Thủ Thuật Hướng dẫn Môn mĩ thuật ở tiểu học tạo điều kiện cho học viên học những môn khác tốt hơn vì sao 2022
Họ và tên học viên Nữ đang tìm kiếm từ khóa Môn mĩ thuật ở tiểu học tạo điều kiện cho học viên học những môn khác tốt hơn vì sao được Update vào lúc : 2022-06-04 00:16:03 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi tham khảo Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
Vẽ theo mẫu là một phân môn quan trọng, còn tồn tại thể nói là xương sống, trọng tâm và là nòng cốt của cục môn mĩ thuật. Hơn nữa, với môn mĩ thuật ở tiểu học tất cả chúng ta đang hướng dẫn học viên cảm thụ mĩ thuật ở mức cảm tính thì phân môn vẽ theo mẫu lại đóng vai trò quan trọng hơn hết. Khi học viên nắm vững kiến thức và kỹ năng cơ bản ban đầu của phân môn này một cách vững vàng sẽ là vấn đề kiện và kĩ năng để phát huy những phân môn khác. Khi nói tới bộ môn mĩ thuật tất cả chúng ta sẽ hiểu rằng nó được bắt nguồn từ “cảm” sau “cảm” mới là “lý” hay nói cách khác nó bắt nguồn từ “cảm tính” dần chuyển thành “lý tính”. Chính vì vậy, ở tiểu học mới chỉ dừng ở mức “cảm tính” mà thôi. Chúng ta dạy học viên nhằm mục đích đạt được tiềm năng là học viên có kiến thức và kỹ năng ban đầu về mĩ thuật. Để khởi đầu cảm nhận mĩ thuật những em sẽ hình thành khái niệm mĩ thuật qua cách quan sát, nhận xét sự vật hiện tượng kỳ lạ trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường. Và tất thảy những sự vật hiện tượng kỳ lạ ấy được sắp xếp, tổ chức trong 45 tiết (bài) vẽ theo mẫu ở tiểu học. Trong những bài này là bộ sưu tập vẽ đã được dữ thế chủ động nghiên cứu và phân tích để nó trở thành bộ sưu tập đại diện điển hình cho mọi sự vật hiện tượng kỳ lạ.
Vẽ theo mẫu ở tiểu học là một phân môn tạo nên ý thức quan sát để cảm nhận nét trẻ đẹp, cái mĩ của sự việc vật hiện tượng kỳ lạ. Đó sẽ là một trong những kiến thức và kỹ năng ban đầu quan trọng của chương trình mĩ thuật tiểu học, và từ đây, sẽ dần hình thành những kĩ năng thiết yếu để giúp học viên hoàn thành xong được những bài tập theo chương trình, và vận dụng những kiến thức và kỹ năng ấy vào học tập, sinh họat hằng ngày. Kiến thức vẽ theo mẫu ở tiểu học, cũng như những phân môn khác của cục môn mĩ thuật đều được thiết kế theo chương trình đồng tâm từ dễ đến khó, đó không phải là bộ sưu tập vẽ, bài vẽ khó và đòi hỏi trình độ cao siêu mà được bắt nguồn từ cách vẽ những nét thẳng, nét cong (đối với lớp 1), đến vẽ những đồ vật thông dụng như cái xô, cái phích, cái bát… (đối với lớp 4,5).
Vẽ theo mẫu là một phân môn mà học viên được quan sát mẫu thực và nhận xét mẫu để rồi mô phỏng lại mẫu một cách tương đối giống thực. Tức là học viên sẽ hình thành được kiến thức và kỹ năng cơ bản của môn mĩ thuật qua phân môn vẽ theo mẫu này. Học sinh sẽ vẽ theo một phương pháp rõ ràng, đơn giản. Đó là vẽ hình chung trước (tổng thể mẫu), sau rồi mới vẽ rõ ràng (những bộ phận nhỏ), và quy trình vẽ này đều được vận dụng trong tất cả những phân môn của cục môn mĩ thuật. Nói như vậy để thấy rằng vẽ theo mẫu sẽ tạo được thói quen cơ bản cho học viên, đó là vẽ từ phần chung trước, phần riêng sau; vẽ phần chính trước, phụ sau; vẽ đơn giản trước, rõ ràng sau; vẽ nét thẳng trước, nét cong sau và vẽ mảng chính trước, mảng phụ sau.
Nói tóm lại vẽ theo mẫu hoàn toàn có thể là “tiềm năng” cho những phân môn còn sót lại của cục môn mĩ thuật. Và đây sẽ là kiến thức và kỹ năng cơ bản tạo đà để học viên tiếp tục mày mò và làm chủ nét trẻ đẹp trong chương trình mĩ thuật đồng tâm ở những cấp cao hơn , đặc biệt là biết vận dụng nét trẻ đẹp vào môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường hằng ngày.
Trong thực tế của ngành giáo dục, giáo viên của cục môn mĩ thuật trong trong năm mới gần đây đã được chuyên biệt hoá cao. Tức là đã tương đối đủ chỉ tiêu giáo vi&ecir 2000 c;n chuyên bộ môn mĩ thuật cho những trường tiểu học. Như vậy, ở những trường tiểu học, học viên đã được học môn mĩ thuật do giáo viên chuyên phụ trách. Nhưng trong chương trình giáo dục mĩ thuật tiểu học lại sở hữu tới 5 phân môn nhỏ, đòi hỏi người giáo viên phải vận dụng linh họat nhiều phương pháp giảng dạy thì mới có hiệu suất cao. Riêng đối với phân môn vẽ theo mẫu phần nào đó bị tác động bởi điều kiện dạy học mà giáo viên chưa để ý quan tâm tới phương pháp hiệu suất cao của phân môn này. Giáo viên dạy còn phụ thuộc vào nói “suông” hay còn gọi là dạy “chay”, mà dạy “chay” kiểu này rất không hiệu suất cao, mà còn ảnh hưởng lớn tới ý thức ban đầu về bộ môn. Yêu cầu của phân môn vẽ theo mẫu là cho học viên vẽ mẫu thực, quan sát mẫu thực. Nhưng cũng luôn có thể có nhiều lí do mà giáo viên vẫn chưa sẵn sàng sẵn sàng mẫu thực cho học viên vẽ được. Chính điều đó, khiến mỗi học viên không sở hữu và nhận thức được đầy đủ kiến thức và kỹ năng, cũng như kết quả của bài vẽ kém hiệu suất cao. Ngoài thực trạng trên vẫn còn nhiều giáo viên sử dụng phương pháp cũ mà giờ đây đã trở thành lỗi thời, đã tạo nên sự áp đặt kiến thức và kỹ năng một cách cứng nhắc và chưa phù phù phù hợp với đại trà đối tượng học, làm cho học viên tiếp thu một cách thụ động, qua loa chiếu lệ, có thái độ không thiết yếu. Một số giáo viên vẫn coi bộ môn mĩ thuật là môn phụ, môn có cũng khá được, không còn cũng không sao, dạy thế nào thì cũng xong, học viên tiếp thu được bao nhiêu cũng mặc kệ, làm cho việc khuyến khích những em khá, giỏi có năng khiếu và những em yếu, trung bình bị hạn chế. Phương pháp giảng dạy của cục môn mĩ thuật nói chung và phân môn vẽ theo mẫu nói riêng là rất đặc thù, rất riêng. Đòi hỏi người thầy phải làm rõ mình đang dạy đối tượng đại trà không còn năng khiếu bằng một môn năng khiếu. Cái khó là rất khó nếu những người dân đóng vai trò gợi mở cho học viên không biết phương pháp tìm tòi, sáng tạo và sử dụng linh họat nhiều phương pháp; cái dễ lại rất dễ nếu tất cả chúng ta sử dụng những phương pháp linh họat có sáng tạo một chút ít, học viên sẽ tiếp thu bài một cách độc lập, hiệu suất cao cực tốt.
Vì là một phân môn đòi hỏi học viên phải tập chung quan sát mẫu là chính mà giáo viên một mặt không sẵn sàng sẵn sàng mẫu thực, một mặt chưa hướng dẫn kĩ (kể cả lúc học viên thực hành). Hầu hết học viên sau khi nghe đến giảng cách vẽ theo mẫu nhưng vẫn chưa vẽ được theo mẫu, bởi lời giảng của giáo viên còn trừu tượng, chưa phù phù phù hợp với cảm tính ở lứa tuổi của trẻ. Nhiều khi giáo viên còn coi học viên như những người dân học chuyên về họa, lời giảng còn nhiều lý tính, gần như thể để dạy học viên trở thành họa sỹ. Trong khi đó tiềm năng của tất cả chúng ta lại không phải là như vậy.
Nói tóm lại, để giảng dạy tốt phân môn vẽ theo mẫu ở tiểu học. Giáo viên cần hướng học viên theo định hướng tích cực, truyền tải cho học viên những khái niệm mĩ thuật rất là rõ ràng, đơn giản và dễ hiểu. Kết hợp lời giảng với ví dụ, chứng tỏ thực tế để học viên thấy ngay, nhận ra thuận tiện và đơn giản. Học sinh hiểu được đường nét, hình khối, mảng miếng, mầu sắc đơn giản từ đó mô phỏng được gần tương tự với mẫu thực, không còn sai sót chính về tỉ lệ, hình dáng của mẫu; có ý thức bước đầu về đậm nhạt.
Bộ môn mĩ thuật nhìn chung học viên đều có ý thức tích cực học tập, yêu thích bộ môn. nhưng xét về trình độ thì những ý thức ấy, sở thích ấy cũng chỉ dừng ở trào lưu đơn thuần do học môn này học viên được tự do sáng tạo, không khí học thoải mái hay nói đúng hơn học viên được vui chơi sau nhiều tiết học căng thẳng mệt mỏi khác. Chính vì điều này, mà “chất” thực sự của học viên qua bộ môn này chưa hiệu suất cao cực tốt. Tới tiết học mĩ thuật thường học viên rất mong đợi nhưng khi thực hành thì lại không tuân thủ (tuân theo) tiến trình cơ bản đã được giáo viên hướng dẫn. Đặc biệt là phân môn vẽ theo mẫu nếu giáo viên sẵn sàng sẵn sàng được mẫu thì học viên cũng dường như không cần để ý quan tâm đến vật mẫu được bầy ở trên bảng, cũng không cần vẽ theo tầm nhìn của tớ đối với mẫu. Tôi đã nhận thấy một số trong những tiết vẽ theo mẫu (có mẫu) nhưng học viên lại vẽ theo hình minh họa bảng của giáo viên chứ không vẽ theo những gì mình nhìn thấy.
Do ý thức vẽ như vậy nên kết quả bài vẽ thường không vẽ theo hướng tại vị trí mình ngồi (bên trái, bên phải và ở giữa đề vẽ cùng một góc vẽ giống nhau). Điều này cho ta thây học viên không hề để ý quan tâm tới hình dáng của mẫu một chút ít nào.
Một điều nữa, chứng tỏ học viên tiểu học chưa vượt ra khỏi vở ô ly, đó là vẽ ở vở mĩ thuật (không còn ô ly) học viên thường thấy trống trếnh bởi trang giấy trắng lại rộng, do đó thường vẽ hình rất nhỏ so với trang giấy. Có khi vẽ ở mãi trên đỉnh trang, có khi vẽ lệch sang trái, sang phải, thậm chí có khi lại vẽ tụt xuống tận dưới đáy của trang vẽ khiến bài vẽ bị lệch lạc về bố cục, không cân đối với trang giấy. Qua thực tế giảng dạy rôi nhận thấy yếu điểm này của học viên chiếm tỷ lệ tương đối lớn (khoảng chừng 20 đến 30 %).
Từ cơ sở lí luận và một số trong những vấn đề thực tế còn hạn chế, vướng mắc đối với cả giáo viên và học viên, đã ảnh hưởng ít nhiều tới kết quả dạy học phân môn vẽ theo mẫu của cục môn mĩ thuật. Tôi xin mạnh dạn đưa ra giải pháp nhằm mục đích khắc phục để nâng cao chất lượng cho phân môn này bằng đề tài kinh nghiệm tay nghề: “Phương pháp Dạy - Học hiệu suất cao phân môn vẽ theo mẫu ở tiểu học”.
Vẽ theo mẫu rèn luyện cho học viên kĩ năng quan sát, nhận xét và kĩ năng vẽ nét, vẽ bố cục và vẽ hình. Vẽ theo mẫu còn tương hỗ học viên hiểu được vẻ đẹp của mẫu, tạo điều kiện để học viên học những bài vẽ trang trí, vẽ theo đề tài, vẽ tự do, thường thức mĩ thuật thuận lợi và hiệu suất cao hơn
Phân môn vẽ theo mẫu xuyên suốt chương trình mĩ thuật tiểu học được thiết kế theo qui trình đồng tâm, những đơn vị kiến thức và kỹ năng được lặp lại nhưng có nâng cao hơn qua mỗi bài, mỗi lớp. Từ lớp một cho tới lớp năm gồm có 45 bài vẽ theo mẫu . Với bộ sưu tập vẽ đơn giản thường là những hình khối, đường nét quen biết như: nét thẳng, nét cong, những hình cơ bản (hình tròn trụ, hình vuông vắn, tam giác, chữ nhật …); khối đơn giản (khối hộp, khối cầu, trụ…); vật dụng phổ biến, thân mật (cái xoong, cái ấm, cái chén, cặp sách, lá cây, quả cây …). Khi học vẽ theo mẫu học viên sẽ nắm được cách vẽ cân đối, vẽ từ bao quát đến rõ ràng. Vẽ từ những hình cơ bản tới những đồ vật rõ ràng, bước đầu so sánh kích thước, hình dáng, đậm nhạt, sắc tố của vật mẫu. Từ đó học viên sẽ cảm nhận được mẫu, vẽ mẫu theo sự “cảm” và so sánh để hình vẽ gần đúng với mẫu hơn.
Trong bộ môn mĩ thuật gồm có năm phân môn: vẽ theo mẫu ; vẽ trang trí; vẽ theo đề tài và vẽ tự do (nay là vẽ tranh); xem tranh (nay là thường thức mĩ thuật) và tập nặn (nay là tập nặn tạo dáng tự do). Trong năm phân môn này tất cả chúng ta thấy vẽ theo mẫu là phân môn rất quan trọng và thiết yếu cho những phân môn còn sót lại. Bởi vì, nắm vững cách vẽ của vẽ theo mẫu thì vẽ những phân môn khác sẽ thuận tiện và đơn giản và thuận lợi hơn nhiều và đặc biệt sẽ hình thành quan điểm tổng thể (định hình được trước khi vẽ). Học sinh sẽ vẽ theo mẫu theo một qui trình: Quan sát àSo sánh àcảm nhận ànhận biết mẫu àHình thành thói quen, kĩ năng. Nói tóm lại vẽ theo mẫu giúp những em có óc quan sát tinh tế, có quan điểm đúng khi vẽ, dạy những em lối vẽ đúng (từ cơ bản đến rõ ràng).
Với vai trò quan trọng của phân môn và yêu cầu thiết yếu của cục môn mỗi giáo viên cần tìm tòi, sáng tạo và vận dụng nhiều phương pháp truyền thống cùng với tân tiến nhằm mục đích đưa tới học viên cách học đơn giản và dễ hiểu nhất , nhằm mục đích ngày càng nâng cao chất lượng cho bộ môn mĩ thuật ở tiểu học để góp thêm phần vào việc hoàn thành xong tiềm năng giáo dục của ngành tất cả chúng ta, đã được ghi rõ ràng trong Luật giáo dục tại Điều 2 tiềm năng giáo dục: “…Đào tạo con người Việt Nam phát triển một cách toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mĩ và nghề nghiệp…”
II/. NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT.
Trước thực trạng trở ngại vất vả, điều kiện dạy học gần đầy đủ và đồng bộ, phương pháp giáo dục chưa phát huy mạnh được vai trò của học viên, để phân môn vẽ theo mẫu thực sự trở thành “xương sống” của cục môn, để học viên học mĩ thuật ngoài hứng thú ra còn tồn tại kĩ năng biểu lộ nét trẻ đẹp và cảm thụ nét trẻ đẹp. Để học viên hoàn thành xong xuất sắc những bài tập theo chương trình c 2000 húng ta cần tậo trung vào xử lý và xử lý một số trong những vấn đề rõ ràng sau.
+ Công tác sẵn sàng sẵn sàng thiết yếu cho bài giảng.
+ Hướng dẫn học viên quan sát nhận xét.
+ Hướng dẫn học viên cách vẽ.
+ Hướng dẫn học viên thực hành.
+ Nhận xét đánh giá bài của học viên.
+ Củng cố bài giảng bằng trò chơi phù hợp.
Sáu vấn đề này được xử lý và xử lý tốt thì hiệu suất cao sẽ đem lại một bài giảng thành công cho một phân môn quan trọng của cục môn mĩ thuật. Cụ thể từng vấn đề một sẽ được xử lý và xử lý ở phần III dưới đây.
III/. BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT.
1/. VẤN ĐỀ THỨ NHẤT: CÔNG TÁC CHẨN BỊ CẦN THIẾT CHO BÀI GIẢNG.
Chuẩn bị cho một bài giảng có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Cả giáo viên (người dạy) và học viên (người học) đều phải có sự sẵn sàng sẵn sàng chu đáo cho một bài học kinh nghiệm tay nghề. Mọi yếu tố của bài được sẵn sàng sẵn sàng tốt thì tiết dạy sẽ hiệu suất cao, thành công, ngược lại nếu không sẵn sàng sẵn sàng tốt sẽ lúng túng mất thời gian và không hiệu suất cao.
a/. Sự sẵn sàng sẵn sàng đối với giáo viên.
Giáo viên cần dữ thế chủ động sẵn sàng sẵn sàng hai nội dung rõ ràng đó là: Đồ dùng dạy học (mẫu vẽ, trực quan tiến trình vẽ theo mẫu) và sẵn sàng sẵn sàng phương pháp giảng dạy (theo từng bài, từng lớp).
* Đối với việc sẵn sàng sẵn sàng đồ dùng dạy học của giáo viên: Đối với môn mĩ thuật nói chung và phân môn vẽ theo mẫu nói riêng, việc sử dụng đồ dùng dạy học (ĐDDH) là đặc biệt thiết yếu. Bởi vì, dạy mĩ thuật là dạy trên những gì rõ ràng, hiện hữu một cách rõ ràng trước học viên. Học sinh phải được quan sát một cách rõ ràng về hình dáng, đậm nhạt, mầu sắc, đường nét, bố cụ 2000 và tương quan vật mẫu (đối với bài hai mẫu). Đó cũng đó đó là kiến thức và kỹ năng cơ bản của cục môn mĩ thuật. Vì thế, để dạy tiết học vẽ theo mẫu nên phải để ý quan tâm nhiều tới ĐDDH và phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học.
Khi nói tới dạy mĩ thuật tức là nói tới việc sử dụng phương pháp “trực quan”. Vì học viên phải quan sát, nhận xét thì mới hình thành được khái niệm. Hơn thế vẽ theo mẫu lại phải trực quan rõ ràng, thực tế. Thực tế ở chỗ vẽ theo mẫu phải có mẫu thực không thể cho học viên vẽ theo mẫu mà giáo viên minh họa trên bảng được, đối với một số trong những phân môn khác thì làm như vậy những em vẫn hoàn toàn có thể tiếp thu bài và vẽ được bài.
Trong chương trình giáo dục mĩ thuật ở tiểu học có 45 bài vẽ theo mẫu giáo viên cần sẵn sàng sẵn sàng đủ mẫu theo đơn vị bài và trực quan cho những bài đó. Từ bộ sưu tập đơn giản như những khối hình (khối hộp, khối trụ, khối cầu…) tới bộ sưu tập rõ ràng hơn (như quả cây, đồ dùng vật dụng…). Khi giáo viên đã sẵn sàng sẵn sàng chu đáo thì lúc đó giáo viên mới hoàn toàn có thể dạy tốt được. Đây là phân môn vẽ theo mẫu, nếu không còn mẫu thì không phải là vẽ theo mẫu.
Sự sẵn sàng sẵn sàng của giáo viên còn địa thế căn cứ theo thực tế của từng bài. Một mặt do tiết học thường được tổ chức ở tại lớp học “thông thường” một mặt sỹ số học viên/ một lớp đông khiến những em khó quan sát mẫu nếu bày một mẫu trên bảng. Do đó giáo viên hoàn toàn có thể sẵn sàng sẵn sàng nhiều mẫu để cho học viên họat động theo nhóm, tổ.
Ví dụ: Để dạy bài “Vẽ quả (có dạng tròn) bài 10 MT lớp 1 trang 15 vở tập vẽ. Nếu học viên từ 30 em trở lên ngồi trong một phòng học bàn và ghế kê sát nhau theo một hướng lên bảng thì việc bầy mẫu một quả cây trên bảng là vấn đề không thể hoặc khó hoàn toàn có thể hoàn toàn có thể đồng ý được, chính bới những học viên ngồi cuối lớp hoặc bàn dưới sẽ không thể thấy rõ được mẫu. Như vậy sẽ vô hiệu khi giáo viên hướng dẫn quan sát nhận xét. Ở bài này do quả quan sát khó (vì nhỏ) cho nên vì thế giáo viên hoàn toàn có thể sẵn sàng sẵn sàng 3, 4 mẫu và bầy mẫu theo nhóm, theo tổ giúp học viên quan sát và vẽ hiệu suất cao hơn.
Nếu trường có điều kiện trang bị đầy đủ thiết bị cho phòng giáo dục nghệ thuật và thẩm mỹ rõ ràng như giá vẽ cho học viên. Thì với sỹ số trên (trên 30 em/lớp), cùng với phòng học chưa đủ tiêu chuẩn về diện tích s quy hoạnh và ánh sáng thì học viên vẫn chưa thể quan sát hiệu suất cao và vẽ hiệu suất cao được. Vì điều đó, cho nên vì thế giáo viên sẵn sàng sẵn sàng mẫu chu đáo theo nhóm là thiết yếu và thực tế nhất. Nhưng cạnh bên cũng luôn có thể có những bài chỉ việc một mẫu mà học viên đông và ngồi học tại lớp học “thông thường” nhưng cũng vẫn vẽ được bài tốt như bài: Vẽ lá cờ tổ quốc (Bài 9 MT lớp 2 trang 20).
- Giáo viên phải hoàn toàn có thể thị phạm tốt chính bới, học viên rất thích và rất “tâm phục”, “khẩu phục” khi giáo viên minh họa bảng đẹp và nhanh. Giáo viên sẵn sàng sẵn sàng tốt kĩ năng này, bài giảng của giáo viên sẽ rất mê hoặc và hiệu suất cao cực tốt. Đặc biệt sẽ định hướng cho học viên vẽ bài của tớ. Khi giáo viên giảng tới cách vẽ phần nào thì minh họa ngay bước đó đồng thời bám sát hình với mẫu thực. Việc đó, sẽ dẫn tới học viên dần hình thành ý thức một cách có khối mạng lưới hệ thống.
- Giáo viên cần sẵn sàng sẵn sàng mẫu để so sánh với mẫu chính thức. Với một bài vẽ theo mẫu ngoài việc giáo viên sẵn sàng sẵn sàng một mẫu vẽ chính thức thì giáo viên cần sẵn sàng sẵn sàng thêm một số trong bộ sưu tập tương tự, hoặc mẫu đối lập để học viên so sánh, nhận xét nhanh gọn và thuận tiện và đơn giản hơn.
Ví dụ: ở bài vẽ quả có dạng hình tròn trụ: Ngoài vệc sẵn sàng sẵn sàng một mẫu chính thức là quả táo lê ví dụ điển hình thì giáo viên cần sẵn sàng sẵn sàng thêm một số trong những quả cũng luôn có thể có dạng hình tròn trụ khác ví như quả cam, quả quýt, dưa lê, ổi, …
- Giáo viên cần sẵn sàng sẵn sàng cho bài giảng của tớ những tranh vẽ tiến trình dựng hình, cách vẽ rõ ràng, hoặc để quan sát nhận xét… Tất cả đều thể hiện trên giấy khổ lớn để học viên dễ quan sát (trực quan đủ rõ, đủ to). Việc sẵn sàng sẵn sàng này còn có tác dụng trực tiếp tới giáo viên rất lớn. Có nó, giáo viên thao tác tiến trình trên bảng rất linh họat, làm cho giờ giảng lí thuyết không mất nhiều thời gian, không biến thành lúng túng… Việc sẵn sàng sẵn sàng trực quan tốt còn tương hỗ học viên hình thành khái niệm mẫu vẽ một cách nhanh nhất có thể, đơn giản nhất, 2000 hiệu suất cao nhất. Phần sẵn sàng sẵn sàng này giáo viên hoàn toàn có thể chỉ việc phóng hình lớn từ những hình minh họa trong sách giáo khoa được in cùng với phần lí thuyết (sách học viên).
* Đối với việc sẵn sàng sẵn sàng phương pháp giảng dạy của giáo viên: Để soạn bài và giảng bài tốt, giáo viên tập trung vào những phương pháp hiệu suất cao khi dạy vẽ theo mẫu như: Phương pháp trực quan; phương pháp so sánh; gợi mở; vấn đáp và rèn luyện. Giáo viên phải biết phương pháp phối hợp linh họat Một trong những phương pháp này với nhau, tạo thành một phương pháp tổng hợp phù phù phù hợp với tất cả những đối tượng, phù phù phù hợp với bài giảng, gắn sát với thực tiễn. Để phương pháp của tớ sẵn sàng sẵn sàng có hiệu suất cao thì giáo viên nhất thiết cần dự kiến được những tình huống dạy học, có những tình huống đơn giản thì giáo viên hoàn toàn có thể sử lý tốt trong bất kì thực trạng nào, nhưng cũng luôn có thể có những tình huống khó giáo viên nên phải có sự sẵn sàng sẵn sàng tốt để sử lí như: Cách so sánh mẫu, cách vẽ thông qua quan sát mẫu thực, hoàn toàn có thể học viên không hiểu thế nào là “bố cục”; không hiểu thế nào là dựng “hình chung”; ước lượng “tỷ lệ”… Giáo viên nên phải sẵn sàng sẵn sàng những tình huống khi tham gia học viên không hiểu và nên phải đơn giản hoá những cụm từ mang tính chất chất trình độ tối thiểu này. Giáo viên hoàn toàn có thể sẵn sàng sẵn sàng theo những gợi ý sau: Bố cục nên lý giải đơn giản đó là sự việc sắp xếp hình vẽ vào trang giấy, bố cục đẹp là sự việc sắp xếp hình vẽ cân đối, bố cục lệch, xấu là sự việc sắp xếp hình vẽ trên trang giấy chưa phù hợp lý; Tỷ lệ ta hoàn toàn có thể hiểu đơn giản là độ cao so với chiều ngang, xem những chiều này hơn kém nhau bao nhiêu lần, từ đó giữ được tỷ lệ chuẩn của mẫu khi vẽ sẽ không biến thành sai lệch. Ví dụ: Mẫu vẽ cái xô có tỷ lệ độ cao bằng hai lần chiều ngang, như vậy hình vẽ có to bằng bao nhiêu đi nữa thì tất cả chúng ta vẫn phải hướng dẫn học viên vẽ độ cao của cái xô bằng hai lần chiều ngang, có như vậy hình vẽ mới cân đối, cái xô sẽ không biến thành thấp quá hay là không biến thành cao quá hay tất cả chúng ta nói là “tỷ lệ” của bài vẽ cân đối; tương tự như vậy hình chung cũng khá được lý giải cho học viên hiểu là hình vẽ bên phía ngoài của vật mẫu, học viên cần hiểu đơn giản, rõ ràng như một khối hộp nằm ngoài bao kín vật mẫu tạo thành một khung hình xung quanh. Khung hình đó được gọi là khung hình chung.
Mọi phương pháp giáo dục của giáo viên tuy cùng nhằm mục đích đáp ứng kiến thức và kỹ năng và phải theo những qui định chung nhưng khi vận dụng, giáo viên không đòi hỏi, không bắt buộc tất cả học viên làm bài như nhau và tuân thủ một cách máy móc, rập khuôn theo cái chung. Học sinh tuy vẽ cùng một mẫu nhưng sản phẩm sẽ rất rất khác nhau về nét, về hình, về mầu, về cách bố cục, quan điểm, cách hiểu, cách cảm nhận của mỗi học viên rất khác nhau sẽ tạo ra những sản phẩm có nhiều vẻ rất khác nhau. Vì thế, hoàn toàn có thể nói rằng, kết quả học tập của học viên phụ thuộc vào sự “giàu sang” kiến thức và kỹ năng, vào “nghệ thuật và thẩm mỹ truyền đạt” của giáo viên. Nhưng quan trọng hơn hết là kĩ năng cảm nhận của học viên. Bởi lẽ học viên có thích thú thì mới chịu khó suy nghĩ, tìm tòi và thể hiện bằng cảm xúc của tớ. Vẽ có cảm xúc bao giờ cũng luôn có thể có hiệu suất cao cực tốt. Vì thế dạy học mĩ thuật nói chung và dạy vẽ theo mẫu nói riêng không đơn giản là dạy và học kĩ thuật vẽ mà còn phải kết phù phù hợp với dạy và học cảm thụ thế giới quan xung quanh. Bắt buộc, gò ép học viên trong học mĩ thuật sẽ dẫn đến khuôn mẫu, đồng điệu.
Phương pháp giảng dạy của giáo viên cần phát huy được tính tích cực, sự độc lập suy nghĩ, tìm tòi, sáng tạo của học viên và đây cũng là tư tưởng chủ yếu của phương pháp dạy học mĩ thuật nói chung và daỵ vẽ theo mẫu nói riêng. Kết quả ở đầu cuối của việc “dạy” là kiến thức và kỹ năng phải “đến” phải “vào” người học. Hơn nữa, học viên phải là người dữ thế chủ động tiếp nhận kiến thức và kỹ năng từ giáo viên. Vì thế khi giảng dạy, giáo viên không riêng gì có quan tâm đến phương pháp dạy của giáo viên mà còn phải để ý quan tâm tới phương pháp học của học viên. Do đó, khi Dạy-Học vẽ theo mẫu ở tiểu học giáo viên còn nên phải để ý quan tâm những đặc điểm sau:
+ Tạo được không khí học tập tốt để học viên háo hức chờ đón bài học kinh nghiệm tay nghề.
+ Tạo điều kiện cho học viên suy nghĩ, tìm tòi những vấn đề mà giáo viên giảng giải.
+ Tổ chức bài học kinh nghiệm tay nghề sao cho học viên tham gia vào quá trình nhận thức một cách tự giác.
+ Động viên khuyến khích nhằm mục đích giúp học viên làm 2000 bài bằng kĩ năng và cảm xúc riêng.
Việc sẵn sàng sẵn sàng phương pháp tốt cho giáo viên cũng không thể thiếu việc sắp xếp, tổ chức giờ dạy thông qua giáo án, qua kế họach giảng dạy tiết vẽ theo mẫu đó một cách rõ ràng, rõ ràng. Phương pháp chủ yếu là lấy học viên làm trung tâm và thầy giáo là người hướng dẫn cũng khá được thể hiện rõ trên giáo án. Mọi họat động của giáo viên mang tính chất chất chất gợi mở, cũng thế mọi họat động tích cực của học viên được lập kế họach theo từng bước của tiến trình giảng dạy. Và đặc biệt giáo viên cần để ý quan tâm tới phần minh họa bảng cũng cần phải được thể hiện rõ trong giáo án theo một cột riêng (bên phải của phần kiến thức và kỹ năng và diễn biến giờ dạy).
b/. Sự sẵn sàng sẵn sàng đối với học viên.
Học vẽ theo mẫu đối với học viên tiểu học vốn vẫn là kiến thức và kỹ năng trừu tượng nhất trong bộ môn mĩ thuật. Trừu tượng bởi lẽ học viên khởi đầu dần hình thành khái niệm về khối, về hình thể. Khi học viên vẽ vẫn thường có suy nghĩ vẽ vật đó chứ chưa bao giờ có khái niệm về khối của vật đó, mà vẽ theo mẫu thì yếu tố khối hình mới là trọng tâm. Tuy nhiên vẽ theo mẫu ở tiểu học không đòi hỏi học viên diễn tả được khối rõ ràng mà chỉ yêu cầu học viên có khái niệm về “khối” mà thôi. Vì nguyên do này, học viên cần sẵn sàng sẵn sàng tốt điều kiện để tham gia vào tiết học một cách tích cực và hiệu suất cao như sau:
+ Việc xem bài trước là việc làm đầu tiên của học viên. Từ đó, học viên sẽ tìm hiểu mẫu ở nhà (nếu có) hoặc mẫu tương tự, sẽ tạo được thói quen dữ thế chủ động cho học viên . Cũng có những bài học kinh nghiệm tay nghề sinh cần sẵn sàng sẵn sàng mẫu thành viên để giờ thực hành học viên thao tác một cách độc lập. Ví dụ như: bài vẽ lá cây (MT lớp 2 bài 19 trang 40). Muốn vẽ tốt được yêu cầu của bài (vẽ một lá cây), thì học viên nên quan sát trước lá cây ở nhà và sẵn sàng sẵn sàng ít nhất một lá cây để đến lớp làm bài thực hành vẽ lá cây tôi đã sẵn sàng sẵn sàng. Việc sẵn sàng sẵn sàng này giúp học viên tư duy nhanh hơn, so sánh thuận tiện và đơn giản hơn và đặc biệt tiếp thu bài cũng nhanh hơn.
+ Việc sẵn sàng sẵn sàng đồ dùng học tập cũng là một yếu tố rất thiết yếu đối với học viên. Bởi vì, cũng như thầy (T) nếu sẵn sàng sẵn sàng thiếu mẫu thì không phải là dạy vẽ theo mẫu, còn trò (H) nếu thiếu đồ dùng học tập cũng coi như thể không phải học mĩ thuật. Những đồ dùng của học viên không thể thiếu được đó là: Vở mĩ thuật (Vở tập vẽ đối với lợp 1,2,3); bút vẽ (bút chì, bút dạ mầu, bút sáp mầu…). Học sinh mà đã sẵn sàng sẵn sàng được đồ dùng học tập tức là giờ giảng đã được góp một phần lớn vào hiệu suất cao của giờ dạy.
Như tất cả chúng ta thấy nếu học viên không còn vở dẫn tới học viên không làm bài, hoặc làm lấy lệ và chắc như đinh phần sẵn sàng sẵn sàng ở nhà là học viên không hề để ý quan tâm, không thích nói là không cần sẵn sàng sẵn sàng, và nếu học thiếu mầu, hoặc bút chì những em sẽ thực hành một là bằng bút mực, hai là chờ để mượn của bạn khác. Như vậy tất cả chúng ta thấy rất rõ học viên không sẵn sàng sẵn sàng đồ dùng học tập dẫn tới hai thực trạng đó là ở nhà thì không sẵn sàng sẵn sàng, ở lớp thì lười làm bài. Do mượn đồ dùng học tập lớp học sẽ rất mất trật tự và ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng tiết dạy.
* Như vậy việc sẵn sàng sẵn sàng tốt của T và của H cho bài học kinh nghiệm tay nghề vẽ theo mẫu sẽ đem lại hiệu suất cao cực tốt cho tiết học và khắc phục được cách Dạy-Học cũ và lỗi thời.
2/. VẤN ĐỀ THỨ HAI: HƯỚNG DẪN HỌC SINH QUAN SÁT, NHẬN XÉT MẪU
Dạy mĩ thuật nói chung và vẽ theo mẫu nói riêng, phải thực hiện theo hướng để học viên làm bài thực hành là chính (thời gian khoảng chừng 20 - 25 /40 phút của tiết học).Thế nhưng thời gian đầu giờ (10 -15 phút) là thời gian giảng lý thuyết. Phần này tuy chiếm ít thời gian nhưng lại là một việc vô cùng quan trọng trong quá trình hình thành kiến thức và kỹ năng mĩ thuật, kiến thức và kỹ năng vẽ theo mẫu đối với học viên.
Lâu nay dạy vẽ theo mẫu thường là qua loa nhất trong tất cả năm phân môn của cục môn mĩ thuật. B 2000 ởi một lẽ đồ dùng dạy học thiếu rất nhiều, mẫu vẽ hầu như không còn trong suốt chương trình tiểu học. Mà giáo viên thì việc sẵn sàng sẵn sàng mẫu cho học viên quá nhiều là vấn đề không thể.
Mặt khác học viên ngồi học 30 à40 học viên /lớp, bàn thẳng kê xếp cố định và thắt chặt theo hướng lên bảng. Với điều kiện như vậy thì việc học viên quan sát mẫu là một điều tương đối phức tạp và hiệu suất cao là cả một vấn đề cần bàn tới. Song song với hai thực trạng trên thì việc học viên có cần quan sát mẫu hay là không lại là một vấn đề khác bức xúc không kém. Bởi vì, kết quả của những bài vẽ như vậy thường đơn điệu, cứng nhắc…Từ những thực tế ấy trong lúc ta sẵn sàng sẵn sàng điều kiện cơ sở vật chất cho môn học còn chưa đồng nhất thì từng người giáo viên tất cả chúng ta cần đưa ra những phương pháp rõ ràng, một mặt để khắc phục, một mặt để nâng cao hiệu suất cao dạy vẽ theo mẫu là tất yếu.
Trong 45 bài vẽ theo mẫu ở tiểu học được chia đều cho 5 lớp là những bài vẽ từ đơn giản và nâng cao dần theo cấu trúc chương trình đồng tâm. Vì vậy ở những lớp nhỏ (lớp 1,2,3) thường là bộ sưu tập vẽ rất là đơn giản như: hình vuông vắn, hình tam giác, hình tròn trụ, cái túi xách, cái cốc, cái xô…. . Còn ở lớp cao hơn (lớp 4,5) nhìn chung bộ sưu tập vẽ đều là những đồ dùng vật dụng trong mái ấm gia đình. Cho nên, việc hướng dẫn quan sát mẫu cho học viên là rất rõ ràng, rất thân mật, chỉ việc đòi hỏi giáo viên sử dụng phương pháp phù hợp là sẽ đạt hiệu suất cao cực tốt.
Hầu hết bộ sưu tập vẽ ở tiểu học đều là những hình vẽ đơn giản, giáo viên ra mắt mẫu và hướng dẫn quan sát, so sánh tối đa từ 5 à7 phút thì đòi hỏi giáo viên phải có lời giảng cũng như yêu cầu cô đọng, dễ hiểu và phải thự tế.
Trong phương pháp giảng dạy cũ: Giáo viên thường vấn đáp học viên và học viên trả lời thắc mắc máy móc thậm chí vu vơ bởi học viên thường không để ý quan tâm tới mẫu. Do đó, việc đầu tiên để dạy tốt và hướng dẫn tốt học viên quan sát, nhận xét thì giáo viên cần dữ thế chủ động khắc phục cách bày mẫu và sẵn sàng sẵn sàng mẫu cũng như phương pháp cho học viên quan sát mẫu.
- Giáo viên bầy mẫu: lớp học thường đông cho nên vì thế giáo viên nên bầy mẫu vào giữa lớp và kê bàn và ghế theo hình chữ u để học viên nào thì cũng luôn có thể có cự ly gần với mẫu, và đảm bảo những em được quan sát mẫu 100%, không còn hiện tượng kỳ lạ học viên này quan sát “mẫu” tại “gáy” học viên ngồi trước mình.
- Giáo viên sẵn sàng sẵn sàng mẫu: Nếu là bộ sưu tập nhỏ, như cái cốc, cái lá, quả cây… Giáo viên nên sẵn sàng sẵn sàng nhiều mẫu gống nhau để học viên quan sát theo nhóm (số lượng nhóm tuỳ thuộc vào điều kiện thực tế lớp học để giáo viên quyết định). Khi học viên quan sát theo nhóm, học viên sẽ nhận xét, so sánh mẫu rất hiệu suất cao, khắc phục được việc học viên không quan sát mẫu, nói chuyện và đùa nghịch. Nhưng cái lớn số 1 đạt được là học viên đều nhận xét và hoàn toàn có thể mô phỏng lại được mẫu gần tương tự thực.
- Giáo viên dữ thế chủ động đối với phương pháp dạy quan sát mẫu: Việc hướng dẫn của giáo viên dạy vẽ theo mẫu là rất khôn khéo, học viên tiểu học do tâm lý lứa tuổi những em chỉ nhận thức vấn đề từ cảm tính, nhìn thấy thực tế. Vì nguyên do này, giáo viên cần hình tượng, rõ ràng hoá mẫu vẽ thành những hình phải đơn giản, rõ ràng và dễ mô phỏng. Ví dụ: Vẽ cái cốc trước hết phải hướng dẫn học viên vẽ một hình học giống cái cốc đã, như hình chữ nhật ví dụ điển hình. Vậy để vẽ được hình cái cốc nên phải vẽ hình chữ nhật trước, như vậy tất cả chúng ta thấy rõ ràng hoá hình vẽ rất quan trọng, đó đó đó là quá trình qui đổi mẫu vẽ thành một hình học mang tên, dễ vẽ, từ đó việc biểu lộ mẫu trên bài vẽ là rất thuận tiện và đơn giản, đơn giản.
- Trước đây giáo viên hay cho học viên nhận xét hay so sánh mẫu bằng lời không (phương pháp này chưa phù phù phù hợp với học viên tiểu học chỉ phù phù phù hợp với học viên trình độ cao hơn). Vì những em còn rất nhỏ, khái niệm về mĩ thuật còn hạn chế nhiều, nên giáo viên cần hướng dẫn học viên so sánh mẫu ngoài bằng lời ra còn bằng cả hành vi (động tác). VD: Khi hướng dẫn những em quan sát để tìm ra hình chung của mẫu giống hình gì ? . Nếu giáo viên chỉ sử dụng thắc mắc không, buộc học viên phải hì 2000 nh dung khó hơn, lâu hơn, nhưng nếu giáo viên hỏi xong rồi dùng thước kẻ chặn hai chiều, theo chiều ngang và chiều dọc. Lúc đó học viên sẽ được rõ ràng hoá hình chung của mẫu là hình học gì? Bằng phương pháp này học viên sẽ nhận xét nhanh hơn và hiệu suất cao hơn, tỷ lệ hình dễ chuẩn xác hơn.
- Khi đặt thắc mắc quan sát cần sử dụng những cụm từ ít trình độ (từ khó) mà sử dụng những cụm từ đơn giản nhưng dễ hiểu như: Đối với từ khó: Các em cho biết thêm thêm tỷ lệ của vật mẫu ra làm sao ? ; Thay bằng cụm từ dễ hơn: Em hãy so sánh xem độ cao của mẫu với chiều ngang của mẫu ra làm sao ? Khi giáo viên đặt thắc mắc như vậy thì học viên sẽ tập trung vào so sánh, nhận xét và đưa ra kết quả ngay, đã giản đơn được một bước phải suy nghĩ tỷ lệ là gì đối với học viên.
Căn cứ vào thực tế cùng phương pháp giảng dạy tăng cấp cải tiến đối với phân môn vẽ theo mẫu, tôi đưa ra một số trong những ví dụ áp dụng nội dung đổi mới cho vấn đề hướng dẫn quan sát nhận sét.
+ Bài 4: vẽ hình tam giác - MT 1 Vở tập vẽ trang 9.
Mục tiêu của bài là học viên biết phương pháp vẽ hình tam giác, và vẽ được một số trong những hình tượng bắt nguồn từ hình tam giác.
Để đưa học viên thực sự vào thực trạng có vấn đề giáo viên hướng dẫn học viên quan sát nhận xét theo hướng tích cực của học viên. Với những yêu cầu sẵn sàng sẵn sàng đối với giáo viên và học viên, thì học viên hoàn toàn có thể dữ thế chủ động nêu được đặc điểm của hình tam giác.
- Giáo viên đưa một số trong bộ sưu tập giống hình tam giác (cái nón, ê ke, khăn quàng…) rồi giáo viên đặt thắc mắc: Những vật này giống hình gì ? Học sinh sẽ tư duy àso sánh ànhận xét à đua ra kết quả là giống hình tam giác.
- Giáo viên cho học viên nhận xét, trong mái ấm gia đình mình còn tồn tại những vật dụng gì giống hình tam giác ?
Lúc này do học viên được sẵn sàng sẵn sàng kĩ ở nhà và cách gợi tả của giáo viên qua thắc mắc thứ nhất về những đồ vật, học viên sẽ nhận ra và kể rất nhiều thứ ở mái ấm gia đình mình giống hình tam giác. Với hình học đơn giản này giáo viên không cần hướng dẫn học viên vào cấu trúc của tam giác . Bởi vì, hình tam giác những em đã được làm quen và biết rõ từ khi những em học mẫu giáo lớn, và từ đầu lớp 1 qua môn toán. Vì vậy, giáo viên sẽ tập trung để học viên hiểu được vẽ một hình tam giác cần vẽ ra làm sao (cách vẽ) và để hiểu được thì học viên phải biết quan sát và nhận xét hình.
Do yêu cầu của bài đối với phần thực hành (giáo viên hướng dẫn học viên vẽ một bức tranh về biển bằng những hình tam giác). Nên ở phần sẵn sàng sẵn sàng giáo viên để ý quan tâm tới trực quan của bài (hình vẽ thuyền buồm, núi, những con cá), những trực quan đều phải bắt nguồn (giống hình tam giác). Tới thời điểm hiện nay, sau khi giáo viên cho học viên kể được tên của nhiều đồ vật giống hình tam giác, giáo viên sẽ treo một số trong những tranh gợi ý mà giáo viên đã sẵn sàng sẵn sàng như: Tranh vẽ một thuyền buồm, học viên sẽ nhận xét phần nào của thuyền buồm gống hình tam giác. Tương tự như vậy đối với những hình khác giáo viên cũng đưa học viên vào thực trạng có vấn đề (tức là cho học viên nhận xét và nêu lên nhận xét riêng của tớ).
Như vậy đối với tiết học vẽ theo mẫu này tuy nhiên học viên đông (35 học viên/ 1 lớp vẫn ngồi học ở lớp học thông thường, nhưng do mẫu vẽ là hình tam giác nên việc hướng dẫn học viên không mấy trở ngại vất vả gì, chỉ đòi hỏi giáo viên cần đưa học viên vào thực trạng có vấn đề, để những em dữ thế chủ động tích cực quan sát nhận xét mẫu, so sánh và nhận ra nhanh, có như vậy kiến thức và kỹ năng đến với học viên không biến thành áp đặt, không biến thành gò ép.
+ Bài 24: Vẽ cái ám tích và cái bát MT 5 trang 50.
Đối với bài này tiềm năng đặt ra đó là học viên tập quan sát, so sánh, ước lượng tỷ lệ mẫu ghép (hai mẫu) để tìm ra vị trí, kích thước những bộ phận của mẫu và biết phương pháp vẽ mẫu ghép. Riêng về kĩ năng yêu cầu học viên vẽ được gần đúng mẫu (diễn tả được đặc điểm, tỷ lệ chính của mẫu).
Bài vẽ theo mẫu này hoàn toàn có thể nói rằng là kiến thức và kỹ năng cuối của chương trình mĩ thuật tiểu học về phân môn vẽ theo mẫu. Bởi vì, vẽ mẫu ghép (hai mẫu) chỉ được áp dụng khi tham gia học viên đã có vốn kiến thức và kỹ năng tương đối hay nói cách khác chỉ dành riêng cho học viên cuối cấp. Như vậy, cũng là bài vẽ theo mẫu ở tiểu học nhưng ở mỗi bài, mỗi lớp giáo viên lại chọn phương pháp riêng sao cho phù hợp, ở đây ta thấy bài 4 (vẽ hình tam giác) của mĩ thuật lớp 1, chỉ việc sẵn sàng sẵn sàng, áp dụng phương pháp linh họat là bài dạy đã đạt được hiệu suất cao cực tốt, nhưng bài này đòi hỏi giáo viên phải sử dụng nhiều phương pháp, đặc biệt là vấn đề quan sát nhận sét mẫu. Đối tượng học viên là lớp 5, kiến thức và kỹ năng mĩ thuật đang dần hoàn thiện ở trình độ sơ đẳng (cấp tiểu học). Mẫu vẽ đòi hỏi phải so sánh nhiều, điều kiện Dạy-Học lại là một vấn đề khó. Vậy, giáo viên (người làm trách nhiệm dẫn đường, gợi mở) cần đặc biệt chú trọng, tìm tòi cách chuyển tải bài giảng theo hướng tích cực:
- Trước hết là sẵn sàng sẵn sàng: Theo phương pháp mà tôi đã đề cập ở phần trước (Vấn đề thứ nhất) giáo viên - học viên - cơ sở vật chất phải được sẵn sàng sẵn sàng tốt. Vẽ mẫu này đòi hỏi học viên phải được ngồi (đứng) vẽ theo hình chữ u. Tức là mẫu được bầy ở giữa phòng, học viên ngồi (đứng) vẽ ở ba hướng rất khác nhau: Hướng bên trái, hướng bên phải và cuối lớp. Mẫu phải được giáo viên bầy không đảm bảo quá đường tầm mắt (không đảm bảo hơn mắt học viên), mẫu vẽ phải đảm bảo có mĩ quan, có vải trắng trải bàn để bầy mẫu, để ý quan tâm cho học viên nhỏ đứng (ngồi) trước học viên lớn.
- Trước khi vào phần hướng dẫn học viên quan sát nhận xét, giáo viên đặt thắc mắc: Mẫu ngày hôm nay vẽ có gì khác với mọi khi ?. Mục đích để học viên hiểu được đây là một mẫu khó, đòi hỏi học bài cần tập trung cao, có tư duy so sánh, tạo không khí thích tìm tòi, mày mò của học viên, và gây để ý quan tâm cho học viên đối với mẫu bầy phía trước.
- Đối với phần quan sát hình chung: Giáo viên nên sẵn sàng sẵn sàng hai miếng bìa: Một miếng được đục lỗ hình chữ nhật xung quanh cả hai mẫu, hoàn toàn có thể làm cả ba hướng thì cần ba miếng đục lỗ ca chiều rộng rất khác nhau; và một miếng bìa đục thủng hình chữ nhật xung quanh vừa cái bát, hình nhỏ này chỉ việc một bởi cái bát nhìn ở hướng nào thì cũng luôn có thể có tỷ lệ giống nhau. Mục đích của sự việc sẵn sàng sẵn sàng này là lúc để thắc mắc đối với học viên về hình chung và hình riêng của vật mẫu trông giống hình gì?, hình riêng của cái bát nhỏ bằng một phần mấy của hình chung ? ; hoặc hình riêng của những vật so sánh với nhau. Khi giáo viên rõ ràng hoá bằng phương pháp đục lỗ miếng bìa thì học viên nhận xét hình rất nhanh và so sánh rất tốt chính bới, trẻ ở tiểu học thường cảm nhận trực quan là chính. Nếu tất cả chúng ta hướng dẫn học viên bằng phương pháp chỉ vào mẫu và yêu cầu học viên so sánh, cho biết thêm thêm hình chung, hình riêng thì e rằng học viên ước lượng, tính toán rất khó đúng chuẩn được. Việc đục lỗ miếng bìa làm đơn giản ở chỗ học viên sẽ chỉ nhìn thấy một lỗ thủng mà trong nó (phía sau) chứa chọn vẹn mẫu vẽ, đương nhiên khái niệm về hình chung, hình riêng hình thành rất nhanh.
- Đối với việc quan sát so sánh từng phần của từng vật mẫu: Do đây là mẫu ghép (hai mẫu) nên hai đồ vật sẽ có rất nhiều rõ ràng: Như miệng của tích, vòi tích, quai sách của tích, miệng bát, chôn bát. Và đặc biệt để ý quan tâm (học viên hay phạm phải) hướng dẫn học viên quan sát khi ngồi ở những vị trí rất khác nhau sẽ thấy mẫu thay đổi rõ rệt. Cái ấm tích ngồi ở vị trí rất khác nhau sẽ thấy vòi và quai rất khác nhau. Có những vị trí không thấy vòi. Do đó, giáo viên sẽ đặt thắc mắc ở ba vị trí (dữ thế chủ động chọn theo ý đồ) để có ba hình vẽ tương ứng: Thấy vòi ở bên trái tích, thấy vòi ở bên phải t&iacut 2000 e;ch và thấy vòi ở ở chính giữa tích. Tương tự như vậy giáo viên cần đặt thắc mắc để học viên nhận xét cái bát với cái tích cũng luôn có thể có vị trí thay đổi khi tham gia học viên ngồi ở vị trí rất khác nhau. Giáo viên cho học viên nhận xét theo vị trí nhìn thấy: tích che mất một phần của bát, và vị trí thấy bát che mất một phần của tích. Ở những phương pháp này mục tiêu cho học viên nhận ra mẫu vẽ sẽ thay đổi khi nhìn ở những vị trí rất khác nhau, nhưng lại đòi hỏi giáo viên quan sát vị trí học viên ngồi để học viên nhận xét hình nhìn thấy đúng như ý đồ sẵn sàng sẵn sàng của giáo viên, việc này sẽ không khó nếu khi giáo viên bầy mẫu đã đi quan sát trước một lần.
- Đối với việc quan sát, nhận xét mầu sắc (đậm nhạt) của vật mẫu. Hệ thống bài vẽ theo mẫu ở tiểu học, về vấn đề quan sát để nhận ra đậm nhạt cũng rất quan trọng. Khi nhận xét học viên hiểu được đậm nhạt thì sẽ hiểu và mô phỏng được khối. Tuy nhiên đối với những lớp nhỏ như lớp 1,2,3 việc vẽ đậm nhạt thực sự chưa thiết yếu, nhưng học viên cũng phải hình thành được khái niệm đậm và nhạt. Vì thế, ở bài này giáo viên cần hướng dẫn học viên quan sát mẫu và nêu nhận xét của tớ về đậm nhạt. Bởi vì đối tượng của bài này đã được học và vẽ mĩ thuật trong 4 năm, đặc biệt đây lại là những bài vẽ theo mẫu ở đầu cuối của chương trình tiểu học. Để học viên nhận ra được đậm nhạt, tất cả chúng ta cần chọn một hướng ánh sáng chiếu vào mẫu, giáo viên sẽ đóng một vế cửa lại chỉ mở một bên để tạo ánh sáng chiếu một chiều vào vật mẫu. Lúc đó học viên quan sát mẫu sẽ nhận dạng được tối thiểu 3 sắc độ. Một số giáo viên hướng dẫn quan sát đậm nhạt lại đặt thắc mắc: Em cho biết thêm thêm nhìn mẫu vẽ thấy mấy độ đậm nhạt ? Như vậy khái niệm của thầy chưa rõ ràng khiến nhiều học viên chưa thể tưởng tượng được sắc độ là gì ?. trái lại, nếu giáo viên thay bằng: Em nhìn lên mẫu thấy phần bên nào là đậm nhất ? Tương tự như vậy đặt thắc mắc với phần sáng nhất. Còn ở giữa em thấy độ đậm nhạt ra làm sao ? (* ở giữa là độ sáng trung gian). Nếu mẫu được sẵn sàng sẵn sàng là hai vật có mầu đậm nhạt rất khác nhau thì giáo viên cũng cần phải gợi ý sự quan sát của học viên theo cách tương tự.
* Qua hai ví dụ rõ ràng trên tất cả chúng ta thấy để khởi đầu học vẽ nói chung và vẽ theo mẫu nói riêng thì việc quan trọng đó là phải quan sát, nhận xét. Khi quan sát nhận xét đầy đủ mẫu việc tiến hành vẽ của học viên sẽ thuận tiện và đơn giản và ít phạm phải lỗi sai lớn về tỷ lệ, hình dáng. Có thể nói phần hướng dẫn quan sát nhận xét là vấn đề kiện không bao giờ thay đổi để hướng dẫn tiếp học viên cách vẽ.
3/. VẤN ĐỀ THỨ BA: HƯỚNG DẪN HỌC SINH CÁCH VẼ.
Cấu tạo của tiết vẽ theo mẫu được phân thành hai phần: Phần một là phía dẫn; phần hai là thực hành. Thời gian cho hai phần này cũng rất khác nhau: Phần hướng dẫn rất quan trọng nhưng giáo viên lại không được giảng quá nhiều nên làm chiếm 1/4 hoặc 1/3 tiết học (khoảng chừng 10 - 15 phút) trong đó lại gồm 2 phần hướng dẫn đó là: hướng dẫn quan sát, hướng dẫn cách vẽ. Phần quan sát tất cả chúng ta vừa được tìm hiểu xong. Riêng phần cách vẽ giáo viên cũng nên hướng dẫn học viên rõ ràng và đơn giản theo một số trong những nội dung sau:
a/. Hướng dẫn về bố cục (cách sắp xếp): Trước hết bài vẽ bao giờ giáo viên cũng phải hướng dẫn học viên xây dựng ý đồ với một bố cục đẹp, tức là sắp xếp phải cân đối, thuận mắt. Ở phần hướng dẫn này giáo viên vẫn thường xuyên không để ý quan tâm tới vai trò của nó, mà thường hướng dẫn qua loa, không cơ bản và nhất quán làm cho những em hay vẽ nhỏ quá (phổ biến) và vẽ lệch trang giấy. Như vậy kết quả bài vẽ chưa đẹp mắt không đủ can đảm nói nhiều bài còn thấy rất khó chịu. Vì vậy, tôi đưa ra một phương pháp để thay đổi cách tiếp nhận kiến thức và kỹ năng của học viên. Nhằm khắc phục một số trong những yếu điểm của phương pháp cũ. Nếu trước đây giáo viên thường chỉ nói áp đặt cho học viên “những em không được vẽ nhỏ quá, to quá hoặc lệch trái, lệch phải”. Như vậy học viên sẽ không khắc sâu, thậm chí nhiều em không để ý quan tâm, dẫn đến tác dụng của lời “nhắc” đó ít hiệu suất cao. Còn theo tôi để hướng dẫn học viên vào vấn đề thì nên đặt học viên trong thực trạng đó: Giáo viên treo trực quan gồm có 4 hình vẽ vật mẫu trong đó có: một hình được vẽ rất nhỏ ở giữa trang giấy; một hình có hình vẽ lệch sát sang một mép của trang giấy; một hình vẽ thật lớn kín hết cả độ cao giấy và ở đầu cuối một hình vẽ cân đối đẹp mắt. Sau đó cho học viên tự chọn và nhận xét bài đẹp nhất (những bài được đánh số từ 1 à4 theo thứ tụ như 1ffe trên). Khi học viên được quan sát, nhận xét thì việc tìm ra bài vẽ thứ 4 đẹp là vấn đề rất thuận tiện và đơn giản. Qua đó giáo viên đặt thắc mắc ngược lại: Tại sao hình 1,2,3 lại là hình chưa đẹp ?. Và tất cả những nguyên do ấy được học viên nêu ra một cách rõ ràng, nếu trả lời gần đầy đủ giáo viên hoàn toàn có thể tương hỗ update (vẫn theo hướng gợi ý) nhằm mục đích phát huy tính tích cực ở học viên.
Như vậy cái hình ảnh gọi là, không đẹp, chưa đẹp ấy (hình 1,2,3) sẽ được học viên ghi đậm trong trí nhớ của tớ, thường thì tâm lý trẻ hình tượng bao giờ cũng dễ nhớ hơn và nhớ lâu hơn. Điều đó sẽ dẫn đến kết quả học viên khi vẽ phải nghĩ ngay tới bài đẹp nhất để bắt trước hay tuân theo. Như vậy, tránh được hiện tượng kỳ lạ học viên vẽ theo sự sắp xếp tự do không còn chuẩn mực nào cả.
b/. Hướng dẫn học viên vẽ hình chung của mẫu.
Vẽ theo mẫu, tức là nhìn mẫu rồi mô phỏng lại mẫu, mà muốn mô phỏng được mẫu học viên nên phải có khái niệm vẽ, hình thành được tiến trình vẽ trong đó bước vẽ hình chung cho mẫu được ví như thợ xây dựng muốn xây được cái nhà thì phải cần xây cái móng, cũng thế muốn vẽ được theo mẫu thì dựng hình chung cũng là nền tảng cho bài vẽ. Khung hình chung nghĩa là hình của mẫu vẽ được chứa chọn vẹn bên trong khung hình ấy. Khi xác định bố cục của bài vẽ chiếm bao nhiêu giấy tức là khung hình chung sẽ chiếm từng ấy. Khi vẽ khung hình chung học viên dữ thế chủ động được tỷ lệ với trang giấy là vấn đề mà mỗi giáo viên tất cả chúng ta ai cũng rất cần.
Việc hướng dẫn vẽ kung hình chung này được đơn giản và hiệu suất cao thì phần quan sát nhận xét sẽ đóng một vai trò tương đối quan trọng. VD như trong phần vẽ khung hình chung này đã được giáo viên hướng dẫn học viên quan sát bằng phương pháp đục lỗ trên tấm bìa. Do đó, khái niệm hình chung đến với học viên sẽ thuận tiện và đơn giản hơn. Nếu ở phần hướng dẫn quan sát nhận sét giáo viên không sử dụng phưng pháp đó. Khi giáo viên hướng dẫn học viên vẽ khung hình chung cần đặc biệt để ý quan tâm tới tỷ lệ (tức là chiều rộng so với độ cao). Nếu khung hình có tỷ lệ chuẩn thì việc mô phỏng mẫu sẽ khó giống thực.
Từ Đầu, khi giáo viên hướng dẫn học viên vẽ hình chung nên phải yêu cầu học viên không được dùng thước kẻ để kẻ hình chung. Thông thường khi giáo viên minh họa trên bảng học viên thấy hình chung vốn thường là hình chữ nhật hay hình vuông vắn cho nên vì thế tiện thể dùng thước kẻ để kẻ cho thẳng, đó thực sự là một thói quen nên phải định hướng lại ngay từ giờ đây bởi thời điểm hiện nay những em mới đang khởi đầu làm quen với mĩ thuật. Vẽ theo mẫu trong chương trình mĩ thuật tiểu học còn tồn tại rất nhiều bài có dáng hình dạng nét thẳng cho nên vì thế giáo viên không uốn nắn ngay từ bây gì thì những em sẽ tạo thành thói quen, lối mòn khó gỡ bỏ. Phân môn vẽ theo mẫu rèn luyện kĩ năng vẽ nét và đậm nhạt, trong đó vẽ nét là yếu tố rất quan trọng. Khi tay đã vẽ luyện nét thuần thục rồi thì việc vẽ những phân môn khác là rất khả dĩ. Chính vì vậy , mà giáo viên không được để những em (học viên) dùng thước kẻ hoặc compa để vẽ theo mẫu nếu vẽ như vậy thì nét vẽ của học viên không mềm mại và mượt mà, thay vào đó là nét vẽ cứng nhắc, đơn điệu, việc tạo nên nét vẽ đơn điệu và cứng nhắc là vấn đề gây khó dễ lớn khi tham gia học viên học cao lên, đòi hỏi vẽ mẫu khó hơn.
c/.Tìm và xác định vị trí của những bộ phận rõ ràng trên mẫu vẽ.
Khi hoàn thành xong được hình chung của mẫu rồi, việc tiếp theo của giáo viên trong phần hướng dẫn cách vẽ là phía dẫn học viên xác định một số trong những bộ phận rõ ràng VD như: Đối với những khối cơ bản cần xác định những mặt, đối với những vật dụng thì cần xác định những bộ phận rõ ràng trên vật dụng đó. Phần này học viên sẽ làm tương đối nhanh, giáo viên cũng tránh việc hướng dẫn nhiều chính bới nó sẽ thừa vì phần hướng dẫn quan sát nhận xét giáo viên đã rõ ràng rõ ràng. Như vậy, giáo viên cần tập trung hướng dẫn học viên một số trong những thao tác vẽ (cách dựng hình cơ bản), những thao tác này vẫn còn nhiều giáo viên bỏ qua, hoặc xem nhẹ dẫn đến học viên cũng vẽ đại khái.
Trước hết giáo viên cần hướng dãn học viên vẽ được trục đối xứng cho bài vẽ có mẫu cân đối, đối xứng, có chiều đứng như một s 2000 ố mẫu: Cái cốc, khối hộp, cái phích, cái bát… khi tham gia học viên xác định được trục đối xứng thì việc vẽ mẫu sẽ không biến thành đổ ngả đổ nghiêng.
Tiếp theo giáo viên yêu cầu học viên nêu lại những gì ở phần quan sát nhận xét tìm ra và cho một học viên lên bảng đánh dấu vị trí những bộ phận riêng lẻ của mẫu. Lúc này cái mới ở đây là đã đưa học viên thực sự vào thực trạng có vấn đề. Với khung hình chung và trục đối xứng (nếu có) giáo viên đã minh họa xong qua từng bước hướng dẫn, thì việc học viên đánh dấu vị trí của những bộ phận theo nhận xét của chính mình và của những bạn khác là vấn đề hoàn toàn hoàn toàn có thể. Làm như vậy vừa tạo được không khí học tập sôi nổi, vừa tập trung được nhiều ý kiến của học viên, và giáo viên quan sát lớp học dễ hơn, kịp thời nhắc nhở những em dưới lớp.
d/. Hướng dẫn học viên vẽ phác bằng nét thẳng:
Tới phần này thì bài vẽ đã đang dần hiện bộ khung của bài. Để vẽ được bài giáo viên tránh việc cho học viên vẽ nét cong giống thực luôn mà phải vẽ phác bằng nét thẳng trước. Ở bước này giáo viên cũng yêu cầu học viên luôn: khi phác hình phải dùng bút chì, nhưng vẽ nhẹ tay để tạo thành nét mờ. Một lần nữa giáo viên nhắc lại vẽ phác bằng nét thẳng chứ không phải kẻ nét thẳng bằng thước kẻ.
Phần này việc quan trọng là làm thế nào để cho học viên hiểu có bước vẽ nét thẳng thì hình vẽ sẽ chuẩn và dễ đẹp hơn là tất cả chúng ta vẽ nét cong ngay. Lúc đó giáo viên sẽ sử dụng phương pháp trực quan bằng thị phạm, giáo viên vẽ minh họa hai kiểu vẽ cùng thể hiện một hình tròn trụ: kiểu thứ nhất lấy tay ngoáy luôn hình tròn trụ tất nhiên giáo viên phải ngoáy hơi méo, hơi vẹo (bởi lẽ học viên khó hoàn toàn có thể vẽ được tròn bằng phương pháp này, còn giáo viên minh họa nhiều thì hoàn toàn có thể vẽ đơn giản); kiểu thứ hai, cũng vẽ hình tròn trụ nhưng giáo viên vẽ một hình vuông vắn trước sau đó vát cạnh, góc vuông từ từ ở đầu cuối tạo được hình tròn trụ đúng với khung hình và hình tròn trụ sẽ chuẩn và đẹp. Mục đích của cách minh họa này là học viên so sánh được 2 cách vẽ: một cách có khung hình chung và một cách không còn khung hình chung và để học viên thấy cách thứ hai là cách nên tuân theo. Lúc này giáo viên cho học viên trả lời thắc mắc: Nếu ta vẽ theo mãu nếu cứ vẽ hình luôn vào vở không cần xác định khung hình gì thì kết quả theo em sẽ ra làm sao ?. Giáo viên sẽ để cho học viên thoả mái trả lời theo suy nghĩ của tớ, sau nhiều ý kiến giáo viên sẽ lý giải thêm và hướng dẫn những em vẽ phác nét thẳng theo mẫu bầy trên bảng. Việc giáo viên vẽ phác sẽ tác động trực tiếp tới ý thức của học viên cũng luôn có thể có khi là tích cực cũng luôn có thể có khi là không tích cực: VD như: Nhiều em thấy giáo viên vẽ phá nét thẳng thì tôi cũng bắt trước vẽ nét thẳng nhưng bằng bút mực, khiến hình vẽ bị bẩn và rất rối mắt nếu vẽ tiếp tiến trình khác. Điều đó chứng tỏ học viên vẫn chưa hiểu thật sâu là nét thẳng chỉ để làm khung xương sau lại tẩy đi ngay.
Vì vậy, mà giáo viên nên cho học học viên được trả lời vấn đáp nhiều giúp những em làm rõ tác dụng cũng như hiệu suất cao của vẽ phác nét thẳng, để tránh tình trạng học viên vẽ vu vơ, hay vẽ nét tự do.
e/. Hướng dẫn vẽ rõ ràng (vẽ mô phỏng giống mẫu):
Bước vẽ này hoàn toàn có thể xem là bước cuối (hoàn thiện hình) đối với những lớp nhỏ (1,2,3), còn đối với những lớp lớn (4,5) chúng tta sẽ hướng dẫn thêm một bước nữa (vẽ đậm nhạt). Vẽ rõ ràng tức là học viên sẽ vẽ những gì những em quan sát, so sánh, nhận xét và nhìn thấy trên vật mẫu. Đích ở đầu cuối của bài vẽ theo mẫu đối với học viên tiểu học là mô phỏng được mẫu. Sau tiến trình quan sát, dựng hình, phác hình thì bước này hoàn toàn có thể nói rằng là bước hoàn thiện. Từ những nét vẽ phác trông bản thân nó đã gần tương tự mẫu, giáo viên chỉ việc hướng dẫn học viên vẽ bám theo những nét thẳng để hoàn thiện. Việc hướng dẫn học viên, giáo viên cần để ý quan tâm tới đối tượng của tớ dưới lớp. Cũng có nhiều em có năng khiếu hoặc tiếp thu nhanh và thuận tiện và đơn giản vẽ bài, nhưng cũng luôn có thể có nhiều em do kĩ năng của tớ mình và yêu cầu của cục môn vẫn chưa đáp ứng được hay vẽ còn lúng 2000 túng, thao tác còn vụng về. Chính vì điều đó mà giáo viên phải sử dụng những phương pháp phù hợp để những em giỏi, có năng khiếu vẫn thích thú, những em yếu lấy đó làm lời động viên, khuyến khích và có hứng thú học tập hơn. Phần này giáo viên tránh việc giảng áp đặt: Giả dụ tiến trình trước giáo viên đã minh họa xong (đã vẽ bằng nét thẳng rồi). Trên cơ sở mẫu, giáo viên đặt thắc mắc tập trung vào những bộ phận rõ ràng của mẫu. VD: bài vẽ cái cốc (bài 13 MT2 trang 28) khi phác nét thẳng xong giáo viên đặt thắc mắc: Phần miệng của cốc và đáy của cốc là những nét gì ? (*Miệng và đáy là nét cong đều). Giáo viên ?: Tại sao ta không để miệng cốc và đáy cốc là những nét thẳng ? (*nét vẽ chưa giống thực). Giáo viên sẽ giảng giải thêm nét thẳng chỉ là nét mà tất cả chúng ta làm cơ sở để vẽ nét cong, hay nói khác đi là vẽ nét cong phải dựa, bám sát vào những nét thẳng, có như vậy hình vẽ sẽ không biến thành méo hay lệch lạc.
Trong lúc vấn đáp học viên thì giáo viên vừa giảng vừa nhận xét và vừa minh họa bảng. Vì nét vẽ bằng phấn của giáo viên ở bước vẽ phác nét thẳng vẫn còn mờ, khiến hình vẽ minh họa bảng sẽ bị nét chồng. Giáo viên sẽ hướng dẫn học viên vẽ nét rõ ràng xong nên phải tẩy bỏ những nét chờm ra ngoài (nét phác) để hình vẽ ngăn nắp hơn.
Phần cuối của bước này giáo viên cần cho học viên xem minh họa trên giấy khổ lớn, giáo viên sẽ vẽ hai hình trên 1/2 tờ giấy A0 (khổ 60 x 80 cm). Một hình vẽ phác nét thẳng, một hình vẽ rõ ràng tất nhiên là phải theo mẫu bài vẽ rõ ràng của bài dạy. Khi học viên xem tranh những em sẽ có khái niệm hình vẽ trên giấy một cách rõ ràng hơn.
g/. Hướng dẫn học viên vẽ đậm nhạt:
Riêng phần này chỉ việc áp dụng cho đối tượng là học viên thuộc lớp cuối cấp như lớp 4,5. Tuy nhiên đối với lớp nhỏ (1,2,3) cũng phải nói qua để những em dần hiểu. Bởi vì, vẽ đậm nhạt đòi hỏi học viên phải có kiến thức và kỹ năng vững về hình rồi thì mới vẽ được đậm nhạt, nó còn thể hiện cả tình cảm cảm thụ mẫu, cảm thụ nét trẻ đẹp. Khi tới phần hướng dẫn này giáo viên cần để ý quan tâm ngay từ đầu tiết học để bầy mẫu sao cho phù phù hợp với hướng ánh sáng, đảm bảo được một bên mẫu sẽ tối, một bên sẽ sáng để học viên quan sát sẽ thấy độ đậm độ nhạt trên mẫu ngay.
Đậm nhạt là một khái niệm tương đối trừu tượng đối với học viên mới học mĩ thuật. Vả lại, vẽ theo mẫu về sau này (những cấp học cao hơn) thì không thể thiếu được vẽ đậm nhạt. Do đặc diểm đó, giáo viên cũng tránh việc đòi hỏi quá cao ở học viên và cũng tránh việc quá coi nhẹ vấn đề này. Ở tiểu học yêu cầu học viên bước đầu nhận ra được đậm nhạt khi vẽ theo mẫu tức là cần vẽ được ba độ đậm nhạt: Sáng, tối, trung gian. Nhưng vấn đề ở đây là giáo viên làm thế nào để hướng dẫn học viên hiểu được ba sắc độ tối thiểu ấy.
Cũng như nhiều phần hướng dẫn trước giáo viên sẽ sử dụng một số trong những phương pháp tích cực rất đặc thù của cục môn để những em tiếp thu bài một cách hiệu suất cao. Giáo viên vẫn sử dụng phương pháp trực quan, vấn đáp, nhưng vấn đáp nên hỏi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Cụ thể ở phần này giáo viên nên đặt thắc mắc để học viên tìm được phần nào là phần đậm nhất, phần nào là phần sáng nhất, giữa đậm và nhạt (sáng) là độ đậm gì? Nó không phải là đậm và cũng không phải là nhạt vậy sẽ là độ đậm trung gian của sáng - tối. Khi giáo viên đặt thắc mắc tìm độ đậm nhất: VD: Em hãy tìm trên mẫu phần nào trông đậm nhất ?. Như vậy, học viên sẽ quan sát và nhận xét sau đó đưa ra kết quả ngay. Tương tự như vậy, giáo viên hỏi những độ đậm nhạt khác học viên cũng tiếp tục tìm ra thuận tiện và đơn giản. Tới lúc đó giáo viên sẽ giảng giải độ đậm nhạt có do đâu? và tại sao lại cần độ đậm nhạt?: Giáo viên treo bài mẫu (đã sẵn sàng sẵn sàng) hoàn thiện có đậm nhạt lên bảng để học viên quan sát.
Trước khi giảng giáo viên nên đặt thắc mắc gợi tư duy của học viên: Em biết độ đậm nhạt trên mẫu do đâu mà có không? (*do ánh sáng chiếu vào mẫu). Câu hỏi này nếu học viên để ý quan tâm nghe giảng và tư duy một chút ít những em sẽ hiểu được ngay. Khi học viên trả lời xong giáo viên tiếp tục giảng cho học viên hiểu hơn về đậm nhạt: Đậm nhạt do ánh sáng chiếu vào mẫu, có chỗ ánh sáng chiếu được vào có chỗ kh&oc 2000 irc;ng chiếu vào được và tạo ra ranh giới sáng (có ánh sáng chiếu trực tiếp), tối (không còn ánh sáng chiếu trực tiếp), trung gian (có ánh sáng ít, chiếu gián tiếp). Và giáo viên cần lý giải vẽ đậm nhạt cần cho vẽ theo mẫu là sẽ diễn tả được không khí của mẫu, diễn đạt được khối của vật mẫu. Nếu chỉ vẽ nét không thì trông bài vẽ giống hình học phẳng, còn nếu vẽ đậm nhạt trông bài vẽ sẽ nổi khối tức là trông in như ở ngoài thực, tạo cảm hứng như hoàn toàn có thể cầm, lấy và luồn tay vào mẫu vẽ của bài vẽ.
* Toàn bộ tiến trình hướng dẫn này nó có một vai trò rất quan trọng, tuy là rất dài, nhưng tất cả chúng ta cũng chỉ được hướng dẫn cho những em trong vòng 5 à 7 phút mà thôi. Trong thực tế giảng dạy giáo viên vận dụng linh họat tiến trình: Có thể gộp 2 bước làm một hoặc cũng hoàn toàn có thể lược bỏ bớt bước VD: bước 5 đối với học viên lớp 1 nếu giáo viên hướng dẫn học viên bước này thì bất khả dụng, chính bới những em chưa đủ kiến thức và kỹ năng về hình thì làm thế nào vẽ được đậm nhạt. Do vậy, đối với đối tượng này giáo viên hoàn toàn có thể bỏ qua bước này. Để áp dụng phương pháp tôi đề ra, dưới đây là một ví dụ về cách hướng dẫn học viên vẽ theo mẫu.
Bài vẽ cái xô: (bài 9 MT lớp 5 trang 20).
* Cách dạy cũ: Thường giáo viên không sẵn sàng sẵn sàng được mẫu mà vẽ hình cái xô lên bảng rồi hướng dẫn những em cách vẽ, theo tiến trình:
+ Ước lượng độ cao (cả miệng xô) và chiều ngang, em vẽ khung hình chữ nhật trước (nhớ để giấy để vẽ quai xô).
+ Tìm phần miệng xô và xác định những điểm chính của miệng.
+ Ước lượng chiều ngang đáy xô.
+ Phác những nét thẳng trước, vẽ nét cong sau.
+ Nhìn mẫu, sửa lại hình và vẽ đậm nhạt (như vẽ ở khối trụ bài 8).
Thường thì do không còn mẫu, giáo viên lại áp đặt lời giảng đối với học viên, khiến học viên vẽ không theo mẫu, vẽ tự do và không để ý quan tâm tới bố cục làm cho hiệu suất cao thấp.
* Áp dụng phương pháp tôi đề ra đối với phần cách vẽ:
- Khi học viên được ngồi và được quan sát như yêu cầu của phương pháp đề ra (có mẫu thực, ngồi học theo hình chữ u), thì việc vẽ của học viên theo sự hướng dẫn chắc như đinh sẽ có hiệu suất cao.
- Trước khi hướng dẫn vẽ giáo viên phải hướng dẫn học viên tìm khung hình chung cho bài vẽ (mẫu vẽ). Giáo viên sẽ áp (đặt miếng bìa đã sẵn sàng sẵn sàng, trước mẫu sao cho lỗ thủng chứa chọn vẹn mẫu vẽ) thao tác xong giáo viên vấn đáp: Khung hình giống hình gì? (*giống hình chữ nhật đứng).
? Khi hình chung là hình chữ nhật đứng những em vẽ theo chiều nào của trang giấy vẽ? (giáo viên giơ vở vẽ cho học viên xem), (* vẽ dọc trang giấy thì hình vẽ cân đối hơn). Phần này sẽ định hướng cho học viên cách sắp xếp hình vẽ (bố cục).
Khi hướng dẫn tìm vị trí những bộ phận như miệng xô, quai xô và đáy xô. Lúc này gọi học viên lên bảng quan sát và tự đánh dấu những vị trí của những bộ phận ấy vào khung hình chung mà giáo viên đã vẽ minh họa, (sảy ra hai trường hợp: Học sinh sẽ vẽ tương đối đúng tỷ lệ; học viên vẽ sai tỷ lệ). Nếu sai thì tiếp tục cho học viên dưới lớp quan sát và nhận xét ngay. Việc cho học viên lên xác định tỷ lệ những bộ phận của mẫu sẽ làm ch 2000 o những em rất tập trung theo dõi.
Học sinh xác định xong giáo viên giảng giải độ cao miệng xô chiếm 1/4D cao của xô, đáy xô rộng bằng 2/3 chiều rộng của miệng xô. từ những vị trí mà tất cả chúng ta đã xác định giờ đây chuyển sang bước tiếp theo.
Giáo viên hướng dẫn học viên vẽ phác, giáo viên đặt thắc mắc: Miệng xô giống hình gì ? (*hình ô van hay hình bầu dục, e líp); Đáy xô là nét cong hay nét thẳng? (*nét cong đều). Mục đích để học viên nhận ra dạng hình và nét để tiến hành vẽ phác.
Vì đây là một mẫu vẽ cân đối (đối xứng), nên giáo viên cần hướng dẫn học viên vẽ trục đối xứng: Sử dụng phương pháp trực quan, vấn đáp; giáo viên đặt thắc mắc: Hình của cái xô có chia được thành hai phần bằng nhau hay là không? (* chia được). Vì lẽ đó giáo viên minh họa bảng và giảng giải trước khi vẽ phác nên phải vẽ trục đối xứng thì vẽ hình mới cân đối, không biến thành lệch hay nghiêng, đổ xô.
Để tiến hành vẽ phác thì vẽ bằng nét gì hình mới chuẩn? (* phác bằng nét thẳng). Giáo viên cũng lý giải khi vẽ không dùng thước kẻ đồng thời với vẽ phác minh họa cho học viên xem trên bảng. Giáo viên sẽ minh họa phần miệng xô trước, sau đến đáy xô và quai xô. Việc vừa thao tác của thầy và vấn đáp học viên thì những em sẽ để ý quan tâm và ghi nhớ cách vẽ rất tốt.
Khi vẽ phác xong giáo viên vấn đáp: Trên thực tế những em thấy ở miệng xô, đáy xô và quai xô liệu có phải là những nét thẳng không? (*Không, chúng là những nét cong đều). Ở bước này giáo viên cũng tiếp tục cho học viên tham gia minh họa trên bảng, việc học viên thao tác này chắc học viên cũng gặp trở ngại vất vả (vẽ chưa chuẩn) nếu như vậy, giáo viên tiếp tục cho học viên vẽ lại để nhấn mạnh vấn đề cho học viên biết, khi làm bàỉ ở vở cũng vậy cần vẽ bằng bút chì, nếu sai lệch ta tẩy đi ngay và vẽ lại, càng vẽ lại thì kĩ năng vẽ của những em càng được nâng cao. Như vậy thao tác của học viên ít nhiều giáo viên cũng đưa ra được nhận định để giảng giải và phù phù hợp với đối tượng hơn đồng thời học viên được quan sát tốt trên mẫu thì nhận xét cho bạn đang thực hành trên bảng càng hiệu suất cao.
** Cuối cùng của cách vẽ hình giáo viên cần yêu cầu học viên nhận xét hình vẽ theo ba hướng rất khác nhau, để nêu được quai xô sẽ lệch về bên trái, bên phải và ở chính giữa; sau đó giáo viên treo trực quan có ba hình vẽ theo ba góc nhìn rất khác nhau đó và nhắc nếu tất cả chúng ta ngồi ở bên trái lớp học thì sẽ thấy quai xô lệch về bên phải; nếu tất cả chúng ta ngồi ở bên phải lớp học thì sẽ thấy quai xô lệch về bên trái; còn nếu ngồi ở ở chính giữa thì sẽ thấy quai xô ở ở chính giữa. (giáo viên phải bầy mẫu theo hướng vuông góc với dãy bàn ngồi ở cuối lớp và vừa giảng vừa chỉ vào hình vẽ tương ứng được treo ở trên bảng).
Khi giáo viên minh họa bảng tiến trình dựng hình xong, giáo viên sẽ hướng dẫn bước cuối, sửa lại nét hình vẽ (tẩy những nét phác đi) và vẽ đậm nhạt; Giáo viên vẫn tiếp tục sử dụng phương pháp vấn đáp, trực quan để đặt thắc mắc cho học viên . Theo như phương pháp tôi đề ra thì giáo viên sẽ hỏi học viên bằng phương pháp rõ ràng trước rồi mới đưa tới khái niệm đậm nhạt.
+ Hỏi phần tối nhất của mẫu àkết luận đây là tối (học viên nhận xét và trả lời).
+ Hỏi phần sáng nhất của mẫu àKết luận đây là sáng (học viên nhận xét, và trả lời).
+ Hỏi ở giữa thì sao? àkết luận đây là vùng trung gian (học viên nhận xét và trả lời).
Cuối cùng giáo viên nhấn mạnh vấn đề muốn vẽ đậm nhạt tốt (hình khối) thì phải đảm bảo vẽ được ba sắc độ: Sáng nhất; tối nhất; và trung gian.
Ví dụ trên tôi đưa ra nhằm mục đích một mục tiêu thay đổi cách tiến hành một bài vẽ của học viên tiểu học trong phần hướng dẫn cách vẽ (đây là phần quan trọng) ở ví dụ này đòi hỏi giáo viên, học viên và cơ sở vật chất đều phải được sẵn sàng sẵn sàng tốt đúng với yêu cầu của phương pháp này được đề ra ở phần trước (phần sẵn sàng sẵn sàng). Để học viên thao tác có hiệu suất cao và cũng là phần mà giáo vi&ecir 2000 c;n phải để nhiều thời gian cho học viên đó là thực hành, tất cả chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơn qua vấn đề tiếp theo.
4/. VẤN ĐỀ THƯ TƯ: HƯỚNG DẪN HỌC SINH THỰC HÀNH:
Như đã biết, phần thực hành tất cả chúng ta phải dành 2/3 tiết học để những em thể hiện bài, hơn thế nữa đây lại là vẽ theo mẫu thì việc đó càng quan trọng. Việc hướng dẫn học viên thực hành tất cả chúng ta cần để ý quan tâm những nội dung như: để học viên quan sát và vẽ độc lập; giáo viên sẽ tham gia góp ý cho thành viên học viên.
Lâu nay giáo viên vẫn thường xuyên để học viên thực hành một cách tự do thoải mái, nhiều khi coi giờ thực hành của học viên là giờ nghỉ giải lao của giáo viên. Nếu quan niệm như vậy là sai nghiêm trọng, trong lúc học viên làm bài thì giáo viên phải tập trung theo dõi từng em một làm bài. Chú ý tới cách vẽ và xem những em có vẽ theo góc nhìn của tớ ngồi hay là không. Yếu tố ấy sẽ xác định được học viên có thao tác độc lập hay tự, vẽ không. Đối với vẽ theo mẫu, việc vẽ theo mẫu là rất quan trọng cho nên vì thế giáo viên cần hướng dẫn học viên ngay lúc thấy những em làm bài thực hành có khunh hướng chưa đúng.
+ Trước hết, giáo viên nêu yêu cầu của giờ thực hành “Các em vẽ cái xô theo mẫu vào vở mĩ thuật trang 21”. Giáo viên hướng dẫn vẽ theo yêu cầu mà học viên vừa được lĩnh hội, phần này chỉ mang tính chất chất nhắc nhở.
+ Học sinh làm bài độc lập: Tới giờ thực hành học viên phải đảm bảo có đủ đồ dùng học tập 100% (bút chì, tẩy, vở mĩ thuật lớp 5). Học sinh sẽ vẽ theo mẫu ở vị trí của tớ ngồi nhìn thấy, tập trung vẽ sát với mẫu , đảm bảo đúng tỷ lệ của mẫu. Trong chương trình mĩ thuật ở tiểu học những bài vẽ theo mẫu sẽ được nâng dần ở mức cao hơn theo đơn vị bài và lớp. Nên đòi hỏi kiến thức và kỹ năng và cách thực hành cũng tăng dần lên: nếu ở lớp 1 chỉ vẽ đơn giản là nét cong, nét thẳng, hình tam giác ….và học viên cũng chỉ vẽ mô phỏng mẫu một cách đơn giản, giáo viên cũng không yêu cầu cao đối với học viên; nhưng đối với lớp 5 thì bài mẫu đã khó hơn và yêu cầu vẽ tiến trình cũng cần phải có trình độ cao hơn.
- Khi vẽ theo mẫu học viên cần nhớ một điều đó là không được dùng thước kẻ để kẻ nét, việc học viên kẻ khi vẽ theo mẫu là thao tác rất phổ biến, nhiều khi tất cả chúng ta xem nhẹ vấn đề này, nhưng nó lại sở hữu ảnh hưởng rất lớn. Bởi sau này (học cao hơn) những em sẽ có thói quen dùng thước để kẻ khiến bài vẽ quá cứng nhắc, những nét thẳng đó không phải là vẽ theo mẫu mà gọi là người theo mẫu. Và quan trọng hơn hết là học viên không luyện được cách vẽ của tay mà chỉ phụ thuộc vào thước kẻ. Nếu như vậy những những em sẽ không phát huy được kĩ năng của tớ cũng như sẽ gặp trở ngại vất vả khi gặp phải bài có mẫu khó.
- Học sinh độc lập làm bài còn thể hiện ở chỗ không vẽ chép bài của những bạn cạnh bên, hoặc cố vẽ giống hình minh họa của thầy ở trên bảng, việc học viên vẽ như vậy sẽ làm cho những em tiếp thu bài không đầy đủ.
+ Giáo viên hướng dẫn thành viên: Việc hướng dẫn thành viên rất quan trọng trong thời gian thực hành của học viên. Phần hướng dẫn học viên đã nắm được bài một cách tương đối đầy đủ, tuy nhiên tới giờ thực hành những em sẽ không tránh khỏi những sai sót, cũng như gặp phải một số trong những vướng mắc, chính vì vậy việc hướng dẫn thành viên là rất thiết yếu.
Vả lại, trong lúc học viên thực hành giáo viên hạn chế gây mất tập trung vẽ của học viên càng ít càng tốt. Bởi vì, nếu những em đang làm bài thực hành mà giáo viên lại lấy một bài vẽ của học viên sai sót không phổ biến của học viên để nhận xét chung trước lớp, lúc đó những em phải dừng bài và nghe giảng không thiết yếu đối với một bộ phận học viên khiến những em mất tập trung. Thay vào đó, giáo viên cần đi quan sát học viên cả lớp để phát hiện những em làm chưa đúng hay có ý định tốt nhưng đang vướng mắc chưa chắc như đinh phương pháp xử lý và xử lý ra làm sao.
Khi bắt tay vào vẽ qua thực tế tôi thấy học viên rất hay phạm phải vẽ bố cục không cân đối, tỷ lệ sai nhiều. Giáo viên phải để ý quan tâm tới vấn đề này để uốn nắn học viên một cách kịp thời. Khi đi hướng dẫn cho thành viên học viên giáo viên tuyệt đối không được cầm b 2000 út sửa bài cho học viên mà chỉ hướng dẫn , nêu ra những yếu điểm của học viên để những em tự hoàn thiện và sửa những lỗi của tớ.
Tuy là giáo viên nên phải hướng dẫn thành viên học viên trong giờ thực hành nhưng cũng luôn có thể có nhiều khi giáo viên phải hướng dẫn tập thể do một điều đó là: có quá nhiều em phạm phải một lỗi khi vẽ bài, trong trường hợp này giáo viên yêu cầu học viên dừng bài trong ít giây để giáo viên uốn nắn kịp thời.
** Trong vấn đề này vốn thực tế là phần lao động của học viên (chiếm nhiều thời gian nhất) giáo viên cần tôn trọng học viên và ý tưởng vẽ của học viên không vì nguyên do nào đó mà giáo viên áp đặt kiến thức và kỹ năng cho học viên, không làm mất đi tập trung tư tưởng làm bài của học viên, không làm học viên mất tự tin khi vẽ bài, và để ý quan tâm quản lý lớp không để học viên bàn luận nhiều, giờ học sẽ không mô phạm. Tuy vậy giáo viên cũng không được đi ra khỏi lớp, không ngồi tại một chỗ.
5/. VẤN ĐỀ THỨ NĂM: NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ BÀI CỦA HỌC SINH:
Đối với vấn đề này giáo viên cần nắm được tinh thần đổi mới phương pháp trong việc đánh giá nhận xét bài của học viên. Thực chất đây lại là phần đã gián tiếp tác động tư tưởng yêu thích bộ môn đối với học viên. Thông thường học viên hay thích vẽ theo đề tài và vẽ tự do, còn vẽ theo mẫu những em vốn cũng chưa mặn mà nhiều. Chính vì nguyên do đó việc nhận xét bài của học viên cần phát huy được tinh thần khuyến khích những em nhiệt huyết học phân môn là chính, và phải tôn trọng ý kiến của học trò nếu là tích cực, nếu phê bài yếu kém thì giáo viên cũng phải dùng cách khen trước để rồi chê sau.
Tôi vẫn tâm niệm một điều bởi đây là một môn nghệ thuật và thẩm mỹ chứ không phải một môn khoa học tự nhiên hay một môn khoa học xã hội, tuy nhiên ở tiểu học là dạy cho học viên bước đầu cảm thụ nghệ thuật và thẩm mỹ hội họa là chính. Do đó yếu tố tâm lý lứa tuổi sẽ quan trọng hơn hết, nếu làm những em thích học thì sẽ có nhiều bài vẽ thành công ở học viên còn nếu làm cho những em không thích học môn này thì e rằng khó đã có được những bài vẽ đẹp của học viên. Ngay lúc còn ngồi trên ghế nhà trường chuyên nghiệp tôi đã được hướng dẫn cách nhận xét và đánh giá bài của học viên một cách tích cực, và qua thời gian công tác thao tác tại trường tiểu học tôi nhận thấy việc nhận xét tưởng chừng đơn giản này nhưng nó lại sở hữu vai trò rất quan trọng. Lời nhận xét của giáo viên hoàn toàn có thể khiến học viên tiếp tục làm bài nhưng cũng hoàn toàn có thể khiến học viên không thèm làm bài. Dưới đây là một số trong những nội dung về đánh giá nhận xét bài của học viên mà ở vấn đề này tất cả chúng ta cần xử lý và xử lý:
+ Qua thời gian thực hành, và giáo viên hướng dẫn thành viên giáo viên hoàn toàn có thể quan sát được những bài vẽ tiêu biểu cho bài đẹp và chưa đẹp để sẵn sàng sẵn sàng cho việc chọn bài và treo lên bảng, (Phần này giáo viên cần sẵn sàng sẵn sàng băng dính để dán bài). Khi thời gian làm bài thực hành hết giáo viên chuyển những bài đã được chọn đó và dán lẫn lộn trên bảng, không dán phân loại riêng đẹp và chưa đẹp. Mục đích để học viên tư duy khách quan theo cảm nhận của tớ.
+ Cho ít nhất từ 5 đến 10 em học viên nhận xét cảm nhận của tớ khi xem những bài vẽ đó, yêu cầu học viên lựa chọn ra được những bài vẽ đẹp, Giáo viên còn tiếp tục vấn đáp để học viên tự nhận xét được vì sao bài đó đẹp, vì sao bài đó chưa đẹp
VD: Giáo viên đặt thắc mắc như em hãy lựa chọn những bài theo em coi đó là đẹp?, Tại sao em thấy bài đó đẹp hơn những bài kia ?, Em hãy nhận xét về hình vẽ của những bài em xem là đẹp ?, Những bài vẽ chưa đẹp em thấy hình vẽ của những bạn đó ra làm sao? Đối với lớp cao (4,5) thì cần hỏi thêm về đậm nhạt như em thấy bạn vẽ những độ đậm nhạt ra làm sao, trông khối hình đã rõ hay chưa? Theo em với những bài vẽ chưa đẹp này thì cần vẽ sửa những điểm nào? Theo em thì những bài đẹp này được bao nhiêu điểm, những bài chưa đẹp này được bao nhiêu điểm?
Bằng khối mạng lưới hệ thống thắc mắc trực tiếp đối với học viên nhận xét đã làm cho học viên dữ thế chủ động nêu 2000 cảm nhận của tớ trước những bài mĩ thuật, như vậy đã rèn được thói quen phê bình và tự phê bình bài vẽ của bạn cũng như của tớ.
Mục đích của phương pháp nhận xét và đánh giá bài của học viên là phải có thầy, có trò cùng nói nên điểm mạnh để học viên phát huy, và điểm yếu để những em khắc phục. Nên tiếng nói của thầy cũng đóng một vai trò quan trọng khi nhận xét bài của học viên.
+ Qua một loạt ý kiến của nhiều học viên, giáo viên đã tập hợp được mặt mạnh và yếu của học viên để đưa ra nhận xét quyết định của tớ, giáo viên cần nhấn mạnh vấn đề những lời nhận xét của học viên mang tích chất tích cực để khuyến khích nhiều em khác tham gia vào phần này trong những làn sau. Đồng thời nhận xét bài của học viên theo hướng khuyến khích là chính. Nếu học viên đã tìm ra những yếu điểm bài của bạn thì giáo viên cần khôn khéo nhận xét một cách tích cực tuy là khen nhưng lại là chê. VD như: Nếu một bài vẽ có bố cục lệc sang một bên khiến bài vẽ chưa cân đối. Vấn đề cần chê ở bài này là vẽ lệch về bố cục nhưng giáo viên sẽ phải tìm được cái được của bài đó để nhận xét theo kiểu: Bài vẽ của bạn A này, em đã biết vẽ dựng hình rất cân, đối xứng và hình vẽ không biến thành đổ nghiêng hơn nhiều một số trong những em khác có hình vẽ siêu vẹo, nhưng nếu em vẽ hình vẽ của tớ vào giữa trang giấy thì bài vẽ của em rất đẹp và rất cân đối về bố cục, nếu em có thời gia em hãy vẽ thêm một bài nữa nhưng vẽ vào ở chính giữa trang giấy chắc như đinh bài vẽ của em đẹp hơn thế này nhiều. Như vậy nếu em đó được nghe nhận xét hoàn toàn có thể sẽ nhìn thấy việc sai của tớ nhưng không hề buồn chán, hay là không thích bài của tớ vì bên gần đó đã có nhiều lời khen, mặt khác em đó thấy khuyến khích về nhà lại vẽ thêm vậy là việc giáo viên khuyến khích cho những em vẽ càng nhiều càng tốt đã tương đối thành công.
Giáo viên địa thế căn cứ vào thực tế bài vẽ nhận xét khách quan những bài đã dán lên bảng đó và ở đầu cuối cho điểm khuyến khích học viên bằng phương pháp cho điểm cao đối với những bài vẽ đẹp và hứa giờ sau chấm tiếp những bài còn sót lại.
Việc nhận xét và đánh giá bài cho học viên có cả vai trò của học viên lẫn thầy là một phương pháp rất tích cực, khắc phục được tình trạng giáo viên chê bai bài của học viên một cách thiếu tâm lý, nhận xét áp đặt, không để học viên có tiếng nói đối với sản phẩm của tớ, và cái được nhất đó là sau tiết học những em lại thích học tiếp ngay, những em có đầy hứng thú để đón chờ môn học.
6/. VẤN ĐỀ THỨ SÁU: CỦNG CỐ GIỜ HỌC BẰNG TRÒ CHƠI PHÙ HỢP:
Việc dạy mĩ thuật ở tiểu học nói chung và dạy vẽ theo mẫu nói riêng việc đáp ứng một số trong những trò chơi để những em vui chơi đồng thời khắc sâu kiến thức và kỹ năng bài giảng là rất thiết yếu. Nhưng ở đây là tất cả chúng ta cần để ý quan tâm tới một số trong những trò chơi phù phù phù hợp với những bài vẽ theo mẫu. Để tiến hành phần này giáo viên cũng cần phải sẵn sàng sẵn sàng cho trò chơi một cách chu đáo được rõ ràng qua giáo án của giáo viên. dưới đây tôi đáp ứng một số trong những trò chơi cho phần củng cố kiến thức và kỹ năng vẽ theo mẫu ở tiểu học, tuy nhiên những trò chơi này giáo viên cần linh họat để sử dụng và thậm chí hoàn toàn có thể thay đổi hoặc sáng tạo thêm để nó hoàn toàn có thể phù phù phù hợp với nhiều bài vẽ.
** Trò chơi: “Liên kết”. Trò chơi này được sử dụng trong nhiều bài vẽ theo mẫu có đồ vật, có tác dụng tạo được động tác nhanh khi tham gia chơi và hiểu sâu hơn mẫu vẽ của bài đó.
Trò chơi có bao nhiêu người tham gia còn phụ thuộc vào những bộ phận của đồ vật (mẫu vẽ) nhiều hay ít VD: Đối với bài vẽ cái phích: Giáo viên chọn học viên đóng vai những bộ phận của cái phích như nắp phích, vai phích, thân phích, quai phích, đáy phích. Như vậy cần tất cả là 5 học viên chơi theo những vai trên.
+ Yêu cầu của trò chơi: Học sinh đóng vai những bộ phận của đồ vật phải thực hiện đúng theo thứ tự của những phần trên cái phích rõ ràng em đóng vai “nắp phích” phải đứng trước em đóng vai “vai phích” và em đóng “vai ph&iac 2000 ute;ch” phải đứng trước “thân phích” riêng em “quai phích” phải đứng ở giữa “thân phích”, còn em đóng vai bộ phận “đáy phích” phải đứng sau cùng.
+ Luật chơi: Giáo viên phổ biến luật chơi. Tất cả “những bộ phận” phải để ý quan tâm theo dõi khẩu lệnh của giáo viên để thực hiện theo yêu cầu, khi dứt điểm khẩu lệnh những học viên đóng vai đó phải thực hiện ngay yêu cầu nếu chậm, sai thì sẽ bị phạt một vòng lò cò quanh mẫu vẽ. Khẩu lệnh đó hoàn toàn có thể là một số trong những tư thế đặt của cái phích.
+ Chơi: Giáo viên phân vai theo thứ tự những bộ phận của phích và hỏi lại học viên đã nhớ vai của tớ chưa, để cho chắc như đinh học viên nhớ giáo viên yêu cầu từng em nêu tên bộ phận mà mình đóng vai. Khi sẵn sàng sẵn sàng chơi giáo viên cho học viên đứng lẫn lộn không theo thứ tự nào và lần 1 giáo viên hô khẩu lệnh “Phích đứng” những “bộ phận của phích” khẩn trương xếp vào theo thứ tự mà đã được phân “vai” để đảm bảo mỗi lần ít nhất một em phải lò cò, nên ở phần luật chơi có yêu cầu em nào chậm và sai thì phải lò cò riêng em chậm thì phải là em sau cùng xếp vào hàng của “cái phích” còn em sai thì dĩ nhiên là bị phạt rồi (sai ở đây là sai vị trí đứng, làm “những bộ phận của phích” bị đảo lộn).
Giáo viên cứ như vậy chơi ở một số trong những tư thế khác ví như “Phích đổ ngang phải” khi có thêm hướng kèm theo khẩu lệnh học viên phải được hiểu là nắp phích được bắt nguồn từ hướng đó, hoặc “phích lộn ngược”…
Trò chơi này giáo viên sẽ sáng tạo để áp dụng cho nhiều bài vẽ theo mẫu có bộ sưu tập nhiều bộ phận dễ xếp thành đội hình.
** Trò chơi “Ghép hình” . Trò chơi này sẽ ghép những hình là chính mẫu vẽ buổi hôm đó.
+ Chuẩn bị: Hai hình vẽ vật mẫu tiết dạy đó được cắt làm nhiều mảnh, một đồng hồ bấm giây, 2 bảng từ, những hình bị cắt nhỏ phải được gắn nam châm hút để gắn dính lên bảng từ được, giáo viên phải sẵn sàng sẵn sàng độ dính của nam châm hút trước khi tiết học khởi đầu để tránh tình trạng nam châm hút không hề dính khiến những em tham gia chơi bị lúng túng, mất thời gian.
Chuẩn bị một số trong những quà nhỏ cho học viên đủ được 4 nhóm chơi.
+ Yêu cầu: Giáo viên phải sẵn sàng sẵn sàng hai bộ mẫu đã vẽ sẵn và cắt theo hình rích rắc để học viên tìm và ghép lại thành mẫu mà bài vừa mới vẽ. Đối tượng chơi theo nhóm (hai nhóm, 2 em một nhóm), hoàn toàn có thể giáo viên chọn một nhóm nam và một nhóm nữ hoặc nhóm nam nữ đều được.
Khi khởi đầu chơi giáo viên sẽ bấm giờ để xem đội nào hoàn thành xong trong thời gian ngắn lại đội đó sẽ thắng, thưởng đội thắng bằng phần quà nhỏ, khuyến khích đội thua bằng tràng pháo tay.
+ Phổ biến luật chơi: Giáo viên phổ biến luật tham gia chơi: Hai nhóm xung phong lên chơi, mỗi nhóm một nam một nữ, khi giáo viên hô “khởi đầu” hai nhóm khởi đầu chọn hình và dính lên bảng từ (được giáo viên treo sẵn trên bảng), Mỗi nhóm cả hai bạn đều được dính cùng một lúc miễn sao kết quả hình vẽ phải đúng và gắn trong thời gian ngắn nhất sẽ thắng cuộc.
+ Chơi: Giáo viên cho hai đội sẵn sàng sẵn sàng xong và hô “khởi đầu” học viên theo khẩu lệnh để chơi khi đó giáo viên đồng thời bấm giờ luôn để xác định đội nào hoàn thành xong sớm hơn. Sau thuở nào gian nhất định hai nhóm sẽ hoàn thành xong trò chơi nếu có một đội nhóm thắng và một đội nhóm thua thì theo như dự tính để trao quà, còn trường hợp hai đội cùng hoàn thành xong xong một lúc thì giáo viên dữ thế chủ động trao quà cho tất cả hai nhóm và đề nghị lớp tuyên dương những bạn. Nếu còn nhiều thời gian giáo viên hoàn toàn có thể cho học viên chơi nhiều lần.
+ Chuẩn bị: Nội dung trò chơi.
+ Yêu cầu trò chơi: Giáo viên sẽ qui ước hai vật mẫu của mẫu vẽ bằng hai khẩu 2000 lệnh “thụt” và “thò”. VD: ở bài vẽ cái ấm tích và cái bát Giáo viên sẽ quy ước cái ấm tích là “thò”, cái bát là “thụt”. Trò chơi này được áp dụng cho tất cả lớp cùng chơi.
+ Luật chơi: khi giáo viên hô “tích thò” nếu học viên thấy đúng với qui ước thì giơ tay thò lên theo thầy giáo, giáo viên hô “bát thò” nếu học viên thấy khẩu lệnh sai với qui ước thì những em phải thụt tay xuống. Tương tự như vậy giáo viên sẽ hô vừa đúng qui ước vừa không đúng qui ước đối với cả hai mẫu. Và nếu ai thò thụt tay nhanh nhưng sai theo qui ước thì phải lên bảng hát một bài hát tự chọn, trong trò chơi này giáo viên phải để ý quan tâm tay của học viên nhanh để phát hiện những em giơ tay hay thụt tay sai.
Qua một số trong những trò chơi điển hình do tôi tự nghĩ ra kỳ vọng phần nào khắc sâu kiến thức và kỹ năng hơn khi những em học vẽ theo mẫu, và những trò chơi này hoàn toàn hoàn toàn có thể biến tấu theo những bài học kinh nghiệm tay nghề vẽ theo mẫu tương ứng chỉ việc thay đổi một chút ít là lại được một chò chơi khác phù phù phù hợp với mẫu của bài vẽ đó.
Đổi mới cách dạy, cách học tạo không khí vui tươi hồn nhiên, nhẹ nhàng và sinh động trong mỗi giờ vẽ theo mẫu là vấn đề mà mỗi giáo viên tất cả chúng ta đều quan tâm đến và việc tạo ra không khí ấy thì việc tổ chức những trò chơi này sẽ góp thêm phần vào tiết giảng thành công hơn. Thông qua những họat động trò chơi, học viên được củng cố và khắc sâu những kiến thức và kỹ năng đã học về phân môn vẽ theo mẫu vốn vẫn khô cứng này.
Việc đổi mới phương pháp dạy vẽ theo mẫu nói riêng mĩ thuật nói chung và cũng như bao môn khác là vấn đề thiết yếu đối với tình hình thực tế lúc bấy giờ, song với sự nỗ lực nỗ lực của vai trò người thầy thì kết quả đã đạt được cũng là vấn đề đáng nói ở đây. Dưới đây là một số trong những thống kê so sánh qua việc chưa áp dụng và đã áp dụng phương pháp đổi mới này.
** Thời gian đầu chưa áp dụng được:
2000
Học sinh vẽ hình đúng tỷ lệ
Học sinh vẽ được đậm nhạt
1
1
98
61
62
65
66
Ko vẽ đậm nhạt
2
2
120
86 2000
71
89
74
Ko vẽ đậm nhạt
3
3
130
92
71
89
68
Ko vẽ đậm nhạt
4
4
115
84
73
78
68
81
70
5
5
117
85
73
84
72
87
74
Qua thời gian giảng dạy được áp dụng phương pháp mới (hai năm), với sáng tạo của thầy và họat động tích cực của học si 2000 nh cùng với một số trong những phương pháp tổ chức chơi hợp lý, bản thân tôi nhận thấy kết quả đạt được một cách rất tích cực với tỷ lệ học viên hoàn thành xong bài vẽ theo mẫu với những yêu cầu rõ ràng là rất khả dĩ điều đó chứng tỏ thành tích đạt được qua trải nghiệm hoàn toàn có sức thuyết phục. Những số lượng biểu lộ trong bảng thống kê dưới đây đã nói rất rõ điều đó:
**Thời gian đã áp dụng phương pháp mới này (từ năm 2006 cho tới hết kì một năm học 2008 - 2009). Cụ thể như sau:
2000
Học sinh vẽ hình đúng tỷ lệ
Học sinh vẽ được đậm nhạt
1
1
98
70
71
69
70
Ko vẽ đậm nhạt
2
2
120
89
74
73
60
Ko vẽ đậm nhạt
3
3
130
98
75
95
73
Ko vẽ đậm nhạt
4
4
115
90
78
85
74
88
77
5
5
117
91
78
89
76
92
79
Với kết quả như trên tôi thấy việc dạy học mĩ thuật nói chung và dạy vẽ theo mẫu nói riêng muốn có kết quả giảng dạy cao thì người thầy phải không ngừng nghỉ tìm tòi và đổi mới phương pháp dạy học để tạo được cách dạy lấy học viên làm trung tâm cho bài dạy giáo viên chỉ là người hướng dẫn, gợi mở, dẫn đường thì ngoài việc sử dụng một số trong những phương pháp dạy truyền thống còn cần phối hợp nhiều phương pháp khác để tiết học viên động hơn. Với kết quả này mỗi tất cả chúng ta cũng không lấy đó làm bằng lòng để rồi dừng ở đó mà theo tôi đã là giáo viên thì việc học hỏi, tìm tòi và sáng tạo trong cách dạy là một trách nhiệm mỗi ngày của người thầy, họat động đó phải được ra mắt thường xuyên có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao đối với tri thức, và đặc biệt hoàn toàn có thể tạo điều kiện cho học viên vững vàng bước vào chương trình mĩ thuật ở bậc THCS một cách vững vàng.
Như tất cả chúng ta đã thấy để đạt được hiệu suất cao cực tốt của một tiết học vẽ theo mẫu đối với học viên tiểu học đòi hỏi người thầy phải linh họat sử dụng những phương pháp dạy bộ môn cũng như những phương pháp giáo dục truyền thống. Muốn có kết quả cao không thể không nói tới khâu sẵn sàng sẵn sàng của tất cả giáo viên và học viên cũng như điều kiện cơ sở vật chất cho môn học, Khâu đổi mới phương pháp trong từng phần của kiến thức và kỹ năng bài giảng đã đem lại hơi thở mới cho phân môn vẽ theo mẫu này của cục môn mĩ thuật.
Việc tổ c 2000 hức một tiết học nhẹ nhàng sinh động là rất quan trọng và yếu tố thành công trong tiết học như vậy không thể không nói tới cách tổ chức trò chơi cuối tiết nhằm mục đích khuyến khích những em làm bài, có hứng thú khi tham gia học bộ môn. Những trò chơi ấy giáo viên phải biết nhào nặn một cách hợp lý để áp dụng được cho nhiều bài vẽ theo mẫu rất khác nhau, Chúng ta vẫn luôn sử dụng cách dạy cho học viên “Chơi mà học - Học mà chơi” nhằm mục đích tạo không khí vui tươi lành mạnh trong tiết học và đặc biệt đối với đối tượng là học viên tiểu học thì việc đó lại càng có vai trò quan trọng hơn.
+ Đối với giáo viên: Cần có nhiều thời gian để nghiên cứu và phân tích phương pháp, phải sẵn sàng sẵn sàng nhiều đồ dùng dạy học có chất lượng, Nếu trường chưa trang bị đầy đủ mẫu, giáo viên cần nỗ lực sẵn sàng sẵn sàng mẫu tránh việc để học viên vẽ mẫu “chay”.
Giáo viên cần thường xuyên luyện vẽ để minh họa bảng đạt thuần thục làm cho học viên “tâm phục”, “khẩu phục”, học viên có đặc điểm là rất thích thầy minh họa. Giáo viên còn phải tinh tế trong khi sử dụng đồ dùng dạy học và quan sát học viên trong khi những em làm thực hành.
Người giáo viên nên phải thường xuyên học hỏi, tự học để nâng cao tay nghề, cũng như thường xuyên tìm tòi phương pháp hay để vận dụng vào giảng dạy.
+ Đối với học viên: Trước mỗi bài học kinh nghiệm tay nghề cần phải sẵn sàng sẵn sàng chu đáo ở việc xem bài trước, quan sát mẫu vẽ ở nhà, sẵn sàng sẵn sàng mẫu mang lại lớp (đối với những bài vẽ mẫu thành viên), và đặc biệt để ý quan tâm phải sẵn sàng sẵn sàng đồ dùng chu đáo, đầy đủ đảm bảo giờ học không thiếu đồ dùng nào.
+ Về cơ sở vật chất: Phải có phòng giáo dục nghệ thuật và thẩm mỹ riêng, được trang bị giá vẽ hoặc bàn vẽ, lớp học đảm bảo đồng bộ, đủ rộng, đủ ánh sáng, có bàn bày mẫu phù hợp (không đảm bảo quá mắt học viên), nếu là bàn vẽ cần gọn nhẹ để hoàn toàn có thể thay đổi vị trí ngồi một cách thuận tiện và đơn giản. Đặc biệt đây là một phân môn vẽ theo mẫu cần và rất nên phải có đủ 45 mẫu của 45 bài vẽ theo mẫu ở tiểu học. Đừng bao giờ để học viên phải vẽ mẫu “chay”.
3/. Những vấn đề còn hạn chế:
+ Một số ít học viên vẫn coi giờ học mĩ thuật là giờ vui chơi, là thời gian được chơi sau nhiều tiết học căng thẳng mệt mỏi của giáo viên chủ nhiệm, và vẫn chưa tồn tại ý thức sẵn sàng sẵn sàng tốt bài từ nhà, trong lúc vẽ theo mẫu học viên thường không để ý quan tâm tới mẫu.
+ Học sinh còn nhiều bài vẽ lấy lệ chưa xác định thực sự khi vẽ bài, dẫn đến tình trạng có một số trong những em học lớp cao hơn (3,4,5) nhưng vẫn chưa chắc như đinh vẽ theo mẫu, thường vẽ tự do không để ý quan tâm tới tiến trình giáo viên hướng dẫn.
+ Mẫu vẽ là vấn đề lớn số 1 của chương trình mĩ thuật tiểu học, đã là bài vẽ theo mẫu mà mẫu lại không còn thử hỏi liệu liệu có phải là tiết học vẽ theo mẫu hay là không? , và một số trong những điều kiện dạy vẽ khác ví như tranh quan sát tiến trình dựng hình, tranh, ảnh để học viên quan sát so sánh với mẫu vẽ, Phòng học vẫn nhỏ quá, chưa thoáng, bàn và ghế chưa đúng với yêu cầu của cục môn, chưa dễ vận chuyển để đáp ứng những phân môn của cục môn.
+ Chưa có sách tham khảo đối với bộ môn này khiến giáo viên bị bó hẹp kiến thức và kỹ năng, hầu hết giáo viên chỉ biết sử dụng theo sách giáo viên và sách giáo khoa chưa tìm được sách để mở rộng hoặc học hỏi, tìm tòi nhiều phương pháp mới.
+ Giáo viên chủ nhiệm nhiều khi chưa ủng hộ việc giáo viên bộ môn mĩ thuật tới dạy khi mình đang dạy dở dang một môn nào đó, và tư tưởng trọng một số trong những môn và coi nhẹ bộ môn phụ vẫn còn tồn tại trong một bộ phận giáo viên. Một số giáo viên coi môn này thích học thì học mà không thì thôi, chẳng ảnh hưởng gì tới chất lượng học viên.
+ Do đây là một môn năng khiếu dạy đối tượng đại trà không còn năng khiếu nên chất lượng chưa đồng đều, còn nhiều em vẽ vẫn chưa đẹp, chưa đ&uacu 2000 te;ng, và chưa ý thức được.
4/. Hướng tiếp tục nghiên cứu và phân tích:
Đối với phân môn vẽ theo mẫu việc sử dụng phương pháp giảng dạy lấy học viên làm trung tâm sẽ đem lại hiệu suất cao cực tốt cho bài giảng. Để khắc phục tình trạng học viên không để ý quan tâm vẽ “theo mẫu”, khắc phục tình trạng học viên vẽ mẫu thường sai tỷ lệ, bố cục không đẹp. Vấn đề đặt ra trước mắt cho công tác thao tác giảng dạy mĩ thuật là đảm bảo để học viên yêu thích bộ môn và thích học phân môn vẽ theo mẫu, phát huy được tinh thần tự học, tự rèn luyện là chính.
Vậy, hướng cho tôi tiếp tục nghiên cứu và phân tích sẽ tập trung sâu vào phần “hướng dẫn học viên quan sát nhận xét”, hoàn toàn có thể giáo viên sẽ thay đổi cách tổ chức trò chơi để phù phù phù hợp với cách quan sát tích cực như cho học viên chơi ngay đầu giờ. Sau khi ổn định tổ chức giáo viên cho học viên chơi những trò chơi gợi trí nhớ, tưởng tượng ra vật mẫu sắp vẽ làm cho phần quan sát nhận xét sẽ tích cực hơn thế nữa.
Sở dĩ, giáo viên cần tập trung vào phần quan sát nhận xét vì nếu những em được quan sát tốt thì việc hướng dẫn học viên cách vẽ sẽ thuận tiện và đơn giản rất nhiều. Ngoài ra còn tương hỗ học viên nhận thức về mẫu, cảm thụ mẫu, và yêu thích những đồ dùng vật dụng quen thuộc ở mái ấm gia đình cũng như ở xung quanh những em.
Trên đây tôi đã mạnh dạn đưa ra phương pháp hiệu suất cao khi dạy-học phân môn vẽ theo mẫu ở trường tiểu học bằng những kinh nghiệm tay nghề thực tế giảng dạy của tớ mình tôi. Do tài liệu tham khảo còn hạn chế, do kinh nghiệm tay nghề viết sáng kiến còn ít, do đang có ít đồng nghiệp góp ý xây dựng phương pháp và do kĩ năng của tớ mình, trong quá trình thực hiện chắc sẽ không tránh khỏi những khiếm khuyết. Tôi rất mong những đồng chí lãnh đạo cùng những bạn đồng nghiệp tham gia góp ý để đề tài của tôi hoàn thiện hơn và được áp dụng rộng rãi trong những trường tiểu học một cách hiệu suất cao nhất.
Vĩnh Khúc, ngày 24 tháng 4 năm 2009