo khoa học, cũng hoàn toàn có thể ở Lever cao hơn là một khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích, khoá luận, tiểu luận, luận án, giáo trình... Vì vậy, hoạt động và sinh hoạt giải trí NCKHSV là hoạt động và sinh hoạt giải trí thường xuyên liên tục, xuyên suốt và gắn sát với trách nhiệm học tập của mỗi SV. Tùy vào kĩ năng điều kiện của mỗi SV mà có những hình thức tham gia thích hợp. NCKHSV có chất lượng, hiệu suất cao không riêng gì có là tiềm năng, trách nhiệm của riêng Phòng Nghiên cứu khoa học và Hợp tác quốc tế mà còn là một việc làm của từng giáo viên, từng Tổ bộ môn, từng Khoa.
Có lẽ hiệu suất cao hoạt động và sinh hoạt giải trí NCKHSV sẽ cao hơn nếu đa dạng hoá hoạt động và sinh hoạt giải trí nghiên cứu và phân tích của SV như tổ chức những buổi thảo luận về những chuyên đề, xây dựng nội san, forum... hoặc một hình thức nào đó tương tự để SV hoàn toàn có thể trình làng những nội dung bài viết, những tìm tòi phát hiện của tớ trong nghành khoa học pháp lý. Sẽ không còn những khu công trình xây dựng NCKHSV có chất lượng nếu không còn sự say mê, tìm tòi nghiên cứu và phân tích và những khởi đầu nhỏ bé, giản đơn này. Mô hình Diễn đàn Khoa học pháp lý trước đây của Hội SV Trường hoặc Tập san Diễn đàn TM 23A trong thời gian qua tỏ ra rất hữu hiệu trong việc thiết kế một sân chơi mang tính chất chất khoa học.
3/ Về định hướng đề tài nghiên cứu và phân tích và chọn đề tài
Chọn đề tài là khâu quyết định thành công trong NCKH. Điểm lại những đề tài NCKH của SV trong thời gian qua phần lớn mang tính chất chất cấp thiết, mới, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn, ví dụ như vấn đề thương mại điện tử, đối đầu đối đầu và trấn áp độc quyền, cải cách hành chính, pháp luật trong điều kiện hội nhập... Tuy nhiên, trong thực tế việc chọn đề tài của SV thường gặp những vấn đề sau:
Thứ nhất: Số lượng đề tài NCKH do GV đưa ra không phong phú, đa dạng, sự lựa chọn của SV không lớn. Việc đưa ra khuôn khổ đề tài nghiên cứu và phân tích cho SV là thiết yếu nhưng có lẽ rằng tốt nhất là chỉ định hướng theo từng nghành hoặc theo vấn đề, còn tên đề tài rõ ràng và phạm vi nghiên cứu và phân tích do SV tự thiết kế, tất nhiên là phải được sự đồng ý của GVHD sau này, như vậy sẽ đảm bảo được kĩ năng sáng tạo của SV. Thiết nghĩ, khuôn khổ đề tài Khoá luận tốt nghiệp phải trong phạm vi nội dung chương trình đào tạo, nhưng khuôn khổ đề tài NCKHSV hoàn toàn có thể rộng hơn và không nhất thiết phải là một trong số những nội dung của chương trình đã học miễn đó là một vấn đề trong khoa học pháp lý, nghiên cứu và phân tích vấn đề dưới phương diện pháp lý.
Thứ hai: Hiện tượng phổ biến là chạy đua theo những đề tài “mốt” lạ lẫm và “sang trọng”, song SV hoàn toàn chưa cómột khái niệm sơ đẳng nào hoặc còn hiểu rất mơ hồ về đối tượng nghiên cứu và phân tích. Thực tế đã cho tất cả chúng ta biết những SV thuộc nhóm này thường bỏ cuộc giữa chừng khi nhận ra rằng không thể tiếp cận đối tượng nghiên cứu và phân tích lúc không còn kiến thức và kỹ năng tối thiểu về vấn đề đó. Một trong những yếu tố thành công trong nghiên cứu và phân tích là đề tài nghiên cứu và phân tích phải mới, mang tính chất chất cấp thiết. Song nếu tất cả chúng ta tuyệt đối hoá tính “mới” của đề tài khi nhận định rằng vấn đề nghiên cứu và phân tích ấy chưa tồn tại ai nghiên cứu và phân tích và phải mới về thời gian. Hiểu như vậy hoàn toàn không đúng chuẩn. Hiểu tính “mới ” của đề tài NCKH không hoàn toàn là vấn đề ấy không được nghiên cứu và phân tích. Một số trường hợp những đề tài đã được nghiên cứu và phân tích, nhưng dưới phương diện kinh tế tài chính, quản lý nhà nước, xã hội học... còn dưới phương diện luật học còn bỏ ngỏ, cũng hoàn toàn có thể đề tài đã được nghiên cứu và phân tích, đã công bố kết quả, song tại thời điểm hiện tại kết quả ấy không hề phù hợp mà nên phải lý giải, tìm tòi tiếp cận dưới giác độ khác phù phù phù hợp với thực tiễn. Ví dụ vấn đề pháp nhân, quyền sở hữu, hợp đồng kinh tế tài chính, dân sự... không hoàn toàn là mới bởi đã có quá nhiều tác giả nghiên cứu và phân tích song tại thời điểm lúc bấy giờ trong điều kiện nền kinh tế tài chính thị trường nên phải xem xét nghiên cứu và phân tích thông qua những phương pháp tiếp cận mới. Trong một số trong những trường hợp, ở Lever NCKH của SV, những điểm mới của đề tài có khi chỉ đơn thuần là việc khối mạng lưới hệ thống lại, sắp xếp lại và phân tích những kết quả nghiên cứu và phân tích của những tác giả trước đó về cùng một vấn đề, trên cơ sở đó tìm một kết luận đúng chuẩn nhất.
Thứ ba: Giới hạn phạm vi nghiên cứu và phân tích của đề tài. Việc lựa chọn số lượng giới hạn, phạm vi nghiên cứu và phân tích phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Số lượng trang tối đa, thời gian tiến hành, điều kiện tài chính, phương tiện nghiên cứu và phân tích, địa bàn khảo sát, phương thức và đối tượng thực nghiệm, điều tra, phỏng vấn, đặc biệt là năng lực và trình độ của (những) người thực hiện đề tài. Độ “sâu” của khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích luôn tỷ lệ nghịch với độ “rộng” của nó. Đa số những trường hợp sau khi chọn xong đề tài và triển khai thực hiện dưới sự hướng dẫn của GVHD, SV mới nhận ra điều này và sau đó mới tiến hành số lượng giới hạn phạm vi nghiên cứu và phân tích. Tuy nhiên, việc số lượng giới hạn phạm vi nghiên cứu và phân tích không được làm lệch đi nội dung của đề tài, yêu cầu chung nhất là tên gọi đề tài phải thể hiện được nội dung đề tài.
4/ Tìm , thu thập và xử lý tài liệu thông tin
Hiện nay, với sự trợ giúp của những phương tiện kỹ thuật công nghệ tiên tiến như máy ghi, thu âm, máy copi, đặc biệt là Internet, cùng với sự nhạy bén của SV việc làm thu thập tài liệu cho việc NCKH không hề là một vấn đề nan giải kể cả việc tiếp cận những văn bản pháp luật mới phát hành. Tuy nhiên, vẫn còn một số trong những khiếm khuyết nhất định:
Một là: Do không còn định vị trí hướng của GVHD nên SV chưa tìm đúng nguồn tài liệu trong “rừng” tài liệu và thông tin, chưa tồn tại sự tinh lọc nhất là trong điều kiện “bội thực” về số lượng những đầu sách trong nghành pháp luật nhưng vắng bóng những nghiên cứu và phân tích, chuyên khảo thực sự có chất lượng trong những nghành hẹp.
Hai là: Số liệu, thông tin dù đa dạng nhưng kỹ năng phân loại, đánh giá tài liệu và xử lý những thông tin, tài liệu thu thập được chưa đạt yêu cầu. SV chỉ chuyển tải tài liệu thu thập được dưới dạng “thô”, mang tính chất chất liệt kê vào khu công trình xây dựng NCKH mà chưa qua khâu xử lý phân tích. Những số lượng và sự kiện đưa vào khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích khoa học pháp lý phải phục vụ cho việc chứng tỏ, lý giải và dẫn đến một kết luận nào đó dưới phương diện pháp lý. Cùng một số trong những lượng hoặc sự kiện nào đó song với nhà kinh tế tài chính , nhà nghiên cứu và phân tích xã hội học, nhà luật học, nhà quản lý rất khác nhau có phương thức tiếp cận và xử lý rất khác nhau.
Ba là: Một số GVHD xem thường việc phụ đính, trích dẫn tài liệu tham khảo và cước chú (foot note) và nhận định rằng đây là yếu tố hình thức, máy móc. Kết quả là một số trong những NCKH của SV và cả Khóa luận tốt nghiệp hầu như không còn một cước chú nào, phần tài liệu tham khảo ghi chung chung như: “Công báo năm 2001 và 2002”, “Tạp chí Luật học” tạo một sự cẩu thả và phản khoa học trong nghiên cứu và phân tích. Thông thường việc trích dẫn và cước chú phải tuân theo một chuẩn mực phương pháp nhất định bất kể là khu công trình xây dựng được thực hiện bằng ngôn từ nào.
5/ Bố cục của NCKHSV và phương pháp nghiên cứu và phân tích
Đây là khâu trở ngại vất vả nhất của SV, bởi không còn một khuôn mẫu, công thức chuẩn nào về phương pháp nghiên cứu và phân tích, đặc biệt là trong nghành pháp lý. Tuỳ thuộc và từng đề tài, từng đối tượng nghiên cứu và phân tích cũng như kĩ năng nhận thức, trình độ lý luận của SV mà có nhiều cách thức tiếp cận đối tượng nghiên cứu và phân tích rất khác nhau.
Thông thường cấu trúc truyền thống một nghiên cứu và phân tích khoa học SV (và cả Khóa luận ) có 3 phần tương ứng với 3 chương : Lý luận - luật thực định - thực trạng, hướng hoàn thiện. Đây là một cấu trúc tương đối hợp lý khi nghiên cứu và phân tích một vấn đề nào đó của khoa học pháp lý. Song, trong thực tế, một số trong những người dân hiểu nhầm và đồng nhất “lý luận” và “lý thuyết” cho nên vì thế trong chương I thông thường chỉ chép lại những khái niệm ở đâu đó trong giáo trình, bài giảng... Sự sao chép này tất nhiên là đúng về nội dung nhưng không thiết yếu bởi không còn gì mới và đó không là kết quả nghiên cứu và phân tích của SV. Có nhiều SV sợ rằng nếu không còn phần dẫn dắt lý thuyết như vậy làm cho khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích không tròn trĩnh, người đọc không còn cơ sở để hiểu những nội dung tiếp theo... Thật là một sự lo ngại không thiết yếu bởi người đọc là người đánh giá, phản biện nghiệm thu sát hoạch đề tài, không thiết yếu những nội dung ấy họ vẫn nắm bắt được nội dung của đề tài.
Khác với lý thuyết, lý luận trong khoa học pháp lý là sự việc tìm tòi nghiên cứu và phân tích phần gốc, phần chìm, phần cơ sở, nền tảng đồng thời là bản chất của hiện tượng kỳ lạ pháp lý hoặc thực thể pháp lý đó. Muốn vậy SV phải xuất phát từ nguồn gốc hình thành, phát triển vấn đề, tồn tại những học thuyết pháp lý nào về vấn đề đó hay ít ra là những trường phái, quan điểm, ý kiến của những tác giả, cơ sở hình thành, tồn tại, phát triển và nội dung của những học thuyết hay những quan điểm đó. Đặt đối tượng cần nghiên cứu và phân tích trong sự vận động và phát triển cũng như sự tương tác, liên hệ với những yếu tố lịch sử, kinh tế tài chính, xã hội thông qua những phương pháp phân tích, diễn dịch, lý giải , tổng hợp, so sánh, đánh giá của chính tác giả thông qua những lập luận thuyết phục.
Vì vậy, có lẽ rằng thiết yếu phải thay đổi quan niệm, thói quen về sự tròn trĩnh, cầu toàn của một NCKH hoặc Khóa luận tốt nghiệp tức là tránh việc đưa ra những yêu cầu cao về lý luận mà nên tập trung nghiên cứu và phân tích thực trạng phân tích, lý giải được thực trạng chỉ ra được những vướng mắc, chưa ổn trong việc thực hiện, tuân thủ pháp luật.
Cấu trúc thứ hai: là tiếp cận vấn đề nghiên cứu và phân tích theo mặt phẳng cắt dọc, tức đối tượng nghiên cứu và phân tích được phân thành từng vấn đề nhỏ, rõ ràng...theo những chương, đề mục trong Khoá luận hoặc NCKH, điều quan trọng là phải đảm bảo có sự link, thống nhất, lô gích về mặt cấu trúc Một trong những chương, những phần trong một chương. Trong từng vấn đề nhỏ dù là nhỏ nhất, tác giả nên tiếp cận theo trình tự: Cơ sở lý luận của vấn đề, pháp luật thực định trong sự so sánh và vận động của nó, thực trạng áp dụng pháp luật, những chưa ổn trong quá trình áp dụng pháp luật, nguyên nhân và hướng khắc phục, giải pháp hoàn thiện vấn đề nghiên cứu và phân tích dưới phương diện lý luận và phương diện luật thực định. Phương thức này rất khó áp dụng, đòi hỏi người nghiên cứu và phân tích phải có trình độ lập luận lô gích cao, đồng thời sử dụng thành thạo những kỹ năng, những phương pháp so sánh, tổng hợp.
Những khiếm khuyết thường gặp là trong phần thực trạng SV liệt kê những thông tin, số liệu, vụ việc rõ ràng nhưng không còn phân tích và nhận định của tác giả, phần giải pháp hoàn thiện SV nêu ra những kiến nghị to tát và thường là không còn tính thuyết phục, tức không nhờ vào một sơ sở lý luận hoặc thực tiễn nào vì vậy thường là không khả thi.
6/ Cách diễn đạt
Đây có lẽ rằng là vấn đề yếu nhất của SV lúc bấy giờ. Thực tế đáng buồn là có một số trong những SV tốt nghiệp ra trường không viết được, viết đúng một đơn khởi kiện, một biên bản hội nghị hoặc một bản án. Phải nhìn nhận một cách công minh rằng, sự yếu kém ấy một phần là hậu quả của sự việc khiếm khuyết trong chương trình đào tạo, chính sách thi cử của khối mạng lưới hệ thống đào tạo nói chung. Trong suốt thời gian ở ĐH, SV hầu như không được rèn luyện kỹ năng viết. Đa số những môn thi được tổ chức dưới hình thức vấn đáp hoặc hình thức thi viết dạng trắc nghiệm giản đơn, hình thức thi viết dạng tự luận hoặc trắc nghiệm phối hợp lý giải, lập luận chưa nhiều. Giáo viên chấm thi chưa chú trọng đến cách trình bày, diễn đạt, lập luận, lô gích, sử dụng thuật ngữ của SV mà thông thường tìm ý cho điểm. Cuối trong năm học SV không được viết tiểu luận thường niên (niên luận) mà chỉ được viết 01 lần duy nhất ở cuối khoá dưới hình thức Tiểu luận (không còn GV hướng dẫn) hoặc Khoá Luận TN (đối với một số trong những ít SV và có GV hướng dẫn).
7/ Vai trò của giáo viên hướng dẫn
Chúng tôi hoàn toàn đồng ý rằng hơn 95% nội dung của NCKH là lao động của SV, song không thể xem thường phần 5% còn sót lại, bởi thiếu nó thì một NCKH không thể thành công và đi đúng hướng. Vì vậy, việc phân công GVHD phù phù phù hợp với đề tài NCKH của SV là rất quan trọng. Hàng năm tất cả chúng ta tổ chức những tọa đàm về phương pháp giảng dạy nhưng thiếu vắng những buổi trao đổi về phương pháp, phương pháp và việc làm của một GV hướng dẫn NCKH, Khoá luận. Phần lớn việc làm hướng dẫn của GV được tiến hành theo kinh nghiệm tay nghề của chính mình hoặc thừa kế kinh nghiệm tay nghề của chính Thầy, Cô đã hướng dẫn mình.
Sự dễ dãi của giáo viên hướng dẫn làm ảnh hưởng phần nào đến tác phong và kết quả nghiên cứu và phân tích SV. Mọi sự dễ dãi trong nghiên cứu và phân tích đều không thể đồng ý, đặc biệt là trong nghiên cứu và phân tích pháp luật. Nếu GVHD không sửa chữa kịp thời thì sẽ hình thành một sự cẩu thả, tuỳ tiện và thậm chí gian dối trong nghiên cứu và phân tích. Hiện tượng “ăn cắp” tài liệu của người khác sửa chữa đôi chút và đưa vào khu công trình xây dựng của tớ không hề là một hiện tượng kỳ lạ hiếm trong những tiểu luận, luận văn. GVHD và GV phản biện không phải không biết việc này song vì sự dễ dãi, châm chước nên bỏ qua tạo cho SV một thói quen nguy hiểm.
Tóm lại, khoa học là sáng tạo và không còn một công thức chung hoặc một phương pháp chuẩn mực nào cho hoạt động và sinh hoạt giải trí NCKH. Tuy nhiên, sẵn sàng sẵn sàng cho SV một nhìn nhận sơ khai ban đầu về NCKH, đồng thời khơi nguồn cho niềm đam mê nghiên cứu và phân tích cho SV là vấn đề thiết yếu. Mong rằng, để đạt được mục tiêu ấy, sẽ có nhiều trao đổi hơn về vấn đề này.
