Clip Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc

Thủ Thuật Hướng dẫn Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc 2022

Lê Minh Long đang tìm kiếm từ khóa Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc được Cập Nhật vào lúc : 2022-07-19 03:04:03 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.

Chiến dịch Linebacker II là chiến dịch quân sự ở đầu cuối của Hoa Kỳ chống lại Việt Nam Dân chủ Cộng hoà trong Chiến tranh Việt Nam, từ 18 tháng 12 đến 30 tháng 12 năm 1972 sau khi Hội nghị Paris bế tắc và đổ vỡ do hai phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mỹ sự không tương đồng về những điều khoản trong hiệp định.

Nội dung chính

Việt Nam Dân chủ Cộng hòaQuân đội nhân dân Việt NamQuân đội nhân dân Việt NamNgày 18/12/1972Ngày 21/12/1972Ngày 25/12/1972Ngày 26/12/1972Ngày 27/12/1972Ngày 28/12/1972Ngày 29/12/1972Về dự trữ đạn dược của Việt NamKết quả sau chiến dịchVideo liên quan

Chiến dịch Linebacker IIMột phần của Chiến tranh Việt Nam
Máy bay ném bom kế hoạch B-52 đang ném bom rải thảmThời gianTừ 18 tháng 12 đến 30 tháng 12 năm 1972Địa điểm

Miền Bắc Việt Nam: Tp Hà Nội Thủ Đô, Hải Phòng Đất Cảng, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Bắc Giang.

Kết quả Thắng lợi kế hoạch của VNDCCH
(Mỹ đồng ý ký kết Hiệp định Paris với nội dung tương tự với bản dự thảo hiệp định vào tháng 10 năm 1972 - bản mà Hoa Kỳ đã từ chối ký kết).Tham chiến

Không lực Hoa Kỳ

Quân đội Nhân dân Việt NamChỉ huy và lãnh đạo

John Dale Ryan, Tư lệnh Tập đoàn không quân kế hoạch số 8

John W. Vogt Jr, Phó tư lệnh không quân giải pháp

Thiếu tướng Andrew B. Anderson Jr, Tư lệnh Sư đoàn không quân kế hoạch lâm thời 57.

Thiếu tướng Glenn R. Sulivan, Tư lệnh Sư đoàn không quân kế hoạch lâm thời số 17

Đại tá Dudley G. Kavanaugh, Chỉ huy trưởng Sư đoàn không quân phục vụ hầu cần kế hoạch 376

Đại tá James R. McCarthy, Chỉ huy trưởng không đoàn B-52 số 43

Đại tá Thomas F. Rew, Chỉ huy trưởng Không đoàn B-52 số 72

Đại tá Donald M Davis, Chỉ huy trưởng Không đoàn B-52 số 307

Đại tá Stanley C. Beck, Chỉ huy trưởng Không đoàn B-52 số 310.

Thượng tướng Văn Tiến Dũng, Tổng tham mưu trưởng

Thiếu tướng Phùng Thế Tài, Phó tổng tham mưu trưởng

Đại tá Lê Văn Tri, Tư lệnh quân chủng phòng không - Không quân

Thiếu tướng Hoàng Phương, Chính ủy Quân chủng

Đại tá Nguyễn Quang Bích, Phó tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân

Đại tá Hoàng Văn Khánh, Phó tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân

Đại tá Trần Quang Hùng, Tư lệnh Sư đoàn phòng không 361

Đại tá Trần Văn Giang, Chính ủy Sư đoàn 361

Đại tá Bùi Đăng Tự, Tư lệnh Sư đoàn phòng không 363

Thượng tá Vũ Trọng Cảnh, Chính ủy Sư đoàn 363
Lực lượng 197 đến 207 máy bay ném bom kế hoạch B-52,
14 liên đội không quân giải pháp gồm 1.077 máy bay nhiều chủng loại từ 3 địa thế căn cứ không quân và 6 tàu sân bay[1] Lực lượng phòng không và không quân và dân quân (trong đó có 23 tiểu đoàn tên lửa SA-2 và khoảng chừng 50 máy bay tiêm kích MiG).[2]Thương vong và tổn thất

Số liệu từ Hoa Kỳ:[3]
12 phi cơ giải pháp bị bắn rơi
16 B-52 bị bắn rơi
4 B-52 bị hư hại nặng
5 B-52 bị hư hại trung bình
43 tử thương
49 bị bắt làm tù binh[4]

Số liệu của Việt Nam:[5]

81 phi cơ bị bắn rơi
gồm có 34 B-52 (16 chiếc rơi tại chỗ) và 5 chiếc F-111[6]

2.368 thường dân thiệt mạng, 1.355 thường dân bị thương
Thương vong về quân sự không rõ[7]

3 MiG-21 bị bắn rơi[8]

Chiến dịch này là sự việc nối tiếp của chiến dịch ném bom Linebacker ra mắt từ tháng 5 đến tháng 10 năm 1972, ngoại trừ điểm khác lạ lớn là lần này Hoa Kỳ sẽ tấn công dồn dập bằng máy bay ném bom kế hoạch B-52 thay vì những máy bay ném bom giải pháp, mục tiêu là dùng sức mạnh và giải pháp không hạn chế đánh thẳng vào những trung tâm đầu não của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Tại chiến dịch này, Hoa Kỳ đã lôi kéo loại máy bay ném bom kế hoạch mạnh nhất của tớ là pháo đài bay B-52 làm nòng cốt để ném bom rải thảm huỷ diệt xuống Tp Hà Nội Thủ Đô, Hải Phòng Đất Cảng, Thái Nguyên, Lạng Sơn và những tiềm năng khác liên tục trong 12 ngày đêm. Đây là những cuộc ném bom kinh hoàng nhất trong Chiến tranh Việt Nam và là một trong những cuộc tập kích có cường độ cao nhất trong lịch sử những cuộc trận chiến tranh. Trong 12 ngày, Mỹ đã thả hơn 36.000 tấn bom, vượt quá khối lượng bom đã ném xuống miền Bắc Việt Nam trong toàn bộ thời kì từ 1969 đến 1971.[9]

Cuộc ném bom tuy có gây ra những tổn thất nặng về cơ sở vật chất cho phía Việt Nam Dân chủ Cộng hoà nhưng đã không làm thay đổi được lập trường của lãnh đạo nước này về nội dung cơ bản của hiệp định hoà bình, đồng thời nó gây một làn sóng bất bình lớn của người Mỹ, dư luận và chính giới của những nước trên thế giới trong đó có cả những đồng minh lâu dài của Hoa Kỳ, uy tín của Chính phủ Hoa kỳ bị xuống thấp nghiêm trọng. Bị phản đối trong nước, bị cô lập trên trường quốc tế, gặp phải sự chống trả hiệu suất cao gây thiệt hại lớn cho lực lượng không quân kế hoạch, lại không thể buộc đối phương thay đổi lập trường, Tổng thống Richard Nixon đã phải ra lệnh chấm hết chiến dịch vào ngày 30 tháng 12, đề nghị nối lại đàm phán tại Paris. Tại đây, Hoa Kỳ đồng ý ký kết Hiệp định Paris trên cơ sở dự thảo mà trước đó họ đã từ chối ký kết (vì đây là dự thảo có những điều khoản có lợi cho Việt Nam Dân chủ Cộng hoà). Sau chiến dịch ném bom khí thế, lòng tự hào trong Quân đội nhân dân Việt Nam và người dân tại miền Bắc Việt Nam lên rất cao: họ không riêng gì có đánh thắng được "thần tượng B-52" mà còn buộc Hoa Kỳ phải ký Hiệp định Paris với những nội dung có lợi cho họ, đó là những cơ sở để phía Việt Nam Dân chủ Cộng hoà coi chiến dịch này là một thắng lợi kế hoạch to lớn.

Chiến dịch này còn tồn tại một ý nghĩa tâm lý nặng nề cho giới quân sự Hoa Kỳ: đây là chiến dịch mà phía Mỹ đã dữ thế chủ động lựa chọn tiềm năng, thời điểm, phương thức chiến đấu và đặc biệt là sử dụng sở trường của tớ để chống lại sở đoản của đối phương (trình độ khoa học công nghệ tiên tiến), một cuộc đấu mà đối phương sẽ không thể sử dụng yếu tố "du kích" – một cách hình tượng: phía Mỹ thách đấu và được quyền lựa chọn vũ khí và đã thất bại.

Chiến dịch này đã và đang cho tất cả chúng ta biết điểm yếu của vũ khí máy bay ném bom kế hoạch của Hoa Kỳ: B-52 vũ khí kế hoạch dùng để chống chọi đối thủ tiềm tàng xứng tầm là Liên Xô cho một cuộc trận chiến tranh công nghệ tiên tiến cao đã thể hiện điểm yếu ngay lúc đối phương có trình độ kinh tế tài chính, quân sự, khoa học – công nghệ tiên tiến kém hơn nhiều, và vũ khí chống trả cũng không phải là loại cao cấp của đối phương (vào thời điểm 1972, tên lửa SAM-2 mà Việt Nam sử dụng đã bị Liên Xô thay thế bằng SAM-4 và SAM-5 mạnh hơn nhiều). Ngay sau Chiến tranh Việt Nam, vì nguyên do này Hoa Kỳ đã phải nỗ lực rất cao trong chạy đua vũ trang trong nghành máy bay ném bom và đã cho ra kết quả là những máy bay ném bom B-1 Lancer và B-2 Spirit tàng hình.[cần dẫn nguồn]

Ở Việt Nam sự kiện này thường được gọi là "12 ngày đêm" và báo chí, truyền thông hay dùng hình tượng "Điện Biên Phủ trên không" để nhấn mạnh vấn đề ý nghĩa thắng lợi kế hoạch to lớn của sự việc kiện. Tên gọi này xuất phát từ lời tuyên dương của đại tướng Võ Nguyên Giáp dành riêng cho những đơn vị lập công vào ngày 26/12/1972.

Sau thất bại của Quân lực Việt Nam Cộng Hòa trong chiến dịch Lam Sơn 719, quân đội Nhân dân Việt Nam tại miền Nam liên tục mở những cuộc tấn công vào những địa thế căn cứ và vị trí kế hoạch của Việt Nam Cộng Hòa qua chiến dịch Xuân Hè 1972, làm thất bại kế hoạch Việt Nam hóa trận chiến tranh của Mỹ. Nhằm giữ thể diện của một siêu cường quân sự và để rút quân trong danh dự, Hoa Kỳ đã tiến hành chiến dịch đánh bom lần cuối này với ý định "đưa miền Bắc về thời kỳ đồ đá", giảm sút sự tương hỗ quân sự của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa cho mặt trận miền Nam.

Tại Paris cuối thời điểm tháng 11 năm 1972, cuộc đàm phán Việt Nam - Hoa Kỳ một lần nữa lâm vào cảnh bế tắc. Việt Nam Cộng hòa (vốn không được Mỹ được cho phép tham gia họp kín để đàm phán về điều khoản hiệp định) ra sức phản đối bản dự thảo hiệp định, theo đó Quân đội Nhân dân Việt Nam được giữ những vị trí của tớ tại miền Nam. Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu nhận định rằng Hoa Kỳ làm vậy là để rũ bỏ trách nhiệm với họ. Nixon không thích mang tiếng là đã bỏ mặc Việt Nam Cộng hòa, nên phía Hoa Kỳ đòi thay đổi lại nội dung cốt lõi nhất của dự thảo hiệp định, đó là về quy chế của Quân đội Nhân dân Việt Nam tại mặt trận miền Nam Việt Nam. Ngày 20/11/1972, cố vấn Henry Kissinger đề nghị sửa đổi 69 điểm trong bản dự thảo Hiệp định, theo đó, Hoa Kỳ muốn "có đi có lại", khi quân Mỹ rút khỏi Việt Nam thì Quân đội Nhân dân Việt Nam cũng phải rút khỏi miền Nam Việt Nam. Việt Nam Dân chủ Cộng hòa khước từ, vì đề nghị như vậy đặt họ ngang hàng với kẻ xâm lược là Mỹ, đồng thời sẽ khiến quân Giải phóng gặp rất nhiều trở ngại vất vả sau này.

Ngày 23/11/1972, khi gặp Lê Đức Thọ, Henry Kissinger đã đọc bức điện của Nixon ngầm đe dọa ngừng đàm phán, ném bom trở lại. Tuy nhiên ông Lê Đức Thọ đã khẳng khái đáp lại: "Chúng tôi đã đánh nhau với những ông mười mấy năm và đã và đang đàm phán 5 năm rồi. Nay những ông có sẵn sàng mới đi đến xử lý và xử lý; không thể dùng đe dọa với chúng tôi được đâu".[10]

Cuối tháng 11-1972, Quân uỷ Trung ương Việt Nam nhấn mạnh vấn đề “Đế quốc Mỹ hoàn toàn có thể liều lĩnh dùng B-52 ném bom Tp Hà Nội Thủ Đô, Hải Phòng Đất Cảng”. Ngày 24/11/1972, Tổng Tham mưu trưởng Văn Tiến Dũng cùng những Tham mưu phó: Trần Quý Hai, Vương Thừa Vũ, Cao Văn Khánh, Phùng Thế Tài đã thông qua và phê chuẩn kế hoạch đánh B-52. Nhiệm vụ công tác thao tác sẵn sàng sẵn sàng phải xong trước ngày 03/12/1972. Đầu tháng 12-1972, Tổng Bí thư Lê Duẩn đã xuống Sở chỉ huy Quân chủng phòng không - không quân, trực tiếp nghe Tư lệnh Lê Văn Tri trình bày về kế hoạch đánh B-52, ông đã nhấn mạnh vấn đề: “Để gây sức ép với ta, trước sau Mỹ cũng tiếp tục đưa B-52 ném bom Tp Hà Nội Thủ Đô; quân dân ta, mà nòng cốt là Quân chủng phòng không - không quân phải nhất quyết làm thất bại âm mưu này của chúng”[11].

Ngày 4 đến 13 tháng 12, đàm phán tiếp tục tại Paris suôn sẻ cho tới lúc phía Mỹ một lần nữa lật lại vấn đề cốt lõi: quy chế của lực lượng Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, và nêu vấn đề khu phi quân sự. Phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phản ứng bùng nổ bằng phương pháp thu hồi những nhượng bộ từ những cuộc họp trước đó và đưa ra đòi hỏi mới, trong đó có việc lật lại vấn đề cơ bản về trao trả tù binh Mỹ. Tháng 10, phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã đồng ý trao trả tù binh Mỹ vô điều kiện trong vòng 60 ngày. Nay họ muốn gắn việc trao trả tù binh với việc thả Hàng trăm tù chính trị tại Nam Việt Nam - một vấn đề mà người ta đã từng đồng ý dành nó cho những thương thảo rõ ràng sau này Một trong những bên Việt Nam. Nixon triệu hồi Kissinger về Mỹ và ngừng đàm phán.[12]

Ngày 5 tháng 12, Nixon điện cho Kissinger: "Hãy để một chỗ hở ở cửa cho cuộc họp tiếp. Tôi hoàn toàn có thể sẵn sàng được cho phép ném bom ồ ạt miền Bắc Việt Nam trong thời gian nghỉ ngơi đó"[13] (ám chỉ kỳ nghỉ lễ Giáng Sinh). Đêm 12 tháng 12, Chánh văn phòng Nhà trắng Heizman thừa uỷ quyền của Richard Nixon gửi một bức điện cho Kissinger có đoạn viết: "Chúng ta nên tránh làm bất kể điều gì có vẻ như như thể tất cả chúng ta phá vỡ thương lượng một cách đột ngột. Nếu xảy ra tan vỡ thì phải làm như thể vì họ chứ không phải do tất cả chúng ta. Trong bất kể trường hợp nào, Hoa Kỳ không được dữ thế chủ động cắt đứt cuộc nói chuyện. Chúng ta cần yêu cầu hoãn cuộc họp để tham khảo thêm".[14] Tuy cố ý trì hoãn ở hậu trường, nhưng khi tuyên bố chính thức, Hoa Kỳ đổ lỗi cho Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã không chịu "đàm phán nghiêm chỉnh". Do vậy, nhiều tài liệu phương Tây vẫn nhận định rằng Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã bỏ họp trước, và chiến dịch ném bom của Mỹ là để khiến Việt Nam "biết điều" mà đồng ý họp lại.

Ngày 14 tháng 12, Tổng thống Nixon họp với cố vấn bảo mật thông tin an ninh Kissinger, tướng Alexander Haig và quản trị Hội đồng tham mưu truởng liên quân - đô đốc Thomas Moorer thông qua lần ở đầu cuối kề hoạch Chiến dịch Linerbacker II. Nixon nói với đô đốc Thomas H. Moorer, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Hoa Kỳ: "Điều như mong ước của ông là được sử dụng một những phương pháp hiệu suất cao sức mạnh quân sự của tất cả chúng ta để thắng cuộc trận chiến tranh này. Nếu ông không làm được việc đó, tôi sẽ coi ông là người phụ trách".

Mục tiêu mà Hoa Kỳ đặt ra trong chiến dịch Linebacker II là duy trì nỗ lực tối đa để phá hủy tất cả những tổ hợp tiềm năng chính ở khu vực Tp Hà Nội Thủ Đô và Hải Phòng Đất Cảng, trong đó phá hủy đến mức tối đa những tiềm năng quân sự tinh lọc tại vùng lân cận của Tp Hà Nội Thủ Đô/Hải Phòng Đất Cảng. Linebacker II cũng vô hiệu những rất nhiều những hạn chế trong những chiến dịch trước đó ở Bắc Việt Nam, ngoại trừ nỗ lực để "giảm thiểu nguy hiểm cho dân thường tới mức hoàn toàn có thể được cho phép mà không ảnh hưởng hiệu suất cao" và "tránh những khu giam giữ tù binh, bệnh viện và khu vực tôn giáo".[15] Mục tiêu của Linebacker II cũng vẫn là tiềm năng của Linebacker tuy nhiên với cường độ, sức công phá và tỷ lệ lớn đến mức kinh khủng để buộc Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phải đồng ý điều khoản của Mỹ, đồng thời tỏ rõ cho Nguyễn Văn Thiệu thấy rằng Hoa Kỳ đã cố làm hết trách nhiệm bảo vệ Việt Nam Cộng Hòa, thay vì rút lui mà không chiến đấu. Cũng trong ngày 14 tháng 12, Nixon gửi một tối hậu thư cho Tp Hà Nội Thủ Đô: trong 72 giờ đồng hồ để quay lại ký theo phương án Hoa Kỳ đề nghị, nếu không sẽ ném bom lại Bắc Việt Nam.[12]

Về nguyên do quân sự, chính trị thì cuộc ném bom này sẽ không thiết yếu vì khi đó Hoa Kỳ đã quyết tâm rút quân khỏi trận chiến. Hoa Kỳ biết rõ rằng không thể nào bắt Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nhượng bộ một vấn đề cốt lõi mà người ta đã chiến đấu gần 20 năm, với chỉ bằng một cuộc ném bom dù ác liệt đến đâu. Nó chỉ làm dư luận Mỹ và thế giới bất bình với chính phủ nước nhà Hoa Kỳ.[16] Đây thực chất chỉ là phương pháp để thể hiện trách nhiệm trách nhiệm và trách nhiệm ở đầu cuối đối với đồng minh Việt Nam Cộng hoà: khi dự thảo hiệp định đã được ký tắt với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, chính phủ nước nhà Việt Nam Cộng hoà đã phản đối kịch liệt và khước từ, Hoa Kỳ quyết định dùng nấc thang quân sự mạnh tay nhất này để chứng tỏ họ đã nỗ lực hết mức cho quyền lợi của đồng minh.[17][18]

Ngày 15 tháng 12, Lê Đức Thọ và Kissinger chia tay nhau tại sân bay Le Bourger (Paris). Ngày 16 tháng 12, Kissinger họp báo tại Washington DC đổ lỗi cho Việt Nam Dân chủ Cộng hòa kéo dãn đàm phán. Tối 18 tháng 12, khi Lê Đức Thọ vừa về đến nhà (sau khi ghé thăm Moskva và Bắc Kinh) thì những trái bom đầu tiên từ B-52 trong Chiến dịch Linebacker II rơi xuống Tp Hà Nội Thủ Đô.[19]

Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

Với Tay nghề kinh nghiệm tay nghề chính trị dày dặn, ngay từ ngày 29/12/1967, quản trị Hồ Chí Minh đã nói với tướng Phùng Thế Tài, thời điểm hiện nay là Phó Tổng tham mưu trưởng lời dự báo:

“

Sớm muộn đế quốc Mỹ cũng tiếp tục đưa B-52 ra ném bom Tp Hà Nội Thủ Đô rồi có thua mới chịu thua. Chú nên nhớ trước khi tới Bàn Môn Điếm ký hiệp định đình chiến ở Triều Tiên, Mỹ đã cho không quân hủy hoại Bình Nhưỡng. Ở Việt Nam, Mỹ nhất định thua, nhưng nó chỉ chịu thua sau khi thua trên khung trời Tp Hà Nội Thủ Đô

” — Hồ Chí Minh.[20]

Từ tháng 5/1972, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và những cán bộ tham mưu tác chiến của Quân chủng Phòng không đặt vấn đề: "Tỷ lệ B-52 bị bắn rơi mức độ nào thì White House rung chuyển, mức độ nào thì Mỹ không chịu nổi, phải thua?". Sau mấy tuần, câu vấn đáp đã được đưa ra:

N1 - tỷ lệ Mỹ chịu đựng được là một trong-2% (trên tổng số B-52 tham chiến của Mỹ); N2 - tỷ lệ làm White House rung chuyển là 6 - 7%; N3 - tỷ lệ buộc Mỹ phải thua cuộc là trên 10%.

Nếu tỷ lệ thiệt hại của B-52 bằng hoặc vượt quá 10%, Mỹ sẽ không thể chịu đựng được và sẽ phải dừng chiến dịch, bởi B-52 là vũ khí kế hoạch mạnh nhất của không quân Mỹ, được vận hành bởi những phi công được tuyển chọn và đào tạo kỹ lưỡng, nếu bị thiệt hại quá 10% thì Mỹ khó mà thay thế được (ngoài ra, nhiều phi công Mỹ được trao vinh dự lái B-52 do là con cháu của những gia tộc có thế lực, nếu tỷ lệ chết trận của những "phi công quý tộc" này tăng cao thì chính phủ nước nhà Mỹ sẽ gặp rắc rối lớn). Hơn nữa, cần nhớ rằng B-52 là vũ khí kế hoạch để đối phó với siêu cường là Liên Xô, một nước có quy mô khối mạng lưới hệ thống phòng không lớn gấp vài chục lần so với Việt Nam, trang bị cũng tân tiến hơn nhiều. Nếu B-52 bị thiệt hại trên 10% trước một đất nước có khối mạng lưới hệ thống phòng quá nhiều ỏi như Việt Nam thì hiển nhiên đó là một thất bại của Mỹ, nếu tiếp tục chiến dịch thì Mỹ sẽ không hề đủ lực lượng B-52 để đối phó với Liên Xô.

Quân chủng Phòng không-Không quân loại trừ N1, quyết tâm đạt N2 và vươn tới N3. Kết quả trong 12 ngày đêm chiến đấu ngày đông năm 1972, Quân chủng Phòng không Không quân đã thực hiện vượt mức chỉ tiêu N3: tỷ lệ B-52 bị bắn hạ là 17,6% (34/197 chiếc, riêng những đơn vị phòng không Tp Hà Nội Thủ Đô bắn hạ 23 chiếc). Ngay cả với số liệu mà Mỹ thừa nhận (16 B-52 bị rơi, 4 bị hỏng nặng và 5 bị hỏng trung bình) thì đã và đang vượt qua mức N3.

Theo Karl J. Eschmann, Mỹ đã lôi kéo:[21]

Gần 50% B-52 của toàn nước Mỹ (197 trên tổng số 400 chiếc). Thực tế xuất kích 741 lần, 12 phi vụ bị hủy nên còn 729 lần ném bom Gần 1/3 số máy bay giải pháp của toàn nước Mỹ (1.077 trên tổng số 3.041 chiếc). Thực tế xuất kích 3.920 lần. 1/3 số tàu sân bay (6 trên tổng số 17 chiếc), cùng rất nhiều tàu chỉ huy - dẫn đường, tàu khu trục, tàu tuần dương, tàu radar, tàu bảo vệ, tàu cấp cứu,... Tập đoàn không quân 7 và 8 (Seventh air force và Eighth air force): trong đó có những liên đội không quân kế hoạch B-52 (Strategic Wing) số 43 và 72 đóng tại địa thế căn cứ không quân Andersen trên đảo Guam gồm 143 chiếc B-52G, B-52D và liên đội không quân kế hoạch số 307 gồm 54 máy bay B-52D đóng tại địa thế căn cứ Utapao (Thái Lan); 6 liên đội không quân giải pháp (Tactical Fighter Wing) gồm 455 máy bay đóng địa thế căn cứ tại những địa thế căn cứ không quân Ubon Korat và Takhli trên đất Thái Lan, 2 liên đội 124 máy bay đóng tại miền Nam Việt Nam (Đà Nẵng). Không đoàn đặc nhiệm 77 (Task force 77) là những máy bay trên những tàu sân bay của thủy quân gồm 6 liên đội với 420 máy bay trên những tàu sân bay: USS America (CV-66): liên đội số 8 (Carrier Air Wing 8) gồm những máy bay F-4, A-6, A-7. USS Enterprise (CVN-65): liên đội 14 (F-4, A-6, A-7) USS Midway (CV-41): liên đội 5 (F-4, A-7) USS Oriskany (CV-34): liên đội 19 (F-8, A-7) USS Ranger (CV-61): liên đội 2 (F-4, A-6, A-7) USS Saratoga CV-60: liên đội 3 (F-4, -6, A-7)

Quân đội nhân dân Việt Nam

Hệ thống radar cảnh giới quốc gia và sân bay ở miền Bắc Việt Nam năm 1972

Việt Nam đã tập trung phần lớn lực lượng phòng không nòng cốt cho chiến dịch, gồm có 3 Sư đoàn Phòng không: 361, 363, 375 với 23 tiểu đoàn tên lửa SA-2 (60% toàn lực lượng); 13 trung đoàn pháo cao xạ (50% toàn lực lượng); 4 trung đoàn không quân (100% toàn lực lượng); 4 trung đoàn rađa (80% toàn lực lượng); 3 trung đoàn, 2 tiểu đoàn phòng không của những quân khu Việt Bắc, Hữu Ngạn, Tả Ngạn sông Hồng. Ngoài ra, còn tồn tại 346 đội phòng không của dân quân, tự vệ với 1.428 khẩu súng hoặc súng máy phòng không. Tổng cộng đã có 54.000 chiến sỹ và dân quân tham gia những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt chiến đấu hoặc vận tải.

Phòng không

Tiểu đoàn hỏa lực 57 do thượng úy Nguyễn Văn Phiệt chỉ huy. Tiểu đoàn hỏa lực 59 do đại úy Nguyễn Thăng chỉ huy. Tiểu đoàn hỏa lực 93 do đại úy Nguyễn Mạnh Hùng chỉ huy. Tiểu đoàn hỏa lực 94 do thượng úy Trần Minh Thắng chỉ huy. Tiểu đoàn kỹ thuật 95 do đại úy Đỗ Bỉnh Khiêm chỉ huy.

Tiểu đoàn hỏa lực 76 do đại úy Lê Văn Hệ chỉ huy. Tiểu đoàn hỏa lực 77 do thượng úy Đinh Thế Văn chỉ huy. Tiểu đoàn hỏa lực 78 do thượng úy Nguyễn Chấn chỉ huy. Tiểu đoàn hỏa lực 79 do thượng úy Nguyễn Văn Chiến chỉ huy. Tiểu đoàn kỹ thuật 80 do thượng úy Vương Toàn Tước chỉ huy.

Tiểu đoàn hỏa lực 86 do đại úy Phạm Đình Phùng chỉ huy: sẵn sàng chiến đấu từ đầu chiến dịch. Tiểu đoàn hỏa lực 87 do đại úy Đỗ Ngọc Mỹ chỉ huy: không còn khí tài Tiểu đoàn hỏa lực 88 do thượng úy Lê Ký chỉ huy: sẵn sàng chiến đấu từ 26 tháng 12. Tiểu đoàn hỏa lực 89 do đại úy Nguyễn Thế Thức chỉ huy: sẵn sàng chiến đấu từ 26 tháng 12. Tiểu đoàn kỹ thuật 90 do đại úy Nguyễn Trắc chỉ huy.

Tiểu đoàn hỏa lực 81: do thượng úy Kiều Thanh Tịnh chỉ huy, sẵn sàng chiến đấu từ đầu chiến dịch. Tiểu đoàn hỏa lực 82: sẵn sàng chiến đấu từ đầu chiến dịch. Tiểu đoàn hỏa lực 83: sẵn sàng chiến đấu từ đầu chiến dịch. Tiểu đoàn hỏa lực 84: không đủ khí tài. Tiểu đoàn kỹ thuật 85: sẵn sàng chiến đấu từ đầu chiến dịch.

Tiểu đoàn hỏa lực 71: sẵn sàng chiến đấu từ đầu chiến dịch, từ 21-12 được điều động phối thuộc Sư đoàn 361 Tiểu đoàn hỏa lực 72: do thượng úy Phạm Văn Chắt chỉ huy, sẵn sàng chiến đấu từ đầu chiến dịch, từ 21-12 được điều động phối thuộc Sư đoàn 361 Tiểu đoàn hỏa lực 73: do thượng úy Đặng Minh Chức chỉ huy, sẵn sàng chiến đấu từ đầu chiến dịch Tiểu đoàn hỏa lực 74: không đủ khí tài. Tiểu đoàn kỹ thuật 75: sẵn sàng chiến đấu từ đầu chiến dịch.

Trung đoàn tên lửa "Quang Trung" có những tiểu đoàn hỏa lực 41 và 42 trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu. Trung đoàn tên lửa "Điện Biên" có những tiểu đoàn hỏa lực 52 và 53 trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu. Trung đoàn tên lửa "Sóc Sơn" có những tiểu đoàn hoa lực 66 và 67 trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu. Các trung đoàn cao xạ "Sông Lam", "Hoa Lư", "Sông Gianh".

Trung đoàn tên lửa "Hồng Kỳ" trang bị tên lửa Hunqi 1 (Trung Quốc) đã bị hỏng khí tài, không Phục hồi được. Các trung đoàn cao xạ "Sông Cầu", "Chi Lăng", "Vạn Kiếp" Trung đoàn cao xạ 256 thuộc Quân khu Việt Bắc (phối thuộc Sư đoàn 375) bảo vệ Thái Nguyên. Trung đoàn cao xạ 254 thuộc Quân khu Tây Bắc (phối thuộc Sư đoàn 375) bảo vệ Yên Bái.

Không quân

Các trung đoàn "Sao Đỏ", "Yên Thế", "Lam Sơn", được trang bị những máy bay MiG-21, MiG-19 và MiG-17, với 31 chiếc MiG-21 và 16 chiếc MiG-17 trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu.

Radar cảnh giới quốc gia

Các trung đoàn "Phù Đổng", "Sông Mã", "Ba Bể", "Tô Hiệu" và Tiểu đoàn 8

Dân quân tự vệ phòng không

Gồm 364 đội với 1428 khẩu súng hoặc pháo nhiều chủng loại. Trong số đó có 769 khẩu trung-đại liên (RPD, RPK, PK...); 284 khẩu trọng liên 12,7mm; 263 khẩu trọng liên 14,5mm; 61 khẩu súng cao xạ 37mm; 19 khẩu súng cao xạ 57mm, 32 khẩu súng cao xạ KS-19 100mm.

Boeing B-52H triển lãm cùng vũ khí

Vệt bom sau khi B-52 rải thảm. 1 nhóm 3 chiếc B-52 hoàn toàn có thể tạo ra 1 vệt bom dài 3 km và rộng 1,5 km, gồm chi chít những hố bom

Trước khi ra mắt chiến dịch, B-52 đã nhiều lần bay vào oanh tạc không phận miền Bắc Việt Nam. Lần đầu tiên máy bay B-52 tham chiến đó đó là tại Việt Nam, và tại đây nó đã thể hiện sức tàn phá rất ghê gớm. B-52 là vũ khí chủ bài của Không quân kế hoạch Mỹ, được thiết kế để đối phó với siêu cường đối thủ là Liên Xô. Máy bay B-52 có kích thước khổng lồ, tầm bay rất xa và lượng bom mang theo rất lớn (hơn 30 tấn bom mỗi chiếc, gấp 15 lần số bom mà máy bay ném bom hạng nặng nòng cốt của Mỹ thời thế chiến 2 là B-17 hoàn toàn có thể mang theo). Do đó, B-52 còn được mệnh danh là "Pháo đài kế hoạch (Stratofortress)", hoặc đơn giản hơn là "Pháo đài bay".

Trong một phi vụ oanh tạc, máy bay B-52 thường đi thành nhóm ba chiếc theo đội hình mũi tên, trên độ cao 9–10 km và ném khoảng chừng gần 100 tấn bom (mỗi chiếc ném hơn 30 tấn) với tỷ lệ dày đặc xuống một khu vực khoảng chừng 2,5 km². Nếu một quả bom tiêu chuẩn là 500 lb (gần 250 kg) thì tỷ lệ bom rơi là khoảng chừng 130 quả trên 1 km², tức là khoảng chừng cách trung bình giữa hai hố bom cạnh nhau là khoảng chừng 80 mét. Với tỷ lệ ném bom cao như vậy, xác suất hủy hoại sinh mạng và phá hủy khu công trình xây dựng trong dải bom của B-52 sẽ là cực cao.

Không quân Mỹ có một thuận lợi đến từ đồng minh của tớ. Trong Chiến tranh Sáu ngày năm 1967, Israel đã tịch thu được hơn 20 khối mạng lưới hệ thống SAM-2 nguyên vẹn bị quân Ả Rập bỏ lại khi rút chạy, nhờ vậy Mỹ đã nắm được tường tận rõ ràng của khối mạng lưới hệ thống này.[26] Năm 1969, đến lượt 1 khối mạng lưới hệ thống radar cảnh giới P-12 của Ai Cập bị Israel bắt không thay đổi vẹn, toàn bộ kết quả phân tích được chuyển giao cho Mỹ.[27]

Như vậy đến năm 1970, nhiều chủng loại radar phòng không đa phần của Quân đội nhân dân Việt Nam đều đã bị Mỹ nắm bắt, và Mỹ đã sản xuất ra những thiết bị gây nhiễu rất hiệu suất cao. Như phiên bản B-52D, lúc đầu mang 8 máy gây nhiễu, thì tới tháng 12/1972 đã có tới 15 máy gây nhiễu, 2 máy phóng nhiễu giấy bạc. Một tốp 3 chiếc B-52 có 45 máy, như vậy tất cả nhiễu đó tạo thành giải nhiễu chồng chéo, dày đặc, đan xen, hiệu suất rất lớn và rộng. Phiên bản B-52G có khoang lắp đặt thiết bị điện tử được mở rộng để lắp khối mạng lưới hệ thống gây nhiễu mới. B-52G được trang bị 16 máy gây nhiễu điện tử tích cực, 2 máy gây nhiễu tiêu cực và 2 máy thu tần số radar để tạo màn nhiễu dày đặc che toàn cỗ máy bay trước khối mạng lưới hệ thống radar, tên lửa phòng không của đối phương. Các thiết bị này sẽ tự động thu, phân tích tần số sóng radar của đối phương và đáp ứng cho sĩ quan điều khiển để lựa chọn phát tần số sóng để chế áp. Theo một số trong những phi công Mỹ, chỉ riêng khối mạng lưới hệ thống gây nhiễu trên B-52G đã có mức giá tương đương một chiến đấu cơ F-4D. Ngoài ra, B-52G còn được lắp 4 đạn tên lửa "chim mồi" ADM-20 Quail (chim cút). Khi được phóng, ADM-20 sẽ giả lập tín hiệu giống máy bay B-52 để tạo tiềm năng giả thay cho B-52 nhằm mục đích đánh lừa tên lửa của đối phương.

Với vai trò là máy bay ném bom kế hoạch, những phi đội B-52 không hoạt động và sinh hoạt giải trí độc lập mà được hộ tống bởi những máy bay trinh sát điện tử EA-6A, EB-66, EC-121 và những chiến đấu cơ F-4, F-105, A-6, A-7 với những thiết bị gây nhiễu dữ thế chủ động và thụ động đi kèm. Rất nhiều phi đội F-4 đã giả lập tín hiệu nhiễu của B-52 hòng lừa lưới lửa phòng không đối phương. Các máy bay F-4 còn thả những "bom" gây nhiễu gồm hàng triệu sợi sắt kẽm kim loại màu bạc, rất mỏng dính nhẹ (mỗi quả bom chứa 450 bó nhiễu), những sợi sắt kẽm kim loại gây nhiễu này hoàn toàn có thể làm radar không thể nhận diện được những tiềm năng, nặng thì làm trắng xóa màn hình hiển thị radar (mất hoàn toàn kĩ năng theo dõi và bám tiềm năng). Các giải pháp gây nhiễu tổng hợp của Mỹ khiến rada của khối mạng lưới hệ thống phòng không gặp nhiễu, không thể phát hiện và khóa bắn được B-52. Các đài radar nhìn vòng P-12 của những tiểu đoàn tên lửa SAM-2 chỉ thu được những giải nhiễu đậm đặc, có những lúc làm trắng xóa cả màn hình hiển thị.

Để kiểm chứng kĩ năng của khối mạng lưới hệ thống gây nhiễu, rạng sáng ngày 16/4/1972, bắt nguồn từ 2 giờ 15 phút, Mỹ lôi kéo 20 máy bay B-52 và 170 lần/chiếc máy bay cường kích, ném bom ba trận lớn vào Hải Phòng Đất Cảng. 103 nơi trong thành phố bị bom Mỹ tàn phá như những thành phố Thượng Lý, Hạ Lý, Cầu Tre, bến cảng và thôn Phúc Lộc (Kiến Thụy)… Bom Mỹ đã giết và làm bị thương 757 người dân Hải Phòng Đất Cảng mà phần lớn là phụ nữ, trẻ em và cụ già. Hai trung đoàn tên lửa số 238 và 285 đã phóng lên đến mức 93 quả tên lửa SAM-2 nhưng không diệt được chiếc B-52 nào vì bị gây nhiễu quá nặng.

Ngoài ra, vũ khí lợi hại là tên gọi lửa chống radar (như loại AGM-45 Shrike, AGM-78 Standard ARM). Tên lửa Shrike sau khi phóng sẽ tìm và "bắt" tiềm năng theo sóng radar, rồi lao thẳng vào gây nổ, là vũ khí chuyên được dùng để phá hủy những khối mạng lưới hệ thống phòng không đối phương. Khi cách rađa vài chục mét thì tên lửa phát nổ lần thứ nhất, văng ra hàng vạn viên bi vuông để phả hủy rađa, tiếp đó phần còn sót lại lao xuống đất nổ lần thứ 2 để phá hủy nốt. Tại Trung Đông, hàng trăm khối mạng lưới hệ thống tên lửa phòng không của Khối Ả Rập từng bị loại tên lửa này phá hủy, khiến lực lượng này mất kĩ năng chiến đấu[28]

Với một loạt những giải pháp kỹ thuật và giải pháp, không quân Mỹ tự tin rằng khối mạng lưới hệ thống phòng không của Quân đội nhân dân Việt Nam sẽ không thể chống trả được. Mỹ tin rằng B-52 chỉ hoàn toàn có thể bị rơi do thời tiết, hoặc do trục trặc kỹ thuật chứ quyết không thể bị bắn rơi vì hỏa lực của phòng không – không quân Việt Nam, cuộc tập kích của B-52 vào miền Bắc Việt Nam sẽ chỉ như “một cuộc đi dạo” với tổn thất ở mức tối thiểu[29][30].

Quân đội nhân dân Việt Nam

Đánh bằng vũ khí phòng không

Ở thời điểm năm 1972, SAM-2 là loại tên lửa phòng không duy nhất có trong trang bị của Quân đội nhân dân Việt Nam. Được sản xuất vào giữa thập niên 1950, đến thời điểm năm 1972, SAM-2 đã tỏ ra khá lỗi thời, và còn bị lộ bí mật công nghệ tiên tiến cho đối phương (do Israel thu được một số trong những khối mạng lưới hệ thống SAM-2 của Ai Cập và chuyển cho Mỹ phân tích). Khi đó, Liên Xô đã thay thế loại tên lửa này bằng những khối mạng lưới hệ thống SAM-4, SAM-5, SAM-6 có tính năng cao hơn nhiều. Tuy nhiên, do chủ trương hòa giải với Mỹ nên Liên Xô đã không viện trợ những loại tên lửa mới này cho Việt Nam. Không quân Mỹ sẽ không phải lo phía Việt Nam được trang bị những khối mạng lưới hệ thống tên lửa phòng không kiểu mới mà Mỹ chưa chắc như đinh phương pháp khắc chế.

Không mang tên lửa phòng không kiểu mới, Quân đội Nhân dân Việt Nam cũng rất thiếu về số lượng khối mạng lưới hệ thống tên lửa SAM-2. Toàn bộ lực lượng phòng không Việt Nam vào thời điểm ở thời điểm cuối năm 1972 có tầm khoảng chừng 50 khối mạng lưới hệ thống SAM-2 (nguồn khác nói rằng có 36 khối mạng lưới hệ thống sẵn sàng chiến đấu[31], trong đó chỉ có 23 khối mạng lưới hệ thống sắp xếp tại những khu vực mà máy bay Mỹ sẽ đánh phá trong chiến dịch. Con số này chỉ bằng 1/7 số lượng khối mạng lưới hệ thống phòng không mà quân Ả Rập sử dụng trong Chiến tranh Yom Kippur năm 1973, và càng không đáng kể nếu so với số lượng máy bay Mỹ lôi kéo cho chiến dịch (1.077 máy bay phản lực và 207 chiếc B-52).

Nhìn chung, Quân đội Nhân dân Việt Nam không thể trông chờ vào ưu thế vũ khí để chống lại Mỹ, bởi phía Việt Nam yếu thế hơn nhiều cả về công nghệ tiên tiến lẫn số lượng. Để tìm cách chống trả bằng những gì hiện có trong tay, Quân đội Nhân dân Việt Nam phải tìm ra những giải pháp mới để khắc chế ưu thế về vũ khí của Mỹ.

Tên lửa SAM và pháo cao xạ trong chiến dịch Điện Biên Phủ trên không

Quân ủy Trung ương thông tư cho Quân chủng Phòng không - Không quân nghiên cứu và phân tích những giải pháp chống nhiễu, nghiên cứu và phân tích cách đánh, nhất quyết bắn rơi máy bay kế hoạch B-52. Sau 19 ngày Mỹ đem thả bom ở đèo Mụ Giạ, Quảng Bình, ngày 19 tháng 7 năm 1965, Hồ Chí Minh nói: "Dù Mỹ có B-57, B-52 hay B gì đi nữa, ta cũng đánh mà đánh là nhất định thắng. Các chú muốn bắt cọp phải vào hang."[32]

Từ thời điểm ở thời điểm cuối năm 1968, Bộ tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân đã cử nhiều đoàn cán bộ kỹ thuật, trong đó có một bộ phận của tiểu đoàn trinh sát đi cùng những tiểu đoàn tên lửa vào nam Quân khu 4 và tuyến vận tải kế hoạch đường Trường Sơn theo dõi, nghiên cứu và phân tích nhận dạng và tìm cách đánh máy bay B-52.

Qua theo dõi trong hai mùa khô năm 1968-1969 và 1969-1970, nhóm cán bộ phát hiện có một loại radar máy bay B-52 không khiến nhiễu được. Trên cơ sở đó, thời điểm ở thời điểm cuối năm 1971, một tổ cán bộ nghiên cứu và phân tích đề xuất một khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích tăng cấp cải tiến kỹ thuật: Dùng loại radar không biến thành máy bay B-52 gây nhiễu ghép nối với đài điều khiển phục vụ tên lửa đánh B-52.

Tháng 1 năm 1972, tổ nghiên cứu và phân tích hoàn thành xong bản vẽ thiết kế, sau đó chuyển đến Tiểu đoàn 76, Trung đoàn tên lửa 257 lắp ráp thành bộ khí tài mới. Tháng 6 năm 1972, Cục Kỹ thuật đáp ứng bản vẽ và một số trong bộ sưu tập cho nhà máy sản xuất Z119 thuộc Cục Quân giới để lắp ráp 6 bộ khí tài mới. Các bộ khí tài mới mang ký hiệu KX.[33]

Bản "Dự thảo cách đánh máy bay kế hoạch B52", năm 1969.

Cùng với bộ khí tài KX, những tổ rada cũng nghiên cứu và phân tích kĩ năng "vạch nhiễu" ở nhiều chủng loại rada khác, nhằm mục đích phát hiện được tiềm năng B-52 vốn rất mờ nhạt trong dải nhiễu. Các dạng nhiễu có đủ kiểu, đủ loại với những tên gọi rất khác nhau được đặt theo hình dáng như: nhiễu quét, nhiễu giọt mưa, nhiễu xoắn thừng, nhiễu râu… Theo quyển Lịch sử ngành quân khí Quân đội nhân dân Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1965-1975), Cục Quân khí - Quân chủng phòng không - không quân đã thành công trong việc tăng cấp cải tiến rađa K860 trong đó công lớn đầu thuộc về kỹ sư Nguyễn Ngọc Lạc. Cuối năm 1972, Cục Quân khí - Quân chủng phòng không - không quân tiếp nhận một số trong những rađa K860 của Trung Quốc về để sửa chữa. Đây là loại radar có băng sóng 10 cm và băng sóng 3 cm vốn được trang bị đồng bộ cho pháo cao xạ tầm trung 57mm. Các băng sóng 10 cm thì đối phương dò được, phá nhiễu và tấn công lại, riêng băng sóng 3 cm thì hoàn toàn mới, quân Mỹ chưa chắc như đinh, nhưng hầu hết những rađa K860 khi hoạt động và sinh hoạt giải trí thì băng sóng 3 cm toàn bị hỏng. Kỹ sư Nguyễn Ngọc Lạc đã phát hiện nguyên nhân băng sóng 3 cm không hoạt động và sinh hoạt giải trí là vì mạch điện bị đấu sai. Chính nhờ có sáng kiến, tăng cấp cải tiến của kỹ sư Nguyễn Ngọc Lạc mà radar K860 hoạt động và sinh hoạt giải trí tốt với 2 băng sóng, bắt tiềm năng B52 một cách đúng chuẩn, nhờ đó dẫn đường cho tên lửa bắn hạ được B-52. Khi đó, Bộ tư lệnh phòng không không quân đã nhanh gọn triển khai ứng dụng tăng cấp cải tiến toàn bộ radar K860 cho những đơn vị tên lửa để đối phó với máy bay B-52.[34]

Tháng 10 năm 1972, tập tài liệu mang tên "Cách đánh B-52 của cục đội tên lửa" được in, gọi tắt là cuốn "Cẩm nang bìa đỏ", dày 30 trang đánh máy và được bọc ngoài một tờ bìa red color. Trong cuốn sách là kinh nghiệm tay nghề phân biệt tiềm năng thật-giả trước màn hiện sóng để bộ đội tên lửa hoàn toàn có thể ngắm trúng tiềm năng. Cuốn "Cẩm nang bìa đỏ" cho biết thêm thêm:

Tuy không quân Mỹ gây nhiễu dày đặc nhưng trong mớ hỗn loạn nhiều chủng loại tín hiệu nhiễu trên màn hiện sóng, B-52 không phải là hoàn toàn vô hình, nếu tinh mắt vẫn hoàn toàn có thể phát hiện được tiềm năng B-52 một cách gián tiếp: đó là những đám nhiễu tín hiệu mịn trôi dần theo tốc độ di tán của B-52. Tuy tiềm năng không hiển thị rõ rệt để hoàn toàn có thể xác định tiềm năng và điều khiển tên lửa đúng chuẩn nhưng cẩm nang đã đề ra giải pháp bắn theo xác suất: bắn một loạt đạn tên lửa vào đám nhiễu theo cự ly giãn cách nhất định sẽ có xác suất tiêu diệt tiềm năng không nhỏ, phương án bắn xác suất này được "cẩm nang" gọi là "phương án P". Khi tiềm năng B-52 đi thẳng vào đài phát cường độ nhiễu sẽ tăng lên, nhưng tín hiệu tiềm năng cũng tiếp tục tăng mạnh hơn, tiềm năng sẽ hiển thị rõ nét hơn, đây là thời cơ hoàn toàn có thể bắn điều khiển tên lửa đúng chuẩn theo "phương án T", khi đó chỉ việc bắn 1 đến 2 quả tên lửa là B-52 sẽ phải rơi tại chỗ. Trong "cẩm nang" đồng thời cũng đề ra những hướng dẫn rõ ràng cho những cấp chỉ huy những tiểu đoàn tên lửa về công tác thao tác chỉ huy, cách chọn giải nhiễu, chọn thời cơ phát sóng, cự ly phóng đạn, phương pháp bắn, phương pháp bám sát tiềm năng trong nhiễu...

Một giải pháp khác là "phương pháp bắn 3 điểm" nhờ vào bộ khí tài hiện có. Khi B-52 bay vào Tp Hà Nội Thủ Đô, cường độ gây nhiễu đã và đang bị phân tán. Hướng này bị nhiễu nặng, song ở hướng khác, hai bên sườn, phía trước, phía sau… thì cường độ nhiễu thấp hơn, những đơn vị tên lửa ở những hướng đó hoàn toàn có thể phát hiện được B-52 trên nền nhiễu. Quân đội Nhân dân Việt Nam đã sắp xếp đội hình tên lửa đánh bọc lót lẫn nhau (3 khối mạng lưới hệ thống sắp xếp ở 3 nơi thành một khu vực phòng thủ hình tam giác), sao cho từng tốp máy bay Mỹ hoàn toàn có thể bị công kích từ nhiều khối mạng lưới hệ thống tên lửa ở nhiều hướng, sử dụng phương pháp bắn 3 điểm và linh hoạt sử dụng phương pháp bắn đón nửa góc khi thấy tiềm năng.[35]

Cẩm nang bìa đỏ "Cách đánh B-52 của cục đội tên lửa", 1972.

Ngoài ra còn tồn tại kỹ thuật điều khiển bắn bằng quang học thay cho radar. Các kíp chiến đấu nhận thấy việc bám sát chia đôi dải nhiễu như trước đây không hề phù hợp và sẽ khó tiêu diệt được máy bay, trắc thủ hai góc phải bám sát dải nhiễu ra làm sao để đưa máy bay địch vào đúng tâm cánh sóng thì mới hoàn toàn có thể bám bắt và khai hỏa. Phương án sử dụng trắc thủ quang học để chỉ đúng cho những trắc thủ tay quay xe điều khiển bám sát. Từ năm 1968, những Chuyên Viên Liên Xô đã tiến hành lắp thêm kính quang học PA-00 trên nóc anten phương vị của xe thu phát. Thiết bị này được thiết kế để khi hai trắc thủ quang học bám sát đúng chuẩn vào một máy bay thì hai trắc thủ góc tà và phương vị của xe điều khiển cũng bám sát đúng vào chiếc máy bay đó, tuy nhiên trên màn hiện sóng là dải nhiễu tạp. Ngoài ra, đài radar P-12 của tiểu đoàn xác định đúng chuẩn cự li tiềm năng để chọn cự ly phóng đạn phù hợp.[36]

Đại tá Nguyễn Văn, chỉ huy 1 trung đoàn tên lửa phòng không, sau trận chiến tranh đã trả lời một quân nhân Mỹ: "Việc phát triển giải pháp để đối phó với đối phương vượt trội về công nghệ tiên tiến là trách nhiệm thường trực. Rốt cuộc, chính Liên Xô cũng phải học tập những giải pháp của chúng tôi. Về mặt kỹ thuật, người Liên Xô là thầy của chúng tôi, nhưng về mặt thủ thuật, chúng tôi là thầy của tớ"[37].

Đối với tên lửa chống radar của Mỹ, Quân đội Việt Nam đã nghiên cứu và phân tích, vô hiệu hóa bằng phương pháp phát sóng tức thì, tắt máy đột ngột và quay đài antenna đi hướng khác, tên lửa Shrike cứ thế lao theo quán tính và rơi chệch trận địa. Cùng với trận địa chính, bộ đội Việt Nam làm nhiều trận địa giả, sau mỗi lần phóng tên lửa lại nhanh gọn kéo bệ sang trận địa khác. Những quả tên lửa giả được làm bằng cót, phủ sơn trông như thực. Khi tên lửa thật phóng đạn, thì những bệ tên lửa giả cũng đốt rơm, tạo khói mù mịt đánh lừa máy bay Mỹ, khiến chúng không sở hữu và nhận ra đâu là trận địa thật Nhờ vậy trong suốt 12 ngày đêm của chiến dịch, chỉ có một số trong những ít trận địa phòng không biến thành đánh trúng, lực lượng phòng không Việt Nam vẫn bảo toàn được lực lượng để tiếp tục chiến đấu.

Một điểm đáng lưu ý, một số trong những nguồn tin nhận định rằng tên lửa SA-2 đã được tăng cấp cải tiến nối tầng nâng tầm bắn. Nhưng thực tế là không phải, bởi tên lửa SA-2 hoàn toàn có thể hạ tiềm năng ở độ cao trên 24.000m trong khi trần bay tối đa của B-52 chỉ là 17.000m (khi bay ném bom thì độ cao bay 10.000m), nên việc nâng tầm bắn là không thiết yếu. Trên thực tế, yếu tố giúp bắn hạ B-52 nằm ở việc tăng cấp cải tiến những thiết bị radar để "vạch nhiễu tìm thù".

Một vấn đề khác liên quan là việc 2 khối mạng lưới hệ thống SAM-3 của Việt Nam không kịp tham chiến. Được Liên Xô viện trợ cho khối Ả Rập từ năm 1969 nhưng mãi tới năm 1972, Liên Xô mới đồng ý viện trợ SAM-3 cho Việt Nam (chủ trương của Liên Xô là ưu tiên khối Ả Rập hơn và không viện trợ vũ khí mới cho Việt Nam để tránh gây căng thẳng mệt mỏi với Mỹ, cũng như tránh bị Trung Quốc sao chép công nghệ tiên tiến). Theo kế hoạch, 2 trung đoàn SAM-3 cùng 200 quả tên lửa sẽ được đưa sang Việt Nam vào cuối thời điểm tháng 12/1972. Theo Trung tướng Nguyễn Văn Phiệt, thì SAM-3 có tốc độ bắn nhanh hơn (có 2 tên lửa trên 1 bệ phóng thay vì 1 tên lửa như SA-2), kĩ năng chống nhiễu cao hơn do dùng tần số quét khác SAM-2, do đó có xác suất trúng tiềm năng cao hơn SAM-2. Tới đêm 18/12, Trung đoàn 276 – trung đoàn SAM-3 thứ hai về đến ga Kép (Bắc Giang). Trung đoàn 276 tập trung mọi kĩ năng cho tiểu đoàn hỏa lực 169 hoàn hảo nhất đồng bộ bước vào chiến dịch trước. Ngày 30/12/1972, Tiểu đoàn 169 đã sở hữu và triển khai trận địa ở Bắc Hồng (Đông Anh, Tp Hà Nội Thủ Đô), nhân viên cấp dưới kỹ thuật triển khai nhanh dây chuyền sản xuất lắp ráp được 4 quả đạn SAM-3. Tuy nhiên, khi công tác thao tác sẵn sàng sẵn sàng chiến đấu hoàn tất thì chiến dịch phòng không đã kết thúc vào đêm ngày hôm trước.[38]

Đánh bằng không quân

Đối với không quân, trước chiến dịch, Không quân Nhân dân Việt Nam chỉ có 71 máy bay nhiều chủng loại sắn sàng hoạt động và sinh hoạt giải trí, trong đó chỉ có 47 tiêm kích (31 chiếc MiG-21 và 16 chiếc MiG-17). Phần lớn phi công lạ lẫm bay vào ban đêm, chỉ có 13 phi công MiG-21 và 5 phi công MiG-17 hoàn toàn có thể bay đêm. Trong số 194 phi công, 75 người (khoảng chừng 40%) tuổi đời vẫn còn rất trẻ.[31]

Do thua kém quá xa không quân Mỹ về số lượng máy bay, Không quân Việt Nam nhấn mạnh vấn đề việc sử dụng giải pháp bất thần. Tiếp cận bí mật, tấn công bất thần và rút lui thật nhanh sau khi phóng tên lửa là giải pháp thường được sử dụng bởi những phi công Việt Nam.

Ngay từ giữa 1972, 12 phi công đã được chọn để lái tiêm kích bay đêm (vốn đòi hỏi kỹ thuật cao hơn so với tiêm kích ban ngày) để sẵn sàng đón đánh B-52. Phi công Phạm Tuân cho biết thêm thêm: "Với không quân thì trở ngại vất vả hơn, máy bay B-52 được yểm trợ rất mạnh, lại bay ban đêm, gây nhiễu rađa, gây nhiễu tiềm năng… ngoài ra, bản thân B-52 được trang bị tên lửa mồi, nếu MiG-21 bắn tên lửa thì B-52 thả tên lửa mồi, chưa tính B-52 cũng khá được trang bị súng phía đuôi hoàn toàn có thể tiêu diệt máy bay tiêm kích. B-52 còn được bảo vệ bằng những máy bay chiến đấu, tiêm kích đánh chặn, đánh ngay vào tiềm năng như sân bay, trận địa tên lửa. Không quân phải có sân bay, tránh được máy bay F-4 bảo vệ B-52, để hoàn toàn có thể nhanh gọn tiếp cận. Vì vậy, không quân phải tập bay ở những sân bay ngắn, mới làm ở những nông, lâm trường, tập bay thấp, bay cao để hoàn toàn có thể tiếp cận nhanh được B-52. Những thời điểm như vậy thể hiện trí tuệ, sáng tạo của dân tộc bản địa, của Không quân Nhân dân Việt Nam. Chúng ta phải cất cánh trong những điều kiện trở ngại vất vả, phải cất cánh lên được để đánh. Điều này đòi hỏi ý chí, nhưng ý chí không đủ, phải sáng tạo. Ví dụ ta làm rất nhiều sân bay dự bị, hoặc cất cánh trên đường băng phụ. Thậm chí, có khi chúng tôi đeo thêm 2 quả tên lửa tương hỗ, khi đó máy bay hoàn toàn có thể cất cánh trên đường băng chỉ 200-300m so với đường băng 1,5 km thông thường... Nga sản xuất máy bay và dạy tất cả chúng ta cách bay, nhưng đối diện với thực tế bị nhiễu, rất khó biết B52 nằm ở nơi nào, rất khó biết được đúng chuẩn. Thế cho nên vì thế, phi công phải dữ thế chủ động. Ở đây là bản lĩnh của phi công, phải phán đoán được tình huống ra làm sao."[32]

Đánh tại sân bay[39]

Với chủ trương: địch xuất phát từ đâu, ta sẽ đánh trả ngay tại nơi sào huyệt của chúng, và trên cơ sở phân tích tin tình báo kế hoạch, phán đoán ý đồ của Mỹ. Bộ Tư lệnh Binh chủng Đặc công đã giao trách nhiệm cho Thượng tá Nguyễn Đức Trúng, Tham mưu trưởng Binh chủng, nghiên cứu và phân tích và sẵn sàng sẵn sàng phương án đánh thẳng vào những địa thế căn cứ máy bay B-52 của Mỹ tại Thái Lan.

Đánh Sân bay Hải quân Hoàng gia Thái Lan Utapao

Tháng 5 năm 1971, Lê Toàn - Chính trị viên Tiểu đoàn Đặc công biệt động 1A đã cùng một tổ công tác thao tác vượt biên giới sang Campuchia rồi từ đó lên sát biên giới Thái Lan, trực tiếp bắt liên lạc và thành lập một tổ đặc công gồm Trần Thế Lại, Bùi Văn Phương, Vũ Công Đài đang hoạt động và sinh hoạt giải trí ở Thái Lan.

Nhận trách nhiệm tổ chức trận đánh, Trần Thế Lại đã liên lạc và giao trách nhiệm cho Bùi Văn Phương sẵn sàng sẵn sàng vị trí cất giấu vũ khí, giả trang là dân thường đến khu vực sân bay Utapao để điều tra, nghiên cứu và phân tích tiềm năng, nắm tình hình sơ bộ và kiểm tra nơi cất giấu vũ khí.

Từ ngày 5 đến 09 tháng 11 năm 1971, Vũ Công Đài và Bùi Văn Phương (là hai người sẽ trực tiếp thực hiện trận đánh) đã gặp nhau bàn luận thống nhất kế hoạch, nội dung và phương pháp. Các anh đã dự kiến một phương án tấn công sân bay là phá hủy bí mật bằng thủ pháo nổ chậm, nếu bị lộ thì chuyển sang đánh nổ ngay. Vũ khí sẽ sử dụng là 10 quả thủ pháo loại 0,4 kg bằng chất nổ mạnh C4 và 2 quả lựu đạn.

Ngày 09 tháng 1 năm 1972, hai anh đi xe đến gần khu vực sân bay. Quá trình tiềm nhập vào tiềm năng, những chiến sỹ đặc công đã ba lần gặp địch. Hai lần khôn khéo ngụy trang qua khỏi tầm mắt của chúng, đến lần thứ ba trong một tình thế đặc biệt buộc tổ chiến đấu phải nổ súng tiêu diệt nhóm tuần tra gồm hai lính Mỹ và một chó béc giê. Khi vào cách nơi máy bay B-52 đỗ khoảng chừng 300m, bất thần gặp 3 xe ôtô và 2 lính Mỹ, hai người phải vòng tránh theo hướng khác. Khi khoảng chừng cách còn 50m, một tổ tuần tra khác của địch phát hiện nổ súng bắn chặn, Bùi Văn Phương tung lựu đạn về phía địch. Hai anh dùng thủ pháo đánh vào từng chiếc máy bay. Số thủ pháo vừa hết, Bùi Văn Phương ra lệnh rút lui.

Trong trận đánh này, 8 chiếc máy bay B-52 bị phá hỏng, Vũ Công Đài mất.

Đánh sân bay Udon

tháng 7 năm 1972, Đoàn A54 cử 23 cán bộ, chiến sỹ thành một tổ soi đường và một tổ bảo vệ phục vụ hầu cần, vượt Trường Sơn hành quân đến khu rừng rậm nguyên sinh Đôn Ka Thom nằm ở ngã ba biên giới 3 nước Thái Lan - Lào - Campuchia, lập một trạm chỉ huy nghiên cứu và phân tích tình hình, mở hiên chạy vào khu vực sân bay Udon.

tháng 8 năm 1972, tổ soi đường đã liên lạc được với một cơ sở lực lượng cách mạng trên đất Thái Lan. Hàng ngày, những anh thường đóng giả người dân Thái Lan nhằm mục đích thực hiện trách nhiệm trinh sát khu vực sân bay.

Cuối tháng 8 năm 1972, một đội nhóm hình chiến đấu gồm 10 người được thành lập do Đào Đức Hạnh - Đoàn trưởng Đoàn A54 chỉ huy tới cơ sở cách mạng của ta ở Thái Lan (Căn cứ 07). Phương án đánh B52 lần này là dùng mìn nổ chậm, nếu bị lộ thì chuyển sang đánh nổ ngay. Tám đồng chí trong đội hình chiến đấu phân thành ba tổ, trong đó hai người dân có trách nhiệm Open và bảo vệ cửa mở; bốn người đánh phá máy bay, hai người đánh phá kho xăng. tháng 9 năm 1972, đội thực hiện trách nhiệm trinh sát tạo hiên chạy từ Căn cứ 07 đến sân bay Udon, nhằm mục đích xác định vị trí tập kết, xác định đường đột nhập vào sân bay.

Ngày đầu Tiên tháng 10 năm 1972, đội hình chiến đấu khởi đầu cơ động vào sát khu vực sân bay Udon đến gần sáng ngày 02 tháng 10, đội mới tới được gần sân bay. Tối ngày 02 tháng 10 năm 1972, hai tổ chiến đấu tiềm nhập vào sân bay, tổ Open triển khai bảo vệ đầu cầu. Theo hiệp đồng chiến đấu, sau khi setup lượng nổ, mìn hẹn giờ vào tiềm năng, cả hai tổ phải rút ngay để kịp rời sân bay trước khi trời sáng. Cho tới 10 giờ sáng ngày 03 tháng 10, tổ đánh kho xăng và tổ Open mới gặp được nhau, bốn người còn sót lại của tổ đánh B-52 vẫn chưa thể thoát ra được.

Trong trận đánh này, một số trong những máy bay, 1 trạm điện, 1 kho xăng đã bị phá hủy, 1 lính canh sân bay chết và 6 lính đối phương bị thương. Tuy nhiên, ba người lính đặc công là Phan Xuân Kính, Phạm Văn Lãm, Vũ Công Xướng đã quyết tử ngay tại sân bay, Nguyễn Khắc Nga bị thương nặng và bị địch bắt.

Đánh Sân bay Ubon Ratchathani

Trước năm 1972, Sân bay Ubon Ratchathani đã 6 lần bị đặc công Việt Nam gài mìn phá hủy nên quân đội Thái Lan tăng cường bảo vệ bảo mật thông tin an ninh.

Lê Toàn, Chính trị viên Tiểu đoàn Đặc công biệt động 1A đã cùng Nguyễn Bá Do bí mật sang Campuchia gặp Bộ Tư lệnh Quân tình nguyện Việt Nam đề nghị chi viện vũ khí. Đồng Văn Cống đã quyết định cấp ngay vũ khí theo đề nghị của Tiểu đoàn gồm 2 súng cối 82mm, 2 cơ số đạn, 200 thủ pháo tay cùng một số trong những vật chất chiến đấu.

Ngày Thứ 2 tháng 10 năm 1972, một đội nhóm hình chiến đấu gồm 27 người của Tiểu đoàn Đặc công biệt động 1A được thành lập. Đội được tổ chức thành hai bộ phận, trong đó bộ phận trực tiếp chiến đấu gồm 13 người trang bị 1 súng cối 82mm, 40 quả đạn, do Nguyễn Công Mùi chỉ huy.

Khi đến vị trí, bí mật triển khai trận địa, đội hình chiến đấu nổ súng theo đúng kế hoạch đã định. 40 quả đạn mang theo, 5 quả không nổ do ảnh hưởng thời tiết mưa gió ẩm ướt, 35 quả đạn còn sót lại đã nổ trúng tiềm năng phá hủy đài chỉ huy sân bay, xưởng sửa chữa và một số trong những thiết bị sân bay và rút lui bảo vệ an toàn và đáng tin cậy. Nhưng khi về tới gần biên giới, đội đã bị lọt vào ổ phục kích của đối phương, làm chết 6 lính đặc công.

Pháo cao xạ 57mm, 85mm, 100mm và tên lửa SAM-2 của Quân đội nhân dân Việt Nam

Trong chiến dịch có tổng cộng 741 lượt B-52 vào ném bom Bắc Việt Nam trong đó có 12 lượt bị hủy,[40] trong thời gian đó vẫn có 212 lượt B-52 đi ném bom ở miền Nam Việt Nam. Hỗ trợ cho những máy bay ném bom là 3.920 lượt máy bay ném bom giải pháp của không quân và thủy quân. Tổng cộng đã có hơn 36.000 tấn bom đã được thả xuống những nơi được Mỹ xem là 18 tiềm năng công nghiệp và 14 tiềm năng quân sự (trong đó có 8 địa điểm mang tên lửa SAM).

Cuộc tập kích của không quân Mỹ ra mắt liên tục trong ngày với trọng tâm là những cuộc ném bom của B-52 vào ban đêm. Một lực lượng lớn máy bay B-52, mỗi chiếc mang tối đa 66 quả bom 750-pound (340 kg) hoặc 108 quả bom 500-pound (227 kg) thực hiện những cuộc tấn công hủy hoại hàng đêm tại Tp Hà Nội Thủ Đô và Hải Phòng Đất Cảng. Còn ban ngày những bay giải pháp thay nhau liên tục đánh phá ác liệt những sân bay của không quân tiêm kích Bắc Việt Nam, những trận địa tên lửa và những trạm radar phòng không.

Trong 12 ngày đêm thời điểm ở thời điểm cuối năm 1972, hơn nửa triệu dân nội đô (xấp xỉ 50% dân số Tp Hà Nội Thủ Đô lúc đó) đã được tổ chức sơ tán về những huyện ngoài thành phố và những tỉnh lân cận để tránh thương vong. Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh, nguyên phó cục trưởng Cục Tác chiến Bộ Tổng tham mưu, kể rằng việc ông quan tâm và dành thời gian tìm hiểu là cuộc sơ tán thần tốc của người dân Tp Hà Nội Thủ Đô trong những ngày trận chiến tranh ác liệt nhất. Nhờ làm tốt chủ trương này mà Tp Hà Nội Thủ Đô đã giảm thiểu được thương vong về người trước sức công phá ác liệt của nhiều chủng loại vũ khí tân tiến.[41]

Đoàn không quân Sao Đỏ trang bị MiG-21 - đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang trong trận "Điện Biên Phủ trên không"

Để tránh né khối mạng lưới hệ thống phòng không miền Bắc, Hoa Kỳ đã dùng máy bay B-52 bay ở độ cao lớn rải thảm bom vào những tiềm năng như sân bay Kép, Phúc Yên, Hòa Lạc, khối mạng lưới hệ thống đường sắt, nhà kho, nhà máy sản xuất điện Thái Nguyên, trạm trung chuyển đường sắt Bắc Giang, kho xăng dầu tại Tp Hà Nội Thủ Đô... Thiệt hại về hạ tầng tại miền Bắc Việt Nam là rất nặng nề. Tp Hà Nội Thủ Đô, Hải Phòng Đất Cảng bị tàn phá, những nhà máy sản xuất, xí nghiệp, những khu dân cư xung quanh tiềm năng quân sự và dân sự trở thành đống gạch vụn. Ở Tp Hà Nội Thủ Đô, ngày 26/12, riêng tại phố Khâm Thiên, bom trải thảm đã phá sập cả hàng phố, sát hại 287 dân thường, làm bị thương 290 người, 178 đứa trẻ trở thành mồ côi, trong đó có 66 trẻ em mồ côi cả cha lẫn mẹ.[42] Bệnh viện Bạch Mai, cơ sở y tế lớn số 1 miền Bắc Việt Nam đã bị phá huỷ hoàn toàn khiến 30 bác sĩ, y tá và 1 bệnh nhân bên trong thiệt mạng. Số dân thường bị thiệt mạng trong chiến dịch là 2.200 người,[43] trong đó số lượng tại Tp Hà Nội Thủ Đô được thống kê là một trong.318 người.[44] Chiến dịch này đã phá hoại nặng nề nhiều cơ sở vật chất, kinh tế tài chính, giao thông vận tải, công nghiệp và quân sự ở miền Bắc Việt Nam nhưng tiềm năng cốt lõi là làm thay đổi được lập trường của lãnh đạo Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thì đã không đạt được.

Trước khi chiến dịch ra mắt ít ngày, ngày 22/11/1972, bộ đội tên lửa Quân đội Nhân dân Việt Nam đã thành công trong việc bắn trúng 1 chiếc B-52 tại Thanh Hóa. Chiếc máy bay B-52 bị hư hại nặng, nhưng tổ lái đã nỗ lực xoay xở để lái chiếc máy bay "rách nát" về tới sân bay ở Thái Lan rồi hạ cánh, thoát ra ngoài trước khi chiếc B-52 bị bốc cháy hoàn toàn trên đường băng.

Ngày 18/12/1972

Một đơn vị tên lửa SAM-2 của Quân đội Việt Nam trước giờ chiến đấu

Ngày 18/12/1972, những tốp B-52 đầu tiên xuất kích. Trên bảng tiêu đồ tại Sở chỉ huy, một trong số ba nữ tiêu đồ viên mang tên Nguyễn Thị Vân lo ngại khi thấy tín hiệu báo những chiếc B-52 bay tới. Cô nhớ lại: "Thoạt tiên là một tốp, rồi tiếp tới 2 tốp, sau đó là hàng loạt tốp xuất hiện như một bầy ruồi. Nhưng tinh thần hoàn thành xong trách nhiệm của một người lính đã giúp tôi lấy lại bình tĩnh và tiếp tục đánh dấu đường bay". Sở chỉ huy Sư đoàn 361 theo dõi hướng tấn công của những tốp tiềm năng trước khi phân công số tốp và trách nhiệm tiêu diệt tiềm năng cho những phân đội hỏa lực.

Tiểu đoàn 57 Trung đoàn tên lửa 261 có trận địa ngay bờ bắc sông Hồng là phân đội tên lửa đầu tiên chặn đánh đội hình tập kích. Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 57 Nguyễn Văn Phiệt là một chỉ huy dày dạn, từng lăn lộn chiến đấu chống những trận không kích của Mĩ trong suốt 5 năm nhưng cũng chưa bao giờ gặp trường hợp nhiễu nặng như vậy. Ông nhớ lại: "Tất cả những tín hiệu tiềm năng đều biến mất trong đám nhiễu trắng lóa khắp màn hiện sóng. Màn hiện sóng trước mặt sĩ quan điều khiển và những trắc thủ hiện lên những vạch xanh đậm đan chéo chằng chịt với nhau và biến hóa không ngừng nghỉ, những dải nhiễu nhằng nhịt nối tiếp nhau xuất hiện, tụ vào rồi lại tan ra trước khi xuất hiện hàng trăm, hàng nghìn đốm sáng trùm lên màn hiện sóng giống cả đám tín hiệu tiềm năng đang di tán hỗn loạn. Với cả mớ tín hiệu hỗn loạn đi kèm với màn hiện sóng radar chập chờn trôi xuống liên tục in như trận mưa trút nước...". Trên những xe điều khiển, những kíp trắc thủ điều khiển tên lửa nỗ lực bám theo dải nhiễu B-52 nhờ đài radar cảnh giới P-12 thay vì bật radar điều khiển Fan Song để tránh làm lộ vị trí đài phát trước đám máy bay tiêm kích chế áp phòng không Wild Weasel mang tên lửa chống radar. Nhưng việc bám tiềm năng thụ động cũng không mấy hiệu suất cao do bị nhiễu quá nặng.[45]

Về mặt quân sự, Hoa Kỳ đã đánh giá thấp lực lượng phòng không của đối phương.[46] Không lực Hoa Kỳ quá tin tưởng vào những giải pháp kỹ thuật gây nhiễu điện tử để bịt mắt radar và tên lửa phòng không của đối phương. Để đáp lại, những lực lượng tên lửa phòng không Quân đội nhân dân đã xử lý và xử lý vấn đề bằng những giải pháp giải pháp sáng tạo và hợp lý. Dù Hoa Kỳ sử dụng những thiết bị gây nhiễu rada mạnh, phòng không Việt Nam đã tìm ra cách dò dấu vết B-52 trong dải nhiễu, bắn những máy bay B-52 theo xác suất và đã thành công vượt xa mức trông đợi.[47]

Trong ngày chiến đấu đầu tiên, khi đội hình máy bay tập kích tiến tới, tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 78 Nguyễn Chấn nhìn thấy "tầng tầng lớp lớp nhiều chủng loại nhiễu nhìn giống những chiếc nan quạt lớn chồng chéo lên nhau cùng xổ xuống, xóa nhòa tất cả những dải tần, làm lóa mắt kíp trắc thủ. Tín hiệu tiềm năng xoắn quện, vón cục rối bời với nhau trông như một cuộn len." Khi đội hình B-52 tới gần mà radar cảnh giới của đơn vị vẫn không phát hiện được tiềm năng, Chấn đã quyết định mở máy phát sóng sục sạo tiềm năng. Ngay sau đó sĩ quan điều khiển Nguyễn Văn Luyến đã bám được vào dải nhiễu của một chiếc B-52 và nhấn nút chuyển tín hiệu bám tiềm năng sang màn hiện sóng của 3 trắc thủ. Trắc thủ cự li Đinh Trọng Đức hô to "B-52" rồi cùng những trắc thủ khác thao tác tinh chỉnh cự li, phương vị và góc tà bám sát dải nhiễu.

Phần còn sót lại của chiếc B-52G số hiệu 58-0201 bị hạ đêm 18 tháng 12 được trưng bày tại Bảo tàng thắng lợi B-52 (Đội Cấn, Ba Đình, Tp Hà Nội Thủ Đô)

Cách Tp Hà Nội Thủ Đô vài cây số về hướng phía bắc, Tiểu đoàn tên lửa 59 phóng cả bốn đạn đều trượt, và lại còn bị đối phương quăng bom trùm lên trận địa. Lúc này, trong khi đang quan sát đội hình ném bom của đối phương bay vào trên màn hiện sóng radar P-12 và bảng tiêu đồ kế bên, tiểu đoàn trưởng Nguyễn Thăng nhận được lệnh từ sở chỉ huy Trung đoàn 261 giao trách nhiệm diệt tốp tiềm năng 671 có độ cao 10.000 mét. Tiểu đoàn trưởng Thăng lệnh ngay cho sĩ quan điều khiển Dương Văn Thuận: "Mục tiêu, phương vị 350, cự li 30 km, độ cao 10.000 mét, phát sóng". Thuận đánh tay quay chỉnh an-ten về góc phương vị 350 rồi bật công tắc nguồn phát sóng bắt tiềm năng. Sau 4 giây lên sóng, khi thấy trên màn hiện sóng hiện lên những dải nhiễu đã cho tất cả chúng ta biết đội hình một biên đội 3 chiếc B-52, Thuận báo cáo tiểu đoàn trưởng Thăng: "Phát hiện tiềm năng, phương vị 352, không rõ cự li, độ cao 10.000 mét, theo tốp, bay vào". Thăng chuyển qua ngó màn hiện sóng trước mặt sĩ quan điều khiển rồi quay lại vị trí để kiểm tra tín hiệu tốp tiềm năng trên màn hiện sóng chỉ huy và đường bay trên bảng tiêu đồ, sau đó ra lệnh cho Thuận sẵn sàng sẵn sàng phóng 2 đạn.

Ngay cả trong điều kiện chiến đấu thông thường thì điều khiển tên lửa bằng tay thủ công bám theo tín hiệu tiềm năng hiện rõ trên màn hiện sóng đã là một việc khó, huống hồ là lái tên lửa vào dải nhiễu của B-52. Chỉ cần vê tay quay điều khiển giật cục hay lỡ trớn thì tên lửa đã bay trệch tiềm năng tới hàng cây số hay phát nổ ngay trên không. Khi chiếc B-52 tiến vào, Thuận đã nhấn nút phóng liền 2 đạn rồi cùng những trắc thủ tập trung vào màn hiện sóng và tay quay, vừa bám sát tiềm năng vừa lái đạn. 24 giây sau khi những quả đạn được phóng đi, đèn báo hiệu ngòi nổ cận đích của quả đạn đầu tiên rồi quả thứ hai nháy sáng trên bảng điều khiển báo hiệu đạn nổ tốt. Trắc thủ phương vị Nguyễn Văn Độ và trắc thủ góc tà Lê Xuân Linh lần lượt báo cáo tín hiệu dải nhiễu của tiềm năng biến mất trên màn hiện sóng phương vị và nhanh gọn tụt độ cao trên màn hiện sóng góc tà. Chiếc B-52 có mật danh liên lạc Charcoal 1 của Bob Certain bị bắn hạ khi đã tới sát tiềm năng rải bom, 3 trong số 6 phi công tử trận. Đó là chiếc B-52 đầu tiên bị hạ trong chiến dịch.[45]

Tại Vinh, Nghệ An, Tư lệnh Sư đoàn phòng không 365 Nguyễn Văn Giáo phụ trách không phận Khu 4 đã chỉ huy những trung đoàn tên lửa 263, 267 và 275 đón đánh B-52 trên đường bay ra sau khi ném bom Tp Hà Nội Thủ Đô. Lúc 20 giờ 16 phút tối 18-12-1972, những trắc thủ của những tiểu đoàn tên lửa 52 và 53 của Trung đoàn 267 (Đoàn Điện Biên) đóng tại trận địa Đất Thịt báo cáo phát hiện dải nhiễu B-52 trôi đề từ hướng Tây Bắc xuống. Bộ đội Radar xác nhận đó là tốp B-52 số hiệu 675 đang trên đường bay ra. Tiểu đoàn 52 và Tiểu đoàn 53 được lệnh phóng 4 đạn vào tâm dải nhiễu tiềm năng. Chiến B-52 bay đầu tốp trúng đạn, bị thương nặng và phải hạ cánh xuống sân bay Đà Nẵng. Sau đó, nó bị tháo dỡ, chất lên tàu biển đưa về Mỹ vì sân bay Đà Nẵng không đủ nđiều kiện vật chất và kỹ thuật để sửa chữa lớn máy bay B-52.[48]

Ngày 21/12/1972

Địa điểm và thời gian bắn rơi tại chỗ 16 chiếc B52.

Đêm 20 rạng ngày 21 tháng 12 tận mắt tận mắt chứng kiến nỗ lực phòng thủ mãnh liệt nhất của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa chống lại những máy bay B-52, đó là ngày B-52 phải chịu tổn thất cao nhất trong toàn chiến dịch. Đôi khi Quân đội Nhân dân Việt Nam không tấn công biên đội đầu tiên trên vùng trời tiềm năng mà dùng nó để xác định đường bay và những điểm lượn vòng, tiếp đó những biên đội sau phải chịu hỏa lực mạnh ở gần những điểm thả bom, nơi mà người ta phải bay ổn định, và trên đường rút khỏi tiềm năng. Trong đêm đó, lực lượng phòng không Việt Nam đã phóng 36 tên lửa SAM trong suốt 3 đợt tấn công. Các loạt phóng tên lửa được tổ chức và điều khiển rất khôn ngoan, đạt xác suất trúng đích rất cao: bắn rơi tại chỗ 6 chiếc B-52 và bắn trúng 1 chiếc B-52 khác (không rơi tại chỗ).

Trong một tình huống có tới cả ba tiểu đoàn tên lửa cùng phóng đạn vào một chiếc B-52 vừa mở khoang bom khiến nó nổ tung. Chớp lửa từ vụ nổ của 30 tấn bom mạnh đến nỗi một máy bay trinh sát của Mĩ hoạt động và sinh hoạt giải trí trên Vịnh Bắc bộ cách đó tới 80 dặm vẫn còn nhìn thấy. Chỉ 2 trong số 6 thành viên kíp lái trên chiếc máy bay này sống sót. Tại hầm Sở chỉ huy Sư đoàn 361 nữ phát thanh viên liên tục thông báo tình hình chiến sự cho biết thêm thêm hết chiếc này tới chiếc khác B-52 bị bắn rơi. Tư lệnh Quân chủng phòng không Lê Văn Tri điện xuống Sư đoàn 361 thông báo: "Đội hình tấn công của đối phương đã rối loạn. Chúng đang réo gọi nhau một cách hoảng loạn và kêu gào lực lượng tìm cứu phi công…".

Vào nửa đêm hôm đó, Bộ tư lệnh Không quân kế hoạch Hoa Kỳ đã hủy lệnh cho B-52 ném bom đợt 2 xuống những tiềm năng ở Tp Hà Nội Thủ Đô mà chuyển sang tiềm năng khác ở tít trên phía bắc. Các kíp tên lửa phòng không Việt Nam đã làm được cái điều mà người Nhật, Đức, Bắc Triều Tiên, Trung Quốc chịu không làm được trong những trận chiến trước, đó là lần đầu tiên và duy nhất trong lịch sử những chiến dịch tập kích đường không của Mĩ, đội hình máy bay ném bom đang trên đường tới tấn công tiềm năng đã phải thúc thủ quay về vì vấp phải khối mạng lưới hệ thống phòng không của đối phương. Dù đã cho hủy lệnh tấn công đợt hai nhưng SAC vẫn cố tung đợt tấn công thứ 3 tới đánh phá Tp Hà Nội Thủ Đô vào 4 giờ sáng ngày hôm sau, lúc mà lực lượng tên lửa phòng không Việt Nam đã được tiếp đạn đầy đủ, thêm 3 chiếc B-52 bị hạ. Tổng cộng trong đêm đó, 4 máy bay B-52G và 2 máy bay B-52B bị bắn rơi, một máy bay B-52D bị bắn hỏng.[45]

Ngày 25/12/1972

Các Chuyên Viên Liên Xô và những sĩ quan phòng không Việt Nam xem xét xác một chiếc B-52 bị bắn rơi ngày 23/12/1972 tại Tp Hà Nội Thủ Đô

Trong ngày này, Mỹ ngừng ném bom để nghỉ lễ Giáng sinh. Sáng 25/12/1972, Tổng thống Mỹ Richard Nixon tổ chức họp báo ở White House, tuyên bố rằng việc ném bom ra mắt đúng chuẩn và nhân đạo, chỉ nhằm mục đích vào những tiềm năng quân sự. Nhưng trên kênh truyền hình CNN của Mỹ lại để xuất hiện trên phông nền phía sau Nixon cảnh tượng những khu dân cư ở Tp Hà Nội Thủ Đô và Hải Phòng Đất Cảng bị tàn phá. Tối 25-12-1972, sau khi xem lại kênh CNN, Richard Nixon đã quát mắng John Ehrlichman, trợ lý những vấn đề đối nội kiêm thư ký báo chí White House. Nixon lập tức ra lệnh phong tỏa thông tin về chiến dịch, đặc biệt là những thông tin về thiệt hại của B-52. Những người phát ngôn của White House và Lầu Năm Góc chỉ được phép thông tin về số lượng những phi vụ và những tiềm năng đánh phá không sớm hơn 24 giờ sau khi những phi vụ đã hoàn tất.

Một số phi công B-52 đã chống lại lệnh bay nếu bộ chỉ huy Mỹ không thay đổi giải pháp mà người ta cho là rất ngu ngốc. Đại úy Michael Heig ở địa thế căn cứ Anderson đã trả lại bản kế hoạch ngay tại cuộc giao ban và từ chối thực thi trách nhiệm. Một số phi công đã đòi gặp những thượng nghị sĩ và hạ nghị sĩ để khiếu nại. Những người này lập tức bị bắt và đưa về Mỹ, vài người bị đưa ra xét xử tại tòa án quân sự của Bộ Chỉ huy Không quân kế hoạch Mỹ (SAC).

Phía Việt Nam cũng tận dụng ngày này để tái sắp xếp lực lượng, sửa chữa khí tài và tương hỗ update đạn dược. Lực lượng tên lửa bảo vệ Tp Hà Nội Thủ Đô đã tăng lên 13 tiểu đoàn so với 9 tiểu đoàn trong quá trình đầu. Hướng Đông Bắc Tp Hà Nội Thủ Đô đã có thêm những tiểu đoàn hỏa lực tên lửa 71 và 72 của Đoàn Nam Triệu lên tăng cường. Hướng Đông Nam Tp Hà Nội Thủ Đô đã có hai tiểu đoàn 87 và 88 (Đoàn Hùng Vương) vừa sửa chữa xong khí tài, có trách nhiệm đánh B-52 sau khi chúng ném bom và thoát ly ra hướng Đông và Đông Nam. Pháo cao xạ bảo vệ Tp Hà Nội Thủ Đô được tăng cường lên tới 7 trung đoàn, gồm 42 đại đội pháo những cỡ và 2 đại đội pháo 100mm của tự vệ Thủ đô. Gần 200 trung đội dân quân, tự vệ sử dụng những cỡ súng bộ binh thành viên đến súng máy 14,5 mm bắn máy bay địch bay thấp đã được triển khai, 49 vọng quan sát phòng không đã được sắp xếp quanh Tp Hà Nội Thủ Đô.

Bộ Tư lệnh Quân chủng đề nghị trong trường hợp Mỹ đánh lâu dài hơn thế nữa, Bộ Tổng tham mưu được cho phép rút 2 tiếu đoàn hỏa lực 62 và 64 của Trung đoàn 236 (Đoàn Sông Đà) ở Vĩnh Linh (Quảng Trị) ra tăng cường cho Tp Hà Nội Thủ Đô. Cục Kỹ thuật quân chủng tập trung Phục hồi những khí tài bị hỏng, bảo dưỡng những khí tài hiện có, điều hàng trăm đạn tên lửa dự trữ từ Thanh Hóa và Quân khu 4 ra tăng cường cho Tp Hà Nội Thủ Đô. Đến chiều tối 26/12/1972, những tiểu đoàn tên lửa bảo vệ Tp Hà Nội Thủ Đô đã có 125 quả đạn SA-2 sẵn sàng chiến đấu.

Ngày 26/12/1972

Từ 22 giờ 15 phút đến 23 giờ 42 phút, Mỹ lôi kéo 120 lần chiếc B-52 và 113 lần chiếc máy bay cường kích dồn dập tấn công liên tục, ném bom, phóng tên lửa với tỷ lệ dày đặc trước đó chưa từng có vào Tp Hà Nội Thủ Đô, Hải Phòng Đất Cảng và Thái Nguyên cùng một lúc, không phân thành những đợt như những ngày hôm trước. Đây là cuộc tấn công kinh hoàng nhất của Mỹ trong chiến dịch.

Không quân Mỹ đánh phá hủy hoại vào những khu dân cư Khâm Thiên, An Dương, Khu tập thể Nhà máy dệt 8-3, Khu tập thể Mai Hương… những sân bay Bạch Mai, Gia Lâm, những ga và điểm tập kết hàng tại Ngã Tư Vọng, Yên Viên, Gia Lâm, Văn Điển, Giáp Bát, Cổ Loa, Đông Anh, Bắc Hồng. Lúc 22 giờ 47 phút, thành phố Khâm Thiên bị trúng 3 vệt bom B-52 kéo dãn từ Ô Chợ Dừa đến sát Công viên Thống Nhất, những loạt bom trùm lên cả hai bên hàng phố dài tới 1,2 km. 278 người chết, trong đó có 91 phụ nữ, 40 cụ già, 55 trẻ em, làm cho 178 cháu nhỏ bị mồ côi, trong đó có 66 cháu bị mồ côi cả cha lẫn mẹ, hơn 290 người bị thương. Hơn 2.000 căn phòng bị sập, trong đó có 534 ngôi nhà bị phá hủy hoàn toàn.

Các đài Radar điều khiển - dẫn bắn SNR-75 của khối mạng lưới hệ thống SAM-2 được ngụy trang kỹ để tránh bị không quân Mỹ oanh tạc

Lúc 22 giờ 25 phút đến 22 giờ 28 phút, bốn tiểu đoàn tên lửa (57, 79, 86, 87) đánh 7 trận, bắn 13 đạn vào những tốp 600 và 602, chỉ được công nhận đánh trúng 1 B-52 nhưng không rơi tại chỗ. Hồi 22 giờ 29 phút, 1 tốp B-52 số hiệu 602 đang rải bom xuống ga Giáp Bát đã bị Tiểu đoàn tên lửa 78 (Đoàn Cờ Đỏ) ở trận địa Thanh Mai đánh trúng; rơi tại Định Công (Thanh Trì, Tp Hà Nội Thủ Đô). Đến 22 giờ 30 phút, Tiểu đoàn 76 (Đoàn Cờ Đỏ) đóng ở Dương Tế tiếp tục đánh trúng tốp 602. Chiếc B-52 thứ hai của tốp này rơi tại Tương Mai (Hai Bà Trưng, Tp Hà Nội Thủ Đô). Hồi 22 giờ 33 phút, Tiểu đoàn 93 (Đoàn Thành Loa) tại Phú Thụy đánh trúng chiếc B-52 thuộc tốp 603 trên không phận sân bay Nội Bài. Máy bay rơi tại Đèo Khế (Sơn Dương, Tuyên Quang). Lúc 22 giờ 42 phút, Tiểu đoàn 79 (Đoàn Cờ Đỏ) tại Yên Nghĩa đánh trúng một chiếc B-52 thuộc tốp 406, máy bay rơi tại Pa Háng (Sơn La). Trận đánh lớn kết thúc hồi 22 giờ 52 phút khi Tiểu đoàn 59 phóng quả đạn ở đầu cuối vào tốp B-52 mang số hiệu 401.[49]

Tại Hải Phòng Đất Cảng, lúc 22 giờ 24 phút, những Đại đội 172 và 174 cao xạ 100 mm thuộc Trung đoàn 252 đánh rơi một B-52 thuộc tốp 402 tại toạ độ 760 trên Vịnh Bắc Bộ. Đến 22 giờ 36 phút, Tiểu đoàn tên lửa 81 (Đoàn Hạ Long) tại An Hồng đánh trúng một B-52 thuộc tốp 404, rơi tại toạ độ 770 (Vịnh Bắc Bộ). Hồi 22 giờ 48 phút, Đoàn 256 cao xạ 100 mm của Quân khu Việt Bắc tại Thái Nguyên cũng đánh trúng B-52 trong tốp 415 nhưng không rơi tại chỗ.

Đây là trận đánh then chốt có tính quyết định và cũng là trận mà số liệu thống kê máy bay rơi của hai bên xích míc nhiều nhất. Các tiểu đoàn tên lửa phòng không bảo vệ Tp Hà Nội Thủ Đô và Hải Phòng Đất Cảng đã đánh 27 trận, tiêu thụ 49 tên lửa, được ghi nhận đã bắn rơi 8 chiếc B-52, trong đó có 4 chiếc rơi tại chỗ. Phía Hoa Kỳ chỉ thừa nhận có một chiếc rơi tại chỗ (B-52D số đuôi 56-0674, mật danh "Ebony 02", xuất phát từ U-Tapao) và 1 chiếc rơi tại Thái Lan (B-52D số đuôi 55-0584, mật danh "Ash 01", xuất phát từ U-Tapao).[50] Ngoài ra, theo thống kê của cục phận bảo dưỡng hãng Boeing còn tồn tại ba chiếc B-52D bị bắn hỏng (chiếc 55-0062, mật danh "Cream 01" và chiếc 55-0090, mật danh "Cream 02" đều xuất phát từ Andersen và chiếc 56-0629, mật danh "Black 03" xuất phát từ U-Tapao).[51]

Một điều thú vị và cũng rất quan trọng là trong buồng lái (cockpit) của chiếc máy bay B-52 rơi xuống Tương Mai, Bộ Tư lệnh Thủ đô đã thu được một chiếc cặp trong đó có chứa những tài liệu kế hoạch bay, lịch bay, đội hình bay, tiềm năng đánh phá của B-52 và map những tiềm năng, lộ trình bay kèm theo. Các tài liệu được gửi khẩn cấp lên Bộ Tổng tham mưu và được giao cho Cục Tình báo tổ chức nghiên cứu và phân tích, phân tích ngay. Bộ Tổng tham mưu đã giữ bí mật tuyệt đối về chiếc cặp chứa nhiều tài liệu quan trọng thu được trên chiếc máy bay bị bắn rơi. Mãi đến mới gần đây, những tài liệu đó mới được tiết lộ.

Ngày 27/12/1972

Phi công Phạm Tuân được ghi nhận đã bắn rơi 1 máy bay B-52 trong đêm 27/12/1972

Đến ngày 27/12, tình trạng thiếu đạn trên bệ phóng đã được khắc phục. Lực lượng tên lửa phòng không đánh B-52 được tương hỗ update một khối lượng đạn khá lớn từ Thanh Hóa và Quân khu IV chuyển ra. Số lượng tên lửa dự trữ của những trung đoàn tên lửa phòng không quanh Tp Hà Nội Thủ Đô và Hải Phòng Đất Cảng đã lên đến mức hàng trăm quả, những tiểu đoàn tên lửa đã được đáp ứng tới 3 cơ số đạn. Tại mỗi tiểu đoàn kỹ thuật đã và đang có dự trữ hơn 60 quả tên lửa chưa lắp ráp.

Sau trận đánh lớn đêm 26/12, những đêm tiếp theo, số phi vụ hoạt động và sinh hoạt giải trí của B-52 sụt hẳn, mỗi đêm Mỹ chỉ cho khoảng chừng 60 chiếc B-52 cất cánh. Đêm 27 tháng 12, Không lực Hoa Kỳ lôi kéo 60 chiếc B-52, đồng thời tiếp tục sử dụng 26 chiếc A-7 và 29 chiếc F-4 đánh phá ban ngày để dọn đường cho B-52 tập kích ban đêm. Phán đoán sự “xuống sức” của Mỹ, Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân hạ quyết tâm đánh một trận tiêu diệt lớn. Các đơn vị tên lửa được lệnh bắn không hạn chế, không cần tiết kiệm để hoàn toàn có thể đánh rơi nhiều B-52 hết mức hoàn toàn có thể, gây thêm sức ép để buộc Mỹ phải chấm hết chiến dịch.

Hồi 23 giờ 00 phút, Tiểu đoàn tên lửa 94 (Đoàn Thành Loa) ở Tam Sơn bắn rơi một B-52 tại Quế Võ (Bắc Ninh). Lúc 23 giờ 03 phút, Tiểu đoàn tên lửa 72 (Đoàn Nam Triệu) từ trận địa Đại Chu bắn rơi tại chỗ một B-52 trên đường Hoàng Hoa Thám và hồ Hữu Tiệp (Ba Đình, Tp Hà Nội Thủ Đô); cách Hội trường Ba Đình khoảng chừng 800 m. Đến 23 giờ 04 phút, Tiểu đoàn 77 (Đoàn Cờ Đỏ) từ trận địa Chèm đánh trúng một B-52 nhưng không rơi tại chỗ. Tiểu đoàn 59 (Đoàn Cờ Đỏ) ở trận địa Xuân Đồng cũng bắn trúng một B-52 nhưng không rơi tại chỗ.[49] Phía Hoa Kỳ thừa nhận chiếc B-52 số đuôi 56-0605, mật danh "Cobalt 02" cất cánh từ Andersen bị bắn rơi tại chỗ lúc 23 giờ 03 phút; chiếc B-52 số đuôi 56-0599, mật danh "Ash 02" bị trúng SA-2 lúc 23 giờ và rơi tại Lào.[52] Ngoài ra hãng Boeing còn ghi nhận thêm một chiếc B-52 bị hư hại do MiG bắn (số hiệu 56-0083).[51]

Cũng trong đêm 27 tháng 12, không quân giải pháp Hoa Kỳ xác nhận chiếc trực thăng HH-53 mật danh "Jolly Green" bị súng phòng không tầm thấp bắn hạ khi đang làm trách nhiệm tìm cứu phi công ở Hòa Bình.[52]

Chiếc máy bay MIG21MF mang số hiệu 5121 mà Phạm Tuân đã điều khiển và bắn rơi một máy bay B52 vào ngày 27/12/1972

Cũng trong đêm ngày 27 tháng 12, lần đầu pháo đài bay B-52 bị hạ bởi một máy bay tiêm kích MiG-21, do Phạm Tuân điều khiển. B-52 tuy chỉ hoàn toàn có thể không chiến yếu, nhưng nó luôn có đội hình gồm hàng trăm chiếc tiêm kích F-4 bay theo để bảo vệ, nên việc công kích là rất khó. Phạm Tuân kể lại: Do B-52 trang bị nhiều mồi nhiệt làm nhiễu đầu dò tên lửa nên ông đã nỗ lực áp sát B-52 ở cự ly 2–3 km rồi mới phóng tên lửa (dù tầm bắn của tên lửa là 8 km), ở cự ly này tên lửa chỉ mất 2-3 giây để tới tiềm năng nên chiếc B-52 sẽ không kịp thả mồi nhiễu. Rút kinh nghiệm tay nghề từ vụ của Vũ Đình Rạng (chỉ phóng 1 quả tên lửa thì không đủ để hạ tại chỗ B-52) nên ông đã phóng liền cả hai tên lửa vào tiềm năng, không giữ lại tên lửa dự trữ. Sau khi bắn, Phạm Tuân tụt giảm, kéo máy bay lên rất cao và lật ngửa để thoát ly thì nhìn thấy chiếc B-52 nổ, sau đó máy bay lao vượt qua phía trên điểm nổ. Tuy nhiên do động tác cơ động thoát ly cấp tốc này nên máy ảnh phía mũi chiếc MiG-21 đã không thể chụp lại khoảnh khắc đó làm tư liệu.

Phạm Tuân kể tiếp: "Khi lên trời rồi, phi công phải nhanh gọn đi vào điều kiện thuận lợi, vậy tất cả chúng ta phải phán đoán F-4 thường chặn tất cả chúng ta ở đâu, tầm cao nào để tất cả chúng ta tránh. Nếu F-4 bay ở độ cao 3 km thì tất cả chúng ta phải bay cao hơn, tốc độ hơn. Tất cả những kinh nghiệm tay nghề đó để xây dựng thành phương án bay để tránh F-4. Lên thấy F-4 nhiều lắm, bên phải có, bên trái có. Bên dưới chỉ huy là vượt qua mà đi. Vậy vượt qua bằng phương pháp nào? Ở đây là bản lĩnh của phi công, phải phán đoán được tình huống ra làm sao. Trận đánh B-52 của tôi rất nhanh, tiếp cận B-52 gần đầy một phút. Khi tiếp cận đằng sau B-52 với tốc độ rất cao, 1.500 km/h so với tốc độ của B52 là 900 km/h nên đã vượt qua tất cả. Vượt qua phải gồm có tất cả nỗ lực, từ tổ chức chỉ huy, sân bay cất cánh, dẫn đường, để đã có được điều kiện tốt nhất. Hiệp đồng với binh chủng tên lửa phải chặt, khi tên lửa bắn lên F-4 phải dạt ra tránh, chúng tôi tranh thủ để vượt qua. Rồi lựa tính khuynh hướng về phía tiếp cận B-52 ra làm sao. Tất cả tạo nên điều kiện thuận lợi nhất đánh B-52. Tôi bắn B-52 xong rồi mà F-4 vẫn ở đằng sau nhưng không làm gì được."

Một số nguồn tài liệu Hoa Kỳ nhận định rằng tên lửa của ông đã bắn trượt, chiếc B-52 đã trúng tên lửa SA-2 rồi nổ trên không trung, khiến Phạm Tuân nghĩ rằng tên lửa của ông đã phá hủy tiềm năng.[53] Nhưng nếu phân tích, điều này là rất khó xảy ra. Thời gian từ khi phóng tên lửa tới khi thoát ly của Phạm Tuân chỉ kéo dãn 4-5 giây. Trong số những phi công Mỹ bị bắt, trung úy Paul Louis Granger, phi công phụ lái B-52 khai máy bay của anh ta bị MiG bắn trước, sau đó lại bị tên lửa SA-2 bồi thêm.[54] Tuy nhiên đó là trường hợp của chiếc B-52D số hiệu 56-0622, mật danh "Orange 03" bị bắn rơi tại Yên Viên lúc 20 giờ 32 phút (tức 13 giờ 32 phút giờ GMT) ngày 20 tháng 12 năm 1972.[55][56]

Ngày 28/12/1972

Trong ngày 28/12, phi công Hoàng Tam Hùng với chiếc MiG-21 đã bắn hạ 1 chiếc RA-5C, khi quay về thì quần nhau với 12 chiếc F-4 của địch. Hoàng Tam Hùng dùng quả tên lửa thứ hai hạ thêm 1 chiếc F-4J rồi máy bay của anh bị trúng một quả tên lửa AIM-78 của máy bay Mỹ tấn công từ phía sau. Hoàng Tam Hùng quyết tử cùng máy bay khi 24 tuổi.

Đêm 28 tháng 12, Không quân Mỹ sử dụng 36 chiếc B-52 vào ném bom Đông Anh, Đa Phúc, Yên Viên, Gia Lâm; 24 chiếc B-52 ném bom Đồng Mỏ (Lạng Sơn). Phi công Vũ Xuân Thiều được ghi nhận đã hạ được B-52 trên khung trời Sơn La, nhưng máy bay bị rơi cùng với máy bay địch và Vũ Xuân Thiều tử trận.

Ngày 29/12/1972

Trong ngày 29-12-1972, không quân Mỹ tiếp tục sử dụng 50 máy bay giải pháp đánh vào những trận địa phòng không và những đầu mối giao thông vận tải quanh Tp Hà Nội Thủ Đô. Tuy nhiên, đêm 29/12/1972, Không quân Mỹ không vào đánh Tp Hà Nội Thủ Đô mà sử dụng 24 chiếc B-52 đánh thành phố Thái Nguyên, 9 chiếc B-52 đánh sân bay Hòa Lạc, 21 chiếc B-52 đánh cụm kho – ga Đồng Mỏ (Lạng Sơn). Do B-52 không mờ vào Tp Hà Nội Thủ Đô nên ở ngoài tầm bắn của phần lớn những khối mạng lưới hệ thống SA-2 xung quanh Tp Hà Nội Thủ Đô, chỉ có 3 tiểu đoàn SA-2 đóng ở ngoại ô phía bắc Tp Hà Nội Thủ Đô là hoàn toàn có thể tham chiến (đánh tốp B-52 bay vào sân bay Hòa Lạc và thành phố Thái Nguyên).

Lúc 23 giờ 24 phút đêm 29/12/1972, Tiểu đoàn hỏa lực 79 đóng tại trận địa Yên Nghĩa báo cáo đã bắn cháy 1 chiếc B-52 nhưng không rơi tại chỗ.

Đến sáng 30-12-1972, bằng những nỗ lực Phục hồi giao thông vận tải đường sắt, khối mạng lưới hệ thống tên lửa S-125 Pechora (Mỹ gọi là SAM-3) đầu tiên đã về đến Tp Hà Nội Thủ Đô. Tiểu đoàn hỏa lực 169 lập tức triển khai trận địa và sắp xếp trực chiến, đã lắp ráp được 4 quả đạn để sẵn sàng sẵn sàng chiến đấu vào đêm hôm đó. Trong những ngày tiếp theo, sẽ có tổng cộng 2 trung đoàn tên lửa S-125 Pechora (mỗi trung đoàn gồm 6 tiểu đoàn hỏa lực và 1 tiểu đoàn kỹ thuật) cùng hơn 200 tên lửa được triển khai chiến đấu.

So với SAM-2 thì SAM-3 có tầm bắn ngắn lại (28 km so với 34 km) nhưng vẫn đủ để với tới B-52, trong khi lại gọn nhẹ và tốc độ bắn nhanh hơn (có 2 tên lửa/1 bệ phóng thay vì 1 tên lửa như SA-2), radar của SAM-3 dùng tần số quét khác với SAM-2 nên sẽ tạo yếu tố bất thần (Mỹ chưa đề ra những giải pháp gây nhiễu tần số này). Nếu tham chiến thì SAM-3 hoàn toàn có thể đạt xác suất trúng tiềm năng cao hơn SAM-2. Nhưng hôm đó, Tổng thống Mỹ Nixon ra lệnh chấm hết ném bom phía Bắc vĩ tuyến 20. Các đơn vị SAM-3 đã không còn thời cơ đối đầu với B-52 của Không quân kế hoạch Mỹ.

Thiệt hại của Không quân Mỹ theo phía Mỹ công bố là 11 chiếc B-52 đã bị bắn rơi trên lãnh thổ Bắc Việt Nam, 5 chiếc khác rơi tại Lào hoặc Thái Lan[57]. 26 phi công B-52 được cứu thoát, 33 người khác bị chết hoặc mất tích, 33 bị bắt làm tù binh trận chiến tranh. Đồng thời không quân giải pháp Mỹ mất 12 máy bay (2 F-111, 3 F-4, 2 A-7, 2 A-6, 1 EB-66, 1 trực thăng cứu hộ cứu nạn HH-53 và 1 máy bay RA-5C), 10 phi công giải pháp bị chết, 8 bị bắt, và 11 được cứu thoát. Trong số 28 máy bay cả B-52 và giải pháp bị bắn rơi, 17 trường hợp do trúng tên lửa SA-2, 3 trường hợp do bị máy bay MiG tấn công vào ban ngày, 3 do pháo phòng không, và 3 trường hợp không rõ nguyên nhân.

Tuy nhiên, số liệu của không quân Mỹ bị nghi ngờ do phương pháp tính thiệt hại của tớ có phần mập mờ. Nếu một chiếc máy bay bị hư hỏng nặng, nhưng vẫn quay về được sân bay, thì Mỹ sẽ không tính chiếc máy bay đó bị tiêu diệt, trong cả những lúc nó bị hỏng nặng tới mức không thể bay trở lại. Trong chiến dịch, Không quân Mỹ nói với báo chí rằng 17 chiếc B-52 đã bị mất. Sau đó, Không quân Mỹ lại báo cáo với Quốc hội rằng chỉ có 13 chiếc B-52 bị mất. Chín chiếc B-52 trở về sân bay U-Tapao bị hư hỏng quá nặng để hoàn toàn có thể bay trở lại. Số lượng B-52 hư hại quay về được sân bay đảo Guam thì vẫn không được biết. Như vậy, số B-52 bị mất (rơi tại chỗ hoặc hỏng nặng không thể bay trở lại) có lẽ rằng là từ 22 đến 27 chiếc[31]

Theo số liệu của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tổng cộng trong 12 ngày đêm có 81 máy bay nhiều chủng loại bị bắn rơi, trong đó có 34 chiếc B-52 (có 16 chiếc rơi tại chỗ), 5 chiếc F-111 (có 2 chiếc rơi tại chỗ)[58], ngoài ra còn tồn tại 21 chiếc F-4 Phantom, 4 chiếc A-6, 12 chiếc A-7, 1 chiếc F-105D, 2 chiếc RA-5C, 1 chiếc trực thăng HH-53, 1 chiếc máy bay trinh sát không người lái 147SC. Trong số 34 B-52 bị bắn rơi, 23 chiếc là vì lực lượng phòng không bảo vệ Tp Hà Nội Thủ Đô bắn rơi, 11 chiếc khác do lực lượng phòng không những tỉnh/thành phố khác bắn rơi.

Lực lượng Không quân Việt Nam đã xuất kích 31 phi vụ, trong đó có 27 phi vụ MiG-21 và bốn phi vụ MiG-17, tiến hành tám trận không chiến, tuyên bố bắn rơi 2 chiếc B-52, bốn chiếc F-4 Phantom và một RA-5C. Tổn thất của Việt Nam là ba chiếc MiG-21 bị bắn rơi.

Ngoài số máy bay bị rơi tại chỗ, có 4 chiếc B-52 khác bị trúng đạn hư hại nặng nhưng vẫn bay về được sân bay và 5 chiếc khác bị hỏng mức trung bình. Trong số B-52 bị bắn hỏng nặng, một số trong những chiếc hoàn toàn có thể bị hỏng nặng đến mức không mờ được nữa, nhưng Mỹ lại không tính là "bị bắn rơi", vì vậy số B-52 bị diệt trong thực tế có lẽ rằng phải cao hơn số lượng 16 chiếc mà Mỹ công nhận (khi giám sát việc tiêu hủy B-52 theo hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân kế hoạch quá trình 2 (SALT-II), những Chuyên Viên Liên Xô phát hiện nhiều máy bay B-52 tại sa mạc Nevada thực chất là những B-52 đã bị bắn hỏng nặng tại Việt Nam, chúng không hề bay được nữa và được tập kết về đây để tiêu hủy).

Một mảnh xác máy bay B-52 bị bắn rơi tại hồ Hữu Tiệp, Tp Hà Nội Thủ Đô, trong Chiến dịch Linebacker II

Một số thống kê khác của Việt Nam:[59]

Trong 34 B-52 bị bắn rơi, 29 chiếc là vì tên lửa phòng không, 3 chiếc là vì pháo cao xạ 100mm, 2 chiếc là vì tiêm kích MiG-21. Tên lửa phòng không bắn rơi 36 máy bay nhiều chủng loại, không quân tiêm kích bắn rơi 12 máy bay, còn sót lại là pháo hoặc súng máy cao xạ bắn rơi. Đơn vị phát hiện B-52 đầu tiên: Đại đội radar 16 trung đoàn 291 - 19h10 ngày 18 tháng 12. Đơn vị đầu tiên đánh B-52: Tiểu đoàn 78 trung đoàn 257 - 19h44 ngày 18 tháng 12. Đơn vị bắn rơi B-52 đầu tiên: Tiểu đoàn 59 trung đoàn 261 - 20h13 ngày 18 tháng 12. Trung đoàn 261 bắn rơi nhiều B-52 nhất: 12 chiếc. Trung đoàn 257 bắn rơi tại chỗ nhiều B-52 nhất: 8 chiếc. Tiểu đoàn 57 (trung đoàn 261) bắn rơi nhiều B-52 nhất: 4 chiếc. Tiểu đoàn bắn rơi tại chỗ nhiều B-52 nhất: Tiểu đoàn 77 (trung đoàn 257) và Tiểu đoàn 93 (trung đoàn 261): mỗi tiểu đoàn bắn rơi 3 chiếc B-52. Tiểu đoàn 79 (trung đoàn 257) bắn rơi chiếc B-52 ở đầu cuối: 23h16 ngày 29 tháng 12 Tiểu đoàn 72 (trung đoàn 285) bắn quả tên lửa ở đầu cuối trong chiến dịch: 23h29 ngày 29 tháng 12

Về dự trữ đạn dược của Việt Nam

Theo ước tính của Hoa Kỳ, Việt Nam đã phóng khoảng chừng 1.000 - 1.200 tên lửa sau 12 ngày đêm. Nghĩa là theo Mỹ ước tính thì lượng đạn tên lửa của Quân đội Nhân dân Việt Nam đã sắp hết sạch, vì vậy có những ý kiến nhận định rằng nếu Hoa Kỳ kiên trì đánh phá thêm vài ngày thì hoàn toàn có thể đã giành được thắng lợi. Tuy nhiên theo thống kê của Quân đội Nhân dân Việt Nam, thực ra trong toàn chiến dịch họ chỉ phóng 334 đạn tên lửa SA-2 (gồm có 241 tên lửa phóng ở xung quanh Tp Hà Nội Thủ Đô)[60], bằng 60% dự trữ tên lửa tốt của Tp Hà Nội Thủ Đô, Hải Phòng Đất Cảng. Việc Hoa Kỳ ước tính sai số tên lửa đã phóng (cao gấp 3 lần so với thực tế) là vì giải pháp "bắn tên lửa giả" của Việt Nam (tên lửa vẫn nằm trên bệ phóng nhưng lại phát sóng điều khiển tên lửa ra ngoài để làm đội hình tiêm kích bảo vệ B-52 của Mỹ tưởng là tên gọi lửa đang lao tới, phải tìm cách tránh mặt làm rối loạn đội hình). Mặt khác, trong 12 ngày đêm, quân đội Việt Nam cũng phục hồi được hơn 300 tên lửa cũ để tái sử dụng, như vậy thực ra kho tên lửa dự trữ của Việt Nam chỉ sụt đi khoảng chừng 6% (khoảng chừng 30 quả).

Tuy dự trữ tên lửa trong kho còn nhiều, nhưng SA-2 là tên gọi lửa phòng không thế hệ đầu, muốn sử dụng thì phải lắp ráp lại và bơm nhiên liệu. Đến ngày 24/12, một số trong những đơn vị bị thiếu đạn trên bệ phóng do cục kỹ thuật không lắp ráp kịp. Tận dụng ngày nghỉ Noel (25/12), Việt Nam đã lắp ráp được hàng trăm quả tên lửa, nên từ ngày 26/12, tình trạng thiếu đạn trên bệ phóng đã được khắc phục. Số lượng đạn tên lửa mà những trung đoàn tên lửa phòng không quanh Tp Hà Nội Thủ Đô và Hải Phòng Đất Cảng đang có đã lên đến mức hàng trăm quả. Tại mỗi tiểu đoàn kỹ thuật đã có dự trữ hơn 60 quả đạn chưa lắp ráp. Đến đêm 29 tháng 12, những đơn vị tên lửa phòng không Tp Hà Nội Thủ Đô được lệnh bắn không hạn chế số lượng đạn tên lửa, không còn chuyện bị thiếu tên lửa vào cuối chiến dịch.

Cùng với đạn tên lửa, Việt Nam đã sử dụng 2.036 viên đạn pháo 100mm, 15.669 viên đạn 57mm, 19.454 viên đạn 37mm, 1.147 viên đạn 14.5mm đã được bắn, chiếm 66% lượng dự trữ của Tp Hà Nội Thủ Đô và Hải Phòng Đất Cảng.

Như vậy, nếu tiếp tục duy trì cường độ chiến đấu, Quân đội Nhân dân Việt Nam vẫn có đủ đạn dược để chiến đấu thêm 20 ngày nữa. Ngoài ra, trong trường hợp kho đạn tại Tp Hà Nội Thủ Đô-Hải Phòng Đất Cảng hết sạch thì hoàn toàn có thể lôi kéo hàng trăm đạn tên lửa từ những kho ở Khu IV (Thanh Hóa, Nghệ An) để tiếp tục chiến đấu thêm khoảng chừng 10 ngày. Chưa kể 2 trung đoàn tên lửa SA-3 mới có năng lực cao hơn SA-2 kèm thêm 200 tên lửa SA-3 được dự kiến sẽ đưa vào chiến đấu vào ngày 31 tháng 12 năm 1972. Như vậy, tổng cộng lượng tên lửa dự trữ của Việt Nam hoàn toàn có thể kéo dãn chiến đấu thêm tới 40 ngày. Trên thực tế, khi những cuộc không kích của Hoa Kỳ tiếp diễn tại Khu IV trong tháng 1 năm 1973, những đơn vị tên lửa SA-2 của Việt Nam đóng ở Thanh Hóa vẫn đủ sức tiếp tục chiến đấu, bắn rơi và bắn hỏng thêm 4 chiếc B-52.[61]

Ngoài ra, còn phải tính tới trường hợp Liên Xô sẽ đồng ý viện trợ cấp tốc tên lửa cho Việt Nam bằng máy bay vận tải tầm xa. Ví dụ như máy bay Antonov An-12 hoàn toàn có thể chở theo 8 quả tên lửa SAM-2 tháo rời, chỉ việc 1 phi đội 10 chiếc là hoàn toàn có thể chở sang Việt Nam khoảng chừng 80 quả tên lửa mỗi ngày, nhiều hơn nữa số tên lửa được sử dụng (30-40 tên lửa/ngày). Trong trường hợp này thì Việt Nam sẽ có đủ tên lửa để kéo dãn chiến đấu tới thường niên, và nếu tốc độ B-52 bị bắn rơi được duy trì ở mức 3 chiếc/ngày thì không quân Mỹ sẽ mất hết sạch B-52 trong vòng 4 tháng, trước khi hoàn toàn có thể làm cạn kho tên lửa của Việt Nam.

Kết quả sau chiến dịch

Các tác giả Dana Drenkowsky và Lester Grau nhận định rằng, Bộ chỉ huy Không quân kế hoạch Mỹ (SAC) “mắc những sai lầm nghiêm trọng, chịu những tổn thất nặng nề trong một chiến dịch được xem là thất bại”:[29]

Đòn phủ đầu với ba B-52 bị SAM bắn rơi tại chỗ, hai chiếc nữa bị bắn hỏng nặng ngay đêm đầu (số liệu của Mỹ) đã làm những nguyên soái Không quân Mỹ bị choáng váng. Tin này còn có vẻ như như đã bị giấu nhẹm, vì đến ngày 20-12 (6 chiếc B-52 bị bắn rụng, một chiếc khác bị hỏng nặng, vẫn theo số liệu của Lầu Năm Góc mà nhiều học giả Mỹ cho là không đáng tin) mới xuất hiện những ghi chép của Chánh văn phòng White House về sự “đau lòng nhức óc” của Tổng thống Richard Nixon trong một White House như tối sầm dưới sức đè những tổn thất quá lớn về B-52. Đâm lao phải theo lao, Nixon ra lệnh tiếp tục ném bom, nhưng ở quy mô nhỏ hơn và chuyển hướng không kích ra ngoài Tp Hà Nội Thủ Đô để tránh SAM-2. Đến đây đã hoàn toàn có thể xem Linebacker II đã thất bại về kế hoạch, tan ảo mộng thắng lợi, giúp làm nguội cái đầu nóng của ông chủ White House. Tác giả Drenkowsky viết: “Đêm 22 rạng ngày 23-12, trên đà thắng của cục đội phòng không Tp Hà Nội Thủ Đô, không một cuộc không kích nào nhằm mục đích vào tiềm năng đó đó là Thủ đô của Việt Nam. Thay vào đó, 30 chiếc B-52 tiến công Cảng Hải Phòng Đất Cảng, nơi được bảo vệ về phòng không kém hơn”. Không quân Mỹ sau ngày Noel tỏ ra biết thay đổi giải pháp và kế hoạch không kích, thực ra là rút ngắn thời gian không kích và đánh phá những địa bàn ở xa Tp Hà Nội Thủ Đô, nhưng máy bay Mỹ vẫn tiếp tục bị bắn rụng như sung. Thậm chí, B-52 rơi không phải do một salvos (loạt đạn tên lửa) mà chỉ do một quả SAM-2 “đồ cổ” trên khung trời Sơn La. Sách báo thời chiến của Mỹ ghi nhận một sự suy sụp về tinh thần trước đó chưa từng có trong những đơn vị Không quân Mỹ. Một đỉnh điểm của nó là có tới 9 chuyến bay B-52 bị đình chỉ đêm 26 rạng ngày 27-12, do trục trặc “cơ khí”. Đây là những “vết thương” từ những cuộc “đi dạo” những đêm trước trên khung trời Tp Hà Nội Thủ Đô, hay còn cả những cảm nhận “mở nắp buồng lái như Open nhà mồ” của những tay lái “Pháo đài bay”?

Ngày 30 tháng 12 năm 1972, Tổng thống Nixon ra lệnh chấm hết ném bom (với nguyên do duy nhất được phát ngôn viên của ông đưa ra là "có tín hiệu rõ ràng rằng đàm phán tráng lệ hoàn toàn có thể được nối lại") và hội đàm lại để ký kết hiệp định. Có hai xu hướng phản hồi về sự kiện này. Một xu hướng nhận định rằng đó là vì áp lực của dư luận thế giới và nhân dân Mỹ, và thất bại trong việc buộc Tp Hà Nội Thủ Đô nhượng bộ. Xu hướng khác[40] lại nhận định rằng đó là vì chiến dịch đã đạt được tiềm năng là chính phủ nước nhà Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã tỏ ý muốn quay lại đàm phán. Nhưng đại tướng Võ Nguyên Giáp thì xác định phía Mỹ bỏ họp trước và chính phía Mỹ đề nghị nhóm họp lại bằng một công điện gửi vào ngày 22/12 (1 ngày sau khi 7 chiếc B-52 bị bắn hạ chỉ trong 1 đêm)[62]

Trong bản ghi âm được giải mật sau này về cuộc trao đổi giữa Tổng thống Mỹ Richard Nixon và ngoại trưởng Henry Kissinger, Nixon nói rõ việc ông đã quyết định sẽ bỏ mặc "đứa con" Việt Nam Cộng hòa để hoàn toàn có thể thoát khỏi trận chiến ở Việt Nam.[63]

Henry Kissinger: Tôi nghĩ Thiệu nói đúng đấy. Hiệp định đó (Hiệp định Paris) sẽ đẩy Việt Nam Cộng hòa vào thế nguy hiểm Richard Nixon: Nó (Việt Nam Cộng hòa) phải tự chống đỡ thôi... Nếu nó chết thì cứ để cho nó chết. Nó lớn rồi, tất cả chúng ta không thể cứ cho nó bú mớm mãi được

Theo hồi ký Henry Kissinger, ngày 6/1/1973, Nixon đã thông tư cho Kissinger trở lại Paris, phải đạt cho được một giải pháp dù đối phương đưa ra những điều kiện nào, với "bộ dạng hoàn toàn khác ngày thường" (ý nói không hề tỏ ra ở thế thượng phong được nữa). Tổng thống Mỹ nhấn mạnh vấn đề sẵn sàng đồng ý trở lại văn bản đã thỏa thuận vào tháng 10/1972. Vậy là Hiệp định Paris đã được ký với nội dung về cơ bản không khác mấy so với phương án đã được ký tắt trước khi đàm phán bị đình trệ do Hoa Kỳ từ chối ký kết. Hoa Kỳ đã mất hàng trăm máy bay để rồi vẫn phải ký vào văn bản mà người ta không thích ký, điều này còn có nghĩa rằng tiềm năng chủ chốt của Mỹ khi tiến hành Chiến dịch Linebacker II đã thất bại.

Thủ tướng Thụy Điển Olof Palme đứng vị trí số 1 đoàn biểu tình đòi Mỹ chấm hết ném bom Việt Nam. Stockholm năm 1972

Chiến dịch ném bom bị phản đối rất mạnh mẽ và tự tin trên khắp thế giới, công dân ở những nước Xã hội Chủ nghĩa gây áp lực để yêu cầu chính phủ nước nhà đất của tớ chính thức lên án những cuộc ném bom. Trung Quốc và Liên Xô đều đặn thể hiện sự bất bình trước việc tái ném bom, nhưng họ đã không còn một động thái nào khác. Thực tế, những chỉ trích mạnh mẽ và tự tin hơn lại là ở những nước phương Tây. Tại Paris, báo Le Monde so sánh với cuộc ném bom hủy hoại Guernica do Phát-xít Đức thực hiện trong cuộc nội chiến Tây Ban Nha. Tờ báo lớn số 1 của Anh, the Daily Mirror, phản hồi: "Việc Mỹ quay lại ném bom Bắc Việt Nam đã làm cho tất cả thế giới lùi lại vì ghê sợ". Các chính phủ nước nhà Anh, Ý và Thụy Điển đã lên tiếng. Một trong những phản ứng kinh hoàng nhất là của Thủ tướng Thụy Điển, ông đã lên án cuộc ném bom là một tội ác chống lại loài người trên quy mô đạo đức của sự việc tàn bạo của phát xít tại trại tập trung Treblinka. Palme còn đích thân đến một shop tổng hợp để thu thập chữ ký cho một kiến nghị toàn quốc đòi chấm hết ném bom - để gửi tới Nixon.[64]

Tại Mỹ, Nixon bị chỉ trích là điên rồ (madman). Nhiều người trong số những người dân đã từng ủng hộ cuộc ném bom trong tháng 5 nay phỏng vấn cả sự thiết yếu và tính tàn bạo không bình thường của Linebacker II.[65] Quyển Võ Nguyên Giáp - Tổng tập hồi ký dẫn bài báo của hãng sản xuất AP có đăng lời của Nguyễn Văn Thiệu vào tháng 8/1972 lôi kéo Mỹ "hãy ném bom tan nát miền Bắc Việt Nam". Quyển hồi ký của Võ Nguyên Giáp cũng dẫn bài trên báo Nhân đạo (L'humanité) của Pháp phản hồi rằng: "Ngay cả trong Chiến tranh thế giới thứ hai, những viên tướng Pháp phản bội cũng không đủ can đảm đề nghị đồng minh của chúng (Đức Quốc xã) tàn phá Paris (để ngăn quân Anh-Mỹ). Thế mà nay Thiệu lại muốn Mỹ ném bom tàn phá đất nước mình. Thiệu thật đáng xấu hổ hơn hết sự xấu hổ"[66]

Danh sách những đơn vị phòng không và không quân Việt Nam đã bắn hạ máy bay B52 được trưng bày tại Bảo tàng Phòng không Không quân, Tp Hà Nội Thủ Đô.

Sách báo Việt Nam gọi chiến dịch Linebacker II này là trận Điện Biên Phủ trên không, như một cách nêu bật thắng lợi của lực lượng phòng không Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trong chiến dịch.

Charles Barrows, đại úy hoa tiêu B-52 bị bắt làm tù binh đặt vấn đề ngay lúc còn ngồi ở Hỏa Lò: "Hệ thống điện tử trên máy bay B-52 rất tinh vi và đắt tiền nhưng vẫn không khiến nhiễu nổi rađa Bắc Việt Nam. Siêu pháo đài bay B-52 đã tăng cấp cải tiến nhiều lần, máy móc rất tốt... Các phi công B-52 được huấn luyện công phu, thành thạo những giải pháp tân tiến và B-52 được bảo vệ dày đặc, nhưng vẫn bị bắn rơi vì đạn phòng không... Không quân kế hoạch của Mỹ không thể chịu đựng nổi tỷ lệ tổn thất về B.52 trên khung trời Tp Hà Nội Thủ Đô".[67]

Trên tạp chí Không quân Mỹ, John L. Frisbee viết: "Trong thời kỳ Thế chiến thứ 2, tổn thất máy bay ném bom bị phòng không hay máy bay chiến đấu đối phương bắn hạ tại hai mặt trận chính yếu được ước tính trung bình: cứ 64 phi xuất thì có một chiếc bị bắn hạ. Trái lại, trên không phận Tp Hà Nội Thủ Đô và Hải Phòng Đất Cảng thì cứ 49 phi xuất lại sở hữu một B-52 bị bắn rơi".

Cựu Phó Tham mưu trưởng không quân Mỹ khi trả lời tạp chí AirForce vào tháng 6/1973 cũng thừa nhận: "Bắc Việt Nam rõ ràng là có nhiều kinh nghiệm tay nghề bắn tên lửa SAM cũng như nhiều chủng loại súng phòng không khác. Họ cũng luôn có thể có nhiều kinh nghiệm tay nghề trong việc phát hiện máy bay từ những đài điều khiển mặt đất... Không quân Mỹ đã tiến hành trận chiến tranh điện tử trên quy mô lớn, nhưng những máy bay vẫn dễ bị tổn thương. Chúng tôi nhận định rằng Bắc Việt Nam đã phát triển được những lực lượng phòng không dày dạn kinh nghiệm tay nghề nhất thế giới. Rõ ràng họ có kinh nghiệm tay nghề hơn bất kể nước nào trong việc phóng tên lửa để hạ máy bay".[67]

Ngay khi mặt trời mọc vào sáng hôm 19-12, 2 chiếc B-52 đã bị hạ ngay trong đêm đầu tiên. Điện mừng từ khắp nơi tới tấp gửi về Bộ tư lệnh phòng không Thủ đô. Tướng Nhẫn nhớ lại: "Một bầu không khí đặc biệt tràn ngập sở chỉ huy những cấp từ những tiểu đoàn tới Bộ tổng tham mưu, từ hậu phương miền Bắc tới tiền tuyến miền Nam. Việc lực lượng phòng không Thủ đô đã đương đầu và giáng trả được loại vũ khí mạnh nhất của Mĩ, điều đó đã làm nức lòng quân dân toàn nước".[45]

Đại tá Markov Lev Nicolayevich, từ tháng 10-1971 đến tháng 8-1972 từng giảng dạy tại Trường Sĩ quan Phòng không và huấn luyện những kíp trắc thủ tên lửa cho Việt Nam. Ông nhận định rằng: "Tôi đã nghiên cứu và phân tích kỹ kế hoạch trận chiến tranh của nhiều nước và thấy rằng, trên thế giới ít có trận chiến nào mà bên phòng vệ thắng bên tấn công, nhất là lúc có sự chênh lệch quá lớn về tiềm lực quân sự, vũ khí trang bị như giữa quân đội Việt Nam và quân đội Mỹ, đặc biệt là "siêu pháo đài bay B-52", mà người Mỹ khoe là không thể bị bắn hạ! Vậy mà Việt Nam đã đánh thắng rất giòn giã. Đó thực sự là cuộc trận chiến tranh của trí tuệ với trí tuệ, thông minh "chọi" thông minh, chứ không phải là cuộc trận chiến tranh thông thường!".

Tác giả Marshall Michael viết: "Sau này hai phía mới chỉ dừng ở việc cùng công nhận rằng Linebacker II là trận đấu quan trọng quyết định cục diện trận chiến tranh. Đối với người Mỹ, Hiệp định hòa bình Paris đã giúp tổng thống Nixon hoàn thành xong tiềm năng đưa tù binh về nước và chấm hết sự can dự của Mỹ vào trận chiến Việt Nam mà vẫn thực hiện cam kết làm chỗ tựa cho cơ quan ban ngành sở tại Nam Việt Nam. Người Việt Nam lại nhận định rằng chiến dịch ném bom của Mỹ là nhằm mục đích mục tiêu buộc họ khuất phục và rút quân khỏi Miền Nam. Vậy nên khi bản Hiệp định được cho phép họ vẫn được giữ quân ở Miền Nam, người Việt Nam nhận định rằng chiến dịch Linebacker II đã thất bại và niềm tin này càng được củng cố khi quân đội của tớ trú quân ở phía nam tiến hành chiến dịch tổng tiến công thống nhất đất nước vào năm 1975. Nhưng để hiểu một cách tường tận sự khác lạ quan điểm này, tôi đã phải ghi nhận cách hiểu của người Việt rằng Linebacker II đơn giản chỉ là một thắng lợi trong chuỗi thắng lợi trong suốt 30 năm kháng chiến giành độc lập. Bằng chứng cho thắng lợi đó là việc họ đã hoàn thành xong sự nghiệp thống nhất đất nước."[45]

Trong thời gian ra mắt chiến dịch, Mỹ và quân đội Sài Gòn cũng tận dụng để tung ra những thông tin tâm lý chiến nhằm mục đích làm lung lay tinh thần đối phương. Ví dụ như ngày 24/12/1972, trên trang nhất tờ The Sunday Times (Mỹ) đăng tin: "Tướng Võ Nguyên Giáp, Bộ trưởng Quốc phòng Bắc Việt Nam, đã thiệt mạng trong một vụ nổ ngày ngày hôm qua khi thị sát những tổn thất sau những đợt ném bom tại Hải Phòng Đất Cảng, theo nguồn tin tình báo Nam Việt Nam. Nguồn tin này cho biết thêm thêm một quả "mìn nổ chậm" đã phát nổ khi Tướng Giáp thị sát kho quân sự Trần Hưng Đạo tại thành phố cảng. Không có thêm rõ ràng về vụ việc..." tin tức này sau đó vài ngày được chứng tỏ là bịa đặt.

Khu phố Khâm Thiên, Tp Hà Nội Thủ Đô sau trận ném bom của B-52 đêm 26 tháng 12 năm 1972

Trong 12 ngày đêm, Không quân Mỹ đã ném bom phá huỷ nhiều thành phố, làng mạc, phá sập 5.480 ngôi nhà, trong đó có tầm khoảng chừng gần 100 nhà máy sản xuất, xí nghiệp, trường học, bệnh viện, nhà ga; giết chết 2.368 dân thường, làm bị thương 1.355 người khác. Riêng ở Tp Hà Nội Thủ Đô, tính đến ngày 20/12/1972, đã có 215 người bị chết, 325 người bị thương. Còn ở Hải Phòng Đất Cảng riêng ngày 18/12 đã có 45 người chết, 131 người bị thương và Hàng trăm nhà dân bị phá hủy.

Trận bom rải thảm phố Khâm Thiên, Tp Hà Nội Thủ Đô đêm 26 tháng 12 năm 1972 đã làm chết 278 người, trong đó có 91 phụ nữ, 40 cụ già, 55 trẻ em; làm cho 178 cháu mồ côi trong đó có 66 cháu mồ côi cả cha lẫn mẹ; 290 người bị thương, 2.000 ngôi nhà, trường học, đền chùa, rạp hát, trạm xá bị sập, trong đó có 534 ngôi nhà bị phá hủy hoàn toàn.[68]

Ngôi nhà số 51 phố Khâm Thiên chỉ từ là một hố bom, bảy người sống trong ngôi nhà này sẽ không hề ai sống sót. Mảnh đất này trở thành một đài tưởng niệm với một tấm bia mang dòng chữ "Khâm Thiên khắc sâu căm thù giặc Mỹ" và một bức tượng phật bằng đồng đúc tạc hình một phụ nữ bế trên tay một đứa trẻ đã chết vì bom Mỹ, tượng được lấy nguyên mẫu từ chính gia chủ của ngôi nhà bị hủy hoại này. Kể từ sau trận bom ấy, thường niên, đến những ngày kỉ niệm trận bom, người dân trên phố, và nhiều nơi khác tới đây thắp hương tưởng niệm những người dân đã chết vì bom Mỹ.

Trong sân bệnh viện Bạch Mai có tấm bia mang chữ "Căm thù" để ghi nhớ về vụ B-52 ném bom trúng bệnh viện này vào ngày 22 tháng 12. khiến 1 bệnh nhân và 30 y tá, bác sĩ thiệt mạng, có một y tá đang mang thai 3 tháng[69]. (khi đó hầu hết bác sĩ, bệnh nhân đã được sơ tán. Mỗi khoa chỉ giữ lại vài ba người để trực cấp cứu. Có khoảng chừng 300 bệnh nhân ở dưới hầm).

Nữ dân quân tự vệ Phạm Thị Viễn thuộc Đội tự vệ của Nhà máy Cơ khí Mai Động, đã tham gia bắn hạ một chiếc cường kích hạng nặng tân tiến F-111 bằng 19 phát đạn súng máy phòng không 14,5mm vào ngày 22/12/1972. Năm 1967, mẹ cô bị bom Mỹ giết hại, đến ngày 26/12/1972 thì cha cô cũng trở nên bom Mỹ giết. Cô đã chít khăn tang rồi trở lại trận địa, trực chiến cùng đồng đội. Trong bài thơ “Việt Nam – Máu và Hoa”, nhà thơ Tố Hữu đã viết dành tặng cho cô:[70]

“ Trắng khăn tang, em chẳng khóc đâu
Hỡi em gái mất cha mất mẹ
Nước mắt rơi không nhòa mặt quân thù
Em phải bắn, trúng đầu giặc Mỹ...
Lịch sử muốn bay cúi đầu tội lỗi
Dưới gươm thiêng hùng khí Thủ đô
Cả bốn biển hoan hô Tp Hà Nội Thủ Đô
Pháo đài bay rụng đỏ mặt hồ...
Không nỗi đau nào của riêng ai
Của chung quả đât chiến công này
Việt Nam ơi, máu và hoa ấy
Có đủ tương lai, thắm những ngày?" ”

^ James R. McCathy and Robert E. Rayfield. Linebacker II a view from the rock. page 29-34 ^ Nghiêm Đình Tích (Chủ biên). Lịch sử Bộ đội Tên lửa phòng không 1965-2005. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô 2005. trang 361-362. ^ B-52_Stratofortress Lưu trữ 2010-02-14 tại Wayback Machine, Project Get Out and Walk ^ Robt. F. Dorr and Lindsay Peacock. Boeing’s Cold War Warrior: B-52 Stratofortress. Published 1995. ^ Nguyễn Minh Tâm (chủ biên). Tp Hà Nội Thủ Đô - Điện biên phủ trên không. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 218-221. ^ Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VI ^ John Morocco, Rain of Fire. Boston: Boston Publishing Company, 1985, p. 150. ^ “Nga nói gì về cuộc đấu MiG-21 và F-4 ở Việt Nam(2)”. Kienthuc. Truy cập 14 tháng 10 năm 2015. ^ George Herring, America's Longest War, John Wikey & Sons, 1979, tr. 248 ^ ://cand.com/Phong-su-tu-lieu/Co-van-Le-Duc-Tho-va-cuoc-dam-phan-lich-su-219614/ ^ ://www.qdnd/quoc-phong-an-ninh/nghe-thuat-quan-su-vn/bai-3-chu-dong-chuan-bi-ca-ve-mat-chien-luoc-chien-dich-526255 ^ a b Chronology: How Peace Went off the Rails Lưu trữ 2007-03-10 tại Wayback Machine 1 tháng 1 năm 1973. TIME. ^ Richard Nixon. The memory of Nixon. Grosset and Dunlap. London.1978.page 730,734. ^ Henry Kissinger. A la Maison Blanch. 1968-1973. Ed. Fayard. Paris. 1979. ^ Clashes: Air Combat Over North Vietnam, 1965-1972, Marshall L. Michell III, Naval Institute Press, ISBN/SKU: 9781591145196, page 271, trích "Linebacker II was completely different from the interdiction policy of Rolling Thunder and Linerbacker I; Linerbacker II would be a sustained maximum effort to destroy all major target complexes in the Hanoi and Haiphong areas. This could be done by Phantoms, even with LGBs; it required a massive application of force, which could only be exerted by B-52 strikes. Linebacker II also involved the removal of many of the restrictions surrounding the previous operations over North Vietnam, except an atempt to "minimize the danger to civillian population to the extent feasible without compromising effectiveness" and to "avoid known POW compounds, hospitals and religious structures." ^ George Ireken, The Diary of Senate (US), 1977, page 55, 57 và 136 ^ George C. Herring, Cuộc trận chiến tranh dài ngày nhất của nước Mỹ, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1998. ^ Gabriel Kolko. Giải phẫu một cuộc trận chiến tranh. Dịch giả: Nguyễn Tấn Cưu. Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2003. trang 64, 66 ^ Lưu Văn Lợi - Nguyễn Anh Vũ. Các cuộc thương lượng Lê Đức Thọ-Kissinger tại Paris. Nhà xuất bản Công an nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2002 ^ Nghiêm Đình Tích (chủ biên). Lịch sử bộ đội tên lửa phòng không (1965-2005). Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2005. trang 357. ^ Linebacker: Karl J. Eschmann. The Untold Story of the Air Raids Over North Vietnam ^ Nghiêm Đình Tích (chủ biên). Lịch sử bộ đội tên lửa phòng không (1965-2005). Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2005. Trang 361. ^ Nghiêm Đình Tích (chủ biên). Lịch sử bộ đội tên lửa phòng không (1965-2005). Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2005. Trang 361-362. ^ Nguyễn Minh Tâm (chủ biên). Tp Hà Nội Thủ Đô - Điện Biên Phủ trên không. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 30. ^ Nguyễn Minh Tâm (chủ biên). Tp Hà Nội Thủ Đô - Điện Biên Phủ trên không. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 29-30. ^ Nguyễn Minh Tâm (chủ biên). Tp Hà Nội Thủ Đô - Điện Biên Phủ trên không. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 37-38 ^ Cuộc tập kích địa thế căn cứ radar Ai Cập năm 1969 của Israel, VnExpress, 21/1/2004 ^ Bộ đội tên lửa Việt Nam rất dũng cảm, sáng tạo..., QUÂN THỦY, Báo điện tử Quân đội nhân dân, 08/12/2012 ^ a b ://www.baodaklak/channel/3721/201212/Cuoc-tap-kich-Ha-Noi-bang-B52-bi-bat-bai-ra-sao-2206265/ ^ “Trận đánh "bản lề" đưa người Mỹ tới thảm bại tháng 12/1972”. VietNamNet. Truy cập 4 tháng 2 năm 2022. ^ a b c “Bản sao đã tàng trữ” (PDF). Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 14 tháng 2 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2022. ^ a b "Điện Biên Phủ trên không": Các anh hùng không quân giải nghĩa thắng lợi, Infonet – Báo điện tử của Bộ tin tức và Truyền thông, Thứ hai 10/12/2012 ^ Bộ khí tài KX "vạch nhiễu" tìm B52, Đại tá, TS DƯƠNG ĐÌNH LẬP, Báo điện tử Quân đội nhân dân, ngày 16/11/2012 ^ “Khắc khoải từ một chiến công”. ^ Những ngày "vạch nhiễu tìm thù", Bùi Vũ Minh, Báo điện tử Quân đội nhân dân, Chủ Nhật, 19/12/2010 ^ Phương pháp bắn 3 điểm – sáng tạo độc đáo của cục đội tên lửa, Nguyễn Đình Kiên, Báo điện tử Quân đội nhân dân, ngày 12/05/2012 ^ Chân trần Chí thép. James Zumwalt. Nhà xuất bản tổng hợp TP Hồ Chí Minh. Trang 173 ^ "Rồng lửa" xuất trận, ác quỷ rùng mình... Lưu trữ 2012-12-09 tại Wayback Machine, Thái Hà, Pháp luật & Xã hội, Thứ Bảy, 08/12/2012 ^ “Những trận đánh xuất quỷ nhập thần ngay tại địa thế căn cứ B52 của không quân Mỹ”. ^ a b LINEBACKER II, Walter J. Boyne, November 1997, Vol. 80, No. 11, Air Force Magazine Online ^ Tp Hà Nội Thủ Đô - những tháng ngày sơ tán, báo Tuổi trẻ ^ Nguyễn Thị Tâm Bắc, Tp Hà Nội Thủ Đô máu và hoa, báo Quân đội Nhân dân, 22/12/2007 ^ George Herring, tr. 248 ^ "North Vietnam Says 1,318 Dead in the Raids on Hanoi," Tp New York Times, tháng 5 năm 1973, tr. 3. ^ a b c d e Chiến dịch ném bom Giáng Sinh. Tác giả: Marshall Michael – Tạp chí Hàng không và Vũ trụ số 1/1/2001 ^ "American airmen not only underestimated the North Vietnamese defenses, they especially underestimated the impact of flak".
Kenneth P. Werrell, Linebacker II: The Decisive Use of Air Power? Lưu trữ 2007-11-24 tại Wayback Machine, Air University Review, January-March 1987 ^ Điện Biên Phủ trên không, 35 năm ôn lại Lưu trữ 2014-02-02 tại Wayback Machine, Hoàng Liêm, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, 18/12/2007 ^ Trung tướng Hoàng Văn Khánh. Đánh thắng B-52. Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1992. Trang 23 ^ a b Lịch sử sư đoàn phòng không 361, Nhà xuất bản Quân dội nhân dân, Tp Hà Nội Thủ Đô, 2008. ^ James R. McCathy and Robert E. Rayfield, Linebacker II: A View From the Rock, page 136-137 ^ a b Robt. F. Dorr & Lindsay Peacock, Boeing’s Cold War Warrior: B-52 Stratofortress, published 1995. ^ a b Calvin R. Johnson, Linebacker Operations 18-29 December, 1972, No ISBN 0923135-67-7. Reprinted by Dalley Book Service. ^ Michel 2002, pp. 205–206. ^ Lê Kim. Trên những đoạn đường giải phóng miền Nam, (tập ký sự). Nhà xuất bản Công an nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2004. trang 201 (trong phần 2: "Kể chuyện giặc lái B-52") ^ Thống kê máy bay bị bắn rơi của USAF từ ngày 18 đến ngày 19 tháng 12 năm 1972 (bản này ghi là B-52G) ^ “Tài liệu thống kê những trường hợp bị rơi của máy bay B-52”. Bản gốc tàng trữ ngày 14 tháng 2 năm 2010. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2012. ^ McCarthy, Brig. Gen. James R. and LtCol. George B. Allison, Linebacker II: A View from the Rock Lưu trữ 2013-02-15 tại Wayback Machine, page 172, 173. Maxwell Air Force Base AL: Air University Press, 1979 ^ Hiệp định Pari-Mốc son chói lọi của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam , Bộ Ngoại giao Việt Nam, 25/1/2003 ^ Nguyễn Minh Tâm (chủ biên). Tp Hà Nội Thủ Đô - Điện Biên Phủ trên không. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 221-224 ^ ://dantri.com/xa-hoi/b52-sap-bay-ten-lua-sam-2-tren-bau-troi-ha-noi-672699.htm ^ Nghiêm Đình Tích (chủ biên). Lịch sử bộ đội tên lửa phòng không. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. 2005. trang 411-412 ^ Võ Nguyên Giáp, Tổng tập hồi ký Võ Nguyên Giáp, Tổng hành dinh trong ngày xuân toàn thắng, Chương 1, trang 1155, Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, 2006 ^ Phim tài liệu "The Vietnam war". PBS, 2022. Tập 9 ^ 40 năm thắng lợi Tp Hà Nội Thủ Đô – Điện Biên Phủ trên không: Dư luận cô lập Richard Nixon, Báo Lao động số 303 - Thứ tư 26/12/2012 ^ George Herring, tr. 248,249 ^ Võ Nguyên Giáp - Tổng tập hồi ký. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Trang 1148 ^ a b CHẶN ĐỨNG "PHÁO ĐÀI BAY", Trường Minh, Báo VietNamNet, 03/12/2012 ^ Nguyễn Minh Tâm (chủ biên). Tp Hà Nội Thủ Đô - Điện biên phủ trên không. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 156-157. ^ 4 ngày đào bới cứu người ở Bệnh viện Bạch Mai, Báo Lao động số 297 - Thứ tư 19/12/2012 ^ ://cand.com/Guong-sang/Gap-lai-co-nu-tu-ve-chit-khan-tang-ben-mam-phao-anh-hung-471176/

Walter J. Boyne, Linebacker II, November 1997, Vol. 80, No. 11, Air Force Magazine Online. Điện Biên Phủ trên không Lưu trữ 2007-03-12 tại Wayback Machine Thượng tá Trần Việt Anh (Viện Lịch sử quân sự Việt Nam), báo Nhân dân điện tử ngày 11-12-2004. Qua những trang sách "Linebecker II"-Phi công Mỹ nhớ lại

Một số bài báo đăng trên tạp chí TIME vào những thời điểm quanh chiến dịch Linebacker II:

Chronology: How Peace Went off the Rails Lưu trữ 2007-03-10 tại Wayback Machine bài đăng ngày thứ nhất-01-1973, trình tự những sự kiện xung quanh đàm phán tại Paris cho tới lúc đợt ném bom được khởi đầu. More Bombs Than Ever Lưu trữ 2007-03-13 tại Wayback Machine bài đăng ngày thứ nhất-01-1973 về diễn biến đợt ném bom. Outrage and Relief Lưu trữ 2007-03-11 tại Wayback Machine bài đăng ngày 8-01-1973, liệt kê phản hồi của báo chí và những chính khách trước và sau khi đợt ném bom chấm hết. Paris Peace in Nine Chapters Lưu trữ 2007-03-10 tại Wayback Machine bài đăng ngày 05-02-1973. Nội dung hiệp định Paris và so sánh với phiên bản trước cuộc ném bom. Bí mật chiến dịch Linebacker II (trên báo Thanh Niên): kỳ I, kỳ II, kỳ III, kỳ IV, kỳ cuối

Mặt trận đất đối không miền Bắc Việt Nam 1972 B-52 trong Chiến tranh Việt Nam Em bé Tp Hà Nội Thủ Đô (phim năm 1974) Tp Hà Nội Thủ Đô 12 ngày đêm (phim năm 2002)

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chiến_dịch_Linebacker_II&oldid=68803103”

Video Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc ?

Bạn vừa Read nội dung bài viết Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Video Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc tiên tiến nhất

Chia Sẻ Link Download Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc miễn phí

Bạn đang tìm một số trong những Share Link Cập nhật Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc miễn phí.

Hỏi đáp thắc mắc về Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc

Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha #Tại #sao #ngày #thắng #năm #Tổng #thống #mỹ #buộc #phải #tuyên #bố #ngừng #ném #bom #miền #Bắc - 2022-07-19 03:04:03

Clip Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc - Lớp.VN

Thủ Thuật Hướng dẫn Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc 2022

Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

Quân đội nhân dân Việt Nam

Quân đội nhân dân Việt Nam

Ngày 18/12/1972

Ngày 21/12/1972

Ngày 25/12/1972

Ngày 26/12/1972

Ngày 27/12/1972

Ngày 28/12/1972

Ngày 29/12/1972

Về dự trữ đạn dược của Việt Nam

Kết quả sau chiến dịch

Video Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc ?

Chia Sẻ Link Download Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc miễn phí

Hỏi đáp thắc mắc về Tại sao ngày 30 thắng 2 năm 1972 Tổng thống mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc

نموذج الاتصال