Kinh Nghiệm Hướng dẫn Quyền bầu cử và ứng cử của công dân thể hiện Chi Tiết
Cao Thị Phương Thảo đang tìm kiếm từ khóa Quyền bầu cử và ứng cử của công dân thể hiện được Update vào lúc : 2022-05-08 14:03:07 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.
Ảnh minh họa: TL
Trả lời: Quyền bầu cử là quyền cơ bản của công dân theo quy định của pháp luật trong việc được lựa chọn người đại biểu của tớ vào cơ quan quyền lực nhà nước. Quyền bầu cử gồm có việc ra mắt người ứng cử và bỏ phiếu bầu cử để lựa chọn người đại diện cho mình tại Quốc hội và Hội đồng nhân dân những cấp.
Quyền ứng cử là quyền cơ bản của công dân khi đáp ứng đủ những tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định của pháp luật thì hoàn toàn có thể thể hiện nguyện vọng của tớ được ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân.
Điều 27 của Hiến pháp và Điều 2 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân quy định: Tính đến ngày bầu cử được công bố, công dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đủ 18 tuổi trở lên có quyền bầu cử và đủ 21 tuổi trở lên có quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân những cấp./.
BTS
Bầu cử là một trong những quyền chính trị quan trọng của công dân nhằm mục đích thiết lập nên cỗ máy nhà nước, trước hết là Quốc hội và Hội đồng nhân dân những cấp. Quyền bầu cử của công dân luôn luôn được Nhà nước ta quan tâm ghi nhận trong Hiến pháp, pháp luật và bảo vệ thực hiện trong thực tế. Bài viết phân tích về quyền bầu cử, cơ chế bảo vệ quyền bầu cử và đề xuất một số trong những giải pháp bảo vệ quyền bầu cử của công dân ở Việt Nam.
1. Quyền bầu cử của công dân ở Việt Nam
1.1. Quan niệm về quyền bầu cử
Bầu cử theo nghĩa gốc được hiểu là sự việc lựa chọn hoặc ra quyết định. Dưới giác độ pháp lý, “Bầu cử được hiểu là thủ tục thành lập cơ quan nhà nước hay chức vụ nhà nước, thủ tục này được thực hiện bởi sự biểu quyết của cử tri (đại cử tri, đại diện cử tri) với điều kiện để bầu một đại biểu (chức vụ) phải có từ hai ứng cử viên trở lên”(1). Bầu cử gắn với sự ra đời và phát triển của chính sách xã hội dân chủ, trong đó quyền bầu cử và quyền ứng cử của công dân phải được bảo vệ. Ở Việt Nam, theo quy định của pháp luật, quyền bầu cử của công dân là kĩ năng của công dân thực hiện quyền lựa chọn người đại biểu của tớ vào cơ quan quyền lực nhà nước.
Quyền bầu cử được xem là một trong những quyền cơ bản của con người trong nghành chính trị và đã được ghi nhận tại Điều 21 Tuyên ngôn quốc tế nhân quyền năm 1948 của Liên hợp quốc: “1) Tất cả mọi người đều có quyền tham gia vào quản lý của đất nước mình trực tiếp hoặc thông qua những người dân đại diện đã được tự do lựa chọn; 2) Tất cả mọi người đều có quyền bình đẳng trong việc tiếp cận dịch vụ công cộng của đất nước mình; 3) Nguyện vọng của nhân dân là cơ sở quyền lực của cơ quan ban ngành sở tại; nguyện vọng này sẽ được thể hiện trong những cuộc bầu cử định kỳ, phổ thông, bình đẳng và bỏ phiếu kín hoặc thông qua những thủ tục bầu cử tự do tương đương”(2).
Ở Việt Nam, quyền bầu cử của công dân được quy định tại Điều 27 Hiến pháp năm 2013: “Công dân đủ mười tám tuổi trở lên có quyền bầu cử và đủ hai mươi mốt tuổi trở lên có quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân. Việc thực hiện những quyền này do luật định”. Thông qua quyền bầu cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, công dân hoàn toàn có thể lựa chọn những đại biểu ưu tú nhất đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân để thay mặt Nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước.
1.2. Quyền bầu cử của công dân
Theo quy định pháp luật, công dân Việt Nam đủ mười tám tuổi trở lên có quyền bầu cử, tuy nhiên xuất phát từ tính chất quan trọng của quyền bầu cử, theo Điều 30 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015, những trường hợp sau không được tham gia bầu cử:
- Người đang bị tước quyền bầu cử theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực hiện hành pháp luật;
- Người bị phán quyết tử hình đang trong thời gian chờ thi hành án;
- Người đang chấp hành hình phạt tù mà không được hưởng án treo;
- Người mất năng lực hành vi dân sự.
Người thuộc những trường hợp nêu trên, nếu đến trước thời điểm khởi đầu bỏ phiếu 24 giờ được Phục hồi lại quyền bầu cử, được trả lại tự do hoặc được cơ quan có thẩm quyền xác nhận không hề trong tình trạng mất năng lực hành vi dân sự thì được tương hỗ update vào list cử tri và được phát thẻ cử tri.
1.3. Nội dung quyền bầu cử
Quyền bầu cử gồm có quyền tham gia đề cử, ra mắt người ứng cử và quyền bỏ phiếu, tương hỗ cho công dân dữ thế chủ động trong việc lựa chọn đại biểu thay mặt mình trong cơ quan quyền lực nhà nước, rõ ràng là:
Thứ nhất, quyền tham gia đề cử, ra mắt người ứng cử của công dân được thực hiện thông qua quyền tham dự hội nghị cử tri nơi người ứng cử đại biểu công tác thao tác và hội nghị cử tri nơi người ứng cử đại biểu cư trú để nhận xét, bày tỏ sự tín nhiệm đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, bằng phương pháp giơ tay hoặc bỏ phiếu kín theo quyết định của hội nghị cử tri (quy định trong Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015, tại Điều 45 đối với đại biểu Quốc hội và Điều 54 đối với đại biểu Hội đồng nhân dân).
Kết quả lấy ý kiến cử tri cùng với tiêu chuẩn đại biểu; cơ cấu tổ chức, thành phần, số rất đông người của cơ quan, tổ chức, đơn vị được ra mắt ứng cử đại biểu là địa thế căn cứ để Hội nghị hiệp thương lần thứ ba lựa chọn, lập list những người dân đủ tiêu chuẩn ứng cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân. Những người ứng cử không đạt sự tín nhiệm của trên 50% tổng số cử tri tham dự tại hội nghị cử tri nơi cư trú thì không đưa vào list ra mắt tại Hội nghị hiệp thương lần thứ ba, trường hợp đặc biệt thì báo cáo Hội nghị hiệp thương xem xét, quyết định.
Thứ hai, quyền bỏ phiếu của công dân được quy định tại Điều 69 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015. Theo đó, công dân thực hiện quyền bỏ phiếu như sau:
- Mỗi cử tri có quyền bỏ một phiếu bầu đại biểu Quốc hội và bỏ một phiếu bầu đại biểu Hội đồng nhân dân tương ứng với mỗi cấp Hội đồng nhân dân.
- Cử tri phải tự mình đi bầu cử, không được nhờ người khác bầu cử thay, trừ trường hợp pháp luật quy định; khi bầu cử phải xuất trình thẻ cử tri.
- Cử tri không thể tự viết được phiếu bầu thì nhờ người khác viết hộ, nhưng phải tự mình bỏ phiếu; người viết hộ phải bảo vệ bí mật phiếu bầu của cử tri. Trường hợp cử tri vì khuyết tật không tự bỏ phiếu được thì nhờ người khác bỏ phiếu vào hòm phiếu.
- Trong trường hợp cử tri ốm đau, già yếu, khuyết tật không thể đến phòng bỏ phiếu được thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến chỗ ở, chỗ điều trị của cử tri để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử. Đối với cử tri là người đang bị tạm giam, người đang chấp hành giải pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc mà trại tạm giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc không tổ chức khu vực bỏ phiếu riêng hoặc cử tri là người đang bị tạm giữ tại nhà tạm giữ thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử.
- Khi cử tri viết phiếu bầu, không còn ai được xem, kể cả thành viên Tổ bầu cử.
- Nếu viết hỏng, cử tri có quyền đổi phiếu bầu khác.
2. Cơ chế bảo vệ quyền bầu cử của công dân ở Việt Nam
Theo Đại từ điển Tiếng Việt, cơ chế là: “Cách thức sắp xếp tổ chức để làm đường hướng, cơ sở theo đó mà thực hiện”(3). Như vậy, cơ chế là phương thức, khối mạng lưới hệ thống những yếu tố làm cơ sở, đường hướng cho việc vận động của sự việc vật hay hiện tượng kỳ lạ. Cơ chế bảo vệ quyền bầu cử của công dân là phương thức và những yếu tố làm cho quyền bầu cử của công dân thực hiện có hiệu suất cao. Ở Việt Nam, quyền bầu cử của công dân được bảo vệ thực hiện theo những phương thức và yếu tố sau:
2.1. Pháp luật điều chỉnh về quyền bầu cử
Để quyền bầu cử thực hiện được trên thực tế, nên phải có khung pháp lý đầy đủ về quyền bầu cử của công dân. Hiện nay, quyền bầu cử của công dân được quy định trong Hiến pháp năm 2013, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015. Trong Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015 đã quy định khá đầy đủ về chủ thể của quyền bầu cử, quy trình bầu cử, nguyên tắc bầu cử và quyền rõ ràng của công dân trong bầu cử. Bên cạnh đó, để bảo vệ quyền bầu cử của công dân, Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, tương hỗ update năm 2022) quy định về xử lý hành chính; Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, tương hỗ update năm 2022) quy định về xử lý hình sự đối với hành vi xâm phạm quyền bầu cử (Điều 160 Bộ luật Hình sự quy định tội xâm phạm quyền của công dân về bầu cử, ứng cử hoặc biểu quyết khi Nhà nước trưng cầu ý dân; Điều 161 quy định về tội làm sai lệch kết quả bầu cử, kết quả trưng cầu ý dân).
2.2. Trách nhiệm của những đơn vị, tổ chức có thẩm quyền trong bầu cử
Trách nhiệm của những đơn vị có thẩm quyền trong bầu cử là một trong những yếu tố quan trọng để thực hiện quyền bầu cử của công dân. Các cơ quan đa phần có trách nhiệm trong bầu cử lúc bấy giờ gồm:
- Quốc hội có trách nhiệm quyết định ngày bầu cử toàn quốc đối với cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội, bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân những cấp; quyết định việc bầu cử tương hỗ update đại biểu Quốc hội trong thời gian giữa nhiệm kỳ; quyết định, thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia.
- Hội đồng bầu cử quốc gia tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội; chỉ huy và hướng dẫn công tác thao tác bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân những cấp.
- Ủy ban Thường vụ Quốc hội thực hiện việc dự kiến và phân bổ số lượng đại biểu Quốc hội được bầu; xác định cơ cấu tổ chức, thành phần những người dân được ra mắt ứng cử đại biểu Quốc hội; hướng dẫn việc xác định dự kiến cơ cấu tổ chức, thành phần, phân bổ số rất đông người được ra mắt ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân những cấp; tổ chức giám sát công tác thao tác bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, bảo vệ cho việc bầu cử được tiến hành dân chủ, đúng pháp luật, bảo vệ an toàn và đáng tin cậy, tiết kiệm.
- Chính phủ chỉ huy những bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân những cấp thực hiện công tác thao tác bầu cử theo quy định của pháp luật; tổ chức thực hiện những giải pháp bảo vệ kinh phí đầu tư, hướng dẫn việc quản lý và sử dụng kinh phí đầu tư tổ chức bầu cử, bảo vệ công tác thao tác thông tin, tuyên truyền, bảo mật thông tin an ninh, bảo vệ an toàn và đáng tin cậy và những điều kiện thiết yếu khác phục vụ cuộc bầu cử.
- Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức hiệp thương lựa chọn, ra mắt người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân những cấp; tham gia giám sát việc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân những cấp.
- Ủy ban bầu cử ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội tại địa phương; Ủy ban bầu cử ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Ủy ban bầu cử ở xã, phường, thị trấn tổ chức bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, đại biểu Hội đồng nhân dân cấp huyện, đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã tương ứng; những Ban bầu cử, Tổ bầu cử thực hiện công tác thao tác bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân những cấp theo quy định của Luật.
- Thường trực Hội đồng nhân dân dự kiến cơ cấu tổ chức, thành phần, số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân của cấp mình; Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân những cấp trong phạm vi trách nhiệm, quyền hạn của tớ có trách nhiệm giám sát, kiểm tra và thực hiện công tác thao tác bầu cử theo quy định của pháp luật.
- Cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, đơn vị sự nghiệp, tổ chức kinh tế tài chính có trách nhiệm tạo điều kiện để những tổ chức phụ trách bầu cử thực hiện trách nhiệm, quyền hạn của tớ.
2.3. Kiểm tra, xử lý vi phạm, xử lý và xử lý khiếu nại, tố cáo trong bầu cử
Để bầu cử được tiến hành khách quan và thực hiện có hiệu suất cao quyền bầu cử của công dân; công tác thao tác kiểm tra, giám sát đối với bầu cử được Nhà nước ta đặc biệt quan tâm. Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015 đã quy định về thẩm quyền kiểm tra của những đơn vị, tổ chức đối với bầu cử, rõ ràng:
- Hội đồng bầu cử kiểm tra, đôn đốc việc thi hành pháp luật về bầu cử. Hội đồng bầu cử quốc gia phối phù phù hợp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong việc giám sát, kiểm tra công tác thao tác bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân.
- Ủy ban bầu cử chỉ huy, kiểm tra việc lập và niêm yết list cử tri.
Ban bầu cử có những trách nhiệm, quyền hạn sau đây:
+ Kiểm tra, đôn đốc việc thi hành pháp luật về bầu cử của những Tổ bầu cử thuộc đơn vị bầu cử;
+ Kiểm tra, đôn đốc việc lập, niêm yết list cử tri và việc niêm yết list những người dân ứng cử ở những Tổ bầu cử thuộc đơn vị bầu cử;
+ Chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc việc sắp xếp những phòng bỏ phiếu và việc làm bầu cử ở những phòng bỏ phiếu;
Để xử lý vi phạm trong bầu cử, Điều 95 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015 đã quy định rõ: người nào dùng thủ đoạn lừa gạt, mua chuộc hoặc cưỡng ép làm trở ngại việc bầu cử, ứng cử của công dân; vi phạm những quy định về vận động bầu cử; người dân có trách nhiệm trong công tác thao tác bầu cử mà hàng fake sách vở, gian lận phiếu bầu hoặc dùng thủ đoạn khác để làm sai lệch kết quả bầu cử hoặc vi phạm những quy định khác của pháp luật về bầu cử thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Bên cạnh việc kiểm tra, xử lý vi phạm, để bảo vệ thực hiện quyền bầu cử, công dân có quyền tố cáo về người ứng cử, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị về những sai sót trong việc lập list những người dân ứng cử. Tùy theo từng loại khiếu nại, tố cáo, Hội đồng Bầu cử quốc gia, Ban bầu cử, Ủy ban bầu cử có trách nhiệm xử lý và xử lý.
3. Những vấn đề đặt ra và giải pháp bảo vệ quyền bầu cử của công dân ở Việt Nam lúc bấy giờ
3.1. Những vấn đề đặt ra trong thực hiện và bảo vệ thực hiện quyền bầu cử của công dân
Công tác bầu cử ở nước ta trong năm qua đã bảo vệ dân chủ, bình đẳng, bảo vệ an toàn và đáng tin cậy, đúng quy định và thực sự là ngày hội của toàn dân(4). Thông qua thực hiện quyền bầu cử, những cử tri đã lựa chọn những người dân tiêu biểu về phẩm chất, đạo đức, uy tín, trí tuệ làm đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân những cấp. Tuy nhiên, cạnh bên những kết quả đạt được, trong thực hiện và bảo vệ thực hiện quyền bầu cử của công dân lúc bấy giờ còn một số trong những vấn đề chưa ổn như:
- Về pháp luật điều chỉnh quyền bầu cử: liên quan đến quyền bầu cử, lúc bấy giờ về tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân còn quy định chung chung, định tính, khó lượng hóa. Ví dụ: tiêu chuẩn có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ văn hóa, trình độ, có đủ năng lực, sức khỏe, kinh nghiệm tay nghề công tác thao tác và uy tín để thực hiện trách nhiệm đại biểu… điều này chưa tạo thuận lợi để cử tri lựa chọn đại biểu đúng theo tiêu chuẩn. Về xử lý và xử lý khiếu nại, tố cáo về bầu cử: quy định trong Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015 chưa rõ ràng quy trình xử lý và xử lý. Trách nhiệm người ứng cử tiếp xúc với cử tri không được quy định đầy đủ để bảo vệ cho cử tri tiếp cận và hiểu cơ bản về người ứng cử nhằm mục đích lựa chọn đúng chuẩn đại biểu.
- Về trách nhiệm của những tổ chức thực hiện bầu cử: một số trong những nơi, thành viên Tổ bầu cử còn hạn chế về kỹ năng, trách nhiệm thực hiện công tác thao tác bầu cử, để xảy ra một số trong những trường hợp vi phạm pháp luật về bầu cử phải trình Hội đồng bầu cử quốc gia hủy bỏ kết quả bầu cử để tổ chức bầu cử lại(5).
- Về phía cử tri, vẫn còn tồn tại những cử tri chưa nhận thức đúng đắn về quyền bầu cử của công dân; có hiện tượng kỳ lạ nhờ bỏ phiếu hộ hoặc chưa thể hiện đầy đủ trách nhiệm trong việc lựa chọn đại biểu.
3.2. Giải pháp bảo vệ quyền bầu cử của công dân
Một là, hoàn thiện pháp luật về bầu cử: cần quy định rõ ràng hơn về tiêu chuẩn đại biểu Quốc hội và tiêu chuẩn đại biểu Hội đồng nhân dân theo hướng chú trọng tiêu chuẩn về năng lực thực tiễn của đại biểu. Bổ sung quy định về trình tự xử lý và xử lý khiếu nại, tố cáo trong bầu cử từ khâu thụ lý khiếu nại, tố cáo đến xác minh, xử lý và ra quyết định xử lý và xử lý. Quy định rõ hơn trách nhiệm của người ứng cử đại biểu trong tiếp xúc với cử tri ở nơi công tác thao tác và nơi cư trú để cử tri đánh giá đúng chuẩn tâm huyết và năng lực thực tế của người ứng cử, làm cơ sở cho việc đánh giá tín nhiệm để ra mắt người ứng cử và bỏ phiếu lựa chọn đại biểu.
Hai là, nâng cao năng lực, trách nhiệm của những đơn vị, tổ chức thực hiện bầu cử. Cần lựa chọn những thành viên của những tổ chức bầu cử có năng lực, tập huấn kỹ năng, trách nhiệm để tránh sai sót, bảo vệ khách quan, đúng chuẩn trong bầu cử.
Ba là, nghiên cứu và phân tích ứng dụng công nghệ tiên tiến tân tiến trong bầu cử nhằm mục đích bảo vệ đúng chuẩn, khách quan, nhanh gọn, tiết kiệm. Cụ thể là ứng dụng công nghệ tiên tiến thông tin vào những khâu của quá trình bầu cử, công nghệ tiên tiến tân tiến trong kiểm phiếu, gắn camera để trấn áp việc công dân có thực hiện tráng lệ quyền bầu cử và những tổ chức có thực hiện tốt trách nhiệm được giao trong bầu cử hay là không.
Bốn là, cần đẩy mạnh công tác thao tác tuyên truyền bằng những hình thức thiết thực, kịp thời và phù phù phù hợp với từng đối tượng, vùng, miền để công dân nhận thức được đầy đủ tầm quan trọng của quyền bầu cử, nắm rõ quy trình cũng như nội dung rõ ràng nhằm mục đích thực hiện tốt quyền bầu cử./.
-------------------------------------------
Ghi chú:
(1) Trường Đại học Luật Tp Hà Nội Thủ Đô, Giáo trình Luật Hiến pháp nước ngoài, Nxb Công an nhân dân, H.1999, tr. 53.
(2) Gudmundur Alfredsson & Asbj#rn Eide(chủ biên), Tuyên ngôn quốc tế nhân quyền 1948, Nxb Lao động - Xã hội, H. 2011, tr. 447.
(3) Nguyễn Như Ý, Đại từ điển Tiếng Việt, Nxb Văn hóa thông tin, H. 1998, tr. 464.
(4), (5) Chính phủ, Báo cáo số 207/BC-CP ngày 16/7/2022 về Tổng kết công tác thao tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân những cấp nhiệm kỳ 2022-2022.
Tài liệu tham khảo:
1. Hiến pháp năm 2013.
2. Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015.
3. Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 (sửa đổi, tương hỗ update năm 2022).
4. Luật Tổ chức cơ quan ban ngành sở tại địa phương năm 2015 (sửa đổi, tương hỗ update năm 2022).
5. Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, tương hỗ update năm 2022).
6. Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, tương hỗ update năm 2022).
TS Đàm Bích Hiên - Học viện Hành chính Quốc gia
tcnn
