Kinh Nghiệm về Cơ cấu chung của pháp luật đối đầu đối đầu Mới Nhất
Lã Hiền Minh đang tìm kiếm từ khóa Cơ cấu chung của pháp luật đối đầu đối đầu được Cập Nhật vào lúc : 2022-07-17 22:48:02 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT CẠNH TRANH NĂM 2022
Ngày 12/6/2022, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XIV đã thông qua Luật Cạnh tranh số 23/2022/QH14, có hiệu lực hiện hành thi hành từ ngày thứ nhất/7/2022. Luật Cạnh tranh năm 2022 có những nội dung cơ bản sau:
I. SỰ CẦN THIẾT BAN HÀNHLUẬT CẠNH TRANH (SỬA ĐỔI)
Luật Cạnh tranh số 27/2004/QH11 (Luật Cạnh tranh năm 2004) được Quốc hội Khóa XI thông qua ngày 03/12/2004 tại Kỳ họp thứ 6 và có hiệu lực hiện hành thi hành Tính từ lúc ngày thứ nhất/7/2005. Sự ra đời của Luật Cạnh tranh năm 2004 là dấu mốc quan trọng trong quá trình tạo lập một hiên chạy pháp lý thống nhất cho hoạt động và sinh hoạt giải trí đối đầu đối đầu của những doanh nghiệp trên thị trường. Tuy nhiên, sau hơn 12 năm thi hành, với sự thay đổi của toàn cảnh kinh tế tài chính - xã hội cùng xu hướng hội nhập quốc tế, một số trong những nội dung của Luật Cạnh tranh năm 2004 đã không hề phù hợp; rõ ràng như sau:
Thứ nhất,về trấn áp hoạt động và sinh hoạt giải trí tập trung kinh tế tài chính (mua và bán và sáp nhập), theo Điều 18 của Luật Cạnh tranh năm 2004, pháp luật cấm tập trung kinh tế tài chính nếu thị phần phối hợp của những doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế tài chính chiếm trên 50% trên thị trường liên quan (trừ trường hợp quy định tại Điều 19). Đồng thời, những doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế tài chính có thị phần phối hợp từ 30-50% trên thị trường liên quan phải thông báo cho cơ quan đối đầu đối đầu trước khi tiến hành những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt tập trung kinh tế tài chính. Tuy nhiên, trên thực tế những doanh nghiệp rất khó để tự xác định thị phần của tớ trên thị trường liên quan và như vậy rất khó để biết xem mình có thuộc ngưỡng bị cấm hoặc phải thông báo tập trung kinh tế tài chính hay là không. Do đó, những quy định lúc bấy giờ về vấn đề này là không còn tính khả thi.
Thứ hai, pháp luật đối đầu đối đầu Việt Nam lúc bấy giờ chưa quy định rõ ràng về thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu. Các quy định hiện hành chỉ đề cập đến những hình thức biểu lộ bên phía ngoài một cách cứng nhắc, chưa tiếp cận được bản chất phản đối đầu đối đầu của hành vi. Chẳng hạn, thỏa thuận ấn định mức giá sàn, giá trần; thỏa thuận tăng giá hoặc giảm giá (không riêng gì có ở mức rõ ràng) hoặc thỏa thuận duy trì giá cả lại cho bên thứ ba... là những thỏa thuận có bản chất hạn chế đối đầu đối đầu, nhưng không được quy định. Trong khi hành vi marketing thương mại, kế hoạch marketing thương mại của doanh nghiệp, trong đó có hành vi thỏa thuận thay đổi ngày càng phức tạp với nhiều dạng thức rất khác nhau thì tiếp cận quy định “cứng” như lúc bấy giờ sẽ gây trở ngại vất vả cho cơ quan thực thi trong quá trình điều tra, xử lý những vụ việc rõ ràng. Ngoài ra, thực tiễn một số trong những vụ việc thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu được cơ quan đối đầu đối đầu xem xét, xử lý đã cho tất cả chúng ta biết những hiệp hội đều là tổ chức đứng sau, giữ vai trò tổ chức, lôi kéo doanh nghiệp tham gia và giám sát việc thực thi thỏa thuận Một trong những doanh nghiệp. Thậm chí trong nhiều vụ việc, hiệp hội còn phát hành những “quyết định”, những “nghị quyết” về giá cả, sản lượng... trên thị trường để những doanh nghiệp thành viên thực hiện. Tuy nhiên, những hành vi nêu trên của hiệp hội lại không được điều chỉnh trong những quy định hiện hành.
Thứ ba,liên quan đến những quy định về hành vi đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh, một số trong những văn bản quy phạm pháp luật phát hành sau Luật Cạnh tranh năm 2004, ví dụ như Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Quảng cáo… cũng luôn có thể có quy định về hành vi đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh. Việc hành vi đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh được quy định tại văn bản luật rất khác nhau, được thực thi bởi những đơn vị quản lý nhà nước rất khác nhau dẫn đến chồng chéo về thẩm quyền xử lý hoặc kĩ năng đùn đẩy trách nhiệm Một trong những đơn vị thực thi pháp luật hay dẫn đến những tranh cãi lớn trên bình diện xã hội do chạm đến những nhóm quyền lợi rất khác nhau.
Thứ tư, quy mô cơ quan thực thi chưa phù hợp. Hiện nay,Việt Nam có hai cơ quan thực thi Luật Cạnh tranh, gồm có Cục Quản lý đối đầu đối đầu (Cơ quan QLCT) trực thuộc Bộ Công Thương và Hội đồng đối đầu đối đầu (HĐCT). Một trong những trách nhiệm và hiệu suất cao của Cơ quan QLCT là thụ lý, tổ chức điều tra những vụ việc liên quan đến hành vi hạn chế đối đầu đối đầu để HĐCT xử lý theo quy định của pháp luật. Như vậy, sau khi thụ lý và điều tra, Cơ quan QLCT sẽ phải chuyển vụ việc sang HĐCT để tiến hành xử lý vi phạm. Trong khi đó, HĐCT lại được thành lập và hoạt động và sinh hoạt giải trí theo cơ chế kiêm nhiệm, liên ngành đã dẫn đến sự thiếu tập trung trong quá trình xử lý và xử lý vụ việc đối đầu đối đầu. Hầu hết thành viên HĐCT đều là những lãnh đạo, cán bộ đương nhiệm của những Bộ, ngành rất khác nhau, được chỉ định kiêm giữ những chức vụ pháp lý tại HĐCT. Do vậy, trong quá trình công tác thao tác, những thành viên HĐCT buộc phải cân đối, đảm bảo hiệu suất cao công tác thao tác ở cả cơ quan đương nhiệm và ở cả HĐCT. Với tính chất phức tạp của vụ việc đối đầu đối đầu, cơ chế hoạt động và sinh hoạt giải trí kiêm nhiệm của HĐCT là chưa phù hợp lý, dẫn đến thiếu tập trung, thiếu kịp thời trong xử lý và xử lý vụ việc đối đầu đối đầu. Đồng thời, với cơ cấu tổ chức HĐCT như lúc bấy giờ, khi vụ việc đối đầu đối đầu xảy ra trong ngành, nghành có đại diện Bộ, ngành đó là thành viên HĐCT, thì việc xử lý vụ việc đối đầu đối đầu khó đảm bảo tính độc lập, khách quan do có sự xích míc, xung đột về quyền lợi.
Vì vậy, để khắc phục những tồn tại, chưa ổn của Luật Cạnh tranh năm 2004; nâng cao tính hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao của những chủ trương và pháp luật đối đầu đối đầu, đáp ứng yêu cầu trong xu thế hội nhập kinh tế tài chính và phù phù phù hợp với những cam kết quốc tế của Việt Nam; nhằm mục đích hoàn thiện pháp luật về đối đầu đối đầu cho phù phù phù hợp với những luật có liên quan vừa được sửa đổi, tương hỗ update hoặc phát hành mới; đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính của Chính phủ, việc sửa đổi Luật Cạnh tranh năm 2004 là thiết yếu.
II. MỤC ĐÍCH, QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO XÂY DỰNG LUẬT
1. Mục đích phát hành Luật
Tạo lập, duy trì và bảo vệ môi trường tự nhiên thiên nhiên lành mạnh, bình đẳng Một trong những doanh nghiệp trên thị trường; đảm bảo và tăng cường khả thi pháp luật trên thực tiễn; đảm bảo sự thống nhất, tránh xích míc với những luật chuyên ngành có liên quan và phù phù phù hợp với những cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
2. Quan điểm chỉ huy xây dựng Luật
- Duy trì và bảo vệ môi trường tự nhiên thiên nhiên đối đầu đối đầu bình đẳng, hiệu suất cao Một trong những doanh nghiệp trên thị trường;
- Đảm bảo tính công minh, minh bạch, khách quan trong quá trình tố tụng;
- Kết hợp ngặt nghèo giữa tư duy kinh tế tài chính và tư duy pháp lý trong đó nhấn mạnh vấn đề tiềm năng tăng cường hiệu suất cao cho công tác thao tác thực thi luật;
- Nhà nước đóng vai trò trung tâm trong hoạt động và sinh hoạt giải trí bảo vệcạnh tranh trên thị trường.
III. BỐ CỤC VÀ NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT
A. BỐ CỤC CỦA LUẬT
Luật Cạnh tranh năm 2022 gồm có 10 chương, 118 điều, rõ ràng như sau:
- Chương I. Những quy định chung, gồm 8 điều (từ Điều 1 đến Điều 8), quy định về phạm vi điều chỉnh; đối tượng áp dụng; lý giải từ ngữ; áp dụng pháp luật về đối đầu đối đầu; quyền và nguyên tắc đối đầu đối đầu trong marketing thương mại; chủ trương của Nhà nước về đối đầu đối đầu; trách nhiệm quản lý nhà nước về đối đầu đối đầu; những hành vi bị nghiêm cấm có liên quan đến đối đầu đối đầu.
- Chương II. Thị trường liên quan và thị phần, gồm 2 điều (Điều 9 và Điều 10), quy định về xác định thị trường liên quan; xác định thị phần và thị phần phối hợp.
- Chương III. Thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu, gồm 13 điều (từ Điều 11 đến Điều 23), quy định về thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu; thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm; đánh giá tác động hoặc kĩ năng gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu một cách đáng kể của thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu; miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm; nộp hồ sơ đề nghị hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm; thụ lý hồ sơ đề nghị hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm; yêu cầu tương hỗ update thông tin, tài liệu đề nghị hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm; tham vấn trong quá trình xem xét hồ sơ đề nghị hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm; rút hồ sơ đề nghị hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm; thẩm quyền và thời hạn ra quyết định về việc hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm; quyết định hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm; thực hiện thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu đối với những trường hợp được hưởng miễn trừ; bãi bỏ quyết định hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm.
- Chương IV. Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền, gồm 5 điều (từ Điều 24 đến Điều 28), quy định về doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường; doanh nghiệp có vị trí độc quyền; xác định sức mạnh thị trường đáng kể; hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền bị cấm; trấn áp doanh nghiệp hoạt động và sinh hoạt giải trí trong nghành độc quyền nhà nước.
- Chương V. Tập trung kinh tế tài chính, gồm 16 điều (từ Điều 29 đến Điều 44), quy định về những hình thức tập trung kinh tế tài chính; tập trung kinh tế tài chính bị cấm; đánh giá tác động hoặc kĩ năng gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu một cách đáng kể của việc tập trung kinh tế tài chính; đánh giá tác động tích cực của việc tập trung kinh tế; thông báo tập trung kinh tế tài chính; hồ sơ thông báo tập trung kinh tế tài chính; tiếp nhận hồ sơ thông báo tập trung kinh tế tài chính; thẩm định sơ bộ việc tập trung kinh tế tài chính; thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế tài chính; tương hỗ update thông tin về tập trung kinh tế tài chính; tham vấn trong quá trình thẩm định tập trung kinh tế tài chính; trách nhiệm đáp ứng thông tin, tài liệu của cơ quan, tổ chức, thành viên có liên quan trong thẩm định tập trung kinh tế tài chính; quyết định về việc tập trung kinh tế tài chính; tập trung kinh tế tài chính có điều kiện; thực hiện tập trung kinh tế tài chính; những hành vi vi phạm quy định về tập trung kinh tế tài chính.
- Chương VI. Hành vi đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh, có 01 điều (Điều 45), quy định về những hành vi đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh bị cấm.
- Chương VII. Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia, gồm 8 điều (từ Điều 46 đến Điều 53), quy định về Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; thành viên Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; tiêu chuẩn của thành viên Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu; thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu; điều tra viên vụ việc đối đầu đối đầu; tiêu chuẩn của điều tra viên vụ việc đối đầu đối đầu.
- Chương VIII. Tố tụng đối đầu đối đầu, có 7 mục, 56 điều, gồm có:
Mục 1. Quy định chung, gồm 4 điều (từ Điều 54 đến Điều 57), quy định về nguyên tắc tố tụng đối đầu đối đầu; tiếng nói và chữ viết dùng trong tố tụng đối đầu đối đầu; chứng cứ; trách nhiệm phối hợp, tương hỗ trong xử lý và xử lý vụ việc đối đầu đối đầu.
Mục 2. Cơ quan tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu, người tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu, gồm 8 điều (từ Điều 58 đến Điều 65), quy định về cơ quan tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu, người tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu; trách nhiệm, quyền hạn của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia khi tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu; Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu; trách nhiệm, quyền hạn của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu, Chủ tịch và những thành viên của Hội đồng; trách nhiệm, quyền hạn của Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu khi tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu; trách nhiệm, quyền hạn của điều tra viên vụ việc đối đầu đối đầu khi tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu; trách nhiệm, quyền hạn của thư ký phiên điều trần; thay đổi người tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu.
Mục 3. Người tham gia tố tụng, gồm 9 điều (từ Điều 66 đến Điều 74), quy định về người tham gia tố tụng đối đầu đối đầu; quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của bên khiếu nại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra; người bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của bên khiếu nại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra, người dân có quyền lợi, trách nhiệm và trách nhiệm liên quan; người làm chứng; người giám định; người phiên dịch; người dân có quyền lợi, trách nhiệm và trách nhiệm liên quan; từ chối giám định, phiên dịch hoặc đề nghị thay đổi người giám định, người phiên dịch; quyết định việc thay đổi người giám định, người phiên dịch.
Mục 4. Trình tự, thủ tục điều tra và xử lý vụ việc đối đầu đối đầu, gồm 21 điều (từ Điều 75 đến Điều 95), quy định về đáp ứng thông tin về hành vi vi phạm; tiếp nhận, xác minh và đánh giá thông tin về hành vi vi phạm; khiếu nại vụ việc đối đầu đối đầu; tiếp nhận, xem xét hồ sơ khiếu nại; trả hồ sơ khiếu nại; quyết định điều tra vụ việc đối đầu đối đầu; thời hạn điều tra vụ việc đối đầu đối đầu; áp dụng giải pháp ngăn ngừa và bảo vệ xử lý vi phạm hành chính trong điều tra, xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; lấy lời khai; triệu tập người làm chứng trong quá trình điều tra; chuyển hồ sơ trong trường hợp phát hiện hành vi có tín hiệu của tội phạm; đình chỉ điều tra; Phục hồi điều tra; báo cáo điều tra; xử lý vụ việc vi phạm quy định về tập trung kinh tế tài chính; xử lý vụ việc đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh; xử lý vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu; đình chỉ xử lý và xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; phiên điều trần; quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; hiệu lực hiện hành của quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu.
Mục 5. Giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu, gồm 8 điều (từ Điều 96 đến Điều 103), quy định về khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; đơn khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; thụ lý đơn khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; hậu quả của việc khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; xử lý và xử lý khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; quyết định xử lý và xử lý khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; hiệu lực hiện hành của quyết định xử lý và xử lý khiếu nại; khởi kiện quyết định xử lý và xử lý khiếu nại.
Mục 6. Công bố quyết định của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, gồm 4 điều (từ Điều 104 đến Điều 107), quy định về những quyết định phải được công bố công khai minh bạch; nội dung không công bố; đăng tải nội dung quyết định phải được công bố; công bố và đăng tải báo cáo kết quả hoạt động và sinh hoạt giải trí hằng năm của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia.
Mục 7. Hợp tác quốc tế trong quá trình tố tụng đối đầu đối đầu, gồm 2 điều (Điều 108 và Điều 109), quy định về hợp tác quốc tế trong quá trình tố tụng đối đầu đối đầu; nguyên tắc hợp tác quốc tế trong quá trình tố tụng đối đầu đối đầu.
- Chương IX. Xử lý vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu, gồm 6 điều (từ Điều 110 đến Điều 115), quy định về nguyên tắc xử lý vi phạm, hình thức xử lý vi phạm và giải pháp khắc phục hậu quả vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu; phạt tiền đối với hành vi vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu; chủ trương khoan hồng; thẩm quyền và hình thức xử lý vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu; thi hành quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; thi hành quyết định xử lý và xử lý khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu.
- Chương X. Điều khoản thi hành, gồm 3 điều (từ Điều 116 đến Điều 118), quy định về sửa đổi, tương hỗ update, bãi bỏ quy định trong một số trong những luật khác; hiệu lực hiện hành thi hành; điều khoản chuyển tiếp.
B. NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT
1. Những quy định chung (Chương I)
- Về phạm vi điều chỉnh (Điều 1), Luật Cạnh tranh năm 2022 đã làm rõ hơn phạm vi điều chỉnh so với Luật Cạnh tranh năm 2004, rõ ràng:
Thứ nhất, quy định phạm vi điều chỉnh đối với hành vi đối đầu đối đầu, tập trung kinh tế tài chính gây tác động hoặc hoàn toàn có thể gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu đến thị trường Việt Nam, tức là gồm có cả những hành vi hạn chế đối đầu đối đầu, tập trung kinh tế tài chính xảy ra bên phía ngoài lãnh thổ Việt Nam gây tác động hoặc hoàn toàn có thể gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu đến thị trường Việt Nam. Việc mở rộng phạm vi điều chỉnh như trên góp thêm phần tạo hiên chạy pháp lý để xử lý triệt để, toàn diện mọi hành vi đối đầu đối đầu dù xảy ra tại đâu mà có tác động hoặc hoàn toàn có thể gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu đối với thị trường Việt Nam; góp thêm phần tạo sự ổn định cho nền kinh tế tài chính nội địa thông qua việc ổn định những yếu tố thị trường, đặc biệt quan trọng đối với những nghành thiết yếu, nghành phục vụ dân số của nền kinh tế tài chính; tạo điều kiện thực thi cam kết về việc duy trì và đảm bảo môi trường tự nhiên thiên nhiên lành mạnh trong hầu hết những Hiệp định thương mại tự do vậy hệ mới.
Thứ hai, tách nội dung quy định về tập trung kinh tế tài chính ra khỏi những nội dung quy định về hành vi hạn chế đối đầu đối đầu, nhằm mục đích đánh giá lại một cách đúng chuẩn bản chất và tác động của từng nhóm hành vi này đến môi trường tự nhiên thiên nhiên đối đầu đối đầu.
- Về đối tượng áp dụng (Điều 2), được quy định mở rộng hơn so với Luật Cạnh tranh năm 2004, gồm có cả cơ quan, tổ chức, thành viên trong nước và nước ngoài có liên quan. Việc sửa đổi như trên nhằm mục đích phù phù phù hợp với quy luật của nền kinh tế tài chính thị trường đã được quy định tại khoản 2 Điều 51 Hiến pháp năm 2013 “những chủ thể thuộc những thành phần kinh tế tài chính bình đẳng, hợp tác và đối đầu đối đầu theo pháp luật”. Theo đó, để tạo lập nền tảng cơ bản cho quá trình đối đầu đối đầu và điều tiết đối đầu đối đầu trong mọi ngành, nghành, Luật Cạnh tranh cần phải áp dụng đối với mọi đối tượng có liên quan đến quá trình đối đầu đối đầu và điều tiết đối đầu đối đầu trên thị trường mà không phụ thuộc vào việc chủ thể thực hiện hành vi có hiệu suất cao marketing thương mại hay là không.
- Về lý giải từ ngữ (Điều 3), so với Điều 3 Luật Cạnh tranh năm 2004, Luật Cạnh tranh năm 2022 sửa đổi lại khái niệm “Thị trường liên quan”, “Hành vi hạn chế đối đầu đối đầu”, “Hành vi đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh”,“Tố tụng đối đầu đối đầu”; đồng thời tương hỗ update thêm những khái niệm “Tác động hạn chế đối đầu đối đầu”, “Thoả thuận hạn chế đối đầu đối đầu”, “Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền”, “Vụ việc đối đầu đối đầu”; bãi bỏ những khái niệm ““Bán hàng đa cấp”, “Bí mật marketing thương mại”, “Thị phần của doanh nghiệp”, “Thị phần phối hợp”, “Giá thành toàn bộ của sản phẩm hàng hoá, dịch vụ” nhằm mục đích phù phù phù hợp với những thay đổi của Luật Cạnh tranh năm 2022.
- Về áp dụng pháp luật về đối đầu đối đầu (Điều 4), trên cơ sở thừa kế quy định tại Điều 5 Luật Cạnh tranh năm 2004, Luật Cạnh tranh năm 2022 tiếp tục xác định vai trò của Luật này trong khối mạng lưới hệ thống pháp luật Việt Nam là Luật “điều chỉnh chung về những quan hệ đối đầu đối đầu”. Đồng thời, đặt ra nguyên tắc quan trọng nhằm mục đích đảm bảo tính thống nhất của khối mạng lưới hệ thống pháp luật “…Trường hợp luật khác có quy định về hành vi hạn chế đối đầu đối đầu, hình thức tập trung kinh tế tài chính, hành vi đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh và việc xử lý hành vi đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh khác với quy định của Luật này thì áp dụng quy định của luật đó”.
- Về chủ trương của Nhà nước về đối đầu đối đầu (Điều 6), đây là quy định mới được tương hỗ update nhằm mục đích thể chế hóa quan điểm, tư tưởng, đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc đảm bảo môi trường tự nhiên thiên nhiên lành mạnh, bình đẳng, khuyến khích đối đầu đối đầu, làm động lực phát triển kinh tế tài chính đất nước. Đồng thời, xác định tiềm năng của pháp luật đối đầu đối đầu là tăng cường kĩ năng tiếp cận thị trường, nâng cao hiệu suất cao kinh tế tài chính, phúc lợi xã hội và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Quy định này là thiết yếu nhằm mục đích giúp cơ quan đối đầu đối đầu xác định kế hoạch ưu tiên trong thực thi, tạo cơ sở pháp lý minh bạch, rõ ràng để doanh nghiệp xây dựng định hướng trong marketing thương mại.
- Về những hành vi bị nghiêm cấm có liên quan đến đối đầu đối đầu (Điều 8), trên cơ sở thừa kế những quy định tại Điều 6 Luật Cạnh tranh năm 2004, Luật Cạnh tranh năm 2022 tiếp tục quy định đồng thời có tương hỗ update thêm hành vi bị cấm đối với cơ quan nhà nước “… d) tận dụng chức vụ, quyền hạn để can thiệp trái pháp luật vào hoạt động và sinh hoạt giải trí đối đầu đối đầu”. Việc tương hỗ update quy định như trên là thiết yếu, bởi với quyền lực nhà nước được trao, cơ quan nhà nước hoàn toàn có thể lạm dụng quyền lực để thực hiện những hành vi gây khó dễ đối đầu đối đầu trên thị trường.
2. Thị trường liên quan và thị phần (Chương II)
Xuất phát từ tầm quan trọng và tính xuyên suốt của quy định về thị trường liên quan, thị phần trong việc trấn áp những hành vi vi phạm pháp luật đối đầu đối đầu, Luật Cạnh tranh năm 2022 đã xây dựng một Chương riêng quy định về thị trường liên quan và thị phần, trên cơ sở thừa kế những điều, khoản trong Luật Cạnh tranh năm 2004 và Nghị định số 116/2005/NĐ-CP ngày 15 tháng 09 năm 2005 của Chính phủ quy định rõ ràng thi hành một số trong những điều của Luật Cạnh tranh (Nghị định số 116/2005/NĐ-CP).
- Về xác định thị trường liên quan (Điều 9), nội dung quy định này được xây dựng trên cơ sở thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Cạnh tranh năm 2004 về việc xác định thị trường liên quan trong vụ việc đối đầu đối đầu, rõ ràng:
“1. Thị trường liên quan được xác định trên cơ sở thị trường sản phẩm liên quan và thị trường địa lý liên quan.
Thị trường sản phẩm liên quan là thị trường của những sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ hoàn toàn có thể thay thế lẫn nhau về đặc tính, mục tiêu sử dụng và giá cả.
Thị trường địa lý liên quan là khu vực địa lý rõ ràng trong đó có những sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ được đáp ứng hoàn toàn có thể thay thế lẫn nhau với những điều kiện đối đầu đối đầu tương tự và có sự khác lạ đáng kể với những khu vực địa lý lân cận.
2. Chính phủ quy định rõ ràng khoản 1 Điều này”.
- Về xác định thị phần và thị phần phối hợp (Điều 10), nội dung quy định này được xây dựng trên cơ sở thừa kế nhiều quy định tại những khoản 5 và 6 Điều 3 Luật Cạnh tranh năm 2004, những Điều 9, 10, 11 và 12 Nghị định số 116/2005/NĐ-CP. Đồng thời, Luật tương hỗ update quy định mới được cho phép tính toán thị phần trên thị trường liên quan địa thế căn cứ vào số lượng đơn vị sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ bán ra hoặc mua vào của doanh nghiệp. Việc tương hỗ update địa thế căn cứ xác định thị phần như trên nhằm mục đích khắc phục hạn chế của Luật Cạnh tranh năm 2004 khi chỉ xác định thị phần nhờ vào lệch giá cả ra, lệch giá mua vào của doanh nghiệp, rõ ràng:
“1. Căn cứ vào đặc điểm, tính chất của thị trường liên quan, thị phần của doanh nghiệp trên thị trường liên quan được xác định theo một trong những phương pháp sau đây: a) Tỷ lệ phần trăm giữa lệch giá cả ra của doanh nghiệp này với tổng lệch giá cả ra của tất cả những doanh nghiệp trên thị trường liên quan theo tháng, quý, năm; b) Tỷ lệ phần trăm giữa lệch giá mua vào của doanh nghiệp này với tổng lệch giá mua vào của tất cả những doanh nghiệp trên thị trường liên quan theo tháng, quý, năm; c) Tỷ lệ phần trăm giữa số đơn vị sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ bán ra của doanh nghiệp này với tổng số đơn vị sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ bán ra của tất cả những doanh nghiệp trên thị trường liên quan theo tháng, quý, năm; d) Tỷ lệ phần trăm giữa số đơn vị sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ mua vào của doanh nghiệp này với tổng số đơn vị sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ mua vào của tất cả những doanh nghiệp trên thị trường liên quan theo tháng, quý, năm…”
3. Thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu (Chương III)
Đây là chương mới được xây dựng trên cơ sở Mục 1, Mục 4 Chương II Luật Cạnh tranh năm 2004. Việc tách những quy định tại Mục 1 và Mục 4 Chương II Luật Cạnh tranh năm 2004 thành chương riêng do đây là nhóm quy định riêng biệt về một trong những hành vi phản đối đầu đối đầu cơ bản được điều chỉnh, là một trong những trụ cột của pháp luật đối đầu đối đầu.
- Về thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu (Điều 11), nội dung này được thừa kế quy định về 08 hành vi thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu đã được quy định tại Điều 8 Luật Cạnh tranh năm 2004, đồng thời tương hỗ update một số trong những hành vi, gồm: “…9. Thỏa thuận không thanh toán giao dịch thanh toán với những bên không tham gia thỏa thuận. 10. Thỏa thuận hạn chế thị trường tiêu thụ sản phẩm, nguồn đáp ứng sản phẩm & hàng hóa, đáp ứng dịch vụ của những bên không tham gia thỏa thuận. 11. Thỏa thuận khác gây tác động hoặc hoàn toàn có thể gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu”. Đây là những hành vi thoả thuận hạn chế đối đầu đối đầu ngày càng phổ biến trên thị trường, nhưng không được Luật Cạnh tranh năm 2004 quy định điều chỉnh, dẫn đến những đơn vị đối đầu đối đầu thiếu cơ sở pháp lý để xử lý hành vi này trên thực tế.
- Về thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm (Điều 12), được quy định theo hướng phân định rõ cách tiếp cận cấm đối với những thoả thuận ngang (Một trong những đối thủ đối đầu đối đầu) và thoả thuận dọc (Một trong những doanh nghiệp ở những quy trình rất khác nhau trong cùng một chuỗi sản xuất, phân phối, đáp ứng đối với một loại sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ nhất định), rõ ràng:
+ Cấm mặc nhiên đối với 06 hành vi thoả thuận hạn chế đối đầu đối đầu được quy định từ khoản 1 đến khoản 6 Điều 11 Luật Cạnh tranh năm 2022.
+ Cấm theo nguyên tắc đánh giá tác động đối với 5 hành vi thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu Một trong những doanh nghiệp trên cùng thị trường liên quan (khoản 7, 8, 9, 10, 11 Điều 11 Luật Cạnh tranh năm 2022) và 8 hành vi thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu Một trong những doanh nghiệp marketing thương mại ở những quy trình rất khác nhau trong cùng một chuỗi sản xuất, phân phối, đáp ứng đối với một loại hàng hoá, dịch vụ nhất định (khoản 1, 2, 3, 7, 8, 9, 10, 11 Điều 11 Luật Cạnh tranh năm 2022) khi thỏa thuận đó gây tác động hoặc hoàn toàn có thể gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu một cách đáng kể trên thị trường.
Nội dung đánh giá tác động hoặc kĩ năng gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu một cách đáng kể sẽ được thực hiện theo quy định tại Điều 13 Luật Cạnh tranh năm 2022.
- Về đánh giá tác động hoặc kĩ năng gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu một cách đáng kể của thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu (Điều 13), Luật Cạnh tranh năm 2022 quy định 06 yếu tố giúp xác định tác động hoặc kĩ năng gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu một cách đáng kể của thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu, gồm: “…a) Mức thị phần của những doanh nghiệp tham gia thỏa thuận; b) Rào cản gia nhập, mở rộng thị trường; c) Hạn chế nghiên cứu và phân tích, phát triển, đổi mới công nghệ tiên tiến hoặc hạn chế năng lực công nghệ tiên tiến; d) Giảm kĩ năng tiếp cận, nắm giữ hạ tầng thiết yếu; đ) Tăng ngân sách, thời gian của người tiêu dùng trong việc mua sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp tham gia thỏa thuận hoặc khi chuyển sang mua sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ liên quan khác; e) Gây cản trở đối đầu đối đầu trên thị trường thông qua trấn áp những yếu tố đặc thù trong ngành, nghành liên quan đến những doanh nghiệp tham gia thỏa thuận”.
- Về miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm (Điều 14), trên cơ sở thừa kế quy định về trường hợp miễn trừ đối với thoả thuận hạn chế đối đầu đối đầu tại Điều 10 Luật Cạnh tranh năm 2004, Luật Cạnh tranh năm 2022 quy định thoả thuận hạn chế đối đầu đối đầu nếu có lợi cho những người dân tiêu dùng và đáp ứng một trong những điều kiện sau đây thì được hưởng miễn trừ có thời hạn, gồm có: “…a) Tác động thúc đẩy tiến bộ kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ; b) Tăng cường sức đối đầu đối đầu của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế; c) Thúc đẩy việc áp dụng thống nhất tiêu chuẩn chất lượng, định mức kỹ thuật của chủng loại sản phẩm; d) Thống nhất những điều kiện thực hiện hợp đồng, Giao hàng, thanh toán nhưng không liên quan đến giá và những yếu tố của giá”.
- Về nộp hồ sơ đề nghị hưởng miễn trừ đối với thoả thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm (Điều 15), đây là quy định mới được xây dựng trên cơ sở tổng hợp, có điều chỉnh nội dung quy định tại những Điều 26 và 27 Luật Cạnh tranh năm 2004 về “Đối tượng nộp hồ sơ đề nghị hưởng miễn trừ” và “Đại diện hợp pháp của những bên tham gia thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu hoặc tập trung kinh tế tài chính”. Cụ thể:
+ Đối tượng xin hưởng miễn trừ: là doanh nghiệp dự tính tham gia thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm nộp hồ sơ đề nghị hưởng miễn trừ tại Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (khoản 1 Điều 15).
+ Đại diện những bên tham gia thoả thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm: được những bên tham gia thỏa thuận ủy quyền bằng văn bản (điểm e khoản 2 Điều 15).
- Về thụ lý hồ sơ đề nghị hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm (Điều 16), về cơ bản, được không thay đổi những nội dung quy định tại Điều 30 Luật Cạnh tranh năm 2004, tuy nhiên, có điều chỉnh về thẩm quyền thụ lý hồ sơ, thay thế quy định “cơ quan quản lý đối đầu đối đầu” thành “Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia” để phù phù phù hợp với sự thay đổi về quy mô cơ quan đối đầu đối đầu trong Luật Cạnh tranh năm 2022, tăng tính độc lập cho cơ quan đối đầu đối đầu.
- Về yêu cầu tương hỗ update thông tin, tài liệu đề nghị hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm (Điều 17), trên cơ sở thừa kế nội dung quy định tại Điều 31 Luật Cạnh tranh năm 2004 về cùng nội dung, Luật Cạnh tranh năm 2022 tương hỗ update thêm một phần nội dung quy định tại khoản 2: “Trường hợp bên được yêu cầu không tương hỗ update hoặc tương hỗ update không đầy đủ thông tin, tài liệu theo yêu cầu, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia xem xét, quyết định trên cơ sở thông tin, tài liệu đã có”.
- Về quyết định hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm (Điều 22), trên cơ sở thừa kế nội dung quy định tại Điều 35 Luật Cạnh tranh năm 2004 về cùng nội dung, Luật Cạnh tranh năm 2018quy định rõ ràng hơn một số trong những nội dung về quyết định hưởng miễn trừ và thời hạn hưởng miễn trừ tại khoản 2, 3, rõ ràng: “…2. Quyết định hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm phải được gửi cho những bên tham gia thỏa thuận trong thời hạn 07 ngày thao tác Tính từ lúc ngày ra quyết định. 3. Thời hạn hưởng miễn trừ quy định tại điểm d khoản 1 Điều này là không thật 05 năm Tính từ lúc ngày ra quyết định. Trong thời gian 90 ngày trước khi thời hạn hưởng miễn trừ kết thúc, theo đề nghị của những bên tham gia thỏa thuận, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia xem xét, quyết định việc tiếp tục hoặc không tiếp tục hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm. Trường hợp tiếp tục được hưởng miễn trừ thì thời hạn hưởng miễn trừ là không thật 05 năm Tính từ lúc ngày ra quyết định tiếp tục hưởng miễn trừ”.
- Về thực hiện thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu đối với những trường hợp được hưởng miễn trừ (Điều 22), trên cơ sở sửa đổi Điều 36 Luật Cạnh tranh năm 2004, Luật Cạnh tranh năm 2022 tương hỗ update nội dung tại khoản 1 Điều 22: “1. Các bên tham gia thoả thuận hạn chế đối đầu đối đầu đáp ứng điều kiện được hưởng miễn trừ quy định tại khoản 1 Điều 14 của Luật này chỉ được thực hiện thoả thuận hạn chế đối đầu đối đầu sau khi có quyết định cho hưởng miễn trừ quy định tại Điều 21 của Luật này”.
4. Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền (Chương IV)
Đây là chương mới được xây dựng trên cơ sở Mục 2 Chương II Luật Cạnh tranh năm 2004, trong đó tách những quy định về lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền thành chương riêng, do đây là những nhóm quy định về hành vi riêng biệt, rõ ràng:
- Về doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường (Điều 24), so với quy định tại Điều 11 Luật Cạnh tranh năm 2004, Luật Cạnh tranh năm 2022 có sửa đổi, tương hỗ update nội dung này như sau:
+ Tại khoản 1: thay thế cụm từ “hoàn toàn có thể gây hạn chế đối đầu đối đầu một cách đáng kể” tại khoản 1 Điều 11 Luật Cạnh tranh năm 2004 bằng cụm từ “có sức mạnh thị trường đáng kể được xác định theo quy định tại Điều 26 của Luật này”, đồng thời, đảo cụm từ này lên trước cụm từ “có thị phần từ 30% trở lên…”. Việc sửa đổi này thể hiện cách tiếp cận phù hợp hơn Luật Cạnh tranh năm 2004 trong xác định doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường, về cơ bản phải nhờ vào những tiêu chí đánh giá sức mạnh thị trường đáng kể.
+ Tại khoản 2: tương hỗ update tiêu chí “sức mạnh thị trường đáng kể” để xác định nhóm doanh nghiệp thống lĩnh thị trường, cạnh bên tiêu chí thị phần phối hợp.
+ Bổ sung khoản 3 quy định về nhóm doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh không gồm có doanh nghiệp có thị phần dưới 10% trên thị trường liên quan nhằm mục đích phù hợp hơn với thực tiễn hoạt động và sinh hoạt giải trí và cấu trúc của thị trường.
- Về xác định sức mạnh thị trường đáng kể (Điều 26), được xây dựng trên cơ sở thừa kế một số trong những nội dung quy định về “Khả năng gây hạn chế đối đầu đối đầu một cách đáng kể” tại Điều 22 Nghị định số 116/2005/NĐ-CP. So với Luật Cạnh tranh năm 2004, Luật Cạnh tranh năm 2018có cách tiếp cận mới trong việc xác định sức mạnh thị trường của doanh nghiệp (hay xác định vị trí thống lĩnh thị trường) lúc không riêng gì có nhờ vào tiêu chí thị phần trên thị trường liên quan mà sử dụng đồng thời nhiều tiêu chí rất khác nhau để xác định đúng chuẩn sức mạnh thị trường của doanh nghiệp, rõ ràng:
“1. Sức mạnh thị trường đáng kể của doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp được xác định địa thế căn cứ vào một số trong những yếu tố sau đây: a) Tương quan thị phần Một trong những doanh nghiệp trên thị trường liên quan; b) Sức mạnh tài chính, quy mô của doanh nghiệp; c) Rào cản gia nhập, mở rộng thị trường đối với doanh nghiệp khác; d) Khả năng nắm giữ, tiếp cận, trấn áp thị trường phân phối, tiêu thụ sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ hoặc nguồn cung cấp sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ; đ) Lợi thế về công nghệ tiên tiến, hạ tầng kỹ thuật; e) Quyền sở hữu, nắm giữ, tiếp cận hạ tầng; g) Quyền sở hữu, quyền sử dụng đối tượng quyền sở hữu trí tuệ; h) Khả năng chuyển sang nguồn cung cấp hoặc cầu đối với những sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ liên quan khác; i) Các yếu tố đặc thù trong ngành, nghành mà doanh nghiệp đang hoạt động và sinh hoạt giải trí marketing thương mại…”.
- Về hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền bị cấm (Điều 27), được xây dựng trên cơ sở tổng hợp quy định tại những Điều 13 và 14 Luật Cạnh tranh năm 2004 về “Các hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường bị cấm” và “Các hành vi lạm dụng vị trí độc quyền bị cấm”; đồng thời, sửa đổi nội dung quy định theo hướng tương hỗ update hậu quả, tác động của hành vi, nhằm mục đích giúp phản ánh đúng bản chất phản đối đầu đối đầu của hành vi, phù phù phù hợp với thực tiễn marketing thương mại của doanh nghiệp. Cụ thể:
“1. Doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường thực hiện hành vi sau đây: a) Bán sản phẩm & hàng hóa, đáp ứng dịch vụ dưới giá tiền toàn bộ dẫn đến hoặc hoàn toàn có thể dẫn đến vô hiệu đối thủ đối đầu đối đầu; b) Áp đặt giá mua, giá cả sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ bất hợp lý hoặc ấn định giá cả lại tối thiểu gây ra hoặc hoàn toàn có thể gây ra thiệt hại cho người tiêu dùng; c) Hạn chế sản xuất, phân phối sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ, số lượng giới hạn thị trường, cản trở sự phát triển kỹ thuật, công nghệ tiên tiến gây ra hoặc hoàn toàn có thể gây ra thiệt hại cho người tiêu dùng; d) Áp dụng điều kiện thương mại rất khác nhau trong những thanh toán giao dịch thanh toán tương tự dẫn đến hoặc hoàn toàn có thể dẫn đến ngăn cản doanh nghiệp khác tham gia, mở rộng thị trường hoặc vô hiệu doanh nghiệp khác; đ) Áp đặt điều kiện cho doanh nghiệp khác trong ký phối hợp đồng mua, bán sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ hoặc yêu cầu doanh nghiệp khác, người tiêu dùng đồng ý những trách nhiệm và trách nhiệm không liên quan trực tiếp đến đối tượng của hợp đồng dẫn đến hoặc hoàn toàn có thể dẫn đến ngăn cản doanh nghiệp khác tham gia, mở rộng thị trường hoặc vô hiệu doanh nghiệp khác; e) Ngăn cản việc tham gia hoặc mở rộng thị trường của doanh nghiệp khác; g) Hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường bị cấm theo quy định của luật khác.
2. Doanh nghiệp có vị trí độc quyền thực hiện hành vi sau đây: a) Hành vi quy định tại những điểm b, c, d, đ và e khoản 1 Điều này; b) Áp đặt điều kiện bất lợi cho người tiêu dùng; c) Lợi dụng vị trí độc quyền để đơn phương thay đổi hoặc hủy bỏ hợp đồng đã giao kết mà không còn nguyên do chính đáng; d) Hành vi lạm dụng vị trí độc quyền bị cấm theo quy định của luật khác”.
5. Tập trung kinh tế tài chính (Chương V)
Đây là chương mới, được tách từ Mục 3 Chương II Luật Cạnh tranh năm 2004. Việc tách tập trung kinh tế tài chính thành một chương riêng xuất phát từ sự thay đổi về cách tiếp cận trong trấn áp hoạt động và sinh hoạt giải trí tập trung kinh tế tài chính theo hướng “tiền kiểm” nhằm mục đích ngăn ngừa việc tập trung kinh tế tài chính hoàn toàn có thể hình thành nên sức mạnh thị trường, tiềm ẩn kĩ năng gây hạn chế đối đầu đối đầu trên thị trường. Hơn nữa, không phải mọi thanh toán giao dịch thanh toán tập trung kinh tế tài chính đều có bản chất hạn chế đối đầu đối đầu. Do đó, việc đánh giá, xem xét kĩ năng gây hạn chế đối đầu đối đầu của việc tập trung kinh tế tài chính khác với việc đánh giá, xem xét theo hướng “hậu kiểm” đối với hành vi thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu hoặc hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền.
- Về những hình thức tập trung kinh tế tài chính (Điều 29), được xây dựng trên cơ sở tổng hợp nội dung quy định tại Điều 16 và 17 Luật Cạnh tranh năm 2004 quy định về những hình thức và nội hàm của từng hình thức tập trung kinh tế tài chính, trong đó, có sửa đổi nội dung quy định về Mua lại doanh nghiệp như sau: “Mua lại doanh nghiệp là việc một doanh nghiệp trực tiếp hoặc gián tiếp mua toàn bộ hoặc một phần vốn góp, tài sản của doanh nghiệp khác đủ để trấn áp, chi phối doanh nghiệp hoặc một ngành, nghề của doanh nghiệp bị thâu tóm về”. Việc sửa đổi này nhằm mục đích làm rõ hình thức thâu tóm về doanh nghiệp hoàn toàn có thể được thực hiện trực tiếp hoặc gián tiếp, do trên thực tế nhiều doanh nghiệp tiến hành thành lập mới công ty con để tránh hoạt động và sinh hoạt giải trí trấn áp tập trung kinh tế tài chính của cơ quan đối đầu đối đầu do doanh nghiệp mới chưa tồn tại ngành nghề marketing thương mại trùng lắp và chưa tồn tại thị phần trên thị trường. Đồng thời, tương hỗ update đối tượng thâu tóm về không riêng gì có là tài sản mà còn tồn tại thể là vốn góp của doanh nghiệp cho phù phù phù hợp với thực tiễn.
- Về tập trung kinh tế tài chính bị cấm (Điều 30) được sửa đổi theo hướng tiếp cận hoàn toàn mới, nhờ vào bản chất gây tác động hoặc hoàn toàn có thể gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu của thanh toán giao dịch thanh toán tập trung kinh tế tài chính. Theo đó, Luật không quy định cấm tập trung kinh tế tài chính một cách cứng nhắc nhờ vào mức thị phần phối hợp của những doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế tài chính chiếm trên 50% trên thị trường liên quan như trong Luật Cạnh tranh năm 2004 mà thay vào đó chỉ quy định cấm doanh nghiệp thực hiện tập trung kinh tế tài chính gây tác động hoặc hoàn toàn có thể gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu một cách đáng kể trên thị trường, rõ ràng: “Doanh nghiệp thực hiện tập trung kinh tế tài chính gây tác động hoặc hoàn toàn có thể gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu một cách đáng kể trên thị trường Việt Nam”.
Với quy định như vậy, Luật đã thể hiện được quan điểm tiến bộ là luôn tôn trọng và được cho phép doanh nghiệp được quyền thông qua hoạt động và sinh hoạt giải trí tập trung kinh tế tài chính để phát triển marketing thương mại và phát triển doanh nghiệp. Nhà nước thực hiện quyền trấn áp bằng pháp luật để đảm bảo việc tập trung kinh tế tài chính không khiến tác động tiêu cực tới môi trường tự nhiên thiên nhiên đối đầu đối đầu và chỉ can thiệp trong trường hợp việc tập trung kinh tế tài chính có rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn gây tổn hại cho môi trường tự nhiên thiên nhiên đối đầu đối đầu.
- Về thông báo tập trung kinh tế tài chính (Điều 33), Điều 20 Luật Cạnh tranh năm 2004 quy định những doanh nghiệp tập trung kinh tế tài chính phải thông báo cho cơ quan quản lý đối đầu đối đầu trước khi tiến hành tập trung kinh tế tài chính khi có thị phần phối hợp từ 30% đến 50% trên thị trường liên quan, trừ trường hợp sau khi tập trung kinh tế tài chính doanh nghiệp vẫn thuộc quy mô doanh nghiệp vừa và nhỏ theo quy định của pháp luật, và trường hợp được miễn trừ theo quy định tại Điều 19 Luật Cạnh tranh năm 2004. Việc xác định trách nhiệm và trách nhiệm thông báo tập trung kinh tế tài chính nhờ vào tiêu chí “thị phần phối hợp trên thị trường liên quan” là một trong những chưa ổn của Luật Cạnh tranh năm 2004, nên phải được sửa đổi, khắc phục. Do đó, Điều 33 Luật Cạnh tranh năm 2018đã không sử dụng “thị phần phối hợp” làm tiêu chí thông báo tập trung kinh tế tài chính, mà thay vào đó sử dụng những tiêu chí sau làm ngưỡng thông báo, gồm có: “a) Tổng tài sản trên thị trường Việt Nam của doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế tài chính; b) Tổng lệch giá trên thị trường Việt Nam của doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế tài chính; c) Giá trị thanh toán giao dịch thanh toán của tập trung kinh tế tài chính; d) Thị phần phối hợp trên thị trường liên quan của doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế tài chính”.
- Về thẩm định sơ bộ việc tập trung kinh tế tài chính (Điều 36) và thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế tài chính (Điều 38), trên cơ sở thay đổi cách tiếp cận về việc trấn áp tập trung kinh tế tài chính nhờ vào bản chất gây tác động hoặc hoàn toàn có thể gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu, Luật Cạnh tranh năm 2018quy định quy trình thẩm định tập trung kinh tế tài chính qua 02 quá trình: thẩm định sơ bộ và thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế tài chính, rõ ràng:
+ Nội dung thẩm định sơ bộ việc tập trung kinh tế tài chính gồm có: “…a) Thị phần phối hợp của những doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế tài chính trên thị trường liên quan; b) Mức độ tập trung trên thị trường liên quan trước và sau khi tập trung kinh tế tài chính; c) Mối quan hệ của những doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế tài chính trong chuỗi sản xuất, phân phối, đáp ứng đối với một loại sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ nhất định hoặc ngành, nghề marketing thương mại của những doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế tài chính là đầu vào của nhau hoặc tương hỗ lẫn nhau” (khoản 1 Điều 36).
+ Nội dung thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế tài chính gồm có: “…a) Đánh giá tác động hoặc kĩ năng gây tác động hạn chế đối đầu đối đầu một cách đáng kể của việc tập trung kinh tế tài chính theo quy định tại Điều 31 của Luật này và những giải pháp khắc phục tác động hạn chế đối đầu đối đầu; b) Đánh giá tác động tích cực của việc tập trung kinh tế tài chính theo quy định tại Điều 32 của Luật này và những giải pháp tăng cường tác động tích cực của việc tập trung kinh tế tài chính; c) Đánh giá tổng hợp kĩ năng tác động hạn chế đối đầu đối đầu và kĩ năng tác động tích cực của tập trung kinh tế tài chính để làm cơ sở xem xét, quyết định về việc tập trung kinh tế tài chính” (khoản 2 Điều 37).
- Về tương hỗ update thông tin về tập trung kinh tế tài chính (Điều 38), quy định về trách nhiệm tương hỗ update thông tin của những bên tham gia tập trung kinh tế tài chính trong quá trình thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế tài chính. Đây là quy định thiết yếu nhằm mục đích tạo điều kiện cho Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đánh giá khách quan, đúng chuẩn việc tập trung kinh tế tài chính, rõ ràng:
“1. Trong quá trình thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế tài chính, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia yêu cầu doanh nghiệp nộp hồ sơ thông báo tập trung kinh tế tài chính tương hỗ update thông tin, tài liệu nhưng không thật 02 lần. 2. Doanh nghiệp nộp hồ sơ thông báo tập trung kinh tế tài chính có trách nhiệm tương hỗ update thông tin, tài liệu liên quan đến việc tập trung kinh tế tài chính và phụ trách về tính đầy đủ, đúng chuẩn của thông tin, tài liệu tương hỗ update theo yêu cầu của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia. 3. Trường hợp bên được yêu cầu không tương hỗ update hoặc tương hỗ update không đầy đủ thông tin, tài liệu theo yêu cầu, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia xem xét, quyết định trên cơ sở thông tin, tài liệu đã có. 4. Thời gian tương hỗ update thông tin, tài liệu quy định tại khoản 2 Điều này sẽ không được tính vào thời hạn thẩm định tập trung kinh tế tài chính quy định tại khoản 1 Điều 37 của Luật này”.
- Về tham vấn trong quá trình thẩm định tập trung kinh tế tài chính (Điều 39), nhằm mục đích tăng cường sự phối hợp giữa Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia và những đơn vị quản lý nhà nước trong những ngành, nghành rõ ràng trong việc xem xét, đánh giá, thẩm định tập trung kinh tế tài chính, Luật Cạnh tranh năm 2022 tương hỗ update quy định như sau: “1. Trong quá trình thẩm định tập trung kinh tế tài chính, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia có quyền tham vấn cơ quan quản lý ngành, nghành mà những doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế tài chính đang hoạt động và sinh hoạt giải trí; trong thời hạn 15 ngày Tính từ lúc ngày nhận được văn bản yêu cầu của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia về việc tham vấn ý kiến, cơ quan được tham vấn có trách nhiệm trả lời bằng văn bản về nội dung được tham vấn. 2. Trong quá trình thẩm định tập trung kinh tế tài chính, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia hoàn toàn có thể tiến hành tham vấn ý kiến của những doanh nghiệp, tổ chức và thành viên khác có liên quan”.
- Về tập trung kinh tế tài chính có điều kiện (Điều 42), đây là quy định mới được tương hỗ update so với Luật Cạnh tranh năm 2004, rõ ràng:
“Tập trung kinh tế tài chính có điều kiện là tập trung kinh tế tài chính được thực hiện nhưng phải đáp ứng một hoặc một số trong những điều kiện sau đây: 1. Chia, tách, bán lại một phần vốn góp, tài sản của doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế tài chính. 2. Kiểm soát nội dung liên quan đến giá mua, giá cả sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ hoặc những điều kiện thanh toán giao dịch thanh toán khác trong hợp đồng của doanh nghiệp hình thành sau tập trung kinh tế tài chính. 3. Biện pháp khác nhằm mục đích khắc phục kĩ năng tác động hạn chế đối đầu đối đầu trên thị trường. 4. Biện pháp khác nhằm mục đích tăng cường tác động tích cực của tập trung kinh tế tài chính.”
6. Hành vi đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh bị cấm (Chương VI)
Trên cơ sở chuẩn hóa những quy định về hành vi đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh, đồng thời rà soát, vô hiệu những hành vi không phù hợp về mặt bản chất, Điều 45 Luật Cạnh tranh năm 2022 đã sửa đổi, tương hỗ update một số trong những hành vi được quy định tại Điều 39 Luật Cạnh tranh năm 2004, rõ ràng như sau:
“1. Xâm phạm thông tin bí mật trong marketing thương mại dưới những hình thức sau đây: a) Tiếp cận, thu thập thông tin bí mật trong marketing thương mại bằng phương pháp chống lại những giải pháp bảo mật thông tin của người sở hữu thông tin đó; b) Tiết lộ, sử dụng thông tin bí mật trong marketing thương mại mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó. 2. Ép buộc người tiêu dùng, đối tác marketing thương mại của doanh nghiệp khác bằng hành vi đe dọa hoặc cưỡng ép để buộc họ không thanh toán giao dịch thanh toán hoặc ngừng thanh toán giao dịch thanh toán với doanh nghiệp đó. 3. Cung cấp thông tin không trung thực về doanh nghiệp khác bằng phương pháp trực tiếp hoặc gián tiếp đưa thông tin không trung thực về doanh nghiệp gây ảnh hưởng xấu đến uy tín, tình trạng tài chính hoặc hoạt động và sinh hoạt giải trí marketing thương mại của doanh nghiệp đó. 4. Gây rối hoạt động và sinh hoạt giải trí marketing thương mại của doanh nghiệp khác bằng phương pháp trực tiếp hoặc gián tiếp cản trở, làm gián đoạn hoạt động và sinh hoạt giải trí marketing thương mại hợp pháp của doanh nghiệp đó. 5. Lôi kéo người tiêu dùng bất chính bằng những hình thức sau đây: a) Đưa thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng về doanh nghiệp hoặc sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ, khuyến mại, điều kiện thanh toán giao dịch thanh toán liên quan đến sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ mà doanh nghiệp đáp ứng nhằm mục đích thu hút người tiêu dùng của doanh nghiệp khác; b) So sánh sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ của tớ với sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ cùng loại của doanh nghiệp khác nhưng không chứng tỏ được nội dung. 6. Bán sản phẩm & hàng hóa, đáp ứng dịch vụ dưới giá tiền toàn bộ dẫn đến hoặc hoàn toàn có thể dẫn đến vô hiệu doanh nghiệp khác cùng marketing thương mại loại sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ đó. 7. Các hành vi đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh khác bị cấm theo quy định của luật khác”.
7. Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Chương VII)
Luật Cạnh tranh năm 2022 quy định thành lập Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia trên quan điểm tổ chức lại những đơn vị đối đầu đối đầu theo Luật Cạnh tranh năm 2004 gồm có: Cơ quan quản lý đối đầu đối đầu (lúc bấy giờ là Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng) và Hội đồng Cạnh tranh (gồm có cả bộ phận giúp việc là Văn phòng Hội đồng Cạnh tranh). Đây là vấn đề mới quan trọng nhằm mục đích tăng cường hiệu suất cao thực thi của cơ quan đối đầu đối đầu. Mô hình Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia phù phù phù hợp với xu hướng chung của thế giới, đồng thời giúp giảm đầu mối, tinh gọn cỗ máy, đảm bảo hoạt động và sinh hoạt giải trí hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao phù phù phù hợp với toàn cảnh kinh tế tài chính và những chủ trương, đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước trong quá trình lúc bấy giờ. Cụ thể Luật quy định:
- Về quy mô tổ chức (khoản 1 Điều 46), Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia là cơ quan thuộc Bộ Công Thương gồm Chủ tịch, những Phó Chủ tịch và những thành viên. Cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu và những đơn vị hiệu suất cao khác là cỗ máy giúp việc của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia. Theo đó, Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia là người đứng đầu, phụ trách trước pháp luật về tổ chức, hoạt động và sinh hoạt giải trí của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Điều 47); thành viên Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia là công chức của Bộ Công Thương, những Bộ, ngành có liên quan, những Chuyên Viên và nhà khoa học được Thủ tướng Chính phủ chỉ định, miễn nhiệm theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Công Thương, số lượng tối đa là 15 người (Điều 48); cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu thuộc Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia có hiệu suất cao điều tra những hành vi vi phạm quy định tại Luật Cạnh tranh (khoản 1 Điều 50).
- Về trách nhiệm, quyền hạn của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (khoản 2 Điều 46), gồm có: Tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Công Thương thực hiện hiệu suất cao quản lý nhà nước về đối đầu đối đầu; tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu; trấn áp tập trung kinh tế tài chính; quyết định việc miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm; xử lý và xử lý khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu và những trách nhiệm khác theo quy định của Luật này và quy định của luật khác có liên quan.
- Về trách nhiệm, quyền hạn của Cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu (khoản 2 Điều 50), gồm có: thu thập, tiếp nhận thông tin nhằm mục đích phát hiện hành vi có tín hiệu vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu; tổ chức điều tra vụ việc đối đầu đối đầu; kiến nghị áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ những giải pháp ngăn ngừa và bảo vệ xử lý vi phạm hành chính trong điều tra, xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; thực hiện những giải pháp trách nhiệm điều tra trong quá trình điều tra phù phù phù hợp với quy định của pháp luật; trách nhiệm khác theo phân công của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia.
8. Tố tụng đối đầu đối đầu (Chương VIII)
Các quy định về trình tự, thủ tục trong tố tụng đối đầu đối đầu trong Luật đã được hoàn thiện theo hướng đơn giản hơn, rút ngắn thời gian và có sự phân định rõ những khâu trong quá trình xử lý và xử lý vụ việc đối đầu đối đầu, từ phát hiện, điều tra cho tới xử lý và xử lý và xử lý khiếu nại. Trong mỗi khâu sẽ gắn với trách nhiệm rõ ràng của những đơn vị tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu. Đồng thời, Luật quy định rõ hiệu suất cao, trách nhiệm, quyền hạn của cơ quan tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng; quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của người tham gia tố tụng. Điều này bảo vệ những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt tố tụng đối đầu đối đầu được rõ ràng, minh bạch để mọi thành viên, tổ chức, những doanh nghiệp và toàn xã hội hoàn toàn có thể theo dõi, giám sát. Cụ thể Luật quy định:
- Về chứng cứ (Điều 56), điều này cơ bản vẫn không thay đổi nội dung của Điều 60 Luật Cạnh tranh năm 2004, có tương hỗ update nguồn chứng cứ thu thập được từ “Tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được, tài liệu điện tử” (điểm a khoản 2) và việc xác định nguồn chứng cứ tại khoản 3.
- Về trách nhiệm phối hợp, tương hỗ trong xử lý và xử lý vụ việc đối đầu đối đầu (Điều 57), điều này cơ bản vẫn không thay đổi tinh thần của Điều 97 Luật Cạnh tranh năm 2004, tuy nhiên do có sự thay đổi về quy mô cơ quan đối đầu đối đầu nên nội dung này được sửa đổi lại như sau:
“1. Cơ quan, người dân có thẩm quyền, trong phạm vi hiệu suất cao, trách nhiệm, quyền hạn của tớ, có trách nhiệm phối hợp, tương hỗ quá trình điều tra và xử lý vụ việc đối đầu đối đầu theo yêu cầu của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu, Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu. 2. Doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, thành viên có trách nhiệm đáp ứng đầy đủ, đúng chuẩn và kịp thời những thông tin, tài liệu đang quản lý, nắm giữ liên quan đến vụ việc đối đầu đối đầu theo yêu cầu của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu, Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu”.
- Về cơ quan tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu, người tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu (Điều 58), trên cơ sở những thay đổi về quy mô cơ quan đối đầu đối đầu, Luật Cạnh tranh năm 2022 đã tổng hợp Điều 74 về “Cơ quan tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu” và Điều 75 về “Người tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu” của Luật Cạnh tranh năm 2004 thành một điều chung, rõ ràng:
“1. Cơ quan tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu gồm có: a) Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; b) Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu; c) Hội đồng xử lý và xử lý khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; d) Cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu; 2. Người tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu gồm có: a) Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; b) Chủ tịch Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu; c) Thành viên Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu; d) Thành viên Hội đồng xử lý và xử lý khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu; đ) Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu; e) Điều tra viên vụ việc đối đầu đối đầu; g) Thư ký phiên điều trần”.
- Về thay đổi người tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu (Điều 65), điều này được xây dựng trên cơ sở thừa kế cơ bản và tổng hợp nội dung quy định tại những điều 83, 84 và 85 Luật Cạnh tranh năm 2004 về việc từ chối hoặc thay đổi thành viên Hội đồng xử lý vụ việc đối đầu đối đầu, điều tra viên, thư ký phiên điều trần. Theo đó, Thành viên Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu, điều tra viên vụ việc đối đầu đối đầu, thư ký phiên điều trần phải từ chối tiến hành tố tụng đối đầu đối đầu hoặc bị thay đổi nếu thuộc một trong những trường hợp sau đây: là người thân trong gia đình thích với bên bị điều tra hoặc bên khiếu nại; là người dân có quyền lợi, trách nhiệm và trách nhiệm liên quan đến vụ việc đối đầu đối đầu; có địa thế căn cứ rõ ràng nhận định rằng họ không khách quan khi làm trách nhiệm.
- Về người tham gia tố tụng đối đầu đối đầu (Điều 66), so với Điều 64 Luật Cạnh tranh năm 2004, điều này thay “Luật sư” bằng “Người bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của bên khiếu nại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra, người dân có quyền lợi, trách nhiệm và trách nhiệm liên quan” theo hướng mở rộng người tham gia tố tụng đối đầu đối đầu để bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của bên khiếu nại, bên bị điều tra, phù phù phù hợp với pháp luật về tố tụng dân sự.
- Bổ sung quy định về quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của bên khiếu nại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra (Điều 67). Theo đó, bên khiếu nại là tổ chức, thành viên có hồ sơ khiếu nại quy định tại Điều 77 của Luật này được Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia tiếp nhận, xem xét để điều tra; bên bị điều tra là tổ chức, thành viên bị Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia quyết định tiến hành điều tra trong những trường hợp quy định tại Điều 80 của Luật này; bên bị khiếu nại là tổ chức, thành viên bị khiếu nại về hành vi vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu.
- Về người bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của bên khiếu nại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra, người dân có quyền lợi, trách nhiệm và trách nhiệm liên quan (Điều 68). Theo quy định tại Điều 67 Luật Cạnh tranh năm 2004, chỉ có luật sư tham gia tố tụng (theo quy định của pháp luật về luật sư) mới hoàn toàn có thể tham gia tố tụng đối đầu đối đầu để bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của bên khiếu nại hoặc bên bị điều tra. Quy định này đã số lượng giới hạn những thành viên (ngoài luật sư) hoàn toàn có thể tham gia tố tụng để bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của những bên đương sự theo quy định của pháp luật hiện hành như trợ giúp viên pháp lý hoặc thành viên được uỷ quyền. Do vậy, để phù phù phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành, đảm bảo quyền của những bên khi tham gia tố tụng đối đầu đối đầu, Luật Cạnh tranh năm 2018đã quy định: “Người bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của bên khiếu nại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra, người dân có quyền lợi, trách nhiệm và trách nhiệm liên quan là người được bên khiếu nại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra, người dân có quyền lợi, trách nhiệm và trách nhiệm liên quan yêu cầu bằng văn bản tham gia tố tụng đối đầu đối đầu để bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của tớ” (khoản 1 Điều 68).
- Về đáp ứng thông tin về hành vi vi phạm (Điều 75), Luật Cạnh tranh năm 2022 quy định một trong những nguồn thông tin đầu vào làm địa thế căn cứ để Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia quyết định điều tra vụ việc đối đầu đối đầu, đó là những thông tin được đáp ứng bởi mọi tổ chức, thành viên khi phát hiện hành vi có tín hiệu vi phạm quy định của pháp luật về đối đầu đối đầu.
- Về khiếu nại vụ việc đối đầu đối đầu (Điều 77), nhìn chung, quy định tại Điều 77 của Luật không thay đổi những nội dung cơ bản của Điều 58 Luật Cạnh tranh năm 2004. Tuy nhiên, có sự điều chỉnh về thời hiệu khiếu nại, từ 02 năm lên “03 năm Tính từ lúc ngày hành vi có tín hiệu vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu được thực hiện”, do: những vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu rất khác những hành vi vi phạm hành chính thông thường, mà có xu hướng kéo dãn liên tục, bền vững, mức độ và phạm vi ảnh hưởng cũng rất lớn, bên gần đó, những thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu lại sở hữu xu hướng “ngầm hóa” nhằm mục đích che dấu hành vi vi phạm, nên rất khó bị phát hiện và chứng tỏ, đến khi hành vi bị phát hiện thì phần lớn đã quá thời hiệu 2 năm. Việc tăng thời hiệu khiếu nại như Luật Cạnh tranh năm 2018giúp việc áp dụng pháp luật đối đầu đối đầu đảm bảo tính nghiêm minh, không bỏ sót vi phạm.
- Về địa thế căn cứ ra quyết định điều tra vụ việc đối đầu đối đầu (Điều 80), được sửa đổi, tương hỗ update thêm nguồn đáp ứng thông tin là tổ chức, thành viên. Theo đó, Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu ra quyết định điều tra vụ việc đối đầu đối đầu trong trường hợp: “tổ chức, thành viên nhận định rằng quyền và quyền lợi hợp pháp của tớ bị xâm hại do hành vi vi phạm quy định của pháp luật về đối đầu đối đầu” (khoản 1 Điều 77) và “Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia phát hiện hành vi có tín hiệu vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu trong thời hạn 03 năm Tính từ lúc ngày hành vi có tín hiệu vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu được thực hiện” (khoản 2 Điều 80).
- Về thời hạn điều tra vụ việc đối đầu đối đầu (Điều 81), Luật Cạnh tranh năm 2018không còn chia quá trình điều tra thành hai quá trình (điều tra sơ bộ và điều tra chính thức) nên quy định về thời hạn điều tra không hề tách thành hai điều riêng như tại Điều 87 và 90 Luật Cạnh tranh năm 2004, mà chỉ có một quy định duy nhất về thời hạn điều tra vụ việc đối đầu đối đầu. Cụ thể:
“1. Thời hạn điều tra vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu là 09 tháng Tính từ lúc ngày ra quyết định điều tra; đối với vụ việc phức tạp thì được gia hạn một lần nhưng không thật 03 tháng. 2. Thời hạn điều tra vụ việc vi phạm quy định về tập trung kinh tế tài chính là 90 ngày Tính từ lúc ngày ra quyết định điều tra; đối với vụ việc phức tạp thì được gia hạn một lần nhưng không thật 60 ngày. 3. Thời hạn điều tra vụ việc đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh là 60 ngày Tính từ lúc ngày ra quyết định điều tra; đối với vụ việc phức tạp thì được gia hạn một lần nhưng không thật 45 ngày. 4. Việc gia hạn điều tra phải được thông báo đến bên bị điều tra và những bên liên quan chậm nhất là 07 ngày thao tác trước ngày kết thúc thời hạn điều tra”.
- Về lấy lời khai (Điều 83), đây là quy định mới quy định về một trách nhiệm điều tra quan trọng của Cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu là lấy lời khai của bên khiếu nại, bên bị điều tra, người làm chứng, những tổ chức, thành viên khác có liên quan để xác minh và thu thập những thông tin, chứng cứ thiết yếu giúp xử lý và xử lý vụ việc đối đầu đối đầu. Trên cơ sở quy định tại Điều 91 Luật Cạnh tranh năm 2004 về “Biên bản điều tra” và Điều 78 Nghị định số 116/2005/NĐ-CP về “Lấy lời khai của bên khiếu nại, người dân có quyền lợi, trách nhiệm và trách nhiệm liên quan, người làm chứng”, Luật Cạnh tranh năm 2018quy định về những nguyên tắc chung khi tiến hành lấy lời khai như: người dân có thẩm quyền tiến hành lấy lời khai, địa điểm tiến hành lấy lời khai, biên bản ghi lời khai,…
- Về đình chỉ điều tra (Điều 86), quy định cơ chế xử lý nhanh để rút ngắn thời gian, ngân sách xử lý và xử lý vụ việc, hạn chế việc khiếu kiện kéo dãn ra Tòa án. Trên sơ sở kết quả thương lượng, thỏa hiệp của bên khiếu nại và bên bị điều tra về việc một bên chấm hết hành vi, cam kết khắc phục hậu quả và một bên rút đơn khiếu nại, Cơ quan điều tra vụ việc đối đầu đối đầu xem xét, chấp thuận đồng ý cam kết và quyết định đình chỉ điều tra.
- Tách quy định về xử lý vụ việc vi phạm quy định về tập trung kinh tế tài chính (Điều 89) và xử lý vụ việc đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh (Điều 90),xử lý vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu (Điều 91). Xuất phát từ thực tiễn là những vụ việc đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh và tập trung kinh tế tài chính do tính chất vụ việc thường đơn giản, hành vi vi phạm dễ nhận ra nên việc xử lý đối với những vụ việc này cũng cần phải được thực hiện nhanh gọn, tránh thủ tục kéo dãn như những vụ việc hạn chế đối đầu đối đầu.
- Về khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu (Điều 96),trên cơ sở sửa đổi quy định tại Điều 107 Luật Cạnh tranh năm 2004 về việc khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu, Luật Cạnh tranh năm 2022 quy địnhtrong thời hạn 30 ngày Tính từ lúc ngày nhận được quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu, tổ chức, thành viên không nhất trí với một phần hoặc toàn bộ nội dung quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia.
- Về hậu quả của việc khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu (Điều 99), tương hỗ update thêm một khoản mang tính chất chất chất dự trữ, đó là: “Trong quá trình xử lý và xử lý khiếu nại, nếu xét thấy việc thi hành một phần hoặc toàn bộ quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu bị khiếu nại sẽ gây hậu quả khó khắc phục thì Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia ra quyết định tạm đình chỉ việc thi hành một phần hoặc toàn bộ quyết định đó. Quyết định tạm đình chỉ của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia hết hiệu lực hiện hành Tính từ lúc ngày quyết định xử lý và xử lý khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu có hiệu lực hiện hành pháp luật”. Quy định này là thiết yếu, đặc biệt là trong những trường hợp buộc chia tách, bán lại một phần hoặc toàn bộ vốn góp, tài sản của doanh nghiệp, hoặc trong những trường hợp buộc cơ cấu tổ chức lại doanh nghiệp lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, thường có tác động, phạm vi ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp và thị trường.
- Để đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động và sinh hoạt giải trí tố tụng đối đầu đối đầu, đồng thời, thừa kế những quy định tiến bộ của Luật Cạnh tranh năm 2004 và những văn bản hướng dẫn thi hành, Luật Cạnh tranh năm 2018quy định một mục mới là Mục 6 Chương VIII (từ Điều 104 đến Điều 107) về “Công bố những quyết định của Ủy banCạnh tranh Quốc gia” và Mục 7 Chương VIII (Điều 108, Điều 109) về hợp tác quốc tế trong quá trình tố tụng đối đầu đối đầu.
9. Về xử lý vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu (Chương IX)
Chương IX “Xử lý vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu” của Luật Cạnh tranh năm 2018kế thừa những quy định tiến bộ, phù hợp tại Mục 8 Chương V Luật Cạnh tranh năm 2004, có sửa đổi, tương hỗ update một số trong những quy định sau:
- Bổ sung nguyên tắc xử lý vi phạm tại Điều 110 Luật Cạnh tranh năm 2022, theo đó, “Tổ chức, thành viên có hành vi vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại đến quyền lợi của Nhà nước, quyền và quyền lợi hợp pháp của tổ chức, thành viên thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật” (khoản 1 Điều 110).
- Về phạt tiền đối với hành vi vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu (Điều 111), trên cơ sở tách bạch việc xử lý đối với những nhóm hành vi có tính chất rất khác nhau (gồm: đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh; vi phạm quy định về tập trung kinh tế tài chính; hạn chế đối đầu đối đầu; và những hành vi khác vi phạm pháp luật đối đầu đối đầu), Luật Cạnh tranh năm 2018đã xác định những mức phạt tiền tối đa rất khác nhau được áp dụng đối với những nhóm hành vi nêu trên. Cụ thể:
+ Mức phạt tiền tối đa đối với hành vi vi phạm quy định về thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu, lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền là 10% tổng lệch giá của doanh nghiệp có hành vi vi phạm trên thị trường liên quan trong năm tài chính liền kề trước năm thực hiện hành vi vi phạm, nhưng thấp hơn mức phạt tiền thấp nhất đối với những hành vi vi phạm được quy định trong Bộ luật Hình sự.
+ Mức phạt tiền tối đa đối với hành vi vi phạm quy định về tập trung kinh tế tài chính là 05% tổng lệch giá của doanh nghiệp vi phạm trên thị trường liên quan trong năm tài chính liền kề trước năm thực hiện hành vi vi phạm.
+ Mức phạt tiền tối đa đối với hành vi vi phạm quy định về đối đầu đối đầu thiếu lành mạnh là 2.000.000.000 đồng.
+ Mức phạt tiền tối đa đối với hành vi khác vi phạm quy định của Luật này là 200.000.000 đồng.
+ Mức phạt tiền tối đa quy định tại những khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này áp dụng đối với hành vi vi phạm của tổ chức; đối với thành viên có cùng hành vi vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu, mức phạt tiền tối đa bằng một phần hai mức phạt tiền tối đa đối với tổ chức.
- Bổ sung quy định về chủ trương khoan hồng (Điều 112). Luật Cạnh tranh năm 2004 không quy định về chủ trương khoan hồng, mà mới chỉ có quy định về những tình tiết giảm nhẹ mức độ xử lý vi phạm. Xét về bản chất, những tình tiết giảm nhẹ không thể thay thế cho chủ trương khoan hồng và ngược lại, tuy nhiên có một số trong những điểm giống nhau như đều trên cơ sở tự nguyện hợp tác của những đối tượng và cùng được giảm mức độ xử lý vi phạm. Tuy nhiên, tình tiết giảm nhẹ không tạo đủ động lực cho việc khai báo và phát hiện những hành vi thoả thuận hạn chế đối đầu đối đầu. Đồng thời, thực tiễn 14 năm thi hành Luật Cạnh tranh đã cho tất cả chúng ta biết, quy định về tình tiết giảm nhẹ không hỗ trợ mày mò ra nhiều vụ việc vi phạm do chưa tạo được động cơ và áp lực lớn để doanh nghiệp tham gia thỏa thuận trình báo và đáp ứng thông tin về thỏa thuận mà người ta tham gia. Vì vậy, nên phải tương hỗ update những quy định về chủ trương khoan hồng để tăng cường hiệu suất cao thực thi pháp luật.
Xuất phát từ sự thiết yếu nêu trên, Luật Cạnh tranh năm 2018đã tương hỗ update quy định về chủ trương khoan hồng. Theo đó, doanh nghiệp tự nguyện khai báo giúp Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia phát hiện, điều tra và xử lý hành vi thỏa thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm quy định tại Điều 12 của Luật này được miễn hoặc giảm mức xử phạt theo chủ trương khoan hồng. Việc tương hỗ update quy định này sẽ tạo cơ chế thúc đẩy doanh nghiệp vi phạm tự nguyện khai báo và đáp ứng thông tin về hành vi vi phạm, phối hợp ngặt nghèo với Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia trong điều tra, tăng kĩ năng phát hiện, điều tra và xử lý đối với những hành vi thoả thuận hạn chế đối đầu đối đầu bị cấm, nâng cao hiệu suất cao thực thi pháp luật đối đầu đối đầu.
- Về thi hành quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu (Điều 114). Nhìn chung, điều này sẽ không thay đổi nội dung cơ bản của Điều 121 Luật Cạnh tranh năm 2004. Tuy nhiên, do sự thay đổi về trình tự, thủ tục điều tra, xử lý vụ việc đối đầu đối đầu nên Luật Cạnh tranh năm 2022 quy định lại như sau: “1. Sau 15 ngày Tính từ lúc ngày quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu có hiệu lực hiện hành pháp luật mà bên phải thi hành không tự nguyện thi hành thì bên được thi hành, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền tổ chức thi hành quyết định. 2. Trường hợp quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu có liên quan đến tài sản của bên phải thi hành thì Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền tổ chức thi hành quyết định”.
- Về thi hành quyết định xử lý và xử lý khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu (Điều 115), đây là quy định mới so với Luật Cạnh tranh năm 2004. Theo đó, Luật Cạnh tranh năm 2022 quy định: “1. Sau 15 ngày Tính từ lúc ngày quyết định xử lý và xử lý khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu có hiệu lực hiện hành pháp luật mà bên phải thi hành không tự nguyện thi hành hoặc không khởi kiện ra Toà án theo quy định tại Điều 103 của Luật này thì bên được thi hành, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền tổ chức thi hành quyết định. 2. Trường hợp quyết định xử lý và xử lý khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu có liên quan đến tài sản của bên phải thi hành thì bên được thi hành, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền tổ chức thi hành quyết định”.
10. Điều khoản thi hành (Chương X)
- Về sửa đổi, tương hỗ update, bãi bỏ quy định trong một số trong những luật khác (Điều 116), để đảm bảo hiệu lực hiện hành thi hành của những quy định và tính thống nhất của khối mạng lưới hệ thống pháp luật, điều này quy định về việc sửa đổi, tương hỗ update, bãi bỏ những quy định sau:
+ Sửa đổi, tương hỗ update Điều 1, điểm e khoản 2 Điều 35, điểm a khoản 1 Điều 56, Điều 26, Điều 27, điểm đ khoản 1 Điều 2 của Luật Thi hành án dân sự và Luật sửa đổi, tương hỗ update một số trong những điều của Luật Thi hành án dân sự.
+ Bãi bỏ khoản 6 Điều 19 của Luật Viễn thông số 41/2009/QH12.
+ Bãi bỏ điểm 4.1 tiểu mục 04, mục II, Phần A thuộc Phụ lục số 01 phát hành kèm theo Luật Phí và lệ phí số 97/2015/QH13.
- Về điều khoản chuyển tiếp (Điều 118), để đảm bảo hiệu lực hiện hành thi hành của Luật, tránh xảy ra những khoảng chừng trống pháp lý trong việc điều tra, xử lý những vụ việc đối đầu đối đầu tại thời điểm Luật Cạnh tranh năm 2022 có hiệu lực hiện hành, Điều này quy định: “Kể từ ngày Luật này còn có hiệu lực hiện hành thi hành, hành vi vi phạm pháp luật về đối đầu đối đầu theo quy định của Luật Cạnh tranh số 27/2004/QH11 được tiếp tục xem xét, xử lý và xử lý như sau:
1. Hành vi vi phạm đang bị điều tra, xử lý mà được xác định không vi phạm quy định của Luật này thì được đình chỉ điều tra, xử lý;
2. Hành vi vi phạm đang bị điều tra, xử lý, xử lý và xử lý khiếu nại quyết định xử lý vụ việc đối đầu đối đầu mà vẫn bị xác định vi phạm quy định của Luật này thì tiếp tục bị điều tra, xử lý, xử lý và xử lý khiếu nại theo quy định của Luật này. Trường hợp hình thức xử lý hoặc mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm theo quy định của Luật này cao hơn quy định của Luật Cạnh tranh số 27/2004/QH11 thì áp dụng quy định của Luật Cạnh tranh số 27/2004/QH11”.
CỤC PHÁP CHẾ VÀ CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH, TƯ PHÁP BỘ CÔNG AN
